Rafael Leónidas Trujillo
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
48. prezydent Dominikany | |
Okres |
od 16 sierpnia 1930 |
Przynależność polityczna |
Partia Dominikańska |
Poprzednik |
Rafael Estrella Ureña |
Następca |
Jacinto Bienvenido Peynado |
51. prezydent Dominikany | |
Okres |
od 18 maja 1942 |
Przynależność polityczna |
Partia Dominikańska |
Poprzednik |
Manuel de Jesús Troncoso |
Następca | |
Odznaczenia | |
Rafael Leónidas Trujillo Molina (ur. 24 października 1891 w San Cristóbal, zm. 30 maja 1961 w Ciudad Trujillo)[1] – dominikański generał, dyktator rządzący Republiką Dominikany od 1930 do 1961 (w tym jako prezydent w latach 1930–1938 i 1942–1952)[2][3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie niższej klasy średniej. Jego matka miała mulackie korzenie, co przez całe życie ukrywał[4]. Otrzymał podstawowe wykształcenie, a następnie parał się różnymi pracami. 9 grudnia 1918 został przyjęty na szkolenia oficerskie Gwardii Narodowej organizowane przez amerykańskie United States Marine Corps (w tym czasie Dominikana była okupowana przez Amerykanów). 22 czerwca 1925 w stopniu generała został oficjalnie mianowany dowódcą naczelnym Gwardii Narodowej. W 1930 zachował neutralność w trakcie rewolty przeciwników prezydenta Horacio Vásqueza[4]. W następstwie rozruchów prezydent podał się do dymisji, a realna władza trafiła w ręce Trujillo. Jeszcze w tym samym roku potwierdził swoje rządy poprzez zorganizowanie fasadowych wyborów prezydenckich. Jego rywale zostali aresztowani, zastraszeni lub zamordowani[4]. Wybory zostały tak drastycznie sfałszowane, że po przeliczeniu głosów okazało się, że generał otrzymał więcej głosów, aniżeli było osób uprawnionych do głosowania[5].
Od czasu objęcia urzędu prezydenta pod fasadą demokracji sprawował dyktatorską władzę[4], którą po części umożliwiało mu przychylne stanowisko Stanów Zjednoczonych[6]. Umocnienie rządów Trujillo umożliwione zostało przez huragan, który praktycznie zniszczył stolicę kraju, Santo Domingo, co prezydent wykorzystał do wprowadzenia stanu wojennego[4]. W 1931 wprowadził jednopartyjne rządy Partii Dominikańskiej[4]. Na kolejne lata przypadł okres budowy kultu jednostki. Stolicę przemianował na „Ciudad Trujillo“ i nadał sobie liczne tytuły, pośród których znalazły się określenia takie jak „El Benefector“, „dobroczyńca i ojciec odrodzonej ojczyzny“, „odnowiciel finansowej niepodległości“, „najwyższy protektor dominikańskich ludzi pracy“, „geniusz pokoju“, „główny protektor kultury“, „pierwszy wróg komunizmu”, „generalissimus”[7]. Wobec opozycji prowadził politykę represji obejmującej mordy polityczne i tortury[8]. Odwoływał się do idei hispanidad – kultywowania tradycji hiszpańskiej i „wybielenia” społeczeństwa”. W 1937 jego armia przeprowadziła masakrę imigrantów haitańskich (zwaną rzezią pietruszkową), co zaostrzyło stosunki z sąsiednim państwem[4]. Dzięki korzystnej koniunkturze gospodarczej spłacił zagraniczne zadłużenie republiki. On i jego rodzina pozostali głównymi beneficjentami rozwoju gospodarczego kontrolując 75% majątku narodowego[4].
W 1938 ustąpił formalnie z urzędu[4]. Do 1942, kiedy to powrócił na stanowisko sprawował praktyczną władzę poprzez podstawionych przez siebie polityków. W 1946 reżim zmasakrował strajkujących związkowców. W 1952 ponownie zrezygnował z urzędu na rzecz młodszego brata Héctora. W 1960 przeprowadził nieudany zamach na życie wenezuelskiego prezydenta Rómulo Betancourta. Akcja została potępiona przez społeczność międzynarodową i sprowadziła na kraj sankcje ekonomiczne. Po ich ogłoszeniu zmusił do ustąpienia Héctora ze stanowiska, a na jego następcę wyznaczył Joaquína Balaguera[4]. Po tych wydarzeniach Amerykanie zrozumieli, że dyktatorskie rządy Trujillo mogą wywołać w kraju rewolucję w kubańskim wykonaniu i zdecydowali się go zlikwidować. 30 maja 1961 dyktator zginął w zamachu zorganizowanym przez generała Pupo Romána. Zabójstwo zlecił amerykański konsulat[9]. W chwili śmierci prywatny majątek Trujillo zdobyty poprzez korupcję i kleptokratyczną formułę rządów przekraczał 500 milionów dolarów[4]. Dyktator na prośbę rodziny został pochowany na paryskim cmentarzu Père-Lachaise. W 1970 jego szczątki zostały przeniesione na Cementerio de El Pardo w Madrycie[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Find A Grave – Rafael Trujillo y Molina (ang.) [dostęp 2012-02-03].
- ↑ Rafael Leonidas Trujillo Molina. encyclopedia.com. (ang.).
- ↑ Dominikana. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-05-26] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l "Kozioł", pan Dominikany. wyborcza.pl. (pol.).
- ↑ Xavier de Marchis, Trujillo, Cezar tropików w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 63
- ↑ John Charles Chasteen , Ogień i krew. Historia Ameryki Łacińskiej, Katarzyna Bartuzi (tłum.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007, s. 185, ISBN 978-83-06-03059-4, OCLC 749276023 .
- ↑ Władysław B. Pawlak, Księga zamachów. Od Sarajewa do Dallas, Państwowe Wydawnictwo "Iskry", Warszawa 1975, s. 268.
- ↑ Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, ISBN 83-11-09100-5, tłum. Grzegorz Siwek, s. 135.
- ↑ Xavier de Marchis, Trujillo, Cezar tropików w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 68.
- ISNI: 000000012321013X
- VIAF: 71420894
- LCCN: n50051801
- GND: 118761021
- NDL: 00621576
- LIBRIS: 97mqz56t3x3cs3g
- BnF: 12105463t
- SUDOC: 029424437
- NKC: ola2006340145
- BNE: XX1141557
- NTA: 071376763
- CiNii: DA12566701
- Open Library: OL2176399A
- PLWABN: 9810574640505606
- NUKAT: n2009092934
- J9U: 987007296907805171
- PTBNP: 104992
- CANTIC: a10361716
- BNA: 000052726
- Prezydenci Dominikany
- Dominikańscy generałowie
- Odznaczeni Narodowym Orderem Zasługi (Ekwador)
- Odznaczeni Narodowym Orderem Zasługi (Paragwaj)
- Odznaczeni Orderem Alfonsa X Mądrego
- Odznaczeni Orderem Avis (Portugalia)
- Odznaczeni Orderem Piusa IX
- Odznaczeni Orderem Boyacá
- Odznaczeni Orderem Chryzantemy
- Odznaczeni Orderem Francisco Morazána
- Odznaczeni Orderem Grobu Świętego
- Odznaczeni Orderem Izabeli Katolickiej
- Odznaczeni Orderem Karola III
- Odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Odznaczeni Orderem Krzyża Południa
- Odznaczeni Orderem Lwa Niderlandzkiego
- Odznaczeni Orderem Orła Azteckiego
- Odznaczeni Orderem Oswobodziciela
- Odznaczeni Orderem Pionierów Liberii
- Odznaczeni Orderem Rubéna Darío
- Odznaczeni Orderem Słońca Peru
- Odznaczeni Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego
- Odznaczeni Orderem Vasco Núñeza de Balboa
- Odznaczeni Orderem Wyzwoliciela San Martina
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Chile)
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Wielcy Oficerowie Legii Honorowej
- Kawalerowie Zakonu Świętego Łazarza
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1961
- Zamordowani szefowie rządów
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Liban)
- Ludzie urodzeni w San Cristóbal (mieście w Dominikanie)
- Osoby odpowiedzialne za ludobójstwo
- Ofiary zabójstw na Dominikanie