Kunstmuseum Den Haag

Budynek muzeum zaprojektował architekt Hendrik Petrus Berlage (1856-1934), pionier nowoczesnej architektury w Holandii na początku XX w. Kontrowersyjny projekt Gemeentemuseum stanowił jego szczytowe osiągnięcie (artysta zmarł na rok przed oddaniem muzeum do użytku)^[6][7].

Główne wejście do muzeum znajduje się od strony Stadhouderslaan. Do wnętrza prowadzi zadaszony, umieszczony pomiędzy dwoma pylonami korytarz, flankowany przez dwa baseny, pomyślany jako wprowadzenie zwiedzających w świat sztuki. Poprzez szklane ściany korytarza widać odbijającą się w wodzie fasadę budynku^[6][7].

Budynek muzeum został zbudowany z betonu i żelaza. Obliczenia konstrukcyjne wykonali inżynierowie z Wydziału Robót Miejskich, znający innowacyjną technologię konstrukcji betonowych. Dla zbudowania muzeum wyprodukowano ok. 12000 m³ betonu, a strukturę budowli wzmocniło 1200 kg żelaza. Beton był wylewany z wysokiej wieży i rozprowadzany rurami do miejsc przeznaczenia. Wysokość wieży pozwalała na rozprowadzanie betonu bez użycia pomp. Betonowy korpus budynku został oblicowany cegłami w kolorze ochry^[6][7].

Projekt budynku muzeum opiera się na siatce składającej się z kwadratów i sześcianów o boku 1.1 m. Wszystkie ściany i kolumny są umieszczone na systemie linii i ich przecięć, tworzących siatkę. Liczba 11 i jej wielokrotność powtarza się w całym budynku. Przykładowo, zarówno długość korytarza prowadzącego do muzeum, jak i wymiary gablot wystawowych, które Berlage zaprojektował dla ekspozycji wyrobów rzemiosła artystycznego opierają się na tej właśnie liczbie. Rezultatem jest poczucie równowagi i harmonii, przenikające cały projekt. Do koncepcji tej dopasowano nawet rozmiar cegieł, którymi oblicowano budynek. Od środka każdej cegły do środka następnej odległość jest stała: 5,5 × 11 × 22 cm. Każdy z tych wymiarów stanowi podwielokrotność wymiaru podstawowego: 1,1 m^[6][7].

Muzealne zbiory sztuki zgrupowane są w następujących działach:

Kolekcja stanowi szeroki przegląd kierunków artystycznych od początku XIX w., ze szczególnym naciskiem na szkołę haską, symbolizm około 1900, artystów związanych z De Stijl, Bauhaus i ekspresjonizm. Do najważniejszych dzieł w kolekcji należą obrazy takich artystów jak Piet Mondrian, Pablo Picasso, Claude Monet, August Macke, Wassily Kandinsky, Theo van Doesburg, Charley Toorop, Louise Bourgeois, Francis Bacon i Marlene Dumas. W muzeum znajduje się także duża część dzieł związanych z projektem Nowy Babilon Constanta Nieuwenhuijsa^[8][9].

Pokój druków w ramach działu Sztuki obejmuje szeroki, liczący ok. 50 000 pozycji, zbiór rysunków, druków, plakatów i fotografii z XIX i XX w., stworzonych przeważnie przez artystów holenderskich. Wśród eksponatów znajduje się świetna kolekcja XIX-wiecznej grafiki francuskiej, w tym prace Bresdina, Redona i Toulouse-Lautreca. Reprezentowana też jest grafika niemiecka epoki ekspresjonizmu^[9][10].

Projektując muzeum Berlage wyznaczył ważne miejsce dla pewnej liczby historycznych wnętrz mieszkalnych. Prezentowane są tu oryginalne pomieszczenia z różnych okresów oraz kryte dziedzińce. Większość pomieszczeń pochodzi z domów, które zostały zburzone. Ściany, kominki i sufity uratowanych pomieszczeń zostały zrekonstruowane w muzeum, uzupełnione niekiedy podobnymi stylistycznie elementami wyposażenia pochodzącymi z innych domów. Berlage specjalnie dopasował wysokość pomieszczeń muzealnych do wysokości eksponowanych wnętrz^[9][11].

Gemeentemuseum posiada jedną z czołowych kolekcji mody na świecie. Zbiór obejmuje zarówno ubiory historyczne, jak i współczesne, uzupełnione zbiorem dodatków, klejnotów, projektów mody i druków^[9][12].

Dział muzyki prezentuje obszerny zbiór instrumentów muzycznych, materiały ilustracyjne oraz bibliotekę muzyczną oraz dokumentację historyczną dotyczącą muzyki, głównie europejskiej, w tym manuskrypty kompozytorów holenderskich^[9][13].

W oryginalnych, zaprojektowanych przez Berlage’a gablotach eksponowana są fajanse z Delftu, porcelana z haskiej firmy Rozenburg, szkło weneckie, a także ceramika z Bliskiego, Środkowego i Dalekiego Wschodu. W dziale tym znajduje się ponadto kolekcja mebli oraz zbiór elementów wyposażenia wnętrz^[3][9][14].

•  
  Anton Mauve, Autoportret, 1884-1888
•  
  Vincent van Gogh, Kwitnący ogród ze ścieżką, 1888
•  
  August Macke, Drei Mädchen mit gelben Strohhüten I, 1913
•  
  Theo van Doesburg, Gracze w karty, 1916–1917
•  
  Piet Mondrian, Victory Boogie Woogie, 1944

•  
  Jürgen Partenheimer, Weltachse V, 2000
•  
  Carel Kneulman, Jacob en de engel
•  
  Henry Moore, Large locking piece
•  
  David Bade, Big Fish Day (avant la lettre), 2002

• Kunstmuseum Den Haag: strona oficjalna. [dostęp 2023-08-25]. (niderl. • ang.).
• Kunstmuseum w Googlr Asrts & Culture (ang.)