Pcim

Pierwszych osadników sprowadził na początku XIII w. Leszek Biały. W 1338 r. Kazimierz Wielki ustanowił parafię św. Mikołaja i wzniósł drewniany kościół. Akt lokacyjny wsi pochodzi z 1351 r.^[6], wieś była lokowana „na surowym korzeniu” przez czeskiego rycerza Nadana^[6] (stąd pierwotna nazwa: Nadanowa Wola^[6]), któremu król Kazimierz Wielki ofiarował obszar leśny o powierzchni około 100 łanów celem kolonizacji. Według przekazów ludowych we wsi osiedlali się chętnie jeńcy tatarscy i zbójnicy, którzy wrócili na drogę prawa. Według spisu z 1629 w Pcimiu istniały 2 młyny, tartak i folusz. Do sołectwa pcimskiego należała w połowie XIV w. łąka Lubień, na której powstała później wieś o tej samej nazwie^[7].

Wieś królewska Pcim położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego^[8]. Wchodziła w skład klucza myślenickiego, stanowiącego uposażenie kasztelanów krakowskich^[9].

W XVII wieku Pcim był żywym ośrodkiem ruchu ariańskiego^[6]. W 1651 r. w czasie powstania Kostki-Napierskiego działał w Pcimiu Marcin Radocki^[6], nauczyciel i organista, który za udział w powstaniu i współpracę z Kostką-Napierskim został stracony w Krakowie 11 lipca 1651 r. W 1687 r. w czasie rekwizycji bydła doszło do konfliktu pomiędzy chłopami a kasztelanem Warszyckim, który wysłał przeciw nim oddział wojska. Chłopi stawili czynny opór, ich przywódcą był mieszkaniec Pcimia Piotr Ornatek.

W 1939 r. w walkach obronnych o Pcim wzięła udział 10 Brygada Kawalerii płk. Stanisława Maczka. W czasie okupacji działały oddziały Armii Krajowej.

W 1953 r. w budynku dawnego dworu powstał zakład produkcyjny Polskiego Związku Głuchych. W centrum Pcimia przy szosie Kraków – Zakopane istniała od XIX w. znana karczma „U Druzgały” (później „Chata Sasa”). W Pcimiu rozgrywa się akcja sztuki ludowej „Zrękowiny u Druzgały” Jana Szczęsnego-Płatkowskiego (ps. „Pobratymiec”), ukazująca obyczaje pcimskich górali Kliszczaków.

Miejscowość ucierpiała podczas powodzi w 2010 r.

Urodził się tu Michał Róg, polski działacz ludowy, wicemarszałek Sejmu.

W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Pcim. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

We wsi działa Klub Sportowy Pcimianka Pcim, który powstał w 1969^[10], a także Akademia Małego Sportowca, która działa od 2015 roku^[11].

Pcim kojarzy się w kulturze masowej z małą miejscowością, gdzieś na końcu świata. W mowie potocznej, anegdotach i żartach, bardzo często funkcjonuje jako Pcim Dolny, choć w Polsce nie ma miejscowości o takiej nazwie. Wieś kojarzona jest z zaściankiem i zacofaniem.

W połowie lutego 2008 r. nazwa wsi została użyta w reklamie banku BZ WBK, w której zagrał aktor John Cleese, członek grupy Monty Pythona. Wypowiedział w niej m.in. zdanie: „My aunt from Pcim" (pol. „Moja ciocia pochodzi z Pcimia"), co spowodowało, że wielu ludzi zaczęło wierzyć w jego polskie pochodzenie. Sam aktor musiał to wielokrotnie dementować i wyjaśniać, że nazwa wsi została użyta wyłącznie z tego powodu, że spodobało mu się jej brzmienie^[12]. Reklama ta stała się symbolem tego, że nie należy wstydzić się swoich korzeni i miejsca, z którego się pochodzi, choćby była to mała wieś lub miasteczko.

W 2021 r. XXVI. Festiwal Kabaretu w Koszalinie odbywał się pod hasłem „Stacja Pcim". Na scenie w humorystyczny sposób zostały przedstawione historie różnych fikcyjnych postaci, które postanowiły wyrwać się z przysłowiowej zacofanej miejscowości, aby wyruszyć w Polskę i odmienić swoje nudne, szare życie. Całość akcji rozgrywała się przy stacji kolejowej w Pcimiu, wokół której przewinęło się wiele osób, m.in. politycy, wójt, ksiądz, policjant, małżeństwo Mariana i Heli oraz szereg osób wywodzących się z wioski, w tym także lokalni menele, którzy całe dnie przesiadują na stacji pijąc alkohol lub śpiąc na umieszczonych przy peronie ławeczkach. Program był premierowo transmitowany 31 lipca na antenie Polsatu. W koszalińskim amfiteatrze wystąpiły takie kabarety, jak: Kabaret Neo-Nówka, Kabaret Młodych Panów, Kabaret Smile, Kabaret Skeczów Męczących, Kabaret Jurki, Kabaret Rak, Kabaret Chyba i gospodarze - Kabaret Koń Polski^[13].

Pcim jest punktem wyjściowym w Beskid Makowski:

  Maków Podhalański – Stańkowa – Koskowa Góra – Parszywka – Przełęcz Dział – Groń – Pcim – Działek

  Pcim – Schronisko PTTK na Kudłaczach – Łysina

• Oficjalny serwis gminy Pcim