Daniel Olbrychski
 Daniel Olbrychski (2019) | |
| Imię i nazwisko |
Daniel Marcel Olbrychski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 lutego 1945 |
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Monika Dzienisiewicz (rozwód) |
| Lata aktywności |
od 1963 |
| Odznaczenia | |
       
| |
.jpg)
| |
Daniel Marcel Olbrychski (ur. 27 lutego 1945 w Łowiczu) – polski aktor teatralny i filmowy.
Uznawany za jednego z najwybitniejszych aktorów filmowych i teatralnych swojego pokolenia[1][2]. Zagrał w blisko 180 filmach kinowych i telewizyjnych. Debiutował w 1963 rolą w filmie Janusza Nasfetera Ranny w lesie. Następnie występował w filmach najpopularniejszych polskich reżyserów, takich jak Andrzej Wajda, Janusz Morgenstern, Kazimierz Kutz, Julian Dziedzina, Krzysztof Zanussi, Jerzy Antczak, Jerzy Hoffman, Janusz Kijowski, Stanisław Bareja czy Krzysztof Kieślowski. W 1970 zaczął występować w produkcjach zagranicznych, zagrał m.in. u Volkera Schlöndorffa, Claude’a Leloucha czy Nikity Michałkowa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 lutego 1945 w Łowiczu[3]. Jest synem publicysty Franciszka Olbrychskiego (1905–1981) i Klementyny z Sołonowiczów (1909–1995), polonistki[3]. Jego ciotką – siostrą matki – była Irena Śmiałowska (1908–2019), jedna z najdłużej żyjących Polek. Miał starszego brata, Krzysztofa (1939–2017)[4], który był fizykiem[5]. Dzieciństwo spędził w Czerniewie, Łodzi i Drohiczynie, gdzie debiutował jako aktor występami w przedstawieniach wystawianych w kościele[6]. Uczył się w klasie skrzypiec w szkole muzycznej[7]. Od młodości uprawia boks[8], trenował też szermierkę, badmintona i judo oraz bieg na 800 m w klubie Lotnik Warszawa[9]. Jednocześnie rozwijał się aktorsko – należał do kółka recytatorskiego Miłośników Starej Warszawy (prowadzonego przez Józefa Małgorzewskiego), a podczas nauki w liceum im. Stefana Batorego w Warszawie zagrał Papkina w szkolnej inscenizacji Zemsty na scenie Teatru Buffo w reż. Jana Cichonia[10].
Po ukończeniu liceum w 1963 rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, które przerwał w związku z zaangażowaniem się w kolejne projekty filmowe[11]. Aktorski egzamin eksternistyczny złożył dopiero w 1971[12].
Kariera zawodowa
[edytuj | edytuj kod]13 grudnia 1961 został aktorem zawodowym[13]. Występował wówczas w Młodzieżowym Studiu Poetyckim, realizowanym w Telewizji Polskiej przez Andrzeja Konica[13][14], gdzie m.in. zagrał tytułową rolę w Kubie na podstawie Archipelagu ludzi odzyskanych Igora Newerlego[15]. Na początku studiów został dostrzeżony przez reżysera Janusza Nasfetera, który obsadził go w roli Korala w swoim filmie Ranny w lesie według powieści Witolda Zalewskiego[16]. W 1965 zagrał swoją pierwszą dużą rolę – Rafała Olbromskiego w Popiołach Andrzeja Wajdy, a także wystąpił jako podporucznik Stefan „Żbik” Olewicz w dramacie wojennym Janusza Morgensterna Potem nastąpi cisza[17]. Do końca lat 60. zagrał jeszcze kilka głównych ról filmowych: w 1966 – postać Andrzeja w komedii muzycznej Stanisława Barei Małżeństwo z rozsądku (1967) i Tolka Szczepaniaka w Bokserze Juliana Dziedziny, w 1967 – Franka w Skoku Kazimierza Kutza i Marka Arensa w Jowicie Janusza Morgensterna, a w 1968 – studenta w filmie krótkometrażowym Krzysztofa Zanussiego Zaliczenie, Karola XII w Hrabinie Cosel Jerzego Antczaka i Azję Tuhajbejowicza w ekranizacji Pana Wołodyjowskiego w reż. Jerzego Hoffmana[18]. W 1969 został pierwszym laureatem Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego[19]. W tym samym roku asystował Andrzejowi Wajdzie podczas kręcenia Polowania na muchy, w którym zagrał drugoplanową rolę malarza[20], pojawił się w epizodycznej roli porucznika Stefana Sowińskiego w Soli ziemi czarnej Kazimierza Kutza[21], wystąpił gościnnie w debiutanckim filmie długometrażowym Krzysztofa Zanussiego Struktura kryształu oraz zagrał dwie role teatralne: Gustawa w Ślubach panieńskich (reż. Adam Hanuszkiewicz) na scenie Teatru Powszechnego w Warszawie i Banka w Makbecie (reż. Andrzej Wajda) dla Teatru Telewizji[22].
W 1970 zagrał główne role w dramatach Wajdy: Bolesława w Brzezinie[23] i Tadeusza w Krajobrazie po bitwie. Dzięki występowi w tym drugim kandydował do nagrody za najlepszą rolę męską podczas 23. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes, jednak ostatecznie przegrał z Marcello Mastroiannim[24]. Również w 1970 debiutował w zachodnim kinie epizodyczną rolą Siergieja Abramowa w międzynarodowej produkcji Miklósa Jancsó Pacyfistka[23]. W tym samym roku wykreował na scenie Teatru Narodowego w Warszawie tytułowe role w reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza: Hamlecie[25] i Beniowskim[26]. W 1971 wystąpił u boku Jana Kreczmara w telewizyjnym filmie Krzysztofa Zanussiego Die Rolle, a w 1972 zagrał w kolejnych dwóch filmach Wajdy: Mateusza Lewitę w niemieckim dramacie Piłat i inni i Pana Młodego w ekranizacji Wesela[27]. W 1974 premierę miał Potop Jerzego Hoffmana, w którym zagrał główną postać Andrzeja Kmicica[28]. Mimo że jeszcze przed premierą był krytykowany w prasie za przyjęcie roli w filmie[29], występ w superprodukcji okazał się jednym z najważniejszych kroków w jego dorobku aktorskim, zapewnił mu najlepsze recenzje oraz największą popularność wśród widzów[30]. Jak sam twierdzi, za występ w filmie zainkasował ok. 150 tys. zł[31]. Następnie zagrał Borowieckiego w ekranizacji Ziemi obiecanej w reż. Andrzeja Wajdy[32].
.jpg)
.jpg)
W 1976 podpisał się pod „Listem 296”, będącym apelem przedstawicieli kultury o zbadanie represji wobec robotników i członków KOR[33]. Tym samym wyraził publiczne wsparcie dla opozycji do ówczesnej władzy w Polsce, co skutkowało bojkotowaniem go i blokowaniem jego występów przez rządową telewizję[34]. Jeszcze w 1977 wystąpił w roli Stanisława Przybyszewskiego w polsko-norweskiej produkcji Haakona Sandøya Dagny, po czym zrobił sobie kilkumiesięczną przerwę od występów w filmach[35]. Na wielki ekran powrócił rolą Jana Brońskiego w międzynarodowej produkcji Volkera Schlöndorffa Blaszany bębenek (1979), a w czasie kręcenia filmu pracował również na planie psychologicznego melodramatu Andrzeja Wajdy Panny z Wilka, w którym zagrał główną rolę – Wiktora Rubena[36].
Na początku lat 80. zaangażował się w działania „Solidarności”, m.in. wygłosił apel poległych podczas organizowanych 16 grudnia 1980 uroczystości odsłonięcia pomnika stoczniowców poległych w Grudniu 1970 w Gdańsku oraz wystąpił w koncertach okolicznościowych, na których zbierano fundusze na sfinansowanie budowy pomnika stoczniowców, a w 1981 podpisał się pod „listem ośmiu” (napisanym przez Józefa Rybickiego do Wojciecha Jaruzelskiego w proteście wobec wprowadzenia stanu wojennego w Polsce), czym naraził się SB[37]. Wkrótce wyjechał do Francji, gdzie występował w roli Heralda von Wullnowa w sztuce Szaleńcy są na wymarciu na scenie Theatre des Amandiers w Nanterre oraz Retta Butlera w Przeminęło z wiatrem w paryskim Theatre Marigny[38]. Pozostając na emigracji, wykreował także kolejne role kinowe: austriackiego dyrygenta Karla Kremera w filmie Claude’a Leloucha Jedni i drudzy, Saint-Genisa w dramacie Josepha Loseya Pstrąg, Saula Portera w filmie Jean-Pierre Igouxa Derelitta oraz jedną z głównych ról w debiutanckiej produkcji Monique Enckell Gdybym miał 1000 lat, a także drugoplanową rolę Wiktorczyka w niemiecko-francuskim filmie wojennym Andrzeja Wajdy Miłość w Niemczech[39]. W 1984 wystąpił w niemiecko-fińskiej koprodukcji Vojtěcha Jasný’ego Nieznośny samobójca, będącej ekranizacją Samobójcy Nikołaja Erdmana, a także zagrał podwójną rolę – braci-bliźniaków Vincenta i Thomasa Delaune – we Flashbacku Olivera Nolina oraz wcielił się w postać radzieckiego szachisty Tac-Taca w nagrodzonym Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego dramacie Richarda Dembo Przekątna gońca[40].
W 1985 powrócił na polską scenę rolą Rodryka w Cydzie wystawianym w Teatrze Ateneum w Warszawie w reż. Adama Hanuszkiewicza, a także po latach przerwy pojawił się w polskim filmie, kreując postać Grzegorza, kierownika ośrodka Monaru w filmie Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego …jestem przeciw[41]. Także w 1985 zagrał Daniela, kochanka Chiary we włoskiej komedii Francesco Nuttiego Casablanca, Casablanca. W 1986 wcielił się w Leona Jogichesa w niemiecko-czeskosłowackim filmie biograficznym Róża Luksemburg w reż. Margarethe von Trotty, a także odegrał postać Scope’a, głównego bohatera filmu Piotra Szulkina Ga, ga. Chwała bohaterom i Franza von Schobera w filmie muzyczno-biograficznym Fritza Lehnera Notturno o życiu Franza Schuberta[42]. Za rolę hokeisty Pita Hoefgesa w filmie telewizyjnym Dietera Wedela Kampf der Tiger (1987), reżyserowanym przez Dietera Wedela dla ZDF, zainkasował 120 tys. marek, wówczas najwyższą gażę w historii stacji[43]. W 1988 zagrał Hareda we włoskim miniserialu Tajemnice Sahary, terrorystę w greckim filmie Kostasa Zinirisa To teleftaio stoichima oraz Szpicla w melodramacie Philipa Kaufmana Nieznośna lekkość bytu, a w 1989 zagrał księży w dwóch włoskich filmach: Adama w dramacie Michaela Andersona Przed sklepem jubilera na podstawie utworu Karola Wojtyły o tym samym tytule i Adriana w komedii telewizyjnej Franco Giraldiego Izabella Kłamczucha[44]. Ponadto zagrał epizodyczne role w serialach telewizyjnych Gillesa Béhata: Victora, dziennikarza-alkoholika w jednym z odcinków Wysokiego napięcia (1988) i Rolanda Korsky’ego w Coplanie (1989) oraz wcielił się w postać Karla Gieringa, hitlerowskiego policjanta we włosko-francuskim dramacie wojennym Jacquesa Rouffio Czerwona orkiestra o losach Leopolda Treppera[45].
W 1990 wystąpił na scenie stołecznego Teatru Rampy w przedstawieniu Andrzeja Strzeleckiego Czerwony stoliczek na podstawie wierszy Jana Brzechwy i wcielił się w rosyjskiego choreografa we włoskim miniserialu Rai 1 Passi d’amore[46]. W maju 1992 wydał swoją książkę autobiograficzną pt. Anioły wokół głowy[47], a w 1997 jej kontynuację – Parę lat z głowy. W 1993 nakręcił zagrał tytułową rolę w spektaklu Księga Krzysztofa Kolumba (reż. Ryszard Nyczka i Wojciech Starostecki) wystawionym na żaglowcu „Dar Pomorza", zacumowanym przy Skwerze Kościuszki w Gdyni; sztuka została także zarejestrowana i wyemitowana w telewizji[48]. W tym samym roku zagrał główne role filmowe: Rafała Nawrota w komedii romantycznej Radosława Piwowarskiego Kolejność uczuć, Stiepana w polsko-gruzińsko koprodukcji Yolandy Zauberman Mam na imię Iwan, a ty Abraham i mecenasa w komedii Filipa Bajona Lepiej być piękną i bogatą, a także zagrał postać Edmunda Keana w spektaklu Geniusz i szaleństwo (reż. Andrzej Łapicki) w Teatrze Powszechnym w Warszawie i [49]. W 1994 wyprodukował spektakl objazdowy Listy miłosne, w którym przez kilka lat grał z Barbarą Wrzesińską w Polsce oraz za granicą, m.in. w USA i Kanadzie[50]. W tym samym roku wystąpił jako Regimentarz w Śnie srebrnym Salomei (reż. Krzysztof Nazar) w Teatrze Telewizji oraz zagrał naukowca w chłodno przyjętym przez krytyków Transatlantisie (1995) Christiana Wagnera[51]. Nagrał także kasetę pt. Chwasty polskie: klasyki polskiej erotyki, która była wydawana wraz z książką o tym samym tytule[52]. W tym okresie do sprzedaży trafiła wódka „Daniel” sygnowana przez Olbrychskiego, jednak cieszyła się ona znikomym zainteresowaniem wśród klientów[53]. W 1995 zagrał Borysa w debiucie reżyserskim Krystyny Jandy Pestka i tytułowego bohatera w Dziejach mistrza Twardowskiego, ekranizacji powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego w reż. Krzysztofa Gradowskiego[54]. 13 października 1995 w Teatrze Rampa w Warszawie odbył się benefis z okazji 50. urodzin Olbrychskiego pt. „Och! Daniel!”, na którym wystąpili m.in. Agnieszka Osiecka, Elżbieta Czyżewska, Zbigniew Preisner, Magda Umer, Edyta Górniak, Maryla Rodowicz i zespół Boys; zarejestrowany program został wyemitowany na antenie TVP1[55]. W 1996 wystąpił m.in. w filmie Claude Leloucha Mężczyźni i kobiety, sposób użycia (fr. Les hommes et les femmes, mode d’emploi) oraz w spektaklu Ronalda Harwooda Odbita sława (reż. Janusz Zaorski) dla Teatru Telewizji[56]. W 1997 premierę miał film Livii Gyármathy Ucieczka, w którym zagrał główną rolę nadporucznika[57]. Zagrał także postać Kopnowskiego, rosyjskiego arystokraty polskiego pochodzenia w filmie Nikity Michałkowa Cyrulik syberyjski (1998), którego budżet wynosił ok. 28 mln dol[58]. W 1998 premierę miał spektakl Teatru Telewizji Ksiądz Marek (reż. Krzysztof Nazar), w którym zagrał postać Kossakowskiego[59].
Wystąpił jako on sam oraz Kmicic w ostatnim, ósmym odcinku programu dokumentalnego Było, nie było, poświęconym obronie Jasnej Góry. To produkcja TVN dla Discovery TVN Historia z 2008 roku, autorstwa Michała Wójcika i Macieja Łubieńskiego[60].
W 2010 zagrał rolę drugoplanową w filmie pt. Salt u boku Angeliny Jolie oraz uzyskał dyplom magistra w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie[61]. Jesienią 2012 dołączył do obsady telenoweli TVP1 Klan.
W 2015 zasiadał w jury sekcji „Cinéfondation” na 68. MFF w Cannes.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W marcu 1967 poślubił aktorkę Monikę Dzienisiewicz[62], z którą ma syna, Rafała (ur. 1971)[63]. W trakcie małżeństwa przez trzy lata był związany z piosenkarką Marylą Rodowicz[64], co uchodziło za jeden z najsłynniejszych romansów Polski lat 70[65]. Po rozstaniu z Rodowicz rozwiódł się z żoną[66]. 13 lutego 1978 poślubił dziennikarkę Zuzannę Łapicką, z którą ma córkę Weronikę (ur. 1981)[67]. Z pozamałżeńskiego związku z aktorką Barbarą Sukową ma syna, Wiktora (ur. 1988)[68][69]. W 1989 rozwiódł się z Łapicką-Olbrychską[70]. 23 października 2003 poślubił swoją menedżerkę, teatrolożkę Krystynę Demską[71].
Przez wiele lat mieszkał we Francji, posługuje się biegle językiem francuskim[72]. Ponadto komunikuje się w językach rosyjskim, włoskim i angielskim[73].
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015[74].
W latach 90. zdiagnozowano u niego nowotwór skóry, co skutkowało koniecznością operacji[75].
Olbrychski trzykrotnie tracił prawo jazdy za poruszanie się samochodem pod wpływem alkoholu[76]. W czerwcu 2015 rutynowa kontrola policyjna wykazała, że Daniel Olbrychski prowadził samochód w stanie nietrzeźwości – badanie alkomatem wykazało 0,9 promila alkoholu w organizmie. W konsekwencji ukarano go 3-letnim zakazem prowadzenia pojazdów oraz 10 000 zł grzywny[77][78]. W listopadzie 2019 w Żółwinie, jadąc środkiem drogi nieoświetlonym skuterem, zderzył się z samochodem[79].
Inwigilacja ze strony służb specjalnych PRL
[edytuj | edytuj kod]Wydział III Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej rozpracowywał Daniela Olbrychskiego w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania o kryptonimie „Kmicic”[80]. Zbierano materiały mające wykazać jego wrogą wobec PRL działalność lub pozwolić na pozyskania go do współpracy w charakterze tajnego współpracownika na podstawie tzw. materiałów kompromitujących. Powodem zainteresowania służb specjalnych był fakt, że Daniel Olbrychski w 1977 podpisał apel Komitetu Obrony Robotników o powołanie komisji sejmowej do zbadania przypadków maltretowania uczestników protestów czerwcowych i łamania prawa przez MO, SB i wymiar sprawiedliwości[81]. 6 lutego 1978 SOR „Kmicic” została zamknięta z powodu zaniechania wrogiej działalności „figuranta”, jednak jeszcze w 1983 Służba Bezpieczeństwa otrzymywała doniesienia tajnych współpracowników na jego temat[82]. Dokumenty z jego obserwacji zachowały się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod sygnaturami AIPN 00170/60, AIPN 00945/2185 oraz AIPN 01322/1022[83].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]
Polski dubbing
[edytuj | edytuj kod]
- 1968: Przekładaniec − rzecznik towarzystwa ubezpieczeniowego
- 1970: Góry o zmierzchu − Andrzej
- 2000: Odwrócona góra albo film pod strasznym tytułem − Wit
- 2001: Gulczas, a jak myślisz... − głos rzeźnika znad jeziora
- 2006: Artur i Minimki – Maltazar
- 2006: Auta – Wójt Hudson
- 2006: Heroes 5 – Markal
- 2007: Assassin’s Creed – Al-Mualim, Mistrz Asasynów
- 2008: Asterix na olimpiadzie – Juliusz Cezar
- 2008: Wyprawa na Księżyc 3D – Dziadek
- 2009: Artur i zemsta Maltazara – Maltazar
- 2010: Artur i Minimki 3. Dwa światy – Maltazar
- 2010: ModNation Racers – Szef zespołu
- 2011: Red Orchestra 2: Bohaterowie Stalingradu – Wasilij Iwanowicz Czujkow
Wydane książki
[edytuj | edytuj kod]- 1990 Wspominki o Włodzimierzu Wysockim, „Zebra” ISBN 83-85076-07-7
- 1992 Anioły wokół głowy (współpraca: Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno), „BGW” ISBN 83-7066-387-7
- 1997 Parę lat z głowy, „BGW” ISBN 83-7066-689-2
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w pracy artystycznej” (1998)[84]
- Złoty Krzyż Zasługi (1974)[85]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)[86]
- Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza” (2024)[87][88]
- Kawaler Legii Honorowej (1986, Francja)
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury (1991, Francja)
- Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN (2003, Niemcy)[89]
- Medal Puszkina (2007, Rosja)[90][91]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda na 1. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za najlepszą pierwszoplanową rolę męską w filmie Potop (1974)
- Nagroda im. Konstantego Stanisławskiego (29 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie, czerwiec 2007)
- Nagroda dla Aktora za Szczególny Wkład w Sztukę Filmową (festiwal Plus Camerimage, listopad 2012)[92]
- Doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (11 marca 2013)[93]
- Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy (2017)[94]
- Honorowy obywatel Opola (2015)[95]
- Kamień Optymizmu oraz tytuł Aktora NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu (2017)[96]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Daniel Olbrychski – eBilet.pl [online], www.ebilet.pl [dostęp 2021-04-12].
- ↑ l, Teatr 6.piętro [online], teatr6pietro.pl [dostęp 2021-04-12] (pol.).
- ↑ a b Olbrychski 1992 ↓, s. 12–13.
- ↑ Krzysztof Olbrychski [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2017-03-17] (pol.).
- ↑ Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 5 lipca 2012, s. 16-17
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 11–13.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 16–17.
- ↑ Daniel Olbrychski: bokser! [online], film.onet.pl, 1 października 2012.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 18–19, 27.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 18–22.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 81.
- ↑ Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.): Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 512. ISBN 83-223-2644-0.
- ↑ a b Olbrychski 1997 ↓, s. 37.
- ↑ Andrzej Konic. filmpolski.pl. [dostęp 2020-11-16].
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 24—27.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 31.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 52, 78.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 82–89, 103, 114–115.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 39.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 88–89, 117.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 118.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 124–125, 179, 184.
- ↑ a b Olbrychski 1992 ↓, s. 122–123.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 120–121.
- ↑ Aleksander Jackiewicz: Olbrychski w „Hamlecie”. [w:] „Film” [on-line]. encyklopediateatru.pl, 1970-05-24. [dostęp 2021-04-01]. (pol.).
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 182.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 124–129.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 150—151.
- ↑ Maria Oleksiewicz: 535 dni Potopu. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 14–17. OCLC 69309053.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 148–149, 157.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 224–225.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 210.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 242–243.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 304–305.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 215.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 216–217.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 306–314.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 186–189, 242–242.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 236–237, 244, 262–265.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 247, 262–266.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 191, 282–283.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 268, 284–285.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 286.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 224–225, 288–291.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 292–293.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 194–195, 292–293.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 10.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 10–16.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 21–28, 33–34, 40—41.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 43–44, 73.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 60–62, 66, 73.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 120–121.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 122.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 90–91.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 105—115.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 123, 140.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 144–145.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 138, 155–166, 185–189.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 190.
- ↑ Biuro Prasowe Jasnej Góry - Discovery-Historia też broni Jasnej Góry [online], www.jasnagora.com [dostęp 2023-12-27].
- ↑ Olbrychski obronił pracę magisterską. 2010-10-01. [dostęp 2010-10-02]. (pol.).
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 98.
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 7.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 161, 165.
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 46, 13 listopada 2014, s. 56-57
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 169.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 170, 236–237.
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 173.
- ↑ Olbrychski spotkał syna po 13 latach
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 205.
- ↑ Gwiazdy, które się związały ze swoimi menedżerami. plejada.pl, 2015-01-12. [dostęp 2021-01-30].
- ↑ Alain Delon wanted Daniel Olbrychski to give him the award.. Leo Rockefeller 2017-06-02. [dostęp 2019-07-22].
- ↑ Olbrychski 1992 ↓, s. 138.
- ↑ Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
- ↑ Olbrychski 1997 ↓, s. 11.
- ↑ Słaba pamięć Olbrychskiego. Stracił prawko już 3 raz! [online], Fakt24.pl, 11 lipca 2015 [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Daniel Olbrychski prowadził po alkoholu. Stracił prawo jazdy [online], TVN Warszawa, 17 czerwca 2015 [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Daniel Olbrychski za jazdę po alkoholu zapłaci 10 tysięcy złotych grzywny - Wiadomości [online], polskieradio24.pl, 23 października 2015 [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Dramat Daniela Olbrychskiego. W wypadku stracił zęby. Podano konkretną liczbę [online], se.pl, 4 grudnia 2019 [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Gańczak 2011 ↓, s. 166.
- ↑ Gańczak 2011 ↓, s. 232.
- ↑ Gańczak 2011 ↓, s. 172-173.
- ↑ Gańczak 2011 ↓, s. 348-349.
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 maja 1998 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 366).
- ↑ Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.
- ↑ Daniel Olbrychski odznaczony złotym medalem Gloria Artis. wiadomosci.wp.pl, 13 lutego 2006. [dostęp 2013-01-27].
- ↑ Dyplom nadania odznaki (zdjęcie) [online], twitter/X [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Justyna Michniewicz, Daniel Olbrychski Zasłużony dla Mazowsza [online], mazovia.pl, 12 lutego 2024 [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Niemiecki Krzyż Zasługi dla Daniela Olbrychskiego [online], Wyborcza.pl, 24 lutego 2003 [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16].
- ↑ Medal Puszkina dla Olbrychskiego. wyborcza.pl, 2008-04-02. [dostęp 2021-01-30]. (pol.).
- ↑ каз Президента Российской Федерации от 01.11.2007 г. № 1445 [online], kremlin.ru, 1 listopada 2007 [dostęp 2023-09-18] (ros.).
- ↑ Plus Camerimage nagradza Olbrychskiego. Rzeczpospolita, 2012-11-12. [dostęp 2012-11-30].
- ↑ Daniel Olbrychski doktorem honoris causa Uniwersytetu Opolskiego. Nowa Trybuna Opolska, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-28].
- ↑ Radni nie mieli żadnych wątpliwości. Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Warszawy. metrowarszawa.gazeta.pl, 2017-06-08. [dostęp 2017-06-08].
- ↑ Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Opola. nto.pl, 2015-11-11. [dostęp 2018-02-28].
- ↑ Aktorzy Niezwykli otrzymają Kamienie Optymizmu [online], Radio Kielce [dostęp 2021-05-29] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Filip Gańczak: Filmowcy w matni bezpieki. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2011. ISBN 978-83-7648-714-4. OCLC 879643901.
- Daniel Olbrychski: Anioły wokół głowy. Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno (współpraca). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1992. ISBN 83-7066-387-7.
- Daniel Olbrychski, Parę lat z głowy, Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1997, ISBN 83-7066-689-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Daniel Olbrychski w bazie IMDb (ang.)
- Daniel Olbrychski w bazie Filmweb
- Daniel Olbrychski w bazie filmpolski.pl
- Daniel Olbrychski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
- Daniel Olbrychski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- ISNI: 0000000078396499
- VIAF: 79167401
- LCCN: n91103439
- GND: 119102862
- BnF: 13898085z
- SUDOC: 061190241
- NKC: js20070615022
- BNE: XX1748382
- NTA: 183255127
- BIBSYS: 3105919
- CiNii: DA17779313
- PLWABN: 9810538289605606
- NUKAT: n95210215
- J9U: 987007433053605171
- LNB: 000273685
- CONOR: 149555555
- KRNLK: KAC2020M3684
- LIH: LNB:Ba7C;=BD
- Osobowości telewizyjne związane z TVP
- Osobowości telewizyjne związane z Polsatem
- Absolwenci Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Absolwenci II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie
- Aktorzy Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie
- Aktorzy Teatru Narodowego w Warszawie
- Aktorzy Teatru Powszechnego w Warszawie
- Polscy aktorzy filmowi
- Polscy aktorzy telewizyjni
- Polscy aktorzy teatralni
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Opolskiego
- Laureaci Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego
- Honorowi obywatele miasta stołecznego Warszawy
- Honorowi obywatele Opola
- Ludzie kultury związani z Łowiczem
- Najlepsi aktorzy pierwszoplanowi na FPFF
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Odznaką Honorową „Zasłużony dla Mazowsza”
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy – Komandorzy Orderu Sztuki i Literatury
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- Odznaczeni Medalem Puszkina
- Ludzie urodzeni w Łowiczu
- Urodzeni w 1945