Sąd Konstytucyjny (Kongo)

Sąd Konstytucyjny został utworzony na mocy konstytucji z dnia 20 stycznia 2002 roku i zastąpił tym samym istniejącą wcześniej Radę Konstytucyjną (fr. Conseil Constitutionnel), która wraz z sądem najwyższym (fr. Cour suprême) odpowiadała za kontrolę konstytucyjności ustaw, traktatów i zobowiązań międzynarodowych^[1]. Wówczas jego organizację i funkcjonowanie określała ustawa organiczna nr 1-2003 z dnia 17 stycznia 2003 roku^[1].

W przeważającej części uprawnienia pozostały takie same, jak uprawnienia poprzednio przyznane Radzie Konstytucyjnej: kontrola zgodności ustaw, traktatów i umów międzynarodowych z konstytucją; kontrola prawidłowości wyborów prezydenckich, parlamentarnych i senatorskich; kontrola referendów; wydawanie zawiadomień o zgodności ustaw organicznych z Konstytucją^[1].

Obecnie Sąd Konstytucyjny działa na podstawie konstytucji z 2015 roku^[2] oraz na podstawie ustawy organicznej nr 28-2018 z dnia 7 sierpnia 2018 roku^[1].

Sąd Konstytucyjny składa się z dziewięciu członków, w tym co najmniej sześciu prawników^[3]. Sędziowie nominowani są w następujący sposób^[3]:

• trzech przez prezydenta, z których co najmniej dwóch ma doświadczenie w dziedzinie prawa;
• dwóch przez przewodniczącego Senatu, z których co najmniej jeden ma doświadczenie w dziedzinie prawa;
• dwóch przez przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego, z których przynajmniej jeden ma doświadczenie w dziedzinie prawa;
• dwóch przez Sąd Najwyższy spośród członków tej jurysdykcji;

Kadencja członków Sądu Konstytucyjnego trwa cztery lata i może być przedłużona dwukrotnie^[3]. Członkowie Sądu nie mogą pełnić innych funkcji państwowych^[2]. Członkiem Sądu nie może być osoba skazana^[2].

28 grudnia 2018 roku, na podstawie art. 6 ustawy organicznej nr 28-2018 z dnia 7 sierpnia 2018 roku, przed Zgromadzeniem Narodowym zostali zaprzysiężeni wszyscy członkowie Sądu^[1].

Prezesa Sądu Konstytucyjnego powołuje prezydent spośród członków Sądu^[2].

Dekretami nr 2018-456 i 2018-457 z dnia 15 grudnia 2018 roku, prezesem Sądu Konstytucyjnego został Auguste Iloki, a wiceprezesem Pierre Passi^[1].

Prezes Sądu Konstytucyjnego kieruje uroczystymi obradami i jawnymi rozprawami Sądu^[5]. Odpowiada za funkcjonowanie Sądu Konstytucyjnego i dyscyplinę jego członków o raz jest jego przedstawicielem^[5]. Jest także głównym dysponentem środków niezbędnych do jego funkcjonowania. Określa, w drodze rozporządzenia, przepisy finansowe przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne Sądu Konstytucyjnego^[5].

Sekretariat Generalny Sądu Konstytucyjnego jest centralnym organem administracyjnej organizacji Sądu. Na jej czele stoi sekretarz generalny powołany przez Radę Ministrów^[6].

Odpowiada za^[6]:

• podejmowanie środków niezbędnych do przygotowania i organizacji pracy Sądu;
• przyjmowanie odwołań wniesionych do Sądu;
• pomaganie sprawozdawcy w przygotowywaniu decyzji i przygotowywaniu sprawozdania;
• sporządzanie sprawozdania z prac Sądu;
• redagowanie i publikowanie corocznych orzeczeń i opinii Sądu;
• przygotowanie i wykonanie budżetu Sądu;
• zarządzanie wyposażeniem Sądu;
• zarządzanie archiwami i dokumentacją Sądu.

Sekretarz Generalny kieruje z upoważnienia prezesa obsługą prawną, administracyjną, finansową i protokolarną^[7]. Może on, z upoważnienia prezesa, podpisywać wszystkie akty lub decyzje administracyjne^[7]. Spisuje także protokół z posiedzeń, pod którym podpisuje się prezes Sądu^[7].

Obecnym sekretarzem generalnym jest Antonim Mokoko^[7], jego zastępcą jest Emmanuel Poupet^[8].

Sąd Konstytucyjny mieści się na Boulevard Alfred Raoul 543 w Brazzaville^[9].