William Faulkner

Życie Faulknera związane było z amerykańskim Południem, a bogata twórczość pisarza była literacką rekonstrukcją jego dziejów od czasów wojny secesyjnej po współczesność^[2].

Jego rodzicami byli Murry Cuthbert i Maud Butler Falknerowie^[3][4]. Pochodzili oni z rodzin niegdyś zamożnych, ale poważnie zubożonych przez wojnę domową^[5]. Był najstarszym z czterech synów^[3]. Pradziadkiem pisarza był wojskowy i literat William Clark Falkner^[4][6]. Szkołę średnią opuścił bez dyplomu^[3]. Krótko służył w Royal Canadian Air Force^[1]. Wcześniej został odrzucony przez amerykańską komisję werbunkową jako zbyt lekki i niski (miał 5 stóp i 5 cali wzrostu^[5], czyli 165 cm). W drodze wyjątku został przyjęty na University of Mississippi, ale odszedł z uczelni po trzech zaledwie semestrach^[3]. Na studiach wstąpił do bractwa Sigma Alpha Epsilon^[7]. Wybrał drogę niezależnego pisarza. Jego żoną była od 1929^[7] Estelle Oldham, przyjaciółka z dzieciństwa^[5]. Mieli córkę Jill^[7].

Zmarł na atak serca w wieku 64 lat^[1].

Twórczość Faulknera uchodzi za stawiającą czytelnikowi wysokie wymagania. Jest on uznawany za jednego z najważniejszych amerykańskich pisarzy. Utwory Amerykanina, o sporej głębi emocjonalnej i często dotyczące konfliktów psychologicznych, cechują się długimi zdaniami i wyszukanym tokiem narracji – w przeciwieństwie do dzieł długoletniego rywala Faulknera, Ernesta Hemingwaya, znanego z oszczędnego w wyrazie, wręcz minimalistycznego stylu. Niektórzy uznają Faulknera za jedynego prawdziwego amerykańskiego reprezentanta prozy modernistycznej lat 30., stawiając go w jednym szeregu z Jamesem Joyce'em, Virginią Woolf i Marcelem Proustem. Zwie się Faulknera współczesnym Dostojewskim, głównie z uwagi na powieść Wściekłość i wrzask (The Sound and the Fury, 1929), w której, jak pisze Bieńkowski, Faulkner "zszedł do piekła patologii i ukazał współczesny świat w całym chaosie, w całym wrzasku, w całej wściekłości"^[8]. Faulkner w swoich utworach stosował technikę znaną pod nazwą strumienia świadomości^[9][10][11], liczne retrospekcje, a także wykorzystywał kilku narratorów jednocześnie. Akcja wielu jego utworów rozgrywa się w fikcyjnym hrabstwie Yoknapatawpha^[12], będącym synekdochą (pars pro toto) amerykańskiego Południa^[2]. Na początku kariery pisarskiej Faulkner pisał także wiersze i tłumaczył lirykę Paula Verlaine’a.

• 1925 New Orleans Sketches – opowiadania wydrukowane w nowoorleańskich czasopismach „Times-Picayune” i „The Double Dealer”
• 1926 Żołnierska zapłata (Soldiers' Pay^[13]) – powieść, pol. wyd. 1965
• 1927 Moskity (Mosquitoes^[13]) – powieść, pol. wyd. 1994
• 1929 Sartoris (Sartoris) – powieść, pol. wyd. 1960
• 1929 Wściekłość i wrzask (The Sound and the Fury^[13]) – powieść, pol. wyd. 1971
• 1930 Kiedy umieram (As I Lay Dying) – powieść, pol. wyd. 1968
• 1931 These 13 – tom opowiadań
• 1931 Azyl(inne języki) (Sanctuary) – powieść, pol. wyd. 1957
• 1932 Światłość w sierpniu(inne języki) (Light in August^[13]) – powieść, pol. wyd. 1959
• 1934 Doctor Martino and Other Stories – tom opowiadań
• 1935 Punkt zwrotny (Pylon) – powieść, pol. wyd. 1967
• 1936 Absalomie, Absalomie (Absalom, Absalom!^[13]) – powieść, pol. wyd. 1959
• 1938 Niepokonane(inne języki) (The Unvanquished) – powieść, pol. wyd. 1961
• 1939 Dzikie palmy (The Wild Palms • If I Forget Thee Jerusalem) – powieść, pol. wyd. 1958
• 1940 Zaścianek(inne języki) (The Hamlet) – powieść, pol. wyd. 1964
• 1942 Zstąp, Mojżeszu(inne języki) (Go Down, Moses) – powieść, pol. wyd. 1966
• 1946 The Portable Faulkner – zbiór opowiadań
• 1948 Intruz (Intruder in the Dust) – powieść, pol. wyd. 1961
• 1949 Gambit (Knight’s Gambit) – powieść, pol. wyd. 1963
• 1950 Opowiadania (Collected Stories of William Faulkner) – zbiór opowiadań, pol. wyd. 1958
• 1951 Requiem dla zakonnicy(inne języki) (Requiem for a Nun) – powieść, pol. wyd. 1980 (wystawiana od 1962 na polskich scenach w adaptacji Alberta Camusa)
• 1954 Przypowieść (A Fable) – powieść, pol. wyd. 1968
• 1955 Wielki las (Big Woods: The Hunting Stories) – tom opowiadań, pol. wyd. 1962
• 1957 Miasto (The Town) – powieść, pol. wyd. 1966
• 1958 Three Famous Short Novels – opowiadania będące, każde z osobna, fragmentami wcześniej wydanych powieści
• 1959 Rezydencja (The Mansion) – powieść, pol. wyd. 1967
• 1962 Koniokrady (The Reivers) – powieść, pol. wyd. 1966
• 1963 Czerwone liście – zbiór opowiadań
• 1973 Flags in the Dust (Flags in the Dust to pierwsza, choć nieopublikowana w oryginalnej formie za jego życia, powieść Faulknera której akcja ma miejsce w Yoknapatawpha County. Wydana w drastycznie skróconej formie jako Sartoris w 1929), pol. wydanie 2023: Flagi pokrył kurz, tłum. Maciej Płaza, PIW, Warszawa 2023, ISBN 978-83-8196-673-3

• 1925 Kłamca (The Liar)
• 1925 Yo Ho i dwie butelki rumu (Yo Ho and Two Bottles of Rum)
• 1930 Róża dla Emilii (A Rose for Emily)
• 1930 Honor (Honor)
• 1930 Czerwone liście (Red Leaves)
• 1931 Ad Astra (Ad Astra)
• 1931 Tamto wieczorne słońce (That Evening Sun)
• 1931 Rozwód w Neapolu (Divorce in Naples)
• 1931 Mistral (Mistral)
• 1934 Pennsylvania Station (Pennsylvania Station)
• 1935 Wujek Willy (Uncle Willy)
• 1942 Dwóch żołnierzy (Two Soldiers)
• 1954 Mississippi (Mississippi)
• 1955 Poranny wyścig (Race at Morning)

• 1921 Vision in Spring
• 1924 The Marble Faun
• 1932 This Earth, a Poem
• 1933 A Green Bough

Pisarz wziął udział w pisaniu scenariuszy filmów Howarda Hawksa Wielki sen oraz Mieć i nie mieć^[9].

William Faulkner otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za 1949, którą odebrał rok później^[14]. Dostał też Legion of Honor w Nowym Orleanie^[4]. W 1951 zdobył National Book Award za The Collected Stories of William Faulkner^[4]. W 1955 otrzymał Nagrodę Pulitzera^[15] i kolejną National Book Award za powieść A Fable^[4]. W 1963 pośmiertnie otrzymał jeszcze raz Nagrodę Pulitzera. Jan Lechoń poświęcił amerykańskiemu pisarzowi, którego podziwiał i spotkał osobiście liryk Wiersz do Williama Faulknera spotkanego w Hotelu Waldorf-Astoria^[16].

Na język polski utwory Williama Faulknera tłumaczyli, między innymi: Zofia Kierszys^[17], Jędrzej Polak, Maria Skibniewska, Maciej Słomczyński, Anna Przedpełska-Trzeciakowska, Kalina Wojciechowska, Ewa Życieńska, Piotr Tarczyński, Jacek Dehnel.

• William Faulkner: William Faulkner: early prose and poetry. archive.org, 1962. [dostęp 2018-05-08]. (ang.).

• Informacja o przyznaniu nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1949. nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-11)]. (ang.)
• Przemowa Faulknera z okazji otrzymania nagrody Nobla w 1949 (wraz z nagraniem). nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-04)]. (ang.)