David Harold Meyer[1], bardziej znany jako David Janssen (ur. 27 marca 1931 w Naponee w stanie Nebraska, zm. 13 lutego 1980 w Malibu w stanie Kalifornia) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. W 1996 magazyn „TV Guide” umieścił go w rankingu na 36. miejscu listy 50. Największych Gwiazd TV w dziejach[2]. Za rolę dr-a Richarda Kimble'a w serialu ABC Ścigany (The Fugitive, 1963–67) został dwukrotnie nominowany do nagrody Złotego Globu, z czego jedną wygrał (1966), a także otrzymał trzykrotnie nominację nagrody Emmy[3]. Posiada swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd.

David Janssen
Ilustracja
David Janssen jako Ścigany (1963)
Imię i nazwisko

David Harold Meyer

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1931
Naponee, Nebraska, USA

Data i miejsce śmierci

13 lutego 1980
Malibu, Kalifornia, USA

Zawód

aktor

Współmałżonek

Ellie Graham
(1958-1968; rozwód)
Dani Crayne
(1975-1980; jego śmierć)

Lata aktywności

1945–1980

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Naponee, we wsi hrabstwa Franklin w południowej Nebrasce w irlandzko-żydowskiej[4] rodzinie bankiera Harolda Edwarda Meyera (ur. 12 maja 1906, zm. 4 listopada 1990) i Berniece Graf (ur. 11 maja 1910, zm. 26 listopada 1995). Jego rodzice rozwiedli się w 1935. David Janssen przeniósł się do Los Angeles w Kalifornii wraz z matką, która w 1940 wyszła za mąż za Eugene’a Janssena. Po wejściu do przemysłu rozrywkowego jako dziecko, użył nazwiska swojego ojczyma. Uczęszczał do Fairfax High School w Los Angeles[5]. Odsłużył dwa lata w United States Army, gdzie zaprzyjaźnił się z żołnierzami Martinem Milnerem i Clintem Eastwoodem, podczas gdy został wysłany do Fort Ord w Kalifornii[6].

Kariera

edytuj

Tak jak Clark Gable, Janssen stracił sporo ról filmowych we wczesnych fazach kariery, ponieważ jego uszy były „zbyt duże”. Po raz pierwszy pojawił się w wieku 13 lat w komedii muzycznej To jest przyjemność (It's a Pleasure, 1945)[7] z udziałem Sonji Henie i Michaela O’Shei. Mając 14 lat był w obsadzie przygodowego filmu Swamp Fire (1946) obok Johnny’ego Weissmullera, Virginii Grey i Bustera Crabbe'a. W 1950 podpisał kontrakt z Universal. Występował przelotnie w filmach - małobudżetowym Francis Goes to West Point (1952) i wysokobudżetowym Do piekła i z powrotem (To Hell and Back, 1955)[8].

Popularność Janssena wzrosła dzięki tytułowej roli Richarda Diamonda w serialu CBC Richard Diamond, prywatny detektyw (Richard Diamond, Private Detective, 1957-1960) z Mary Tyler Moore i Barbarą Bain. W dramacie wojennym Z piekła do wieczności (Hell to Eternity, 1960) wystąpił w roli sierżanta Billa Hazena, a w biograficznym dramacie kryminalnym Król ryczenia 20.: Historia Arnolda Rothsteina (King of the Roaring 20's: The Story of Arnold Rothstein, 1961) zagrał ekstrawaganckiego hazardzistę i przemytnika alkoholu Arnolda Rothsteina. Stał się najlepiej zapamiętany ze swojej roli lekarza doktora Richarda Kimble'a fałszywie uznanego za winnego morderstwa swojej żony i oskarżonego o ucieczkę z aresztu w serialu ABC Ścigany (The Fugitive, 1963–67)[9]. W serialu kryminalnym CBS O’Hara, skarb USA (O’Hara, U.S. Treasury, 1971–72) wystąpił jako agent rządowy Jim O’Hara, prowadzący dochodzenie w sprawie fałszerzy i innych federalnych przestępstw. W serialu ABC Harry O (1974–76) grał detektywa Harry’ego Orwella z San Diego.

Życie prywatne

edytuj

25 sierpnia 1958 w Las Vegas poślubił modelkę i dekoratorkę wnętrz Ellie Graham z którą rozwiódł się w 1968 roku. W 1975 ożenił się po raz drugi z aktorką i modelką Dani Crayne Greco. Byli małżeństwem do jego śmierci[10].

Zmarł nagle 13 lutego 1980 roku w Santa Monica UCLA Medical Center w Malibu w stanie Kalifornia po rozległym zawale serca w wieku 48 lat[11].

Wybrana filmografia

edytuj

Filmy fabularne

edytuj

Seriale TV

edytuj
  • 1952: Death Valley Days jako Dr Bill Breckenridge
  • 1957: Alcoa Theatre jako Jim McCandless / Mike Harper
  • 1957-60: Richard Diamond, prywatny detektyw (Richard Diamond, Private Detective) jako Richard Diamond
  • 1963–67: Ścigany (The Fugitive) jako Dr Richard Kimble
  • 1971: O’Hara, U.S. Treasury jako Jim O’Hara
  • 1974–76: Harry O jako Harry Orwell
  • 1978: Centennial jako Paul Garrett/narrator

Przypisy

edytuj
  1. David Janssen. TV.com. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-11)]. (ang.).
  2. TV Guide's 50 Greatest TV Stars of All Time [1996]. AmIAnnoying.com. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
  3. David Janssen Awards. AllMovie. [dostęp 2019-08-05]. (ang.).
  4. 'Angels' Will Be Back – Without Shelly Hack. The Evening Independent, p. 12-B. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
  5. David Janssen (1931-1980). Find A Grave Memorial. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
  6. The First Fugitive. „People”. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-07)]. (ang.).
  7. Hal Erickson: David Janssen Biography. AllMovie. [dostęp 2019-08-05]. (ang.).
  8. Hal Erickson, Rovi: David Janssen Biography. „The New York Times”. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
  9. Classic TV Shows - Fugitive, David Janssen 1963. Fifties Web. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-22)]. (ang.).
  10. What David Janssen Is Really a Fugitive from Is Really a Fugitive from Is Contentment. People. [dostęp 2015-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).
  11. David Janssen - Hollywood Star Walk. Los Angeles Times. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).

Bibliografia

edytuj