Brontekst bekijken van Nord-Pas-de-Calais (regio)

U hebt geen toestemming om deze pagina te bewerken, want:

Uw IP-adres bevindt zich in een bereik dat op alle wiki’s van de Wikimedia Foundation geblokkeerd is.

Deze blokkade is ingesteld door ‪Jon Kolbert‬. De opgegeven reden is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Aanvang blokkade: 21 feb 2024 06:38
Einde blokkade: 21 feb 2029 06:38

Uw huidige IP-adres is 34.239.171.184. Het geblokkeerde bereik is 34.239.0.0/16.

Vermeld alle bovenstaande gegevens als u ergens op deze blokkade reageert. Als u denkt dat u per abuis bent geblokkeerd, kunt u aanvullende informatie en instructies vinden in het algemene beleid Geen open proxy’s.

Anders kunt u om de blokkering bespreken een verzoek om beoordeling op Meta-Wiki plaatsen. U kunt ook een e-mail sturen naar de VRT-wachtrij van de stewards op stewards@wikimedia.org met daarin alle bovenstaande gegevens.

U kunt de brontekst van deze pagina bekijken en kopiëren.

{{Infobox regio Frankrijk
| soort = [[Regio's van Frankrijk|Voormalige regio]]
| naam = Nord-Pas-de-Calais
| altnaam = Noord-Nauw van Calais
| vlag = [[Bestand:Nord-Pas-de-Calais flag.svg|125px|Vlag van de regio Nord-Pas-de-Calais]]
| vlagartikel = Vlag van Nord-Pas-de-Calais
| wapen = [[Bestand:Blason Nord-Pas-De-Calais.svg|100px|Wapen van de regio Nord-Pas-de-Calais]]
| kaart = [[Bestand:Nord-Pas-de-Calais_in_France.svg|250px|Ligging van de Elzas in Frankrijk]]
| hoofdstad = [[Rijsel]] (''Lille'')
| inwoners = 4.091.129
| census = 31-12-2007
| km2 = 12.414
| arr = 13
| kan =156
| gem =1546
| departementen = [[Noorderdepartement|Nord]] (59)<br />[[Pas-de-Calais]] (62)
}}
'''Nord-Pas-de-Calais''' (Nederlands: ''Noord-Nauw van Calais'') was tot einde 2015 een van de 21 Franse ''[[regio's van Frankrijk|regio's]]''. Het bestond uit het [[Noorderdepartement]] en het departement [[Pas-de-Calais]]. Het had een oppervlakte overeenkomend met 40% van [[België (hoofdbetekenis)|België]] of 92% van het [[Vlaams Gewest]]. De regio maakt na de [[Regio's van Frankrijk#Regio's vanaf 1 januari 2016|regionale herindeling]] per januari 2016 deel uit van de regio [[Hauts-de-France]].

Nord-Pas-de-Calais ontstond in 1960 bij de oprichting van de regio's. In 1972 verkreeg de regio de status van een ''établissement public'' (publieke instelling) onder leiding van een regionale [[prefect (bestuurder)|prefect]]. Door de decentralisatiewetten van 1982 werden de regio's ook ''collectivités territoriales'' (territoriale overheden), de status die voordien enkel gemeenten en departementen bezaten. In 1986 werden voor het eerst rechtstreeks regio-raden gekozen. Sindsdien stond de nationale overheid steeds meer bevoegdheden af aan de regionale overheden.

Het gebied heeft een rijke historie als grensgebied tussen Frankrijk en de [[Zeventien Provinciën|Nederlanden]]. Het gebied hoorde in de 16e eeuw grotendeels bij de [[Zeventien Provinciën]] maar werd later ingenomen door [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]]. Van oudsher speelde de nijverheid er een grote rol. Het is een sterk verstedelijkte streek waar tot voor kort de mijnbouw en textielindustrie domineerden.

Rond de eeuwwisseling begon een nieuwe economische bloei van het gewest tot een van de meest dynamische gebieden in Frankrijk. Het heeft vanaf begin jaren 1990 meer [[directe buitenlandse investeringen]] aangetrokken dan enig ander gewest buiten het [[Île-de-France]].<ref>Strauss, D. Northern Area Stages Comeback. Financial Times Europe Special Report: Business Locations in France. 3 oktober 2007.</ref>

==Naam en wapen==
[[Bestand:Flandre.png|links|thumb|150px|Vous êtes en Flandre]]
Anders dan in de vorige twee eeuwen werd het Vlaamse karakter van dit gebied ook in Frankrijk zelf meer geafficheerd, ironisch genoeg juist op het tijdstip waarop het [[Vlaams]] als taal nagenoeg geheel was verdwenen.<ref>Euromosaic. [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/neerlandes/an/i1/i1.html Flemish in France]. UOC.edu. Geraadpleegd op 19 juni 2013.</ref> De regio voerde de [[Vlaamse Leeuw]] in wapen en vlag, maar de 'conseil régional' ''(regioraad)'' hanteerde een moderner logo, dat de toren van een typisch Vlaams [[Belfort (toren)|belfort]] toonde, geplaatst in een hart. De gecombineerde naam 'Nord-Pas-de-Calais' klonk sommigen niet vlot in de oren en kwam als fusie-naam a-historisch en gekunsteld over. Daarom ijverden sommige groeperingen om de naam om te vormen tot 'Pays-Bas français' of ''[[Franse Nederlanden]]'', zonder succes.<ref>M.E. [https://web.archive.org/web/20110723034958/http://www.cap21npdc.net/article-et-si-on-se-decidait-enfin-a-changer-le-nom-de-la-region-55005742.html Et si on se décidait enfin à changer le nom de la région ?] Cap21NPdC.net. Geraadpleegd op 19 juni 2013.</ref><ref>Comité pour les Pays-Bas français. [https://web.archive.org/web/20120210203130/http://www.pays-bas-francais.org/ Pétition pour le changement de nom de la région Nord-Pas-de-Calais]. Pays-Bas-francais.org. Geraadpleegd op 10 februari 2012.</ref>

== Geografie ==
[[Bestand:Relief Nord-Pas de Calais.png|thumb|260px|Reliëf van Nord-Pas-de-Calais.]]
[[Bestand:Centre historique minier de Lewarde.jpg|thumb|260px|Historisch centrum voor de mijnbouw te [[Lewarde]]]]
De regio heeft veel [[steenkool]]mijnen en andere [[zware industrie]] gekend. Door de sluiting van de mijnen en vele andere bedrijven kent de streek een hoge werkloosheid en armoede. Typisch voor de streek zijn de vele kleine arbeidershuizen.

De kust van deze streek wordt de ''[[Opaalkust]]'' genoemd. Deze bestaat hoofdzakelijk uit zandstranden, maar er zijn ook een paar [[klif]]fen: de [[Cap Blanc-Nez]] (''Kaap Blankenes'') van 134 meter in witte krijt en de [[Cap Gris-Nez]] (''Kaap Zwartenes'') van 45 meter hoog in zandsteen. Deze hebben aan de Engelse zijde van het [[Nauw van Calais (zeestraat)|Nauw van Calais]] hun tegenhanger in de kliffen van [[Dover (Engeland)|Dover]]. De kust heeft veel badplaatsen, maar is minder druk bebouwd dan de Belgische kust. Het hoogste punt van deze regio is de [[Mont Anor]] van 271 meter in [[Anor]].

=== Aangrenzende regio's ===
Nord-Pas-de-Calais grenst aan:

{{Tabel windroos
| titel=Aangrenzende regio's
| NW= [[Kent (graafschap)|Kent]] (VK)
| N= [[West-Vlaanderen]] (BE)
| NO=
| W= ''[[Het Kanaal]]''
| O= [[Henegouwen]] (BE)
| ZW= 
| Z= [[Picardië]]
| ZO= 
}}

===Steden===
*De administratieve hoofdstad (préfecture of ''prefectuur'') is [[Rijsel]] (Lille).

Historisch belangrijke steden zijn voorts:
* [[Arras]]
* [[Boulogne-sur-Mer]]
* [[Calais (hoofdbetekenis)|Calais]]
* [[Cambrai]]
* [[Douai]]
* [[Duinkerke]] (Dunkerque)
* [[Sint-Omaars]] (Saint-Omer)
* [[Valenciennes]]
Daarnaast zijn vermeldenswaard:
* [[Lens (Frankrijk)|Lens]]
* [[Liévin]]
* [[Marcq-en-Barœul]]
* [[Maubeuge]]
* [[Roubaix]]
* [[Tourcoing]]
* [[Villeneuve-d'Ascq]]
* [[Wattrelos]]

===Demografie===
De regio heeft 4 miljoen inwoners (7% van de Franse bevolking). Met een bevolkingsdichtheid van 320 inwoners per km² neemt zij na [[Île-de-France]] de tweede plaats in in Frankrijk; dat wil zeggen dat zij na Parijs het tweede metropoolgebied in Frankrijk vormt. Meer dan 80 procent van haar bevolking woont in stedelijk gebied.
{| class="wikitable" style="text-align:right;"
|+ De vijf grootste stedelijke gebieden in Nord-Pas-de-Calais :
|- style="background:#efefef;"
!Rang in<br />Nord-<br />Pas-de-Calais!!Rang in<br />Frankrijk!!Naam van de <br />belangrijkste stad!!Aantal inwoners<br />(2007)
|-
| 1 ||4||align=left | [[Rijsel]] || '''1.163.934'''
|-
| 2 || 12 ||align=left | [[Douai]]-[[Lens (Frankrijk)|Lens]] || '''546.294'''
|-
| 3 || 19 ||align=left | [[Valenciennes]] || '''399.144'''
|-
| 4 || 34 ||align=left | [[Béthune (hoofdbetekenis)|Béthune]] || '''268.972'''
|-
| 5 || 36 ||align=left | [[Duinkerke]] || '''259.134'''
|-
! colspan="6" | Bron: [[Institut national de la statistique et des études économiques|Insee]]
|}
Door het hoge geboortecijfer is de bevolking van Nord-Pas-de-Calais de jongste van alle regio's: 36,5% van de inwoners is minder dan 25 jaar oud (het landelijk gemiddelde is 32,4%). Niettemin loopt het bevolkingsaantal langzaam terug door het vertrekoverschot.

De regionale onderwijsvoorziening van de 'Académie de Lille' ''(Academie van Rijsel)'' omvat 1 miljoen leerlingen en studenten. Hoger onderwijs en onderzoek worden verzorgd door de [[Université Lille Nord de France]] (110.000 studenten, 10 campussen en een [[Europees Doctoraalcollege aan de Universiteit Lille Nord de France|Europees Doctorandicollege]]).

==Geschiedenis==
{{Zie hoofdartikel|Vlaanderen (Franse provincie)}}
[[Bestand:France.Xe.siecle.png|thumb|260px|De grote 'Franse landen' in de tiende eeuw: Vlaanderen, Champagne, Bourgondië, Toulouse, Gasconje, Aquitanië, Anjou, Maine, Bretagne, Normandië, en het koninklijke gebied]]
[[Bestand:Quad Flandria.jpg|thumb|left|260px|Vlaanderen in [[1609]]]]
De regio omvat als hoofdbestanddelen de Franse delen van Vlaanderen ''([[Frans-Vlaanderen]])'' en van Henegouwen ''([[Frans-Henegouwen]])'', alsmede het gewest ''[[Artesië (streek)|Artesië]]'' (Artois). Deze gebieden horen pas sinds de 17e eeuw bij Frankrijk. Daarvoor maakten zij deel uit van de [[Bourgondische tijd|Bourgondische]] resp. [[Spaanse Nederlanden]]. Daarnaast hoort tot deze regio het vroegere [[graafschap Boulogne]] of de 'Boulonnais' met de belangrijke havenstad Boulogne-sur-Mer, alsmede de vroeger (van 1347 tot 1558) bij Engeland behorende havenstad Calais.

Op het einde van het [[ancien régime]] bestonden er in deze regio twee [[provincies van Frankrijk|Franse provincies]]:
* [[Graafschap Artesië|Artois ''(Artesië)'']] met [[graafschap Boulogne|le Boulonnais ''(het Boonse)'']]
* [[Vlaanderen (Franse provincie)|Flandre ''(Vlaanderen)'']] met [[Franse Westhoek|Flandre maritime ''(Westhoek)'']], [[Rijsels-Vlaanderen|Flandre wallonne ''(Rijsels-Vlaanderen)'']], [[Frans-Henegouwen|Hainaut ''(Henegouwen)'']], [[Kamerijk en het Kamerijkse|le Cambresis ''(het Kamerijkse)'']].
De provincies waren een soort onderverdeling van de grotere Franse 'landen' of gewesten. Vlaanderen was in de vroege middeleeuwen een van deze tien oudste Franse 'landen'. In een groot deel van dit 'Flandre', tot aan Calais toe, werd Vlaams gesproken.<ref>Ryckeboer, H. [https://web.archive.org/web/20090224233700/http://www.multilingual-matters.net/jmmd/023/0022/jmmd0230022.pdf Dutch/Flemish in the North of France]. Journal of Multilingual and Multicultural Development. 2002; 23 (1): 22–35.</ref>
{{Zie hoofdartikel|Frans-Vlaams}}
<gallery widths="240" heights="240">
Bestand:04-06-13 Arras 01.JPG|[[Arras]] ''(Atrecht)'': De typisch Vlaamse marktplaats (Place des Héros), geplaveid met [[kassei]]en
Bestand:Arras, La Grande Place 035d.jpg|Arras: Hotel 'Les Trois Lupars' op de Grand'Place)
Bestand:Arras Market Place.JPG|Arras: Parkeren op de Petite Place
</gallery>

==Politieke indeling==
{| class="wikitable sortable"
|- bgcolor="#C5D9F1"
!align="center"|Département
!align="center"|Prefectuur
!align="center"|ISO 3166-2
!align="center"|Arrondissementen
!align="center"|Kantons
!align="center"|Gemeenten
!align="center"|inwoners <small>(jaar)</small>
!align="center"|oppervlakte<br /><small>(km²)</small>
!align="center"|bevolkingsdichtheid<br /><small>(inw./km²)</small>
|-
|[[Noorderdepartement|Nord]]
|[[Rijsel]]
|align="center"|FR-59
|align="right"|6
|align="right"|79
|align="right"|652
|align="right"|2.564.950 (2007)
|align="right"|5.743
|align="right"|446,6
|-
|[[Pas-de-Calais]]
|[[Arras]]
|align="center"|FR-62
|align="right"|7
|align="right"|77
|align="right"|895
|align="right"|1.456.726 (2007)
|align="right"|6.671
|align="right"|218,4
|}

==Infrastructuur==
===Kanaaltunnel===
De ''[[Kanaaltunnel]]'' (Engels: 'Channel Tunnel' of 'Chunnel', Frans: 'Tunnel sous la Manche') is een spoorwegtunnel onder [[Het Kanaal]] tussen Frankrijk en Engeland. De bouw van deze tunnel werd voltooid op 6 mei 1994. De tunnel loopt van Calais naar Folkestone in Kent. Hij is ongeveer 50 kilometer lang.
[[Bestand:LillePLBTriange.png|thumb|Rijsel als knooppunt tussen Londen, Brussel en Parijs]]

===Spoorwegknooppunt Rijsel===
Rijsel vormt een spoorwegknooppunt in Noord-Frankrijk. Er zijn twee stations: [[Station Lille Europe|Lille Europe]], waar op wat treinen na enkel [[Train à Grande Vitesse|TGV]]- en [[Eurostar]]-treinen stoppen, en het kopstation [[Station Lille Flandres|Lille Flandres]], waar de meeste andere treinen vertrekken of hun reis beëindigen. Het grootstedelijke gebied rond station Lille Europe, 'Euralille', is ontworpen door de architect [[Rem Koolhaas]].

===Verkeersknooppunt Duinkerke===
Duinkerke is ook een verkeersknooppunt. Het ligt aan de snelweg [[Europese weg 40|E40]], die een veertigtal kilometers westelijk in Calais begint. In zuidoostelijke richting is er de [[Europese weg 42|E42]]/[[A25 (Frankrijk)|A25]], die Frans-Vlaanderen doorkruist in de richting van Rijsel en bij [[Bergen (België)|Bergen]] op de [[Europese weg 19|E19]] uitkomt.
Er is een TGV-verbinding met Rijsel en Parijs en er zijn TER-treinen (zie hieronder) die de hele regio bedienen.
[[Bestand:TER map Nord-Pas-de-Calais II.png|thumb|300px|right|TER kaart van de regio]]

=== Regionaal spoornet ===
{{Zie hoofdartikel|TER Nord-Pas-de-Calais}}Het regionaal spoornet heeft 1300&nbsp;km spoorlijn, heeft 18 lijnen in de dienstregeling en bedient 211 stations. Het is het op een na grootste regionaal spoornet van Frankrijk, na dat van [[TER Rhône-Alpes]].

==Toerisme==
[[Bestand:World Heritage belfries map.svg|300px|thumb|Kaart met de [[Belfort (toren)|Belforten]] in [[België (hoofdbetekenis)|België]] en [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] die op de [[UNESCO]]-[[Werelderfgoedlijst]] staan.]]
*Sinds 1999 heeft de [[UNESCO]] 17 [[Belforten in België en Frankrijk|belforten]] in Noord-Frankrijk op de [[Werelderfgoedlijst]] geplaatst, samen met 39 gelijkaardige torens in België.

<gallery widths="120" heights="120">
Bestand:Armentieres - Town Hall - Belfry.jpg|Belfort van Armentières
Bestand:Bailleul.jpg|Belfort van Belle ''(Bailleul)''
Bestand:Winokbelfort.jpg|Belfort van Sint-Winoksbergen ''(Bergues)''
Bestand:Carillon Douai.jpg|Belfort van Douai
Bestand:Arras Hôtel de ville et Beffroi.jpg|Belfort van Arras
</gallery>
* [[Cap Blanc-Nez]] en [[Cap Gris-Nez]] behoren tot de nationale bezienswaardigheden van Frankrijk. 'Dunes de Flandres' is het gebied met de zes noordelijkste Franse vakantieoorden aan zee: [[Duinkerke]], [[Leffrinkhoeke]], [[Zuidkote]], [[Gijvelde]], [[Tetegem]] en [[Bray-Dunes]].
* Duinkerke hoort samen met [[Belle (gemeente)|Belle]] en [[Le Portel]] tot de hoofdplaatsen van het Noord-Franse carnaval.
<gallery widths="240" heights="240">
Bestand:Dunkerque_Town_Hall.jpg|Duinkerke: Stadhuis
Bestand:SG107557.jpg|Carnaval in Duinkerke
Bestand:Carnaval_dunkerque.jpg|Carnaval in Duinkerke
</gallery>

== Zie ook ==
* [[Lijst van departementen en arrondissementen in Nord-Pas-de-Calais]]
* [[Graafschap Artesië|Artesië]]
* [[Frans-Vlaanderen]]
* [[Europees Doctoraalcollege aan de Universiteit Lille Nord de France|Europees College voor Doctorandi Lille Nord-Pas de Calais]]

{{Appendix|2=
{{References}}
----
* {{fr}} [http://www.nordpasdecalais.fr Officiële website regio]
}}
{{Coor title dms|50|28|0|N|2|43|0|E|region:FR_type:adm1st}}

[[Categorie:Geschiedenis van Hauts-de-France]]
[[Categorie:Voormalige regio van Frankrijk]]

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Sjabloon:Appendix (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:Array Frankrijk regio's inwonertallen (bewerken)
Sjabloon:Array Frankrijk regio's oppervlakte (bewerken)
Sjabloon:Coor (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Coor title dms (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Coördinaten2 (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:FR-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Fr (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:ISO-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Infobox plaats (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Infobox plaats in land (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Infobox regio Frankrijk (bewerken)
Sjabloon:MapsServer (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Multiparameters (bekijk bron) (beveiligd)
Sjabloon:Nowrap (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Positiekaart Frankrijk (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:References (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:Taal-fr (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Taalaanduiding (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Taalaanduiding/styles.css (bewerken)
Sjabloon:Tabel windroos (bewerken)
Sjabloon:Wikidata coördinaten (bewerken)
Sjabloon:Zie hoofdartikel (bekijk bron) (beveiligd)
Module:CoorCheck (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Module:String (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Module:StringReplace (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Module:Wd (bewerken)
Module:Wd/i18n (bewerken)

Terug naar Nord-Pas-de-Calais (regio).

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Nord-Pas-de-Calais_(regio)"