Tennessee
Zastava savezne države Tennessee Grb savezne države Tennessee
Nadimak: Volunteer State (Država dobrovoljaca)
Karta SAD-a s istaknutom saveznom državom Tennessee
Glavni grad Nashville
Najveći grad Memphis
Guverner Bill Haslam
Službeni jezik Nema, ali prevladava engleski
Površina 109.247 km²
 - Kopno 106.846 km²
 - Voda 2.400 km²
Stanovništvo (2000.)
 - Broj 5,689,283
 - Gustoća 53,29/km²
Proglašenje saveznom državom SAD-a
 - Datum 1. jun 1796.
 - Poredak 16.
Vremenska zona UTC-5/-4
Zemljopisna širina od 35°S do 36°41'S
Zemljopisna dužina od 81°37'Z to 90°28'Z
Širina 195 km
Dužina 710 km
Visina
 - Najviša 2,025 m
 - Najniža 54 m
Kratice
 - Poštanska TN
 - ISO 3166-2 US-TN
Internet stranica www.tennessee.gov

Tennessee je američka savezna država na jugoistoku zemlje, u porječju rijeke Tennessee po kojoj je dobila ime.

Geografske karakteristike

uredi

Planinski masiv Apalači dominira istočnim dijelom države, a rijeka Mississippi označava zapadnu granicu države. Država Tennessee ima 6,214,888 stanovnika, po tom kriteriju je 17 američka država, i površinu od 42169 km² po tom kriteriju je 36 država.[1] Tennesse graniči sa osam saveznih država: Kentucky i Virginia su na sjeveru; Sjeverna Karolina na istoku; Georgia, Alabama i Mississippi na jugu, te Arkansas i Missouri na zapadu. Klima je umjereno kontinentalna, a na jugu prelazi u subtropsku. Godišnja količina padalina je 1 000 mm. Glavni vodotok je rijeka Tennessee s pritokama i umjetnim jezerima, kao lijevi pritok Ohija u slivu Mississippija.

Glavni grad Tennessija i drugi po veličini grad u državi je Nashville, sa 626,144.[2] najveći grad je Memphis sa 670,902 stanovnika.[3]

 
Most Hernando de Soto preko rijeke Mississippi kod Memphisa

Okruzi (Counties) Tenneseeja

uredi

Tennessee je administrativno podjeljen na 95 okruga, i to su;
Anderson | Bedford | Benton | Bledsoe | Blount | Bradley | Campbell | Cannon | Carroll | Carter | Cheatham | Chester | Claiborne | Clay | Cocke | Coffee | Crockett | Cumberland | Davidson | Decatur | DeKalb | Dickson | Dyer | Fayette | Fentress | Franklin | Gibson | Giles | Grainger | Greene | Grundy | Hamblen | Hamilton | Hancock | Hardeman | Hardin | Hawkins | Haywood | Henderson | Henry | Hickman | Houston | Humphreys | Jackson | Jefferson | Johnson | Knox | Lake | Lauderdale | Lawrence | Lewis | Lincoln | Loudon | Macon | Madison | Marion | Marshall | Maury | McMinn | McNairy | Meigs | Monroe | Montgomery | Moore | Morgan | Obion | Overton | Perry | Pickett | Polk | Putnam | Rhea | Roane | Robertson | Rutherford | Scott | Sequatchie | Sevier | Shelby | Smith | Stewart | Sullivan | Sumner | Tipton | Trousdale | Unicoi | Union | Van Buren | Warren | Washington | Wayne | Weakley | White | Williamson | Wilson

Historija

uredi

Tennessee nastanjuju indijanska plemena od prije 11.000 godina. Prvi evropljanin koji je istraživao Tennessee bio je Španjolac Hernando de Soto između 1539. -1543. godine. Današnja država Tennessee bila je sredinom 18. vijeka dio Sjeverne Karoline, a kasnije dio Jugozapadnog Teritorija. Dugo vremena, ovo područje je važilo za divlji zapad - kraj u kojem nema zakona, jer vlada Sjeverne Caroline nije mogla da uspostaviti održivu zakonodavnu i sudsku vlast, zbog nekotroliranog useljavanja stanovnika iz graničnih država i indijanskih ratova protiv njihove uzurpacije zemlje. Između 1785. - 1790. godine bilo je pokušaja da se taj teritorij proglasi saveznom američkom državom, ali su propali. Tennessee je primljen u Uniju kao 16 država članica 1. juna 1796. Između 1838. - 1839. godine, oko 17.000 Cherokee indijanaca koji su preostali na teritoriji Tennessija protjerani su na zapad Arkansasa. Ovaj čin je poznat i kao Trail of Tears (Marš suza). Na početku 19. vijeka, Tennessee je bio država iz koje su dolazile najpitoresknije figure američke historije; Davy Crockett, Andrew Jackson i Sam Houston. Tennessee je bio posljednja država koja je napustila Uniju i pridružila se Konfederaciji pred početak Američkog građanskog rata 1861, i prva država koja je ponovno primljena u Uniju nakon završetka rata 1866.[4]

Tennessee je dao više dobrovoljaca u Armiju Konfederacije od bilo koje druge države, ali isto tako i najviše vojnika za Armiju Unije od svih država Juga. [4] Pri kraju 19. vijeka Tennessee je bio država najtvrdokornijih rasista, u njoj je osnovan Ku Klux Klan u gradu Pulaski 1866., u Memphisu je ubijen Martin Luther King 1968. Tokom 20. vijeka, Tennessee se postupno pretvorio iz agrarne zemlje u visoko razvijenu državu u kojoj je proradila državna korporacija iz programa New Deal Uprava doline Tenneseeja (Tennessee Valley Authority) i u kojoj je 1940e, otpočeo program istraživanja nuklearne fizije na poligonu Oak Ridge u okviru Projekta Menhetn i razvoja prve atomske bombe.
Tennessee je kolijevka rock and roll i ranog bluesa, u diskografskoj kući iz Memphisa - Sun Records, svoje prve radove tokom 1950-ih snimili su muzičari poput; Elvis Presleya, Johnny Casha, Carl Perkinsa, Jerry Lee Lewisa, Roy Orbisona i Charlie Richa.[5]

 
Rekonstrukcija prvog engleskog naselja u Tennessiju Fort Loudouna 1756.

Kretanje broja stanovnika Tennesseeja

uredi
Godina Stanovnika
1790 35691
1800 105602
1810 261727
1820 422823
1830 681904
1840 829210
1850 1002717
1860 1109801
1870 1258520
1880 1542359
1890 1767518
Godina Stanovnika
1900 2020616
1910 2184789
1920 2337885
1930 2616556
1940 2915841
1950 3291718
1960 3567089
1970 3923687
1980 4591120
1990 4877185
2000 5689283

Najveći gradovi

uredi
Bartlett, Tennessee‎Kingsport, TennesseeHendersonville, TennesseeFranklin, Tennessee‎Johnson City, TennesseeJackson, Tennessee‎Murfreesboro, Tennessee‎Clarksville, Tennessee‎Chattanooga, Tennessee‎Knoxville, Tennessee‎Nashville, TennesseeMemphis, Tennessee‎

Starosjedilačka indijanska plemeena iz Tennesseeja

uredi

Indijanci: Cherokee, Kaskinampo, Shawnee i Tali. Od pripadnika drugih domorodačkih plemena na teritoriju Tennesseeja dolazili su i: Catawba, Chiaha, Chickasaw, Tuskegee, Yuchi i možda Ofogoula.

Privreda

uredi

Realni bruto domaći proizvod po stanovniku Tennesseeja 2006. godine bio je 33.825 $ (državni prosjek: 37.899 $), po stanovniku, tako da je Tennessee po tom kriteriju bio na 31. mjestu)[6]. Današnji Tennesse je industrijsko - poljoprivredna zemlja. Ima razvijenu metalurgiju; crnu i obojenu (aluminij), strojogradnju, kemijsku industriju; gume, tekstili, prehrambenu industriju i dr.

U Tennesseeju prevladavaju posjedi srednje veličine (za američke prilike) - prosječne veličine: 56 ha. Razvijena je zemljoradnja uzgoj: pamuka, duhana, soje, kukuruza i drugih kultura.

Izvori

uredi

Vanjske veze

uredi