Microsoft Windows

Microsoft Windows është emri i sistemit operativ nga Microsoft-i për personal computer. Që në vitin 1985 lancohet versioni Windows 95 dhe dominon në treg, si sistemi operativ për komjuterët për përdorim personal. Në vitin 2004 Microsoft kishte 90% të tregut të kompjuterëve personal në duart e veta. Krijimi i një sistemi operativ nga Microsofti (versioni i parë Windows) me siguri ishte i frymëzuar nga iniciativat e Xerox-it dhe Apple. Në atë kohë në kompjuterët e tyre kishin sisteme operative të cilët përmbanin grafikën.

Microsoft Windows

Autor	Microsoft Corporation
Zhvillues	Microsoft Corporation
Gjuhët e mundshme	Multi gjuhë
Përdoret për	Sistem operativ
Licenca	MS-EULA
Faqja zyrtare	Microsoft Windows

Kronologji Gjatë këtyre viteve dolën versione të ndryshme të Windowsit nga koncerni Microsoft. Këto versione mund të ndahen në:

• Këto verzione kan GUI të kufizuar, grafikë kjo mbi bazën e MS-DOS-it. Me MS-DOS përdoruesi ka të drejtat dhe shërbimet esenciale, si qasje te hard disk dhe tastatura.
  • Windows 1.0 (1985)
  • Windows 2.0 (1987)
  • Windows 3.0 (1990) ishte relativisht i shpejtë, mbështeste edhe VGA-video kartën, përmbante edhe një lloj multitasking dhe arriti të kishte një limit 1 MB-memorje për DOS. Gjithashtu ishte verzioni i parë i Windowsit që tregonte 'ekrani blu' që dukej në ekran si pasojë e gabimve të pariparueshme. Ky sistem operativ gati njëkohësisht u zgjërua me Word dhe Excel.
  • Deri te dalja në përdorim e verzioneve Windows 3.1/3.11 (1992) pothuajse të gjithë punëtorët e Microsoftit punonin edhe vetë me sistemin operativ Xenix, një verzion i përpunuar i Microsoftit i marrë nga AT&T Unix.
  • Windows for Workgroups 3.11 (1993) përmbante një lehtësi të madhe për netwerk. Me këtë sistem operativ lidhjet mes PC-ve në një "netwerk" të përbashkët ishin thjeshtësuar fare.

• Këto sisteme hibride kishin një lidhje të fortë mes sistemit operativ dhe grafikës. Këto verzione të Windowsit kishin edhe më tutje nevojë për MS-DOS , për “detyra” të caktuara, mirëpo kjo nuk vërehej nga përdoruesi. Ja disa shembuj:
  • Windows 95, katër verzione:
    • verzioni i parë në gusht 1995 (versioni 4.00.950, MSDOS 7.0)
    • Windows 95A në dhjetor 1995 (versiioni 4.00.950A, MSDOS 7.0)
    • Windows 95B në vitin 1996 (versioni 4.00.950B, MSDOS 7.0)
    • Windows 95C në vitin 1997 (versioni 4.00.950C MSDOS 7.1)
  • Windows 98, dy verzione:
    • verzioni i parë në vitin 1998 (versioni 4.10.1998 MSDOS 7.1)
    • Windows 98 Second Edition në vitin 1999 (versioni 4.10.2222 MSDOS 7.1)
  • Windows Me në vitin 2000 (versioni 4.90.3000 MSDOS 8.0)

Të gjitha këta sisteme operative kan emrin e përbashkët Windows 9x.

• Me lancimin e Windows 95 në vitin 1995, për të cilin mund të thuhet se është një zgjerim i MS-DOS në treg u bë e qartë që Microsofti do të merr primatin dhe nuk do të kishte konkurrent tjetër t denjë sa i përket kompjuterëve personl (PC).I vetmi konkurrent i vërtetë i Windows 95 OS/2 nuk ishte në gjendje të përdorte programet e Windows 95 –shit dhe humbi në popullaritet dhe u bë gati i padëshiruar. Përderisa për DOS sistemet operative kishte ende konkurrent si për shembull Novell, DR-DOS dhe PC-DOS-i i IBM-it
• Me Windows 98 (1998) Microsofti intergron në sistemin operativ edhe web shfletuesin Internet Explorer.

Tanimë për shkak të konkurrencës jolojale Microsoft është dënuar, nga gjykata të ndryshme, disa herë.

• Këto sisteme janë projektuar qysh nga baza si sisteme për përdorim profesional me disponueshmërinë e lartë dhe kanë plotësisht të integruar grafikën. Ato nuk përmbajnë shumë nga gjeneratat e mëparshme. Ja disa shembuj:
  • Windows NT 3.1 (27 korrik 1993, i quajtur '3.1' sepse me daljen e tij Windows 3.1-erdhi një “epokë e re”)
  • Windows NT 3.5 (1994)
  • Windows NT 3.51 (1995)
  • Windows NT 4.0 (1996)
  • Windows 2000 (Windows NT 5.0) (2000)
  • Windows XP (Windows NT 5.1, edhe 64 bit) (2001)
  • Windows XP Media Center Edition (2003)
  • Windows Server 2003 (Windows NT 5.2)
  • Windows XP Media Center 2005 (2005)
  • Windows Fundamentals for Legacy PCs (2006)
  • Windows Vista (Windows NT 6.0) (2006/2007, edhe 64 bit)
  • Windows Home Server (2007)
  • Windows Server 2008 (2008)
  • Windows 7 (2009, edhe 64 bit)
  • Windows 8 (2012)
  • Windows 10 (2015)
• Në vitin2001, Microsoft solliWindows XP një kombinim ky i sistemeve operative të besueshme, por të kufizuara që kanë për qëllim bizneset (Windows NT, 2000), me versionet e Windowsave të cilët kishin hardware mbështetje e të cilët ishin të dedikuar për konsumatorët (95, 98, ME). Fillimi e suksesshëm u shoqërua me protesta në media të ndryshme kundër integrimit të aktivizimit të produktit dhe Privacy sigurisë së intimitetit.
• Më 30 nëntor, 2006 doli Windows Vista për kompanitë në Shtetet e Bashkuara. Versioni për kosumatorë është publikuar më 30 janar, 2007 në dyqane.

Ka tre versione të Windowsit 64-bit mbështetje. I pari është një 64-bit version i Windowsit NT 4.0 për DEC Alpha. I dyti është një variant i Intel Itanium-it me IA-64 "pako udhëzim" të vendosur, dhe i fundit është "64-bit extended" verzion për x86-64 "pako udhëzim". Procesorët e zgjeruar (extended-procesor) 64 bit të bërë nga AMD, përkatësisht Athlon 64 dhe Opteron. Këta procesor përdorin AMD64 një "pako udhëzim" të vendosur, i njohur edhe si x86-64. Të gjithë AMD procesorët që dolën nga Athlon 64 përdorin këtë pako udhëzim. Athlon 64 X2, Sempron dhe të gë pasardhësit e Barcelona, i përdorin këto "pako udhëzime". Intel përdor të njëjtën metodë në 64-bit zgjerim në Pentium 4 (6-serik) procesorët, por Intel këtë e quan x86-64 verzioni EM64T. Edhe procesorët e gjeneratave të reja Xeon procesorët për server mund të përdorin këtë opcion. Të gjithë procesorët që nga Intel Pentium 4 janë gjithashtu duke përdorur këtë teknologji.Procesori i vetëm 64-bit për Windows i cili ka mbështetje për Windows burimorë (native) në këtë kohë është Itanium Intel 2.

• Qysh nga Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003 dhe Windows Server 2008 janë në dispozicion edhe 64-bit verzionet për procesorë x86.

Aktualisht 64-bit versionet e procesorëve janë në zhvillim e sipër.

• Windows Vista
• Windows 7
• Windows 8
• Windows 10

Windows 7 doli më 22 tetor, 2009..

• Pocket PC është një version për PDA pa aftësitë e komunikimit të gjerë. Ky është një zgjerim i Windows CE.
• Windows Mobile është një version për PDA dhe pajisje të tjera portative të tilla si telefona mobil me aftësitë e komunikimit të gjerë. Windows Mobile është bazuar të Windows CE.
• Windows Phone 7 ka një sistem të ri operativ për Smartphone-t..

• Windows XP Embedded është një version për sisteme te integruara.
• Windows CE është një version për sisteme te integruara me mbështetje për lloje të ndryshme procesorësh.
• Windows Mobile 6 është një version për sisteme te integruara.

Microsoft njoftoi WinHEC se Windows Server 2008 do të jetë Windowsi i fundit 32-bit për server. Pas Windows 2008 kompania do të kaloj plotësisht në verzionet 64 bit për server. Verzioni i ardhshëm i Windows desktop i njohur si Windows 8 do të jetë vetëm në 64 bit.

Një numër i produkteve, duke përfshirë edhe Exchange Server 2007 dhe Microsoft Office Groove Server tani më janë vetëm në verzionin 64-bit.

Pavarësisht nga emrat të gjitha versionet e Windowsit, kanë gjithashtu një numër:

• Versioni 1.00: Microsoft Windows 1983
• Versioni 1.xx: Microsoft Windows 1.x
• Versioni 2.xx: Microsoft Windows 2.x
• Versioni 3.00: Microsoft Windows 3.0
• Versioni 3.10: Microsoft Windows 3.1
• Versioni 3.11: Microsoft Windows 3.11 For Workgroups
• Versioni 3.20: Microsoft Windows 3.2 (Verzion Kinez i Windows 3.10)
• Versioni 4.00: Microsoft Windows 95
• Versioni 4.10: Microsoft Windows 98
• Verzioni 4.90: Microsoft Windows Me

Të bazuar në NT:

• Versioni 3.10: Microsoft Windows NT 3.1
• Versioni 3.50: Microsoft Windows NT 3.5
• Versioni 3.51: Microsoft Windows NT 3.51
• Versioni 4.00: Microsoft Windows NT 4.0
• Versioni 5.00: Microsoft Windows 2000
• Versioni 5.10: Microsoft Windows XP & Windows Fundamentals for Legacy PCs
• Versioni 5.20: Microsoft Windows XP, Windows Server 2003 & Home Server (I bazuar në Windows Server 2003 pasi që doli Vista)
• Versioni 6.00: Microsoft Windows Vista & Server 2008
• Versioni 6.10: Microsoft Windows 7 (Windows 7 është verzion 6.10, por quhet 7) & Windows Server 2008 R2
• Versioni 6.20: Microsoft Windows 8
• Versioni 7.00: Microsoft Windows 10