Wodospady Wiktorii
Wodospady Wiktorii (ang. Victoria Falls) – wodospady na rzece Zambezi, na granicy Zimbabwe i Zambii. Wodospady powstały wskutek wlewania się wody z rzeki do szczelin tektonicznych, które powstają w Afryce, rozrywając kontynent na dwie części. Przed przybyciem Europejczyków na te tereny zwane były Mosi-oa-Tunya, co w języku lokalnego plemienia Kololo oznacza „Mgła, która grzmi”.
 Widok na Wodospady Wiktorii; z prawej strony most Victoria Falls Bridge oraz zambijsko-zimbabweńskie przejście graniczne | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Typ |
uskok/kaskadowy |
| Wysokość |
108 m |
| Liczba strug |
1 |
| Średni przepływ |
1088 m³/s |
| Rzeka zasilająca | |
Położenie na mapie Zambii  | |
Położenie na mapie Zimbabwe  | |
 17°55′28″S 25°51′18″E/-17,924444 25,855000
| |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
przyrodniczy |
| Spełniane kryterium |
VII, VIII |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Afryka |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1989 |
W sąsiedztwie wodospadów, po stronie zimbabweńskiej znajduje się miasto Victoria Falls. Nieopodal, po stronie zambijskiej ulokowane jest miasto Livingstone[1].
Odkrycie i historia
edytujOdkryte w 1855 roku przez szkockiego misjonarza i badacza Davida Livingstone’a, który wówczas powiedział o nich: Widok tak piękny, że muszą się w niego wpatrywać aniołowie w locie (scenes so lovely must have been gazed upon by angels in their flight)[2].
Wodospady Wiktorii uważane są za jeden z siedmiu naturalnych cudów świata[3]. Znajdują się na terenie Parku Narodowego Wodospadów Wiktorii (Victoria Falls National Park) i od 1989 są wpisane na listę dziedzictwa światowego UNESCO[4].
Hydrologia
edytujWodospady Wiktorii składają się z trzech części:
- Głównej,
- Wschodniej,
- Tęczowej.
Wysokość spadku wody wynosi 108 m, szerokość wodospadu 1,7 kilometra[3].
W sezonie szczytowym w każdej sekundzie przetacza się przez wodospad ponad 9 tysięcy metrów sześciennych wody. Według Urzędu ds. Rzeki Zambezi przepływ w wodospadach Wiktorii od 1958 r. wynosił od 390 do 10 000 metrów sześciennych na sekundę. Pod koniec 2019 r. przepływ wynosił zaledwie 252 metry sześcienne na sekundę i był najniższy od ostatnich 25 lat. Z powodu suszy w Afryce Południowej i globalnych zmian klimatu wielkość tego jednego z największych wodospadów na świecie znacznie się zmniejszyła[5].
-
Widok z lotu ptaka
-
Wodospady Wiktorii w porze suchej
-
Zdjęcie satelitarne
Zobacz też
edytuj- Wrzący Garnek – fragment wodospadów
- Wyspa Livingstone’a – w obrębie wodospadów
Przypisy
edytuj- ↑ Victoria Falls, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-06-02] (ang.).
- ↑ Livingstone discovers Victoria Falls, 1855. EyeWitness to History, www.eyewitnesstohistory.com, 2000. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ a b Victoria Falls. Seven Natural Wonders. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ Mosi-oa-Tunya / Victoria Falls. UNESCO World Heritage Centre. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
- ↑ Mało wody w wodospadzie, w: ttg Dziennik turystyczny, 2019-12-18 [1]
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie satelitarne: Google Maps