Zwalm (rivier): verschil tussen versies

Zwalm
Lengte	14 km
Hoogte (bron)	86 - 10 m
Debiet	0,80 m³/s
Stroomgebied	114 km²
Bron	Brakel
Monding	Schelde op grens tussen Nederzwalm en Welden
Stroomt door	België
	De Zwalm ter hoogte van de Zwalmmolen.
Portaal	Geografie

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 28 apr 2024 om 18:36

De Zwalm of Zwalmbeek is een bijrivier van de Schelde en een van de belangrijkste waterlopen in de Vlaamse Ardennen in het zuiden van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen.

Geografie

Het Zwalmbekken ligt nagenoeg volledig in de provincie Oost-Vlaanderen, enkel in de buurt van Vloesberg bestrijkt het een klein stukje Henegouwen.

De Zwalm ontvangt water uit de gemeenten Vloesberg, Brakel, Zottegem, Horebeke, Oudenaarde en Zwalm. De gemeente Zwalm is genoemd naar de Zwalmbeek.

Het bronnengebied van de Zwalm bevindt zich in Vloesberg; daar gaat het om de bovenlopen van de Zwalm die hun eigen naam hebben. Het hoogste punt van dit bronnengebied ligt op 150 m TAW. De Zwalm zelf wordt gevormd in Brakel uit zijn bovenlopen: onder meer de Dorenbosbeek (ontspringt in het Livierenbos), de Verrebeek (ontspringt in het Livierenbos en Hayesbos (Everbeekse bossen)) en de Sassegembeek (ontspringt in het Brakelbos). Na Brakel doet de Zwalm ook de gemeenten Zottegem en Zwalm aan.

De onbevaarbare Zwalm is samen met de Ronne en de Maarkebeek de voornaamste bijrivier van de Schelde tussen Doornik en Gent. De maximale lengte van de Zwalm bedraagt 21,8 km, waarvan ongeveer 14 km onder haar eigen naam (stroomafwaarts van Brakel).

Nederzwalm ligt op de samenvloeiing van de Zwalm en de Boekelbeek, de belangrijkste zijtak van de Zwalm. Deze zijbeek komt van Zegelsem en ontvangt ook water van Horebeke. De Zwalm mondt uit in de Schelde op de grens tussen Welden en Nederzwalm.

Karakteristiek zijn haar oevers in de Zwalmvallei en de watervallen van de Zwalm. De linkeroever is zachtglooiend terwijl de rechteroever steil is.

In Nederzwalm is er een meetstation^[1]. Er wordt een gemiddeld debiet gemeten van 0,80 m³/s. Het debiet van de Zwalmbeek kan evenwel sterk en snel variëren tussen 0,60 m³/s en 1 m³/s.

Sinds de realisatie van een waterzuiveringsprogramma, dat startte in 1989, inclusief een waterzuiveringsstation in de Bruggenhoek in Roborst, is de kwaliteit van het water in de Zwalm flink verbeterd.

Etymologie

De rivier de Zwalm wordt voor het eerst beschreven in 1040 als fluviolum Swalma.^[2]

Over de herkomst van de naam Zwalm bestaat weinig twijfel. Swalm was het Middelnederlands voor damp, wasem, walm. De dampende rivier dus.^[3]^[4]

Geschiedenis

Bij de inval van de Romeinen in 57 voor Christus was de streek rond de Zwalm bewoond door de Nerviërs. In Velzeke hadden de Romeinen een belangrijk legerkamp. De Romeinse heirweg van Boulogne-sur-Mer naar Keulen passeerde in Nederzwalm en Velzeke. Een andere heirweg liep van Bavay naar Velzeke. Op talrijke plaatsen in de Zwalmstreek vindt men Romeinse en Gallo-Romeinse geldstukken en vaatwerk.

De monniken van de Sint-Baafsabdij van Gent hadden in de Middeleeuwen in 976 een nederzetting op "Ten Berge", ten noordoosten van de monding van de Wijlegemse beek in de Zwalm. Vandaar de naam Munkzwalm.

Nederzwalm was in handen van de abdij van Ename.

Visbestand

Door het Instituut voor natuur- en bosonderzoek^[5] van de Wetenschappelijke Instelling van de Vlaamse Gemeenschap werden op verschillende tijdstippen opnames gedaan van het visbestand op de Zwalm en enkele zijbeken. Op verschillende plekken (onder andere aan de Boembekemolen) werden vistrappen gebouwd; enkel ter hoogte van de Zwalmmolen is er nog geen.

De laatste opname dateert van 18 en 19 april 2005.^[6] Het aantal soorten vis schommelde van 10 tot 14; de samenstelling varieert door de jaren heen al naargelang de locatie. Op de Zwalm werden de volgende 11 soorten gevangen: baars, blankvoorn, driedoornige stekelbaars, giebel, karper, kopvoorn (geherintroduceerd in 2000), paling, rietvoorn, riviergrondel, snoek en zeelt. De visrijkste zone, zowel wat aantal vis als soorten betreft, blijft de stroomafwaartse zone met spaarkom van de Zwalmmolen.

Bij een studie van de visnevengeul aan de Ter Biestmolen van 4 april tot 29 juni 2007 werden 22 vissoorten aangetroffen. In drie maanden zwommen meer dan 1100 vissen door deze visnevengeul. De soorten die toen werden gevonden, waren, in volgorde van aantallen: blankvoorn, riviergrondel, alver, paling, driedoorn, baars, giebel, karper, kopvoorn, blauwband, brasem, rivierprik, bittervoorn, kolblei, vetje, rietvoorn, zeelt, bermpje, pos, winde, serpeling (geherintroduceerd in 2015) en Amerikaanse dikkop-elrits. De lengte van de vissen die gemeten zijn varieerde van 4,5 tot 65 cm.^[7] In 2016 werd beslist om de beekforel opnieuw te introduceren.^[8]^[9] Ook rivierdonderpad komt voor in het Zwalmbekken (onder andere in de Sassegembeek, Traveinsbeek en Maarkebeek).

In de vallei van de Zwalm komt ook steeds meer bever voor. ^[10]^[11]

Watermolens

Het verval van de Zwalm is 1,5 m per km, en men heeft van dit verval nuttig gebruikgemaakt voor het bouwen van watermolens. Bezienswaardig zijn sommige van de 13 watermolens^[12] in het Zwalmbekken, waarvan 5 op de Zwalm zelf.

Slijpkotmolen op de Slijpkotbeek in Nederbrakel
Driesmolen op de Molenbeek in Velzeke
Molen Van den Borre op de Traveinsbeek in Strijpen
Watermolen van Elene op de Molenbeek in Elene
Boembekemolen op de Zwalm in Michelbeke
Bostmolen op de Zwalm in Roborst
Pedes molen op de Passemaregracht te Hundelgem
Zwalmmolen op de Zwalm in Munkzwalm
IJzerkotmolen op de Zwalm in Sint-Maria-Latem
Perlinckmolen op de Peerdestok- of Boekelbeek in Elst
Moldergemmolen op de Boekelbeek in Sint-Denijs-Boekel
Vanderlindensmolen op de Boekelbeek in Nederzwalm
Ter Biestmolen op de Zwalm in Nederzwalm

Fotogalerij

Toerisme

In de Zwalmstreek wordt net als in de rest van de Vlaamse Ardennen vooral aan dagtoerisme gedaan. In het bronnengebied vindt men de Everbeekse bossen, het Brakelbos en het Livierenbos, alle toegankelijk. Ook de natuurreservaten Kloosterbos, Steenbergse bossen, Burreken, Perlinkvallei, Munkbosbeekvallei, Bovenlopen Zwalm en Middenloop Zwalm zijn toegankelijk. Op een deel van het opgebroken stuk van de spoorlijn van Zottegem via Vloesberg naar Elzele ligt nu een verhard wandel- en fietspad, het Mijnwerkerspad. Langs dit pad, over de volledige lengte vrij van autoverkeer, kan men de Zwalmvallei volgen van Opbrakel tot Zottegem. Men kan ook via een wandelpad vanaf de Moriaan en het Jan de Lichtepad in Velzeke de Zwalmbeek volgen tot aan de monding in de Schelde in Nederzwalm.

De Zwalmstreek is bekend bij de wielerliefhebbers, vooral voor zijn heuvels en kasseiwegen.

Valkenberg in Brakel
Kasteeldreef, Elverenberg-Vossenhol bij Sint-Maria-Oudenhove
Leberg in Zegelsem
Haaghoek tussen Zegelsem en Horebeke
Berendries in Michelbeke
Paddestraat en Lippenhovestraat, Langendries, Slijpstraat-Kortendries, Kloosterbosstraat in Zottegem
Molenberg in Sint-Denijs-Boekel

Er zijn een aantal bewegwijzerde wandel- en fietsroutes ('Watermolenroute'), fietsknooppuntennetwerk ('Vlaamse Ardennen'), wandelknooppuntennetwerk 'Vlaamse Ardennen - Zwalmvallei' , Streek-GR Vlaamse Ardennen, GR122 en een eveneens bewegwijzerde autoroute ('Vlaamse Ardennenroute').

De Zwalmstreek is bereikbaar met trein en bus. In Zottegem, Munkzwalm en Sint-Denijs-Boekel zijn er treinstations.

De Zwalm is op haar benedenloop en op de gestuwde delen bevaarbaar met kleine roeiboten en kano's. Vroeger werd op de Zwalm gevaren als recreatie. Het varen op de Zwalmbeek was zeldzaam gedurende een aantal jaren door de verontreiniging van de Zwalmbeek, maar dankzij het waterzuiveringsstation in Roborst wordt het varen op de Zwalm weer aantrekkelijk.^[13]

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Afvoer Zwalm te Nederzwalm lin.vlaanderen.be (gearchiveerd)
↑ M. Gysseling. Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)..
↑ Middelnederlandsch Woordenboek^{[dode link]}.
↑ De Vleeschouwer, J. (1978). Inleiding tot de toponymie, vooral van Oost-Vlaanderen.. Naamkunde 10
↑ Instituut voor natuur- en bosonderzoek inbo.be
↑ Visbestandopnames op de Zwalm en zijbeken (2005) (pdf) ^{[dode link]}
↑ Evaluatie (pdf) van de visnevengeul langs de Ter Biestmolen in de Zwalm te Nederzwalm^{[dode link]}
↑ S. Desmet, De Zwalm: van chemisch blauw naar rooskleurig, Meander 1 - 2018, pag. 4-5
↑ P. Boets, A.Dillen, Een lange weg afgelegd: soortherstel van beekforel in de Zwalm, Meander 2 - 2019, pag. 18-19
↑ Bevers aan het werk bij de monding van de Zwalm, Nuus
↑ Beverpopulatie neemt toe op de Zwalm, Nuus
↑ Watermolens op de Zwalm telenet.be (gearchiveerd)
↑ Zwalmse Post 20 juni 2015 (pdf) zwalm.be (gearchiveerd)

[1] Afvoer Zwalm te Nederzwalm lin.vlaanderen.be (gearchiveerd)

[2] M. Gysseling. Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)..

[3] Middelnederlandsch Woordenboek^{[dode link]}.

[4] De Vleeschouwer, J. (1978). Inleiding tot de toponymie, vooral van Oost-Vlaanderen.. Naamkunde 10

[5] Instituut voor natuur- en bosonderzoek inbo.be

[6] Visbestandopnames op de Zwalm en zijbeken (2005) (pdf) ^{[dode link]}

[7] Evaluatie (pdf) van de visnevengeul langs de Ter Biestmolen in de Zwalm te Nederzwalm^{[dode link]}

[8] S. Desmet, De Zwalm: van chemisch blauw naar rooskleurig, Meander 1 - 2018, pag. 4-5

[9] P. Boets, A.Dillen, Een lange weg afgelegd: soortherstel van beekforel in de Zwalm, Meander 2 - 2019, pag. 18-19

[10] Bevers aan het werk bij de monding van de Zwalm, Nuus

[11] Beverpopulatie neemt toe op de Zwalm, Nuus

[12] Watermolens op de Zwalm telenet.be (gearchiveerd)

[13] Zwalmse Post 20 juni 2015 (pdf) zwalm.be (gearchiveerd)

[1]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 {{Infobox rivier
 | afbeelding    = KaartZwalm.jpg
 | lengte        = 14
 | hoogte        = 86 - 10
 | debiet        = 0,80
-| oppervlakte   = 144
+| oppervlakte   =
 | oorsprong     = [[Brakel (België)|Brakel]]
 | uitmonding    = [[Schelde (rivier)|Schelde]] op grens tussen [[Nederzwalm]] en [[Welden (Oudenaarde)|Welden]]
 | stroomtdoor   = [[België]]
+| afbeelding2          = Zwalm_-_Munkzwalm_-_Rekegemstraat_-_Zwalmvallei_ter_hoogte_van_de_Zwalmmolen_(2020-11-07_15-29-42).jpg
-| afbeelding2   = Zwalmrivier.jpg
 | onderschrift2 = De Zwalm ter hoogte van de Zwalmmolen.
 }}
+[[Bestand:Zwalm_-_november_2019-10.jpg|thumb|right|De Zwalm en het [[Gaverbos]]]]
 De '''Zwalm''' is een bijrivier van de [[Schelde (rivier)|Schelde]] en een van de belangrijkste waterlopen in de [[Vlaamse Ardennen]] in het zuiden van de [[België (hoofdbetekenis)|Belgische]] provincie [[Oost-Vlaanderen]].
 == Geografie ==
-Het Zwalmbekken ligt in 2 [[Gewest (België)|gewest]]en, in 2 [[Gemeenschap (België)|gemeenschappen]] en in 2 [[provincie]]s van [[België]]. We vinden dit rivierbekken voor een klein stukje in het noorden van de provincie [[Henegouwen]] en voor de rest in het zuiden van de provincie [[Oost-Vlaanderen]].
+Het Zwalmbekken ligt   in     in   van    een klein stukje Henegouwen.
 De Zwalm ontvangt water uit de gemeenten [[Vloesberg]], [[Brakel (België)|Brakel]], [[Zottegem]], [[Horebeke]], [[Oudenaarde]] en [[Zwalm (gemeente)|Zwalm]]. De gemeente [[Zwalm (gemeente)|Zwalm]] is genoemd naar de Zwalmbeek.
 Het bronnengebied van de Zwalm bevindt zich in Vloesberg; daar gaat het om de bovenlopen van de Zwalm die hun eigen naam hebben. Het hoogste punt van dit bronnengebied ligt op 150 m.
 De Zwalm zelf wordt gevormd in [[Brakel (België)|Brakel]] uit zijn bovenlopen: onder meer de Dorenbosbeek, de Verrebeek en de Sassegembeek. Na Brakel doet de Zwalm ook de gemeenten [[Zottegem]] en [[Zwalm (plaats)|Zwalm]] aan.
-De praktisch onbevaarbare Zwalm is samen met de [[Ronne (beek)|Ronne]] en de [[Hene]] de voornaamste bijrivier van de middenloop van de Schelde. De totale lengte vanaf de bron bedraagt 21,750&nbsp;km en vanaf haar ontstaan in Brakel ongeveer 14&nbsp;km.
+De onbevaarbare Zwalm is samen met de [[Ronne (beek)|Ronne]] en de [[]] de voornaamste bijrivier van de    . De  lengte  de  bedraagt 21,&nbsp;km  ongeveer 14&nbsp;km.
+Nederzwalm ligt op de samenvloeiing van de Zwalm en de [[Boekelbeek]], de belangrijkste zijtak van de Zwalm. Deze zijbeek komt van [[Zegelsem]] en ontvangt ook water van Horebeke.
-In [[Nederzwalm]] is er een meetstation<ref>[https://web.archive.org/web/20080929202827/http://www.lin.vlaanderen.be/awz/waterstanden/34210102.htm Afvoer Zwalm te Nederzwalm] lin.vlaanderen.be</ref>. Er wordt een gemiddeld debiet gemeten van 0,80 m³/s. Het debiet van de Zwalmbeek kan evenwel sterk en snel variëren tussen 0,60 m³/s en 1 m³/s.
+Karakteristiek zijn haar oevers in de [[Zwalmvallei]] en de [[watervallen van de Zwalm]]. De linkeroever is zachtglooiend terwijl de rechteroever steil is.
-Nederzwalm ligt op de samenvloeiing van de Zwalm en de [[Boekelbeek]], de belangrijkste zijtak van de Zwalm. Deze zijbeek komt van [[Zegelsem]] en ontvangt ook water van Horebeke.
+In [[Nederzwalm]] is er een meetstation<ref>[https://web.archive.org/web/20080929202827/http://www.lin.vlaanderen.be/awz/waterstanden/34210102.htm Afvoer Zwalm te Nederzwalm] lin.vlaanderen.be</ref>. Er wordt een gemiddeld debiet gemeten van 0,80 m³/s. Het debiet van de Zwalmbeek kan evenwel sterk en snel variëren tussen 0,60 m³/s en 1 m³/s.
-De Zwalm mondt uit in de Schelde op de grens tussen [[Welden (Oudenaarde)|Welden]] en Nederzwalm.
+Sinds de realisatie van een waterzuiveringsprogramma, dat startte in 1989, inclusief een waterzuiveringsstation in de Bruggenhoek in [[Roborst]], is de kwaliteit van het water in de Zwalm flink verbeterd.
-Karakteristiek zijn haar oevers in de [[Zwalmvallei]] en de [[watervallen van de Zwalm]]. De linkeroever is zachtglooiend terwijl de rechteroever steil is.
+== Etymologie ==
-Sinds de realisatie van een waterzuiveringsprogramma, dat startte in 1989, inclusief een waterzuiveringsstation in de Bruggenhoek in [[Roborst]], is de kwaliteit van het water in de Zwalm flink verbeterd. De Zwalm heeft een groot zelfreinigend vermogen.
+De rivier de Zwalm wordt voor het eerst beschreven in 1040 als ''fluviolum Swalma''.<ref>{{Citeer boek|titel=Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226).|auteurlink=|auteur=M. Gysseling|medeauteurs=|taal=|url=http://bouwstoffen.kantl.be/tw/query/?find=zwalm&field=lem|uitgever=|datum=|pagina's=|ISBN=}}</ref>
+Over de herkomst van de naam Zwalm bestaat weinig twijfel. Swalm was het [[Middelnederlands]] voor damp, wasem, walm. De dampende rivier dus.<ref>{{Citeer web|url=https://ivdnt.org/zoeken-in-woordenboeken?w=swalm|titel=Middelnederlandsch Woordenboek|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=|dodeurl=ja}}</ref><ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=De Vleeschouwer|voornaam=J.|medeauteurs=|taal=|url=https://www.dbnl.org/tekst/_naa002197801_01/_naa002197801_01_0002.php?q=hydroniemen#hl3|titel=Inleiding tot de toponymie, vooral van Oost-Vlaanderen.|jaargang=10|tijdschrift=Naamkunde|datum=1978}}</ref>
-In Nederzwalm zelf, maar eigenlijk in Hermelgem, mondt de [[Munkbosbeek]] uit in de Schelde, stroomafwaarts van de monding van de Zwalm, aan de brug over de Schelde. De Munkbosbeek heeft dus een eigen rivierbekken, apart van de Zwalm.
+== Geschiedenis ==
+[[Bestand:Zwalm_-_november_2019-1.jpg|thumb|right|De Zwalm en het [[Gaverbos]]]]
+Bij de [[Slag aan de Sabis|inval]] van de [[Romeinse Rijk|Romeinen]] in [[57 v.Chr.|57 voor Christus]] was de streek rond de Zwalm bewoond door [[Nerviërs]].
+In Velzeke hadden de Romeinen een belangrijk [[Vicus|legerkamp]].
+De Romeinse [[Heerweg|heirweg]] van [[Boulogne-sur-Mer]] naar [[Keulen (stad)|Keulen]] passeerde in Nederzwalm en Velzeke. Een andere heirweg liep van [[Bavay]] naar Velzeke.
+Op talrijke plaatsen in de Zwalmstreek vindt men Romeinse en [[Gallo-Romeins]]e geldstukken en vaatwerk.
+De monniken van de Sint-Baafsabdij van Gent hadden in de [[Middeleeuwen]] in 976 een nederzetting op "Ten Berge", ten noordoosten van de monding van de [[Wijlegem]]se beek in de Zwalm. Vandaar de naam Munkzwalm.
+Nederzwalm was in handen van de abdij van [[Ename]].
 == Visbestand ==
+[[File:Vis_Zwalm.jpg|thumb|Terugzetplicht voor vissers]]
 Door het [[Instituut voor natuur- en bosonderzoek]]<ref>[https://web.archive.org/web/20100310193326/http://www.inbo.be/content/homepage_nl.asp Instituut voor natuur- en bosonderzoek] inbo.be</ref> van de [[Wetenschappelijke Instelling van de Vlaamse Gemeenschap]] werden op verschillende tijdstippen opnames gedaan van het [[Vissen (dieren)|visbestand]] op de Zwalm en enkele zijbeken. Op verschillende plekken (onder andere aan de [[Boembekemolen]]) werden [[vistrap]]pen gebouwd; enkel ter hoogte van de [[Zwalmmolen]] is er nog geen.
-De laatste opname dateert van [[18 april|18]] en [[19 april]] [[2005]].<ref>{{pdf}}[http://www.inbo.be/files/bibliotheek/92/168092.pdf Visbestandopnames op de Zwalm en zijbeken (2005)]{{dode link|datum=oktober 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
+De laatste opname dateert van 18 en 19 april 2005.<ref>[http://www.inbo.be/files/bibliotheek/92/168092.pdf Visbestandopnames op de Zwalm en zijbeken (2005)]{{dode link|datum=oktober 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 Het aantal soorten vis schommelde van 10 tot 14; de samenstelling varieert door de jaren heen al naargelang de locatie.
 Op de Zwalm werden de volgende 11 soorten gevangen: [[baars]], [[blankvoorn]], [[driedoornige stekelbaars]], [[Giebel (dier)|giebel]], [[karper]], [[kopvoorn]] (geherintroduceerd in 2000), [[paling]], [[rietvoorn]], [[riviergrondel]], [[snoek]] en [[zeelt]].
 De visrijkste zone, zowel wat aantal vis als soorten betreft, blijft de stroomafwaartse zone met spaarkom van de Zwalmmolen.
-Bij een studie van de [[visnevengeul]] aan de [[Ter Biestmolen]] van [[4 april]] tot [[29 juni]] 2007 werden 22 vissoorten aangetroffen. In drie maanden zwommen meer dan 1100 vissen door deze [[visnevengeul]]. De soorten die toen werden gevonden, waren, in volgorde van aantallen: blankvoorn, riviergrondel, [[alver]], paling, [[driedoornige stekelbaars|driedoorn]], baars, giebel, karper, kopvoorn, [[blauwband]], [[brasem]], [[rivierprik]], [[bittervoorn]], [[kolblei]], [[vetje (vis)|vetje]], rietvoorn, zeelt, [[bermpje]], [[Pos (zoetwatervis)|pos]], [[winde (vis)|winde]], [[serpeling]] (geherintroduceerd in 2015) en [[Amerikaanse dikkop-elrits]]. De lengte van de vissen die gemeten zijn varieerde van 4,5 tot 65&nbsp;cm.<ref>{{pdf}}[http://www.inbo.be/files/Bibliotheek/24/175324.pdf Evaluatie] van de [[visnevengeul]] langs de Ter Biestmolen in de Zwalm te Nederzwalm{{dode link|datum=oktober 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> In 2016 werd beslist om de [[beekforel]] opnieuw te introduceren.<ref>S. Desmet, ''De Zwalm: van chemisch blauw naar rooskleurig'', Meander 1 - 2018, pag. 4-5</ref><ref>P. Boets, A.Dillen, ''Een lange weg afgelegd: soortherstel van beekforel in de Zwalm'', Meander 2 - 2019, pag. 18-19</ref>  Ook [[rivierdonderpad]] komt voor in het Zwalmbekken (onder andere in de Sassegembeek en [[Maarkebeek]]).
+Bij een studie van de [[visnevengeul]] aan de [[Ter Biestmolen]] van [[4 april]] tot [[29 juni]] 2007 werden 22 vissoorten aangetroffen. In drie maanden zwommen meer dan 1100 vissen door deze [[visnevengeul]]. De soorten die toen werden gevonden, waren, in volgorde van aantallen: blankvoorn, riviergrondel, [[alver]], paling, [[driedoornige stekelbaars|driedoorn]], baars, giebel, karper, kopvoorn, [[blauwband]], [[brasem]], [[rivierprik]], [[bittervoorn]], [[kolblei]], [[vetje (vis)|vetje]], rietvoorn, zeelt, [[bermpje]], [[Pos (zoetwatervis)|pos]], [[winde (vis)|winde]], [[serpeling]] (geherintroduceerd in 2015) en [[Amerikaanse dikkop-elrits]]. De lengte van de vissen die gemeten zijn varieerde van 4,5 tot 65&nbsp;cm.<ref>[http://www.inbo.be/files/Bibliotheek/24/175324.pdf Evaluatie] van de [[visnevengeul]] langs de Ter Biestmolen in de Zwalm te Nederzwalm{{dode link|datum=oktober 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> In 2016 werd beslist om de [[beekforel]] opnieuw te introduceren.<ref>S. Desmet, ''De Zwalm: van chemisch blauw naar rooskleurig'', Meander 1 - 2018, pag. 4-5</ref><ref>P. Boets, A.Dillen, ''Een lange weg afgelegd: soortherstel van beekforel in de Zwalm'', Meander 2 - 2019, pag. 18-19</ref>  Ook [[rivierdonderpad]] komt voor in het Zwalmbekken (onder andere in de Sassegembeek en [[Maarkebeek]]).
+In de vallei van de Zwalm komt ook steeds meer [[bever (dier)|bever]] voor. <ref>[https://www.nuus.be/2022/02/27/bevers-aan-het-werk-bij-de-monding-van-de-zwalm/ Bevers aan het werk bij de monding van de Zwalm, ''Nuus'']</ref><ref>[https://www.nuus.be/2024/02/27/beverpopulatie-neemt-toe-op-de-zwalmrivier-in-zwalm-en-brakel/ Beverpopulatie neemt toe op de Zwalm, ''Nuus'']</ref>
 == Watermolens ==
 Het verval van de Zwalm is 1,5 m per km, en men heeft van dit verval nuttig gebruikgemaakt voor het bouwen van [[watermolen (door water aangedreven molen)|watermolens]].
 Bezienswaardig zijn sommige van de 13 watermolens<ref>[http://users.telenet.be/geert.mareels/Zwalmmolens.htm Watermolens op de Zwalm] telenet.be</ref> in het Zwalmbekken, waarvan 5 op de Zwalm zelf.
-* [[Slijpkotmolen]] op de Slijpkotbeek in [[Nederbrakel]]
+*[[Slijpkotmolen]] op de Slijpkotbeek in [[Nederbrakel]]
-* [[Driesmolen]] op de Molenbeek in [[Velzeke]]
+*[[Driesmolen]] op de Molenbeek in [[Velzeke]]
-* [[Molen Van den Borre]] op de Traveinsbeek in [[Strijpen]]
+*[[Molen Van den Borre]] op de Traveinsbeek in [[Strijpen]]
-* [[Watermolen van Elene]] in [[Elene (dorp)|Elene]]
+*[[Watermolen van Elene]] in [[Elene (dorp)|Elene]]
-* [[Boembekemolen]] op de Zwalm in [[Michelbeke]]
+*[[Boembekemolen]] op de Zwalm in [[Michelbeke]]
-* [[Bostmolen]] op de Zwalm in [[Roborst]]
+*[[Bostmolen]] op de Zwalm in [[Roborst]]
-* [[Pedes molen]] op de Passemaregracht te [[Hundelgem]]
+*[[Pedes molen]] op de Passemaregracht te [[Hundelgem]]
-* [[Zwalmmolen]] op de Zwalm in [[Munkzwalm]]
+*[[Zwalmmolen]] op de Zwalm in [[Munkzwalm]]
-* [[IJzerkotmolen]] op de Zwalm in [[Sint-Maria-Latem]]
+*[[IJzerkotmolen]] op de Zwalm in [[Sint-Maria-Latem]]
-* [[Perlinckmolen]] op de Peerdestok- of Boekelbeek in [[Elst (Oost-Vlaanderen)]]
+*[[Perlinckmolen]] op de Peerdestok- of Boekelbeek in [[Elst (Oost-Vlaanderen)]]
-* [[Moldergemmolen]] op de Boekelbeek in [[Sint-Denijs-Boekel]]
+*[[Moldergemmolen]] op de Boekelbeek in [[Sint-Denijs-Boekel]]
-* [[Vanderlindensmolen]] op de Boekelbeek in [[Nederzwalm]]
+*[[Vanderlindensmolen]] op de Boekelbeek in [[Nederzwalm]]
-* [[Ter Biestmolen]] op de Zwalm in [[Nederzwalm]]
+*[[Ter Biestmolen]] op de Zwalm in [[Nederzwalm]]
+== Fotogalerij ==
+<gallery perrow="5" widths="200" heights="200">
+Bestand:Zwalmmolen_Munkzwalm_2019.jpg|[[Zwalmmolen]]
+Bestand:Boembekemolen_03.jpg|[[Boembekemolen]]
+Bestand:Bostmolen_01.jpg|[[Bostmolen]]
+Bestand:IJzerkotmolen01.JPG|[[IJzerkotmolen]]
+Bestand:TerbiestmolenNederzwalm_10-04-2009_15-08-25.JPG|[[Ter Biestmolen]]
+</gallery>
 == Toerisme ==
+[[Bestand:Zwalm_-_november_2019-2.jpg|thumb|right|Watervalletje aan [[Klein Zwitserland (Zwalm)|Klein Zwitserland]]]]
-In de Zwalmstreek wordt net als in de rest van de [[Vlaamse Ardennen]] vooral aan dagtoerisme gedaan.
+In de Zwalmstreek wordt net als in de rest van de [[Vlaamse Ardennen]] vooral aan dagtoerisme gedaan. In het bronnengebied vindt men de [[Everbeekse bossen]], het [[Brakelbos]] en het [[Livierenbos]], alle toegankelijk. Ook de natuurreservaten [[Kloosterbos (Zottegem)|Kloosterbos]], [[Steenbergse bossen]], [[Burreken]], [[Perlinkvallei]], [[Munkbosbeekvallei]], [[Bovenlopen Zwalm]] en [[Middenloop Zwalm]] zijn toegankelijk. Op een deel van het opgebroken stuk van de [[Spoorlijn 82|spoorlijn]] van [[Zottegem]] via [[Vloesberg]] naar [[Elzele]] ligt nu een verhard wandel- en fietspad, het [[Mijnwerkerspad]]. Langs dit pad, over de volledige lengte vrij van autoverkeer, kan men de Zwalmvallei volgen van Opbrakel tot Zottegem. Men kan ook via een wandelpad vanaf de [[Hof de Moriaan|Moriaan]] en het [[Jan de Lichte (bendeleider)#Jan de Lichtepad|Jan de Lichtepad]] in [[Velzeke]] de Zwalmbeek volgen tot aan de monding in de Schelde in Nederzwalm.
-De rust, het agrarisch landschap, de natuurlandschappen, de vergezichten en heuvels nodigen uit tot wandelen en fietsen.
-Op het hoogste punt van het Zwalmbekken in het gehucht [[D'Hoppe]] heeft men in zuidelijke richting een panoramisch uitzicht op het [[Pays des Collines]], de [[Wallonië|Waalse]] zuiderbuur van de [[Vlaamse Ardennen]].
-In het bronnengebied vindt men de [[Everbeekse bossen]], het [[Brakelbos]] en het [[Livierenbos]], alle toegankelijk. Ook de natuurreservaten [[Kloosterbos (Zottegem)|Kloosterbos]], [[Steenbergse bossen]], [[Burreken]], [[Perlinkvallei]], [[Munkbosbeekvallei]], [[Bovenlopen Zwalm]] en [[Middenloop Zwalm]] zijn toegankelijk.
-Op een deel van het opgebroken stuk van de [[Spoorlijn 82|spoorlijn]] van [[Zottegem]] via [[Vloesberg]] naar [[Elzele]] ligt nu een verhard wandel- en fietspad, het [[Mijnwerkerspad]]. Langs dit pad, over de volledige lengte vrij van autoverkeer, kan men de Zwalmvallei volgen van Opbrakel tot Zottegem.
-Men kan ook via een wandelpad, afgewisseld met korte stukken weg, vanaf de Moriaan en het [[Jan de Lichtepad]] in [[Velzeke]] de Zwalmbeek volgen tot aan de monding in de Schelde in Nederzwalm.
-Er zijn in de Zwalmstreek op heel wat plaatsen voetwegen en kouters te vinden. Een aantal is verhard.
 De Zwalmstreek is bekend bij de [[Wielrennen|wielerliefhebbers]], vooral voor zijn heuvels en kasseiwegen.
-* [[Valkenberg (Brakel)|Valkenberg]] in [[Brakel (België)|Brakel]]
+*[[Valkenberg (Brakel)|Valkenberg]] in [[Brakel (België)|Brakel]]
-* [[Kasteeldreef]], [[Elverenberg-Vossenhol]] en [[Kloosterbosstraat]] bij [[Sint-Maria-Oudenhove]]
+*[[Kasteeldreef]], [[Elverenberg-Vossenhol]] bij [[Sint-Maria-Oudenhove]]
-* [[Leberg]] in [[Zegelsem]]
+*[[Leberg]] in [[Zegelsem]]
-* [[Haaghoek]] tussen [[Zegelsem]] en [[Horebeke]]
+*[[Haaghoek]] tussen [[Zegelsem]] en [[Horebeke]]
-* [[Berendries]] in [[Michelbeke]]
+*[[Berendries]] in [[Michelbeke]]
-* [[Paddestraat]] en [[Lippenhovestraat]] in [[Velzeke]]
+*[[Paddestraat]] en [[Lippenhovestraat]] in [[]]
-* [[Molenberg (Zwalm)|Molenberg]] in [[Sint-Denijs-Boekel]]
+*[[Molenberg (Zwalm)|Molenberg]] in [[Sint-Denijs-Boekel]]
 Er zijn een aantal bewegwijzerde wandel- en fietsroutes ('Watermolenroute'), [[fietsroutenetwerk|fietsknooppuntennetwerk]] (Vlaamse Ardennen', [[wandelnetwerk|wandelknooppuntennetwerk]] 'Vlaamse Ardennen - Zwalmvallei' en een eveneens bewegwijzerde autoroute ('[[Vlaamse Ardennenroute]]').
-Er zijn een aantal logeermogelijkheden in de Zwalmstreek, ofwel de combinatie bed en ontbijt, ofwel hotel.
 De Zwalmstreek is bereikbaar met [[Spoorlijn 89|trein]] en bus. In Zottegem, Munkzwalm en Sint-Denijs-Boekel zijn er treinstations.
-De Zwalm is op haar benedenloop en op de gestuwde delen bevaarbaar met kleine roeiboten en kano's. Vroeger werd op de Zwalm gevaren als recreatie. Het varen op de Zwalmbeek was zeldzaam gedurende een aantal jaren door de verontreiniging van de Zwalmbeek, maar dankzij het waterzuiveringsstation in Roborst wordt het varen op de Zwalm weer aantrekkelijk.<ref>{{pdf}}[https://web.archive.org/web/20160316111906/http://www.zwalm.be/WWW/default/4246-www/version/default/part/AttachmentData/data/ZWALMSE%20POST%20JUNI2015_LR.pdf Zwalmse Post 20 juni 2015]</ref>
+De Zwalm is op haar benedenloop en op de gestuwde delen bevaarbaar met kleine roeiboten en kano's. Vroeger werd op de Zwalm gevaren als recreatie. Het varen op de Zwalmbeek was zeldzaam gedurende een aantal jaren door de verontreiniging van de Zwalmbeek, maar dankzij het waterzuiveringsstation in Roborst wordt het varen op de Zwalm weer aantrekkelijk.<ref>[https://web.archive.org/web/20160316111906/http://www.zwalm.be/WWW/default/4246-www/version/default/part/AttachmentData/data/ZWALMSE%20POST%20JUNI2015_LR.pdf Zwalmse Post 20 juni 2015]</ref>
-== Etymologie ==
-Voor de naam Zwalm zijn verschillende verklaringen:
-* Zwaluwen. In het Zwalms dialect worden zwaluwen "zwoalms" genoemd.
-* Zwellen. De Zwalm kan na regenval op de bovenloop plots zeer zwellen. Door de hoge ligging van het bronnengebied van de Zwalm, tot 155 m boven de zeespiegel, kan de regenval hevig zijn. De steile rechteroever zorgt bovendien voor een snelle afvloeiing.
-* Walm, wasem.
-== Geschiedenis ==
-Bij de [[Slag aan de Sabis|inval]] van de [[Romeinse Rijk|Romeinen]] in [[57 v.Chr.|57 voor Christus]] was de streek rond de Zwalm bewoond door [[Nerviërs]] van Overrijnse oorsprong.
-In Velzeke hadden de Romeinen een belangrijk [[Vicus|legerkamp]].
-De Romeinse [[Heerweg|heirweg]] van [[Boulogne-sur-Mer]] naar [[Keulen (stad)|Keulen]] passeerde in Nederzwalm en Velzeke. Een andere heirweg liep van [[Bavay]] naar Velzeke.
-Op talrijke plaatsen in de Zwalmstreek vindt men Romeinse en [[Gallo-Romeins]]e geldstukken en vaatwerk.
-De monniken van de Sint-Baafsabdij van Gent hadden in de [[Middeleeuwen]] in [[976]] een nederzetting op "Ten Berge", ten noordoosten van de monding van de [[Wijlegem]]se beek in de Zwalm. Vandaar de naam Munkzwalm.
-Nederzwalm was in handen van de abdij van [[Ename]].
-De naam "Suualmam" wordt voor het eerst vermeld in [[1003]]. Die naam werd "Sualma" in [[1108]] en "Sualme" in [[1214]].
 == Externe links ==
-* [http://www.vlaamse-ardennen.be/ portaalsite Vlaamse Ardennen]
+* [http://www..be/   ]
-* [http://www.tov.be/ officiële toeristische site]
 * [http://www.rlva.be Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen]
 * [http://www.bosgroep.be/site/bosgroepen/vlaamse_ardennen_dender.htm Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender]
-* [http://vlaamseardennenplus.be Natuurpunt Vlaamse Ardennen Plus]
+* [://.be Natuurpunt Vlaamse Ardennen ]
-* [http://www.zwalmvallei.be Natuurpunt Zwalmvallei]
+* [http://www..be Natuurpunt Zwalmvallei]
-* [https://web.archive.org/web/20081026002021/http://users.telenet.be/boembeke/ Boembeke vzw, vereniging voor natuur en cultuur in de Vlaamse Ardennen - telenet.be]
+* [https://..be/boembeke  Vlaamse Ardennen - ]
 * [https://web.archive.org/web/20081220032441/http://www.loki1.be/pastorale.html Momentopnamen in de Vlaamse Ardennen - loki1.be]
 {{Appendix}}
@@ Regel 124: / Regel 118: @@
 [[Categorie:Rivier in Oost-Vlaanderen]]
 [[Categorie:Zwalm]]
+[[Categorie:Zijrivier van de Schelde]]