Ajzyk Samberg

polski aktor

Ajzyk Samberg, pierwotnie Ajzyk Samborek (ur. 22 lutego 1889 w Warszawie, zm. 4 listopada 1943 w Poniatowej) – polski aktor i reżyser żydowskiego pochodzenia.

Ajzyk Samberg
Ilustracja
Samberg w 1928 r. jako Jankiel w filmie "Pan Tadeusz"
Imię i nazwisko

Ajzyk Samborek

Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1889
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1943
Poniatowa

Zasłynął głównie z ról w przedwojennych żydowskich filmach i sztukach teatralnych w języku jidysz; tragik sceny żydowskiej w Polsce.

Życiorys

edytuj

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Jako aktor zadebiutował w 1907 roku w teatrze Abrahama Izaaka Kamińskiego, z którym był spokrewniony. W 1920 roku został internowany. Występował następnie w Trupie Wileńskiej oraz z różnymi zespołami żydowskimi na świecie[1].

Po powrocie do Polski został aktorem i reżyserem Teatru im. Kamińskiego w Warszawie. Współpracował także z warszawskim Teatrem Nowości i Teatrem Ludowym. Często występował gościnnie na scenach teatrów żydowskich w Argentynie, Brazylii, Urugwaju i Stanach Zjednoczonych[1]. Był współorganizatorem Teatru Centralnego oraz Związku Aktorów Scen Żydowskich. W filmie po raz pierwszy zadebiutował w dramatach Fatalna klątwa i Bigamistka z 1913 roku[1], wyprodukowanych w wytwórni Kosmofilm. Obsadzany był głównie w charakterystycznych rolach.

Podczas II wojny światowej został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie przez pewien czas pracował jako kelner w herbaciarni prowadzonej przez Żydowską Samopomoc Społeczną. Następnie kontynuował karierę aktorską. Występował w teatrach Odeon, Eldorado i Nowym Azazel[1]. Był aktywnym członkiem Aktorskiej Brygady w Centosie.

Podczas likwidacji getta ukrywał się w szopie Schultza, a potem Toebbensa. Został wywieziony do obozu pracy w Poniatowej i następnie zamordowany podczas likwidacji obozu[1]. Według innych relacji miał zostać zamordowany na Majdanku[1].

Życie prywatne

edytuj

Mąż Heleny Gotlib.

Filmografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Rafał Żebrowski, Samberg Ajzyk [online], delet.jhi.pl [dostęp 2024-05-08] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj