Wikipedia

Franz de Paula von Schrank

Franz de Paula von Schrank[2] SJ (ur. 21 sierpnia 1747 w Vornbach am Inn, zm. 22 grudnia 1835 w Monachium) – niemiecki botanik i entomolog, jezuita.

Franz de Paula von Schrank
W taksonomii: Schrank[1]
Ilustracja
Franz von Paula Schrank
(grafika Friedricha Johna, 1769–1843)
Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1747
Vornbach am Inn

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 1835
Monachium

Odznaczenia
Order Zasługi Korony Bawarskiej Order Ludwika (Bawaria)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona tytułowa dzieła Beiträge zur Naturgeschichte, 1776

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie prawnika Johannesa Schranka i jego żony Marii Walburgi[2]. Pierwsze nauki pobierał w domu. W 1756 uczęszczał do szkoły jezuickiej (Gymnasium Leopoldinum) w Pasawie[2].

W 1762, w wieku piętnastu lat, wstąpił do Towarzystwa Jezusowego a dwuletni nowicjat odbył w Wiedniu, przy czym kilka tygodni spędził w Sopronie[2]. Dalsze nauki pobierał w klasztorach na Węgrzech i w Wiedniu[2]. Obok teologii i studiów nad językami starożytnymi, zajmował się matematyką, fizyką, entomologią, astronomią i botaniką[2]. Z powodu złego stanu zdrowia nie został posłany na misję do Ameryki ani Indii, powierzono mu natomiast stanowisko nauczyciela w szkole jezuickiej w Linzu[2]. Po kasacie zakonu (w 1773) wrócił do Wiednia[2]. W 1774 uzyskał stopień subdiakona w Pasawie, a trzy miesiące później został wyświęcony na księdza w Wiedniu[2]. W 1775 lub 1776 zdobył tytuł doktora teologii[2].

W 1776 objął posadę nauczyciela fizyki i matematyki w liceum w Ambergu, a w 1779 retoryki w liceum w Burghausen[2]. W 1784 został przeniesiony na uczelnię w Ingolstadt (Universität Ingolstadt, obecnie Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium), gdzie wykładał rolnictwo, leśnictwo, górnictwo, botanikę i zoologię[2]. Po przeniesieniu uczelni do Landshutu (w 1800) wykładał tam botanikę, a jednym z jego studentów był późniejszy król Bawarii, Ludwik I Wittelsbach (1786–1868)[2]. W 1808 otrzymał tytuł szlachecki[2]. W 1809 przeniesiono go do Monachium, gdzie objął funkcję dyrektora nowo założonego ogrodu botanicznego (Alter Botanischer Garten)[2].

Publikacje

edytuj

Jest autorem około 270 publikacji, w tym:

  • 1776 – Beiträge zur Naturgeschichte[2]
  • 1785 – Naturhistorische Briefe über Österreich, Salzburg, Passau und Berchtesgaden, razem z Karlem von Mollem (1760–1838), sprawozdanie z podróży[2]
  • 1785 – Anfangsgründe der Botanik, podręcznik do nauki botaniki[2]
  • 1786 – Baiersche Reise, sprawozdanie z wyprawy botanicznej przez Górną Bawarię[2]
  • 1789 – Baiersche Flora, pierwsze całościowe opracowanie flory bawarskiej[2]
  • 1793 – Reise nach den südlichen Gebirgen von Bayern, sprawozdanie w wyprawy podjętej na zlecenie Bawarskiej Akademii Nauk w 1788[2]
  • 1794 – Von den Nebengefässen der Pflanzen und ihrem Nutzen, gdzie Schrank przypisał włoskom na roślinach funkcje absorpcji wilgotności[3]
  • 1811–1820 – Flora monacensis z 400 kolorowymi ilustracjami austriackiego malarza Johanna Nepomuka Mayrhofera (1764–1832)[3]
  • 1819 – Plantæ rariores horti academici Monacensis descriptæ et iconibus illustratæ, dwutomowe dzieło z ponad stoma ilustracjami poświęcone roślinności ogrodu botanicznego w Monachium[4][3].

Opublikował wiele artykułów w czasopismach naukowych, między innymi w „Müchener Denkschriften”, „Zeitschrift der Regensburger botanischen Gesellschaft”, „Hoppe’s botanisches Taschenbuch”[4][3].

Członkostwa, wyróżnienia i nagrody

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Od jego nazwiska został nazwany gatunek mimozy: Schrankia[6].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ The International Plant Names Index: Schrank, Franz von Paula von (1747-1835). [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Thomas Sperling: Schrank, Franz von. W: Neue Deutsche Biographie 23. 2007, s. 518–519. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  3. ↑ a b c d John Stein: Franz Paula von Schrank. W: The Catholic Encyclopedia 13. New York: Robert Appleton Company, 1912. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
  4. ↑ a b Ernst Wunschmann: Schrank, Franz von. W: Allgemeine Deutsche Biographie 32. 1891, s. 450–452. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  5. ↑ Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina: Mitgliederverzeichnis. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  6. ↑ John Wilkes: Encyclopaedia Londinensis, or, Universal dictionary of arts, sciences, and literature, Volume 22. London: 1827, s. 788. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franz_de_Paula_von_Schrank&oldid=73605894”