Huldrych Zwingli

Zwingli studerte i Wien og Basel. Han vart magister i 1506 og byrja same året å verka som prest i Glarus. Frå 1515 tenestegjorde han i valfartsbyen Einsiedeln og frå 1519 i Grossmünster i Zürich.^[1] Han var frå byrjinga tilhengjar av Erasmus, men blei påverka av Luther og utvikla etter 1519 ei reformatorisk oppfatning i samband med studiane sine av Paulus og Augustinus.

I august vart 1519 Zürich råka av ein pestepidemi som drap rundt ein fjerdedel av innbyggjarane. Medan mange flykta frå byen vart Zwingli verande. Han vart pestsjuk i september, og var nær ved å døy. Han skildra seinare den andelege forståinga si av sjukdommen i diktet «Pestlied».

Zwingli gjorde offentleg opprør mot den katolske læra i 1522, då han ope braut fasten i fastetida. Han hadde også vorte hemmeleg gift med enkja Anna Reinhard tidlegare dette året, og var open motstandar av dei katolske sølibatreglane for prestar.^[1] Etter fleire kranglar med katolikkane let byrådet i Zürich halda ein disputas om reformasjonen i 1523.^[1] Magistraten anerkjende standpunktet til Zwingli som det rette og reformasjonen vart gjennomført i Zürich. Klostera vart avskaffa og prestane fekk pålegg om protestantisk forkynning. I 1525 avskaffa Zwingli bilde, altar, orgel og salmesong i kyrkjene og innførte ei ny gudstenesteordning som skulle byggja på skriftlesing, bøn og preken med enkel altergang fire gonger i året.^[1] Frå 1525 til 1529 arbeidde han med ei bibelomsetjing som blei til Zürich-Bibelen eller «Zwinglibibelen».

I 1530 hadde reformasjonen til Zwingli spreidd seg til Bern, Basel, Bodensjø-området og Strasbourg. Han lukkast derimot ikkje forsøket i å reformere dei katolske kantonane i Sveits med makt. Zwingli fall i slaget ved Kappeln, der han deltok som feltprest.

Forsøket på å nå eit felles standpunkt med Martin Luther ved religionssamtalane i Marburg (Marburger Religionsgespräche) i 1529 mislukkast på grunn av usemje om nattverden. Zwingli såg på nattverden som ei symbolsk handling, medan Luther meinte at Jesus Kristus var til stades i kjøt og blod.

Gjennom Heinrich Bullinger, etterfølgjaren til Zwingli som leiar for kyrkja i Zürich, virka læra til Zwingli vidare og influerte den reformerte teologien, men i mindre omfang enn Jean Calvin.

• De vera et falsa religione (Zürich 1525)
• Amica exegesis (1527)
• Fidei ratio (Zürich 1530)
• Christianae fidei brevis et clara expositio ad regem christianum (Zürich 1536)
• Sämtliche Werke (Zürich 1545 u. 1581)

• Hottinger, Huldreich Zwingli und seine Zeit (Zürich 1842)
• Tichler, Zwingli, de kerkhervormer (Utr. 1857-58, 2 Bde.)
• Christoffel, Zwinglis Leben und ausgewählte Schriften (Elberf. 1857, 2 Bde.)
• Mörikofer, Ulrich Zwingli (Leipz. 1867-69, 2 Bde.)
• Zeller, Das theologische System Zwinglis (Tübing. 1853)
• Sigwart, Ulrich Zwingli (Stuttg. 1855)
• Spörri, Zwingli-Studien (Leipz. 1866)
• Werder, Zwingli als politischer Reformator (Basel 1882)
• A. Baur, Zwinglis Theologie (Halle 1885- 89, 2 Bde.)
• Witz, Ulrich Zwingli, Vorträge (Gotha 1884).
• Ulrich Gäbler, Huldrych Zwingli. Eine Einführung in sein Leben und sein Werk, Evangelische Verlagsanstalt: Berlin 1985.

• Zwingli-Seite des Kirchlichen Informationsdienstes der Ev.-ref. Landeskirche des Kantons Zürich Arkivert 2010-09-01 ved Wayback Machine.
• Zwingli: Staat als weltliche Form des Gottesvolkes Arkivert 2003-04-02 ved Wayback Machine.
• Texte von Zwingli Arkivert 2008-05-26 ved Wayback Machine.