Aznauri

Aznauri (Gürcüce: აზნაური), Gürcistan'da soylu bir sınıfa verilen isimdi. Tavadinin altında bir statü sayılıyordu.

Aznauri kelimesi, yaygın görüşe göre Orta Farsça "āznāvar"dan türemiştir. Orta Farsça āzād ve Avesta'da "āzāta" ("asalet") anlamına gelir. Kral I. Şapur'un (240-270) Hacıabad yazıtında özgür soyluların en alt sınıfı için "özgür" veya "asil" anlamında kullanılmıştır. Bu kelime Pehlevi dilindeki āzātān ile de ilişkilidir.^[1] Gürcü dilinin bir kelimesi haline gelen aznauri, ilk kez Gürcü hagiografik edebiyatının 5. yüzyıldan kalma bir eseri olan Azize Şuşanik'in Şehadetide (წამებაჲ წმიდისა შუშანიკისი დედოფლისაჲ) görülür. Gürcü tarihçi Leonti Mroveli ise aznauri kelimesinin Kral Parnavaz tarafından aznauri olarak adlandırılan yarı efsanevi hükümdar Azon'dan (Gürcüce –uri yaygın bir sıfat ekidir) türeniş olduğunu yazmıştır.

Genel olarak "aznauri" olarak bilinen Gürcistan'ın feodal aristokrasisindeki tabakalaşma, 9.-10. yüzyılda belirgin hale geldi. "Didebuli", yani özellikle yüksek bir saray makamı olan "dideba"yı elinde bulunduran aznauri unvanının eklenmesiyle daha yüksek bir alt tabaka oluştu. Daha sonra Orta Çağ'da aznauri (artık bağımlı soylu) ile tavadi ve mtavari (hanedan prensi) arasında daha belirgin bir ayrım ortaya çıktı. 15. yüzyıldan itibaren aznauriler, efendisinin seküler ya da dinsel bir "kma"sı (ყმა/ vasal) olarak görülüyordu. Bu bağımlılık biçimi daha sonra Kral VI. Vahtang'ın 1705 ile 1708 yılları arasında çıkardığı kanunlarla resmi bir düzenlemeye tabi tutuldu. 19. yüzyılın başlarında Rusya'nın Gürcistan'ı ilhak etmesinden sonra da bu ünvan korundu. Daha sonra, 1820'lerde aznauri, Rusya'nın "dvoryanstvo"su (дворянство) ile eşit statü sayılmıştır. İoane Batonişvili, 19. yüzyılda Gürcistan'da önde gelen tavadi ve aznauri ailelerinin adlarını derlemiş ve kısaca tarihçelerini anlatmıştır.^[2]