Brontekst bekijken van Latijns-Amerika

U hebt geen toestemming om deze pagina te bewerken, want:
Uw IP-adres bevindt zich in een bereik dat op alle wiki’s van de Wikimedia Foundation geblokkeerd is.
Deze blokkade is ingesteld door ‪Jon Kolbert‬. De opgegeven reden is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .
Aanvang blokkade: 21 feb 2024 06:37
Einde blokkade: 21 feb 2029 06:37
Uw huidige IP-adres is 18.234.91.149. Het geblokkeerde bereik is 18.234.0.0/16.
Vermeld alle bovenstaande gegevens als u ergens op deze blokkade reageert. Als u denkt dat u per abuis bent geblokkeerd, kunt u aanvullende informatie en instructies vinden in het algemene beleid Geen open proxy’s.
Anders kunt u om de blokkering bespreken een verzoek om beoordeling op Meta-Wiki plaatsen. U kunt ook een e-mail sturen naar de VRT-wachtrij van de stewards op stewards@wikimedia.org met daarin alle bovenstaande gegevens.
U kunt de brontekst van deze pagina bekijken en kopiëren.
{{Link portaal|Amerika}}
[[Bestand:Latin America (orthographic projection).svg|thumb|Kaart van Latijns-Amerikaanse landen die Portugees/Spaans/Frans spreken (groen)]]
[[Bestand:Latin America terrain.jpg|thumb|Latijns-Amerika, geografisch]]
'''Latijns-Amerika''' is een [[regio]] op het [[Amerika (continent)|Amerikaanse continent]] waar overwegend [[Romaanse talen]] worden gesproken. Het omvat ruwweg [[Midden-Amerika|Midden-]] en [[Zuid-Amerika]]. Latijns-Amerika wordt normaliter onderscheiden van [[Anglo-Amerika]], een regio op het Amerikaanse continent waar [[Engels]] wordt gesproken.

== Etymologie ==
De term Latijns-Amerika werd voor het eerst gebruikt door [[Napoleon III]], keizer van Frankrijk van [[1852]] tot [[1870]]. Napoleon wilde in [[Mexico (land)|Mexico]] een [[Tweede Mexicaanse Keizerrijk|marionettenkeizerrijk]] vestigen, en daarna de Franse invloed verder uitbreiden. Om dit te rechtvaardigen wees Napoleon op de 'Latijnse' cultuur van zowel Latijns-Amerika als Frankrijk. Hoewel de Mexicaanse republikeinen Napoleons soldaten wisten te verdrijven en hij zijn verdere plannen op moest geven, is de term Latijns-Amerika blijven hangen.

== Definitie ==
Als Latijns-Amerika taalkundig wordt gedefinieerd wordt doorgaans het deel van Amerika bedoeld dat een [[Romaanse taal]] ([[Spaans]], [[Portugees]] en [[Frans]]) als [[voertaal]] heeft. Overigens worden naast deze Romaanse talen ook vaak Indiaanse talen gesproken. Latijns-Amerika omvat in ieder geval de volgende landen en gebieden:
{| cellpadding="10"
|width="33%"|
* {{AR}}
* {{BO}}
* {{BR}}
* {{CL}}
* {{CO}}
* {{CR}}
* {{CU}}
* {{DO}}
* {{EC}}
|width="33%"|
* {{SV}}
* {{GP}}
* {{GF}}
* {{GT}}
* {{HT}}
* {{HN}}
* {{MQ}}
* {{MX}}
* {{NI}}
|width="33%"|
* {{PA}}
* {{PY}}
* {{PE}}
* {{PR}}
* {{BL}}
* {{MF}}
* {{UY}}
* {{VE}}
|}
Vaak worden hier nog [[Belize (land)|Belize]], dat weliswaar een Engelse kolonie was maar een grote Spaanstalige bevolking heeft, en de Franse territoria in het [[Caraïben|Caribisch Gebied]] tot Latijns-Amerika gerekend. De overige landen en territoria in het Caribisch gebied worden ook weleens, vooral in de Verenigde Staten, tot Latijns-Amerika gerekend, vooral om praktische redenen. Veel universiteiten combineren bijvoorbeeld hun instituten voor Latijns-Amerikaanse en Caraïbische studies:
{| cellpadding="10"
|width="33%"|
* {{VI}}
* {{AI}}
* {{AG}}
* {{AW}}
* {{BS}}
* {{BB}}
* {{BZ}}
* {{NL-vlag|Bonaire}}
* {{VG}}
|width="33%"|
* {{KY}}
* {{CW}}
* {{DM}}
* {{GD}}
* {{GY}}
* {{JM}}
* {{MS}}
* {{NL-vlag|Saba}}
* {{KN}}
|width="33%"|
* {{LC}}
* {{VC}}
* {{NL-vlag|Sint Eustatius}}
* {{SX}}
* {{SR}}
* {{TT}}
* {{TC}}
|}
De volgende gebieden worden, hoewel ze een "Latijnse" cultuur hebben, slechts zelden tot Latijns-Amerika gerekend.
{| cellpadding="10"
|width="50%"|
* [[Bestand:Flag of Louisiana.svg|20px|border|Vlag van Louisiana]] [[Louisiana (staat)|Louisiana]]
* [[Bestand:Flag of New Mexico.svg|20px|border|Vlag van Nieuw-Mexico]] [[New Mexico]]
|width="50%"|
* [[Bestand:Flag of Quebec.svg|20px|border|Vlag van Quebec]] [[Quebec (provincie)|Quebec]]
* {{PM}}
|}
Voor het gebied in Amerika dat volgens deze definitie buiten Latijns-Amerika valt, wordt ook weleens [[Anglo-Amerika]] gebruikt, al slaat dat vaak alleen op [[Canada]] en de [[Verenigde Staten]], of (zelden) Germaans-Amerika. Ook [[Noord-Amerika]] wordt weleens (onterecht) gebruikt als naamgeving voor het niet Latijns-Amerikaanse gedeelte van de Amerika's.

In de praktijk wordt Latijns-Amerika vaak eenvoudiger gedefinieerd, namelijk als alles ten zuiden van de [[Rio Grande (Río Bravo)]], de grensrivier tussen Mexico en de Verenigde Staten, dus ook de gebieden ([[Belize (land)|Belize]], [[Suriname]]) waar geen Romaanse taal wordt gesproken. Volgens deze definitie wordt het Caribisch gebied soms wel en soms niet tot Latijns-Amerika gerekend.

=== Ibero-Amerika en Spaans-Amerika ===
De term [[Ibero-Amerika]] wordt gebruikt om de landen in Amerika aan te duiden waar [[Spaans]] en [[Portugees]] wordt gesproken. Deze naam wordt vooral gebruikt in Ibero-Amerika zelf. De term [[Spaans-Amerika]] of Hispano-Amerika wordt gebruikt voor alle landen in Amerika waar Spaans wordt gebruikt. Ook deze naam wordt vooral gebruikt in het gebied zelf.

== Geschiedenis ==

Latijns-Amerika is al zeker sinds 12.000 v.Chr. bewoond, en mogelijk langer. Rond 6000 v.Chr. ontstond in Mexico en Peru voor het eerst landbouw. In de millennia daarna ontstonden er vele hoogontwikkelde culturen, waaronder de [[Olmeken]], de [[Chavin-cultuur]], de [[Zapoteken]], de [[Maya (volk)|Maya]]'s, de [[Nazca-cultuur]], de [[Tolteken]], de [[Chimu]]-cultuur, de [[Muisca|Chibcha]]-cultuur, de [[Azteken]] en de [[Inca's]]. Twee jaar na [[Christoffel Columbus]]' [[ontdekking van Amerika]] (1492) werd de wereld in het [[Verdrag van Tordesillas]] in een [[Portugal|Portugees]] en [[Spanje|Spaans]] deel verdeeld. Later bleek dat de grens dwars over het Amerikaanse continent liep, waardoor [[Brazilië]] Portugees werd. In de honderd jaar na de 1492 werd Latijns-Amerika grotendeels veroverd door de Spaanse ''[[conquistador (historisch)|conquistadores]]'' en kwam een groot deel van de oorspronkelijke bewoners door besmettelijke ziekten meegenomen door de immigranten uit Europa om het leven.

Nadat de [[Verenigde Staten]] zich in [[1776]] onafhankelijk verklaarden, werd ook in Latijns-Amerika de roep om onafhankelijkheid sterker. De bezetting van Spanje door de troepen van [[Napoleon Bonaparte]] in [[1808]] zou de katalysator worden voor de onafhankelijkheidsbeweging; in vijftien jaar tijd wisten leiders als [[Simón Bolívar]], [[José de San Martin]], [[Bernardo O'Higgins]] en [[José María Morelos]] de Spaanse overheersers van zich af te schudden. Ook Brazilië werd in deze tijd onafhankelijk van Portugal. De decennia die volgden werden gekenmerkt door grote politieke instabiliteit: vrijwel overal braken burgeroorlogen uit en de verenigde republieken vielen uiteen in een lappendeken van staten. Bij grensconflicten pakten de landen voortdurend grond van elkaar af, en vele landen werden verscheurd door de strijd tussen [[liberalisme|liberalen]] en [[conservatisme|conservatieven]]. Pas in de laatste decennia van de [[19e eeuw]] stabiliseerde Latijns-Amerika; in vele landen kwamen oligarchische regimes aan de macht, die onder het motto van ''[[orde en Vooruitgang|Orden y Progreso]]'' ('orde en vooruitgang') economische voorspoed maar ook brute onderdrukking brachten.

Rond de jaren 30 werden de oligarchische regimes in de meeste landen afgelost door [[populisme|populistische]] regeringen, waarvan die van de Argentijn [[Juan Perón]] wellicht het bekendste is; hij liet zich duidelijk door de Italiaanse dictator [[Benito Mussolini]] inspireren en pretendeerde een derde weg te kunnen wijzen tussen kapitalisme en socialisme. De populistische leiders probeerde hun land op [[corporatisme|corporatistische]] leest te schoeien, poogden samenwerking tussen de verschillende bevolkingsgroepen te bewerkstelligen en cultiveerden een [[persoonlijkheidscultus]]. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werden de meeste van deze regimes vervangen door regeringen die meer democratisch waren, maar ook instabieler. Door het uitbreken van de [[Koude Oorlog]] waren de [[Verenigde Staten]] echter bang geworden voor [[communisme|communistische]] invloeden in Latijns-Amerika, en ze begonnen zich nog meer met hun 'achtertuin' te bemoeien dan voorheen, te beginnen met de omverwerping van de socialist [[Jacobo Arbenz]] in [[Guatemala]] in [[1954]]. In de meeste landen grepen militairen de macht, vaak met impliciete of expliciete steun van de Verenigde Staten. Nadat [[Fidel Castro]] in [[1959]] in [[Cuba (land)|Cuba]] de macht greep werd de angst voor het communisme nog veel sterker. In verschillende landen kwamen guerrillabewegingen op die het Cubaanse voorbeeld wilden volgen, wat menig land in een bloedige burgeroorlog stortte. In [[Nicaragua]] wisten in [[1979]] de marxistische [[Sandinistisch Nationaal Bevrijdingsfront|sandinisten]] de dictatuur van de [[Familie Somoza]] omver te werpen en een socialistische regering te vestigen, wat een elf jaar durende bloedige burgeroorlog in gang zette tussen de sandinisten en de door de Verenigde Staten gesteunde [[contra (Nicaragua)|contra's]].

In de jaren 80 raakten de meeste landen in een diepe economische crisis. Landen konden hun schulden niet meer afbetalen, en de inflatie liep in de honderden of soms wel duizenden procenten. De militaire regimes konden zich niet langer handhaven en stortten in, waarmee in het grootste deel van Latijns-Amerika de weg vrij kwam voor wat democratischer regimes. In Argentinië speelde de nederlaag in de [[Falklandoorlog]] een beslissende rol bij de val van de militaire junta.

=== Recente ontwikkelingen ===
Tegen het eind van de 20e eeuw en het begin van de 21e eeuw raakten veel Latijns-Amerikanen gedesillusioneerd met het [[Neoliberalisme (nieuw)|neoliberale]] economische systeem, en werden er in veel landen [[links (politiek)|linkse]] kandidaten tot president gekozen. Hiervan was de [[Venezuela]] het bekendste en mede dankzij veel oliedollars ook wel succesvolste voorbeeld, waar president [[Hugo Chávez]] zich profileerde als een nieuwe Simon Bolivar en grote Latijns-Amerikaanse leider, die opstond tegen het 'Yankee-imperialisme' en nauwe banden onderhield met de vroegere Cubaanse leider [[Fidel Castro]]. Er is wel waardering voor sociale projecten die onder zijn bewind van de grond zijn gekomen, maar er is ook veel kritiek, in binnen- en buitenland, op de afbraak van democratische rechten en van de onafhankelijkheid van de media. President [[Luiz Inácio Lula da Silva|Lula]] van [[Brazilië]] en [[Evo Morales]] van [[Bolivia]] zijn andere voorbeelden van linksgeoriënteerde leiders. Ook in onder andere [[Chili]] en [[Uruguay]] hebben gematigd progressief-georiënteerden verkiezingssuccessen geboekt.

== Bevolking ==
De bevolking van Latijns-Amerika is een mix van vele verschillende bevolkingsgroepen. De [[inheemse bevolking|inheemse inwoners]] worden wel [[Indianen]] genoemd, en vormen in landen als Guatemala en [[Bolivia]] nog een meerderheid van de bevolking. In Cuba en de Dominicaanse Republiek daarentegen zijn nog nauwelijks personen die zich (puur) indiaans kunnen noemen. Na de verovering werd Latijns-Amerika gekoloniseerd door Spanjaarden en Portugezen, van wie de afstammelingen bekendstaan als ''[[Criollo (persoon)|criollos]]''. Vanaf de 16e eeuw werden er bovendien zwarte slaven uit [[Afrika]] overgebracht, die ook hun bijdrage hebben geleverd aan de bevolkingsopbouw. Verreweg het grootste deel van de Latijns-Amerikaanse bevolking is echter [[mesties]], dat wil zeggen indiaans en Europees, of een andere mengvorm. Vanaf de [[19e eeuw]] zijn nieuwe groepen emigranten naar Latijns-Amerika gekomen; [[Azië|Aziaten]] hebben zich gevestigd in de landen aan de Pacifische kust, [[Italië|Italianen]] zijn gemigreerd naar Zuidelijk Zuid-Amerika, personen uit het [[Midden-Oosten]] over het hele continent en [[Duitsland|Duitsers]] naar de binnenlanden.

90% van de Latijns-Amerikanen is [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholiek]], en het Latijns-Amerikaanse katholicisme kent op sommige punten duidelijk indiaanse invloeden. Een paar procent van de bevolking is protestants, maar dit aantal neemt snel toe, voornamelijk in [[Centraal-Amerika]]. Verder belijden indianen over het hele gebied nog hun oorspronkelijke natuurgodsdiensten, terwijl Afrikaanse slaven ook traditionele Afrikaanse religies hebben meegebracht.

[[Spaans]] wordt door 300 miljoen Latijns-Amerikanen gesproken en is daarmee de grootste taal in Latijns-Amerika. De 200 miljoen inwoners van [[Brazilië]] spreken Portugees en in de (voormalige) [[Frankrijk|Franse]] koloniën wordt door ongeveer 7 miljoen mensen [[Frans]] gesproken. Verder spreken een paar miljoen mensen [[Engels]]. Indiaanse talen worden nog over heel Latijns-Amerika gesproken, en door een groter deel van de bevolking dan in Noord-Amerika. Veel gesproken indiaanse talen zijn [[Quechua (taal)|Quechua]] (13 miljoen), [[Guaraní (taal)|Guaraní]] (6 miljoen), [[Aymara (taal)|Aymara]] (1,6 miljoen) en [[Nahuatl]] (1,5 miljoen).

== Economie ==

=== Landbouw ===
[[Bestand: Faz S Sofia canavial 090607 REFON.JPG | thumb | Suikerrietplantage in [[São Paulo (staat)|São Paulo]]. In 2018 was Brazilië met 746 miljoen ton de grootste producent ter wereld. Latijns-Amerika produceert meer dan de helft van 's werelds suikerriet.]]
[[Bestand: SojaBrasnorte.jpg | thumb | Soja-plantage in [[Mato Grosso (staat)|Mato Grosso]]. In 2020 was Brazilië met 130 miljoen ton de grootste producent ter wereld. Latijns-Amerika produceert de helft van alle sojabonen in de wereld.]]

De vier landen met de grootste landbouw in [[Zuid-Amerika]] zijn [[Brazilië]], [[Argentinië]], [[Chili]] en [[Colombia]]. Momenteel:
* Brazilië is 's werelds grootste producent van [[suikerriet]], [[sojaboon]], [[Koffie (Coffea)|koffie]], [[sinaasappel]], [[guaraná]], [[açaí]] en [[paranoot]]; is een van de vijf grootste producenten van [[maïs]], [[papaja]], [[tabak]], [[ananas]], [[Banaan (vrucht)|banaan]], [[katoen]], [[Gewone boon|boon]], [[kokosnoot]], [[watermeloen]] en [[Citroen (vrucht)|citroen]]; en is een van de tien grootste producenten ter wereld van [[Cacaoboon|cacao]], [[kasjoeboom]], [[avocado]], [[Kaki (plant)|kaki]], [[Mango (soort)|mango]], [[guave]], [[rijst]], [[Sorghum (graansoort)|sorghum]] en [[tomaat]];
* Argentinië is een van de vijf grootste producenten ter wereld van [[sojaboon]], [[maïs]], [[zonnebloem]], [[Citroen (vrucht)|citroen]] en [[Peer (geslacht)|peer]], een van 's werelds tien grootste producenten van [[gerst]], [[druif]], [[artisjok]], [[tabak]] en [[katoen]] en een van 's werelds vijftien grootste producenten van [[tarwe]], [[suikerriet]], [[Sorghum (graansoort)|sorghum]] en [[grapefruit]];
* Chili is een van 's werelds top vijf producenten van [[Kers (fruit)|kers]] en [[cranberry]] en een van 's werelds top tien producenten van [[druif]], [[Appel (vrucht)|appel]], [[Kiwi (fruit)|kiwi]] en [[perzik]], gericht op de export van hoogwaardig fruit;
* Colombia is een van 's werelds vijf grootste producenten van [[Koffie (Coffea)|koffie]], [[avocado]] en [[palmolie]], en een van 's werelds tien grootste producenten van [[suikerriet]], [[Banaan (vrucht)|banaan]] en [[ananas]];
* [[Peru]] is een van de vijf grootste producenten van [[avocado]], [[bosbes]], [[artisjok]] en [[asperge]], een van 's werelds tien grootste producenten van [[Koffie (Coffea)|koffie]], een van de vijftien grootste producenten ter wereld van [[aardappel]] en [[ananas]], en heeft ook een aanzienlijke productie van [[druif]], [[suikerriet]], [[rijst]], [[Banaan (vrucht)|banaan]], [[maïs]] en [[maniok]]; de landbouw is opmerkelijk gediversifieerd;
* De landbouw in [[Paraguay]] is momenteel in ontwikkeling, momenteel de zesde grootste producent van [[sojaboon]] ter wereld en komt op de lijst van de 20 grootste producenten van [[maïs]] en [[suikerriet]].<ref>[https://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/ Productie van Zuid-Amerikaanse landen in 2018, door FAO]</ref>

In [[Midden-Amerika]] vallen het volgende op:
* [[Guatemala]], een van de tien grootste producenten van [[Koffie (Coffea)|koffie]], [[suikerriet]], [[suikermeloen]] en [[latex]] en een van de vijftien grootste producenten van [[Banaan (vrucht)|banaan]] en [[palmolie]];
* [[Honduras]], een van de vijf grootste producenten van [[Koffie (Coffea)|koffie]] ter wereld en een van de tien grootste producenten van [[palmolie]];
* [[Costa Rica]], de grootste producent ter wereld van [[ananas]];
* [[Dominicaanse Republiek]], een van 's werelds top vijf producenten van [[papaja]] en [[avocado]].

[[Mexico (land)|Mexico]] is 's werelds grootste producent van [[avocado]], een van 's werelds top vijf producenten van [[chilipeper]], [[Citroen (vrucht)|citroen]], [[sinaasappel]], [[Mango (soort)|mango]], [[papaja]], [[aardbei]], [[grapefruit]], [[pompoen]] en [[asperge]] en een van 's werelds tien grootste producenten van [[suikerriet]], [[maïs]], [[Sorghum (graansoort)|sorghum]], [[Gewone boon|boon]], [[tomaat]], [[kokosnoot]], [[ananas]], [[suikermeloen]] en [[bosbes]].<ref>[https://www.fao.org/faostat/es/#data/QC/ Productie van Midden-Amerika en Mexico, door FAO]</ref>

=== Vee ===
[[Bestand:Perdigao.jpg|miniatuur|Vrachtwagen van een vleesbedrijf in Brazilië. Latijns-Amerika produceert 25% van 's werelds rundvlees en kip.]]

[[Brazilië]] is 's werelds grootste exporteur van [[kippenvlees]]: 3,77 miljoen ton in 2019.<ref>[https://www.aviculturaindustrial.com.br/imprensa/conheca-os-3-paises-que-desafiam-o-brasil-nas-exportacoes-de-frango/20200122-093443-o532 Conoce los 3 países que desafían a Brasil en las exportaciones de pollo]. [https://web.archive.org/web/20230330132321/https://www.aviculturaindustrial.com.br/imprensa/conheca-os-3-paises-que-desafiam-o-brasil-nas-exportacoes-de-frango/20200122-093443-o532 Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref><ref>[https://www.farmnews.com.br/mercado/maiores-exportadores-de-carne-de-frango/ Los mayores exportadores de carne de pollo entre los años 2015 y 2019]. [https://web.archive.org/web/20230720163704/https://www.farmnews.com.br/mercado/maiores-exportadores-de-carne-de-frango/ Gearchiveerd] op 20 juli 2023.</ref> Het land is de eigenaar van de tweede kudde van het grootste vee ter wereld, 22,2% van de wereldkudde. Het land was de op een na grootste producent van [[rundvlees]] in 2019, verantwoordelijk voor 15,4% van de wereldproductie.<ref>[https://www.beefpoint.com.br/ibge-rebanho-de-bovinos-tinha-21823-milhoes-de-cabecas-em-2016/ IBGE: El rebaño bovino ascendió a 218,23 millones cabezas en 2016]. [https://web.archive.org/web/20230330132322/https://www.beefpoint.com.br/ibge-rebanho-de-bovinos-tinha-21823-milhoes-de-cabecas-em-2016/ Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref> Het was ook de derde producent van [[Melk (drank)|melk]] in de wereld in 2018 Dit jaar produceerde het land 35,1 miljard liter.<ref>[https://web.archive.org/web/20210418022748/https://agronews.tv.br/ Brasil es el 3er productor de leche en el mundo, superando el estándar europeo en algunos municipios]</ref> In 2019 was Brazilië de vierde grootste producent van [[varkensvlees]] in de wereld, met bijna 4 miljoen ton.<ref>[https://www.farmnews.com.br/mercado/principais-paises-produtores-de-carne-suina/ Principales países productores de carne de cerdo entre 2017 y estimación para 2019]. [https://web.archive.org/web/20230330132324/https://www.farmnews.com.br/mercado/principais-paises-produtores-de-carne-suina/ Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref>

In 2018 was [[Argentinië]] de vierde grootste producent van [[rundvlees]] ter wereld, met een productie van 3 miljoen ton (na alleen de Verenigde Staten, Brazilië en China). [[Uruguay]] is ook een grote vleesproducent. In 2018 produceerde het 589 duizend ton rundvlees.<ref>[https://www.fao.org/faostat/en/#data/QL/ Producción de Argentina y Uruguay en 2018, por la FAO]</ref>

Bij de productie van [[kippenvlees]] behoort Mexico tot de tien grootste producenten ter wereld, Argentinië bij de vijftien grootste en Peru en Colombia bij de 20 grootste. Bij de productie van [[rundvlees]] is Mexico een van de tien grootste producenten ter wereld en Colombia een van de 20 grootste producenten. Bij de productie van [[varkensvlees]] behoort Mexico tot de vijftien grootste producenten ter wereld. Bij de productie van [[honing]] behoort Argentinië tot de vijf grootste producenten ter wereld, Mexico bij de tien grootste en Brazilië bij de vijftien grootste. In termen van productie van [[koemelk]] behoort Mexico tot de vijftien grootste producenten ter wereld en Argentinië bij de 20.<ref>[https://www.fao.org/faostat/es/#data/QL/ Producción de carne y leche, por FAO]</ref>

=== Mijnbouw ===
[[Bestand:Brasil - Ametista do Sul - Piedra amatista.jpg|thumb|right|Amethistmijn in [[Ametista do Sul]]. Latijns-Amerika is een belangrijke producent van edelstenen zoals amethist, topaas, smaragd, aquamarijn en toermalijn]]
[[Bestand:Mina de Chuquicamata, Calama, Chile, 2016-02-01, DD 110-112 PAN.JPG|thumb|left|Kopermijn in Chili. Latijns-Amerika produceert meer dan de helft van het koper in de wereld]]
[[Bestand:Itabira MG Brasil - Mina de Ferro da Vale - panoramio.jpg|thumb|left|IJzermijn in [[Minas Gerais]]. Brazilië is de op een na grootste exporteur van ijzererts ter wereld.]]

[[Brazilië]] is 's werelds op een na grootste exporteur van [[ijzererts]], heeft 98% van de bekende reserves van [[niobium]] in de wereld en behoort tot de top vijf van wereldproducenten van [[bauxiet]], [[mangaan]] en [[Tin (element)|tin]], naast het hebben van aanzienlijke producties van [[Koper (element)|koper]], [[goud]] en [[nikkel]]. [[Chili]] draagt ongeveer een derde bij aan de wereldproductie van [[Koper (element)|koper]]. In 2018 was [[Peru]] de op een na grootste producent van [[zilver]] en [[Koper (element)|koper]] ter wereld en de zesde producent van [[goud]] (de 3 metalen die de meeste waarde genereren), en tevens de op twee na grootste wereldproducent van [[zink (element)|zink]] en [[Tin (element)|tin]] en een kwart van [[Lood (element)|lood]]. [[Bolivia]] is de vijfde grootste producent van [[Tin (element)|tin]], de zevende producent van [[zilver]] en de achtste producent van [[zink (element)|zink]] ter wereld.<ref>[https://www.miningweekly.com/article/the-state-of-mining-in-south-america-an-overview-2013-06-21]. [https://web.archive.org/web/20230729194018/https://www.miningweekly.com/article/the-state-of-mining-in-south-america-an-overview-2013-06-21 Gearchiveerd] op 29 juli 2023.</ref><ref>[http://www.anm.gov.br/dnpm/publicacoes/serie-estatisticas-e-economia-mineral/anuario-mineral/anuario-mineral-brasileiro/amb_2018_ano_base_2017 Directorio de minerales brasileños 2018]. [https://web.archive.org/web/20200709020214/http://www.anm.gov.br/dnpm/publicacoes/serie-estatisticas-e-economia-mineral/anuario-mineral/anuario-mineral-brasileiro/amb_2018_ano_base_2017 Gearchiveerd] op 9 juli 2020.</ref>

[[Mexico (land)|Mexico]] is de grootste producent van [[zilver]] ter wereld, goed voor bijna 23% van de wereldproductie en produceerde meer dan 200 miljoen ounces in 2019. Het heeft ook grote [[Koper (element)|koper]] en [[zink (element)|zink]] en produceert een aanzienlijke hoeveelheid [[goud]].<ref>[https://www.scsegusp.com/single-post/2020/05/14/Mineração-no-México-será-reiniciada-na-próxima-semana La minería en México se reiniciará la próxima semana]</ref>

Wat betreft edelstenen: [[Brazilië]] is de grootste producent ter wereld van [[amethist]], [[topaas]], [[Agaat (variëteit)|agaat]] en is een van de belangrijkste producenten ter wereld van [[toermalijn]], [[smaragd]], [[aquamarijn]], [[Granaat (mineraal)|granaat]] y [[opaal]]. Er is ook een aanzienlijke productie van [[amethist]] in [[Uruguay]] en [[Bolivia]]. Bij de productie van [[smaragd]] is [[Colombia]] de grootste producent ter wereld. [[Guyana]] is een belangrijke producent van [[diamant]].<ref>[http://www.anm.gov.br/dnpm/publicacoes/serie-estatisticas-e-economia-mineral/anuario-mineral/anuario-mineral-brasileiro/amb_2018_ano_base_2017 Anuário Mineral Brasileiro 2018]. [https://web.archive.org/web/20200709020214/http://www.anm.gov.br/dnpm/publicacoes/serie-estatisticas-e-economia-mineral/anuario-mineral/anuario-mineral-brasileiro/amb_2018_ano_base_2017 Gearchiveerd] op 9 juli 2020.</ref><ref>[https://noticias.r7.com/brasil/brasil-extrai-cerca-de-2-gramas-de-ouro-por-habitante-em-5-anos-29062019 Brasil extrai cerca de 2 gramas de ouro por habitante em 5 anos]. [https://web.archive.org/web/20230330132342/https://noticias.r7.com/brasil/brasil-extrai-cerca-de-2-gramas-de-ouro-por-habitante-em-5-anos-29062019 Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref><ref>[https://g1.globo.com/Noticias/Economia_Negocios/0,,MUL190262-9356,00-VOTORANTIM+METAIS+ADQUIRE+RESERVAS+DE+ZINCO+DA+MASA.html Votorantim Metais adquire reservas de zinco da Masa]. [https://web.archive.org/web/20230908142718/https://g1.globo.com/Noticias/Economia_Negocios/0,,MUL190262-9356,00-VOTORANTIM+METAIS+ADQUIRE+RESERVAS+DE+ZINCO+DA+MASA.html Gearchiveerd] op 8 september 2023.</ref><ref>[https://g1.globo.com/economia/noticia/2019/12/12/niobio-g1-visita-em-mg-complexo-industrial-do-maior-produtor-do-mundo.ghtml Nióbio: G1 visita em MG complexo industrial do maior produtor do mundo]. [https://web.archive.org/web/20230330132338/https://g1.globo.com/economia/noticia/2019/12/12/niobio-g1-visita-em-mg-complexo-industrial-do-maior-produtor-do-mundo.ghtml Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref><ref>[http://www.cprm.gov.br/publique/Redes-Institucionais/Rede-de-Bibliotecas---Rede-Ametista/Algumas-Gemas-Classicas-1104.html Algumas Gemas Clássicas]. [https://web.archive.org/web/20200918110301/http://www.cprm.gov.br/publique/Redes-Institucionais/Rede-de-Bibliotecas---Rede-Ametista/Algumas-Gemas-Classicas-1104.html Gearchiveerd] op 18 september 2020.</ref><ref>[https://noticias.band.uol.com.br/noticias/100000911432/rio-grande-do-sul-o-maior-exportador-de-pedras-preciosas-do-brasil.html Rio Grande do Sul: o maior exportador de pedras preciosas do Brasil]. [https://web.archive.org/web/20201203102756/https://noticias.band.uol.com.br/noticias/100000911432/rio-grande-do-sul-o-maior-exportador-de-pedras-preciosas-do-brasil.html Gearchiveerd] op 3 december 2020.</ref>

=== Aardolie en gas ===
Bij de productie van [[aardolie]] was Brazilië in 2019 de tiende olieproducent ter wereld, met 2,8 miljoen vaten / dag. Mexico was de twaalfde grootste met 2,1 miljoen vaten / dag, Venezuela op de 21e plaats met 877.000 vaten / dag, Colombia 22e met 886.000 vaten / dag, Ecuador 28e met 531.000 vaten / dag en Argentinië. 29 met 507 duizend vaten / dag. Aangezien Venezuela en Ecuador weinig olie verbruiken en het grootste deel van hun productie exporteren, maken ze deel uit van [[OPEC]]. Venezuela registreerde een scherpe daling van de productie na 2015 (waar het 2,5 miljoen vaten / dag produceerde), in 2016 gedaald tot 2,2 miljoen, in 2017 tot 2 miljoen, in 2018 tot 1,4 miljoen en in 2019 tot 877 duizend, door gebrek aan investeringen.<ref name="eia.gov">[https://www.eia.gov/international/data/world/petroleum-and-other-liquids/annual-petroleum-and-other-liquids-production?pd=5&p=0000000000000000000000000000000000vg&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=94694400000&e=1546300800000 Production of Crude Oil including Lease Condensate 2019]</ref>

Bij de productie van [[aardgas]] produceerde Argentinië in 2018 1.524 bcf (miljard kubieke voet), Mexico produceerde 999, Venezuela 946, Brazilië 877, Bolivia 617, Peru 451, Colombia 379.<ref>[https://www.eia.gov/international/data/world/natural-gas/dry-natural-gas-production?pd=3002&p=00g&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=315532800000&e=1546300800000 Natural Gas production]</ref>

=== Toerisme ===
[[Bestand:The Most Expensive.jpg|thumb|[[Copacabana Palace]], het beste hotel in Zuid-Amerika, in Rio de Janeiro]]

In de lijst met toeristische bestemmingen ter wereld was [[Mexico (land)|Mexico]] in 2018 het zevende meest bezochte land ter wereld, met 41,4 miljoen internationale toeristen (en een inkomen van 22,5 miljard dollar), de meeste van de zoals vanaf de grens met de Verenigde Staten. [[Argentinië]] was het 47e meest bezochte land, met 6,9 miljoen internationale toeristen (en inkomsten van 5,5 miljard dollar); [[Brazilië]] was de 48e meest bezochte met 6,6 miljoen toeristen (en een omzet van 5,9 miljard dollar); [[Dominicaanse Republiek]] op de 49e plaats met 6,5 miljoen toeristen (en een omzet van $ 7,5 miljard); [[Chili]] op de 53e plaats met 5,7 miljoen toeristen (en een inkomen van 2,9 miljard dollar); [[Peru]] op positie 60 met 4,4 miljoen toeristen (en een inkomen van 3,9 miljard dollar); [[Colombia]] 65e met 3,8 miljoen toeristen (en inkomsten van 5,5 miljard dollar); [[Uruguay]] 69e met 3,4 miljoen toeristen (en een inkomen van 2,3 miljard dollar); [[Costa Rica]] 74e met 3 miljoen toeristen (en een inkomen van 3,9 miljard dollar). Merk op dat het aantal toeristen niet altijd het geldbedrag weerspiegelt dat het land uit het toerisme ontvangt. Sommige landen spelen een hoger niveau van toerisme, waardoor ze meer voordelen behalen. Het toerisme in Zuid-Amerika is nog steeds niet erg ontwikkeld: in Europa krijgen landen bijvoorbeeld jaarlijkse toerismewaarden zoals 73,7 miljard dollar (Spanje), ontvangen 82,7 miljoen toeristen of 67,3 miljard dollar (Frankrijk) die 89,4 miljoen toeristen ontvangen. Terwijl Europa in 2018 710 miljoen toeristen ontving, Azië 347 miljoen en Noord-Amerika 142,2 miljoen, Zuid-Amerika slechts 37 miljoen, Midden-Amerika 10,8 miljoen en het Caribisch gebied 25,7 miljoen.<ref>[https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152 International Tourism Highlights]. [https://web.archive.org/web/20230813100024/https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152 Gearchiveerd] op 13 augustus 2023.</ref>

=== Industrieën ===
[[Bestand:EMS - panoramio.jpg|thumb|left|EMS, de grootste Braziliaanse farmaceutische industrie]]
[[Bestand:Planta Braskem.jpg|thumb|[[Braskem]], de grootste Braziliaanse chemische industrie]]
[[Bestand:Sede Neugebauer.jpg|thumb|left|200px|Neugebauer chocoladefabriek in [[Arroio do Meio]]. Latijns-Amerika is gespecialiseerd in voedselverwerking]]
[[Bestand:CSN01.jpg|thumb|Staalindustrie [[Companhia Siderúrgica Nacional|CSN]], in [[Volta Redonda]]. Brazilië is een van de tien grootste staalproducenten ter wereld; Mexico is een van de vijftien grootste en Argentinië een van de 30 grootste]]
[[Bestand:Mercedes-Benz Brazil Central Office (2012).jpg|thumb|left|200px|Mercedes-Benz-fabriek in [[São Paulo (stad)|São Paulo]]. Mexico en Brazilië behoren tot de tien grootste autofabrikanten ter wereld en Argentinië tot de 30 grootste.]]
[[Bestand:Distrito Industrial, Franca (SP), Brazil.jpg|thumb|Portiek van de Democrata herenschoenenfabriek, in [[Franca (gemeente)|Franca]]. Brazilië is de vierde grootste schoenenfabrikant ter wereld]]

De [[Wereldbank]] geeft elk jaar een lijst van de belangrijkste producerende landen op basis van de totale productiewaarde. Volgens de lijst van 2019 heeft Mexico de twaalfde meest waardevolle industrie ter wereld ($ 217,8 miljard), Brazilië de dertiende grootste ($ 173,6 miljard) en Venezuela de dertigste (58,2 miljard). miljard dollar, die voor deze waarde echter van olie afhankelijk zijn), Argentinië het 31e grootste ($ 57,7 miljard), Colombia het 46e grootste ($ 35,4 miljard), Peru het 50e grootste ($ 28,7 miljard) en Chili 51e grootste ($ 28,3 miljard).<ref>[https://data.worldbank.org/indicator/NV.IND.MANF.CD?most_recent_value_desc=true Manufacturing, value added (current US$)]</ref>

In Latijns-Amerika krijgen maar weinig landen een projectie van industriële bedrijvigheid: Brazilië, Argentinië, Mexico en in mindere mate Chili.De industrialisatie van deze landen, die laat begon, kreeg een grote impuls van de Tweede Wereldoorlog: dit verhinderde oorlogvoerende landen om de producten te kopen die ze gewend waren te importeren en te exporteren wat ze produceerden. Vervolgens konden landen als Brazilië, Mexico en Argentinië, maar ook Venezuela, Chili, Colombia en Peru, profiteren van de overvloedige lokale grondstoffen, de lage lonen die aan de beroepsbevolking worden betaald en een zekere specialisatie van immigranten, grote industrieparken realiseren. Over het algemeen zijn er in deze landen industrieën die weinig kapitaal en eenvoudige technologie nodig hebben voor hun installatie, zoals de voedsel- en textielindustrie. De basisindustrieën (staal, enz.), Evenals de metallurgische en mechanische industrieën vallen ook op.

De industrieparken van Brazilië, Mexico, Argentinië en Chili vertonen echter een veel grotere diversiteit en verfijning en produceren geavanceerde technologische producten. In de rest van de Latijns-Amerikaanse landen, voornamelijk in Midden-Amerika, overheersen de verwerkende industrieën van voor de export bestemde primaire producten.

Brazilië is de industriële leider in Latijns-Amerika. In de [[voedingsindustrie]] was Brazilië in 2019 de op een na grootste exporteur van bewerkte voedingsmiddelen ter wereld.<ref>[https://alimentosprocessados.com.br/industria-na-sociedade-brasileira.php A indústria de alimentos e bebidas na sociedade brasileira atual]. [https://web.archive.org/web/20230709172438/https://alimentosprocessados.com.br/industria-na-sociedade-brasileira.php Gearchiveerd] op 9 juli 2023.</ref><ref>[https://g1.globo.com/economia/noticia/2020/02/18/faturamento-da-industria-de-alimentos-cresceu-67percent-em-2019.ghtml Faturamento da indústria de alimentos cresceu 6,7% em 2019]. [https://web.archive.org/web/20230720163752/https://g1.globo.com/economia/noticia/2020/02/18/faturamento-da-industria-de-alimentos-cresceu-67percent-em-2019.ghtml Gearchiveerd] op 20 juli 2023.</ref><ref>[https://agenciabrasil.ebc.com.br/economia/noticia/2020-02/industria-de-alimentos-e-bebidas-faturaram-r-6999-bi-em-2019 https://agenciabrasil.ebc.com.br/economia/noticia/2020-02/industria-de-alimentos-e-bebidas-faturaram-r-6999-bi-em-2019]. [https://web.archive.org/web/20230330132329/https://agenciabrasil.ebc.com.br/economia/noticia/2020-02/industria-de-alimentos-e-bebidas-faturaram-r-6999-bi-em-2019 Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref> In 2016 was het land de op een na grootste producent van [[cellulose]] ter wereld en de 8e producent van [[papier]].<ref>[https://valor.globo.com/empresas/noticia/2020/02/21/producao-nacional-de-celulose-cai-66percent-em-2019-aponta-iba.ghtml Produção nacional de celulose cai 6,6% em 2019, aponta Ibá]. [https://web.archive.org/web/20230330132326/https://valor.globo.com/empresas/noticia/2020/02/21/producao-nacional-de-celulose-cai-66percent-em-2019-aponta-iba.ghtml Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.celuloseonline.com.br/sabe-qual-e-o-estado-brasileiro-que-mais-produz-madeira-nao-e-sao-paulo/ |titel=Sabe qual é o estado brasileiro que mais produz Madeira? Não é São Paulo |bezochtdatum=13 november 2020 |archiefdatum=12 oktober 2017 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20171012095718/https://www.celuloseonline.com.br/sabe-qual-e-o-estado-brasileiro-que-mais-produz-madeira-nao-e-sao-paulo/ |dodeurl=ja }}</ref><ref>[https://g1.globo.com/espirito-santo/noticia/sao-mateus-e-o-6-maior-produtor-de-madeira-em-tora-para-papel-e-celulose-no-pais-diz-ibge.ghtml São Mateus é o 6º maior produtor de madeira em tora para papel e celulose no país, diz IBGE]. [https://web.archive.org/web/20230720163856/https://g1.globo.com/espirito-santo/noticia/sao-mateus-e-o-6-maior-produtor-de-madeira-em-tora-para-papel-e-celulose-no-pais-diz-ibge.ghtml Gearchiveerd] op 20 juli 2023.</ref> In de [[schoenen]] -industrie stond Brazilië in 2019 op de vierde plaats van de wereldproducenten.<ref>[http://blog.danielatacado.com.br/polos-calcadistas/ Saiba quais são os principais polos calçadistas do Brasil]</ref><ref>[https://g1.globo.com/sp/ribeirao-preto-franca/noticia/2019/07/14/industrias-calcadistas-em-franca-sp-registram-queda-de-40percent-nas-vagas-de-trabalho-em-6-anos.ghtml Industrias calcadistas em Franca SP registram queda de 40% nas vagas de trabalho em 6 anos]. [https://web.archive.org/web/20230709190933/https://g1.globo.com/sp/ribeirao-preto-franca/noticia/2019/07/14/industrias-calcadistas-em-franca-sp-registram-queda-de-40percent-nas-vagas-de-trabalho-em-6-anos.ghtml Gearchiveerd] op 9 juli 2023.</ref><ref>[https://www.fenac.com.br/producao-de-calcados-deve-crescer-3-em-2019 Produção de calçados deve crescer 3% em 2019]. [https://web.archive.org/web/20220701205705/https://www.fenac.com.br/producao-de-calcados-deve-crescer-3-em-2019 Gearchiveerd] op 1 juli 2022.</ref><ref>[https://www.abicalcados.com.br/noticia/abicalcados-apresenta-relatorio-setorial-2019 Abicalçados apresenta Relatório Setorial 2019]. [https://web.archive.org/web/20230602184716/https://www.abicalcados.com.br/noticia/abicalcados-apresenta-relatorio-setorial-2019 Gearchiveerd] op 2 juni 2023.</ref><ref>[https://www.fazcomex.com.br/blog/exportacao-de-calcados-saiba-mais/ Exportação de Calçados: Saiba mais]. [https://web.archive.org/web/20220415014352/https://www.fazcomex.com.br/blog/exportacao-de-calcados-saiba-mais/ Gearchiveerd] op 15 april 2022.</ref> In 2019 was het land de achtste producent van [[voertuigen]] en de negende producent van [[Staal (legering)|staal]] van de wereld.<ref>[https://diariodocomercio.com.br/livre/minas-gerais-produz-323-do-aco-nacional-em-2019/ Minas Gerais produz 32,3% do aço nacional em 2019]. [https://web.archive.org/web/20230709184003/https://diariodocomercio.com.br/livre/minas-gerais-produz-323-do-aco-nacional-em-2019/ Gearchiveerd] op 9 juli 2023.</ref><ref>[https://www.istoedinheiro.com.br/o-novo-mapa-das-montadoras/ O novo mapa das montadoras]</ref><ref>[https://g1.globo.com/rj/sul-do-rio-costa-verde/noticia/industria-automobilistica-do-sul-do-rio-impulsiona-superavit-na-economia.ghtml Indústria automobilística do Sul do Rio impulsiona superavit na economia]. [https://web.archive.org/web/20230709172754/https://g1.globo.com/rj/sul-do-rio-costa-verde/noticia/industria-automobilistica-do-sul-do-rio-impulsiona-superavit-na-economia.ghtml Gearchiveerd] op 9 juli 2023.</ref> In 2018 was [[chemische industrie]] van Brazilië de 8e in de wereld.<ref>{{Citeer web |url=https://www.pwc.com.br/pt/publicacoes/setores-atividade/assets/quimico-petroquimico/2013/pwc-chemicals-port-13.pdf |titel=Indústria Química no Brasil |bezochtdatum=13 november 2020 |archiefdatum=14 juni 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200614225009/https://www.pwc.com.br/pt/publicacoes/setores-atividade/assets/quimico-petroquimico/2013/pwc-chemicals-port-13.pdf |dodeurl=ja }}</ref><ref>[https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/br/Documents/energy-resources/Deloitte-Abiquim-Setor-Quimico-Relatorio.pdf Estudo de 2018]. [https://web.archive.org/web/20230318191533/https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/br/Documents/energy-resources/Deloitte-Abiquim-Setor-Quimico-Relatorio.pdf Gearchiveerd] op 18 maart 2023.</ref><ref>[https://economia.uol.com.br/noticias/estadao-conteudo/2020/02/03/producao-nacional-da-industria-de-quimicos-cai-57-em-2019-diz-abiquim.htm Produção nacional da indústria de químicos cai 5,7% em 2019, diz Abiquim]. [https://web.archive.org/web/20230330132332/https://economia.uol.com.br/noticias/estadao-conteudo/2020/02/03/producao-nacional-da-industria-de-quimicos-cai-57-em-2019-diz-abiquim.htm Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref> In [[Textielindustrie]] is Brazilië, hoewel het in 2013 een van de vijf grootste producenten ter wereld was, nauwelijks geïntegreerd in de wereldhandel.<ref>{{Citeer web |url=https://www.bnb.gov.br/documents/80223/2509338/textil_16_2017%28V2%29.pdf/063d7521-342f-e81e-232a-e251964fa1c3 |titel=Industria Textil no Brasil |bezochtdatum=13 november 2020 |archiefdatum=2 juli 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210702131512/https://www.bnb.gov.br/documents/80223/2509338/textil_16_2017(V2).pdf/063d7521-342f-e81e-232a-e251964fa1c3 |dodeurl=ja }}</ref>

== Galerij ==
<gallery>
File:Klabin Unidade Puma, Ortigueira Paraná.jpg|Klabin Industrieel Complex, in [[Ortigueira (Paraná)|Ortigueira]]. Brazilië is de op een na grootste pulpproducent en de achtste papierproducent ter wereld
File:Cia Hering 2019.jpg|Hering, in Santa Catarina, Brazilië. Het land heeft een van de vijf grootste textielindustrieën ter wereld.
File:Coffee Plantation.jpg|Koffie in [[Minas Gerais]]. In 2018 was Brazilië de grootste producent ter wereld, met 3,5 miljoen ton. Latijns-Amerika produceert de helft van de koffie in de wereld.
File:Laranja (Avaré) REFON 1.JPG|Sinaasappel in [[São Paulo (staat)|São Paulo]]. In 2018 was Brazilië met 17 miljoen ton de grootste producent ter wereld. Latijns-Amerika produceert 30% van de sinaasappelen in de wereld.
File:Rota Alternativa Paraguai - Rio Preto - 2 - panoramio.jpg|Maïs in [[Dourados (gemeente)|Dourados]]. Brazilië, Argentinië en Mexico behoren tot de tien grootste producenten ter wereld.
File:Pergola Vineyard Argentina.jpg|Druivenplantage in Argentinië. Argentinië en Chili behoren tot de tien grootste producenten van druiven en wijn ter wereld, en Brazilië behoort tot de 20 grootste.
File:Pineapple field.jpg|Ananas in Veracruz, Mexico. Latijns-Amerika produceert 35% van 's werelds ananas.
File:Culture de bananes.JPG|Banaan in Ecuador. Het land is de grootste bananenexporteur ter wereld. Latijns-Amerika produceert ongeveer 30% van de bananen in de wereld
File:Oilpalmmagdalenacolombia-2.jpg|Palmplantage in Magdalena, Colombia. Het land is een van de vijf grootste producenten van [[palmolie]] ter wereld.
File:Balcarce-buenosaires.JPG|Zonnebloemplantage in Argentinië. Het land is 's werelds derde grootste producent van zonnebloempitten
File:Cerezas La Candelaria Chépica VI Región.JPG|Chileense kersen. Chili behoort tot de top vijf van zoete kersenproducenten ter wereld.
File:Actinidia KIWI 02.jpg|Chileense kiwi. Het land is een van de tien grootste kiwiproducenten ter wereld.
File:Jaula cultivo salmon chile.jpg|Zalmkweek in Chili. Een derde van alle zalm die in de wereld wordt verkocht, komt uit het land.
File:El Calafate sheep herding.jpg|Schapen in Argentinië. Het land is de 11e grootste wolproducent ter wereld.
File:INTA - colmenar apícola.jpg|Honingproductie in Argentinië. Het land is de op twee na grootste honingproducent ter wereld.
File:Cerro ricco.jpg|Zilvermijn in Bolivia
File:Smaragd-G-EmpireTheWorldOfGems.jpg|Colombiaanse smaragd. Het land is de grootste producent van smaragden ter wereld en Brazilië is een van de grootste producenten
</gallery>

== Infrastructuur ==
[[Bestand:New Panama Canal.jpg|250px|thumb|right|Uitbreidingsproject Panamakanaal; Nieuwe '' Agua Clara '' sloten (Atlantische zijde)]]
[[Bestand:RodBandeirantes.jpg|200px|thumb|right|[[Rodovia dos Bandeirantes]], Brazilië]]
[[Bestand:Ruta Nacional 9 en Zárate hacia el noroeste.jpg|200px|thumb|right|Ruta 9 / 14, in Zarate, Argentinië]]
[[Bestand:Ilha de Mocanguê by Diego Baravelli (cropped).jpg|200px|thumb|right|[[Rio-Niteróibrug]]]]

Transport in Latijns-Amerika wordt in principe uitgevoerd met behulp van de [[weg]] -modus, de meest ontwikkelde in de regio. Er is ook een aanzienlijke infrastructuur van [[haven]]s en [[luchthavens]]. De [[spoorweg]] en [[rivier]] sector, hoewel deze potentieel heeft, wordt meestal op een secundaire manier behandeld.

Brazilië heeft meer dan 1,7 miljoen km aan [[weg]]en, waarvan 215.000&nbsp;km geasfalteerd, en ongeveer 14.000&nbsp;km [[Expresweg|verdeelde snelwegen]]. De twee belangrijkste snelwegen in het land zijn [[BR-101]] en [[BR-116]].<ref name="Anuário CNT do transporte 2018">[https://anuariodotransporte.cnt.org.br/2018/# Anuário CNT do transporte 2018]. [https://web.archive.org/web/20230530202236/https://anuariodotransporte.cnt.org.br/2018/ Gearchiveerd] op 30 mei 2023.</ref> Argentinië heeft meer dan 600.000&nbsp;km wegen, waarvan ongeveer 70.000&nbsp;km verhard, en ongeveer 2.500&nbsp;km verdeelde snelwegen. De drie belangrijkste snelwegen in het land zijn Ruta 9, Ruta 7 en Ruta 14.<ref name="Anuário CNT do transporte 2018"/> Colombia heeft ongeveer 210.000&nbsp;km aan wegen, en ongeveer 2.300&nbsp;km is verdeeld over snelwegen.<ref>[https://www.mintransporte.gov.co/descargar.php?idFile=14090 Transporte en Cifras Estadísticas 2015]. [https://web.archive.org/web/20230330132408/https://www.mintransporte.gov.co/descargar.php?idFile=14090 Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref> Chili heeft ongeveer 82.000&nbsp;km wegen, waarvan 20.000&nbsp;km geasfalteerd, en ongeveer 2.000&nbsp;km verdeeld snelwegen. De belangrijkste snelweg in het land is de Ruta 5 ([[Pan-American Highway]]).<ref>[http://www.mapas.mop.cl/cc2017/Cuadernillo/Cuadernillo_2017.pdf Carta Caminera 2017]. [https://web.archive.org/web/20220927064114/http://www.mapas.mop.cl/cc2017/Cuadernillo/Cuadernillo_2017.pdf Gearchiveerd] op 27 september 2022.</ref> Deze 4 landen zijn de landen met de beste wegeninfrastructuur en met het grootste aantal snelwegen met dubbele rijstroken in Zuid-Amerika.

Het wegennet in Mexico heeft een omvang van 366.095&nbsp;km, waarvan 116.802&nbsp;km geasfalteerd. Hiervan is 10.474&nbsp;km meerbaans [[Expresweg|autowegen]]: 9.544&nbsp;km zijn vierbaanssnelwegen en de rest heeft 6 of meer rijstroken.<ref>[https://web.archive.org/web/20180129161335/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html CIA – The World Factbook]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070716114353/http://dgaf.sct.gob.mx/fileadmin/EST_BASICA/EST_BASICA_2005/EST2005_12INFRA.pdf Infraestructura Carretera]</ref>

Vanwege de [[Andesgebergte]], [[Amazone (rivier)|Amazone Rivier]] en [[Amazonewoud]] zijn er altijd problemen geweest bij het implementeren van transcontinentale of bio-oceanische snelwegen. Praktisch de enige bestaande route was die die Brazilië met Buenos Aires, in Argentinië en later met Santiago, in Chili, verbond. In de afgelopen jaren zijn er echter, met de gecombineerde inspanning van landen, nieuwe routes ontstaan, zoals Brazilië-Peru (Pacific Highway), en een nieuwe snelweg tussen Brazilië, Paraguay, Noord-Argentinië en Noord-Chili (Bioceanische gang).

[[Bestand:Riodejaneiro aerea aeroportogaleao-131756(cut).jpg|200px|thumb|right|Internationale luchthaven van Rio de Janeiro]]
[[Bestand:A Saúde dos Portos (7110638275).jpg|200px|thumb|right|Haven van Itajaí, Santa Catarina, Brazilië]]

Er zijn meer dan 2.000 luchthavens in Brazilië. Het land heeft het op een na grootste aantal luchthavens ter wereld, achter alleen de Verenigde Staten. [[Aeroporto Internacional de São Paulo-Guarulhos|Internationale Luchthaven São Paulo Guarulhos]], gelegen in het hoofdstedelijk gebied van São Paulo, is de grootste en drukste van het land - de luchthaven verbindt São Paulo met praktisch alle grote steden over de hele wereld. Brazilië heeft 44 internationale luchthavens, zoals die in [[Aeroporto Internacional do Rio de Janeiro-Galeão|Rio de Janeiro]], [[Aeroporto Internacional de Brasília|Brasília]], [[Aeroporto Internacional de Belo Horizonte-Confins|Belo Horizonte]], [[Aeroporto Internacional Salgado Filho|Porto Alegre]], [[Aeroporto Internacional Hercílio Luz|Florianópolis]], [[Aeroporto Internacional Marechal Rondon|Cuiabá]], [[Aeroporto Internacional de Salvador|Salvador]], [[Aeroporto Internacional do Recife|Recife]], [[Aeroporto Internacional de Fortaleza|Fortaleza]], [[Aeroporto Internacional de Belém - Val de Cans|Belém]] en [[Aeroporto Internacional de Manaus|Manaus]], onder anderen. Argentinië heeft belangrijke internationale luchthavens zoals [[Aeropuerto Internacional Ministro Pistarini|Buenos Aires]], [[Aeropuerto Internacional Ingeniero Aeronáutico Ambrosio Taravella|Cordoba]], [[Aeropuerto Internacional Teniente Luis Candelaria|Bariloche]], [[Aeropuerto Internacional Gobernador Francisco Gabrielli|Mendoza]], [[Aeropuerto Internacional de Salta Martín Miguel de Güemes|Salta]], [[Aeropuerto Internacional de Puerto Iguazú|Puerto Iguazú]], [[Aeropuerto Internacional Presidente Perón|Neuquén]] en [[Aeropuerto Internacional Malvinas Argentinas|Usuhaia]], onder anderen. Chili heeft belangrijke internationale luchthavens, zoals [[Aeropuerto Internacional Arturo Merino Benítez|Santiago]], [[Aeropuerto Nacional Andrés Sabella Gálvez|Antofagasta]], [[El Tepual|Puerto Montt]], [[Aeropuerto Internacional Presidente Carlos Ibáñez del Campo|Punta Arenas]] en [[Aeropuerto Internacional Diego Aracena|Iquique]], onder anderen. Colombia heeft belangrijke internationale luchthavens zoals [[Aeropuerto Internacional El Dorado|Bogotá]], [[Aeropuerto Internacional José María Córdova|Medellín]], [[Aeropuerto Internacional Rafael Núñez|Cartagena]], [[Aeropuerto Internacional Alfonso Bonilla Aragón|Cali]] en [[Ernesto Cortissoz International Airport|Barranquilla]], onder anderen. Peru heeft belangrijke internationale luchthavens zoals [[Aeropuerto Internacional Jorge Chávez|Lima]], [[Aeropuerto Internacional Alejandro Velasco Astete|Cuzco]] en [[Aeropuerto Internacional Rodríguez Ballón|Arequipa]]. Andere belangrijke luchthavens zijn die in de hoofdsteden van Uruguay ([[Aeropuerto Internacional de Carrasco|Montevideo]]), Paraguay ([[Aeropuerto Internacional Silvio Pettirossi|Asunción]]), Bolivia ([[Aeropuerto Internacional El Alto|La Paz]]) en Ecuador ([[Aeropuerto Internacional Mariscal Sucre|Quito]]). De tien drukste luchthavens in Zuid-Amerika in 2017 waren: São Paulo-Guarulhos (Brazilië), Bogotá (Colombia), São Paulo-Congonhas (Brazilië), Santiago (Chili), Lima (Peru), Brasília (Brazilië), Rio de Janeiro (Brazilië), Buenos Aires-Aeroparque (Argentinië), Buenos Aires-Ezeiza (Argentinië) en Minas Gerais (Brazilië).<ref name="panrotas.com.br">[https://www.panrotas.com.br/aviacao/aeroportos/2018/10/brasil-tem-9-dos-maiores-aeroportos-da-america-latina_159919.html Brasil tem 9 dos maiores aeroportos da América Latina]. [https://web.archive.org/web/20230709181327/https://www.panrotas.com.br/aviacao/aeroportos/2018/10/brasil-tem-9-dos-maiores-aeroportos-da-america-latina_159919.html Gearchiveerd] op 9 juli 2023.</ref>

Er zijn 1.834 luchthavens in Mexico, het op twee na grootste aantal luchthavens per land ter wereld.<ref>[https://web.archive.org/web/20160530055415/https://www.cia.gov/library/Publications/the-world-factbook/rankorder/2053rank.html Raking on the number of airports per country]. CIA Factbook</ref> De zeven grootste luchthavens - die 90% van de vliegreizen absorberen - zijn (in volgorde van het luchtverkeer): [[Internationale luchthaven van Mexico-Stad|Mexico-Stad]], [[Internationale luchthaven van Cancun|Cancún]], [[Internationale luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla|Guadalajara]], [[Internationale luchthaven Generaal Mariano Escobedo|Monterrey]], [[Internationale luchthaven General Abelardo L. Rodríguez|Tijuana]], [[General Juan N. Álvarez International Airport|Acapulco]], en [[Lic. Gustavo Díaz Ordaz International Airport|Puerto Vallarta]].<ref>[https://web.archive.org/web/20090202171017/http://www.mcx.es/turismo/infopais/mexico/Mexico.htm#D.-%20Infr Infrastructuras]. Información de México. Ministerio de Industria, Turismo y Comercio de España.</ref> Gezien heel Latijns-Amerika waren de tien drukste luchthavens in 2017: Mexico City (Mexico), São Paulo-Guarulhos (Brazilië), Bogotá (Colombia), Cancún (Mexico), São Paulo-Congonhas (Brazilië), Santiago (Chili), Lima (Peru), Brasilia (Brazilië), Rio de Janeiro (Brazilië) en Tocumen (Panama).<ref name="panrotas.com.br"/>

Over [[haven]]s heeft Brazilië enkele van de drukste havens in Zuid-Amerika, zoals [[Haven van Santos]], [[Rio de Janeiro (stad)|Haven van Rio de Janeiro]], [[Paranaguá (gemeente)|Haven van Paranaguá]], [[Itajaí (gemeente)|Haven van Itajaí]], [[Rio Grande (Rio Grande do Sul)|Haven van Rio Grande]] en [[Suape Haven]]. Argentinië heeft havens zoals [[Buenos Aires (stad)|Haven van Buenos Aires]] en [[Rosario (Argentinië)|Haven van Rosario]]. Chili heeft belangrijke havens in [[Valparaíso (provincie)|Valparaíso]], [[Caldera (Chili)|Caldera]], [[Mejillones]], [[Antofagasta (stad)|Antofagasta]], [[Iquique (stad)|Iquique]], [[Arica (stad)|Arica]] en [[Puerto Montt]]. Colombia heeft belangrijke havens zoals [[Buenaventura (Colombia)|Buenaventura]] en [[Cartagena (Colombia)|Cartagena]]. Peru heeft belangrijke havens in [[Callao (stad)|Callao]], [[Ilo (provincie)|Ilo]] en [[Matarani (stad)|Matarani]]. De vijftien drukste havens in Zuid-Amerika zijn: Port of Santos (Brazilië), Port of Bahia de Cartagena (Colombia), Callao (Peru), Guayaquil (Ecuador), Buenos Aires (Argentinië), San Antonio (Chili), Buenaventura (Colombia), Itajaí (Brazilië), Valparaíso (Chili), Montevideo (Uruguay), Paranaguá (Brazilië), Rio Grande (Brazilië), São Francisco do Sul (Brazilië), Manaus (Brazilië) en Coronel (Chili).<ref name="cepal.org">[https://www.cepal.org/sites/default/files/news/files/actividad_portuaria_2018.pdf Port Activity of Latin America and the Caribbean 2018]. [https://web.archive.org/web/20230330132410/https://www.cepal.org/sites/default/files/news/files/actividad_portuaria_2018.pdf Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref>

De vier grote zeehavens die ongeveer 60% van het goederenverkeer in [[Mexico (land)|Mexico]] concentreren, zijn [[Altamira (Tamaulipas)|Altamira]] en [[Veracruz (stad)|Veracruz]] in de [[Golf van Mexico]], en [[Manzanillo (Colima)|Manzanillo]] en [[Lázaro Cárdenas (Michoacán)|Lázaro Cárdenas]] in de [[Stille Oceaan]]. Overal in Latijns-Amerika zijn de tien grootste havens qua verkeer: Colon (Panama), Santos (Brazilië), Manzanillo (Mexico), Bahia de Cartagena (Colombia), Pacifico (Panama), Callao (Peru), Guayaquil ( Ecuador), Buenos Aires (Argentinië), San Antonio (Chili) en Buenaventura (Colombia).<ref name="cepal.org"/>

Het Braziliaanse [[spoorweg]] netwerk heeft een lengte van ongeveer 30.000 kilometer. Het wordt voornamelijk gebruikt voor het transport van ertsen.<ref>[https://web.archive.org/web/20151222121846/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html The World Factbook — Central Intelligence]</ref> De Argentijnse spoorlijn netwerk, met 47.000&nbsp;km aan sporen, was een van de grootste ter wereld en blijft het meest uitgebreide in Latijns-Amerika. Het kwam uit op ongeveer 100.000&nbsp;km rails, maar door het opheffen van sporen en de nadruk op gemotoriseerd vervoer werd dit geleidelijk verminderd. Het heeft vier verschillende routes en internationale verbindingen met Paraguay, Bolivia, Chili, Brazilië en Uruguay. Chili heeft bijna 7.000&nbsp;km spoorwegen, met verbindingen naar Argentinië, Bolivia en Peru. Colombia heeft slechts ongeveer 3.500&nbsp;km aan spoorwegen.<ref>[https://www.mintransporte.gov.co/Servicios/Estadisticas/DIAGNOSTICO_TRANSPORTE_2008.pdf Diagnostico Transporte]. [https://web.archive.org/web/20230307192918/https://www.mintransporte.gov.co/Servicios/Estadisticas/DIAGNOSTICO_TRANSPORTE_2008.pdf Gearchiveerd] op 7 maart 2023.</ref>

Van de belangrijkste Braziliaanse [[Vaarweg|waterwegen]] vallen er twee op: [[Hidrovia Tietê-Paraná]] (met een lengte van 2.400&nbsp;km, 1.600 aan de Paraná-rivier en 800&nbsp;km aan de Tietê-rivier, waardoor de landbouwproductie uit de staten van Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Goiás en een deel van Rondônia, Tocantins en Minas Gerais) en [[Hidrovia do Solimões-Amazonas]] (het bestaat uit twee delen: Solimões, dat zich uitstrekt van Tabatinga tot Manaus, met ongeveer 1600&nbsp;km , en Amazonas, dat zich uitstrekt van Manaus tot Belém, met 1650&nbsp;km. Bijna volledig personenvervoer vanuit de Amazone-vlakte gebeurt via deze waterweg, naast praktisch al het vrachtvervoer dat naar de belangrijkste regionale centra van Belém en Manaus gaat). In Brazilië wordt dit transport nog onderbenut: de belangrijkste waterwegtrajecten, economisch gezien, bevinden zich in het zuidoosten en zuiden van het land. Het volledige gebruik ervan hangt nog steeds af van de aanleg van sluizen, grote baggerwerken en vooral van havens die intermodale integratie mogelijk maken. In [[Argentinië]] bestaat het waterwegennet uit de rivieren La Plata, Paraná, Paraguay en Uruguay. De belangrijkste rivierhavens zijn [[Zárate (Buenos Aires)|Zárate]] en [[Campana (Buenos Aires)|Campana]]. De haven van Buenos Aires is historisch gezien de eerste in individueel belang, maar het gebied dat bekend staat als Up-River, dat zich uitstrekt langs 67&nbsp;km van het Santa Fé-gedeelte van de Paraná-rivier, brengt 17 havens samen die 50% van de totale export van het land.

== Energie ==
=== Brazilië ===
[[Bestand:ItaipuAerea2AAL.jpg|thumb|right|[[Itaipudam]] in [[Paraná (staat)|Paraná]].]]
[[Bestand:Energia Eolica.jpg|thumb|right|[[Windenergie]] in [[Parnaíba (gemeente)|Parnaíba]].]]
[[Bestand:Angra dos Reis - usinas nucleares.jpg|thumb|[[Kerncentrale Angra]] in [[Angra dos Reis]], [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]]]]
[[Bestand:Usina solar de Pirapora 2.gif|thumb|Pirapora-zonne-energiecomplex, het grootste in Brazilië en Latijns-Amerika met 321 MW.]]

De Braziliaanse regering is begonnen aan een ambitieus programma om de afhankelijkheid van geïmporteerde aardolie te verminderen. De invoer was voorheen goed voor meer dan 70% van de oliebehoefte van het land, maar Brazilië werd in 2006-2007 zelfvoorzienend op het gebied van olie. Brazilië was de 10e grootste olieproducent ter wereld in 2019, met 2,8 miljoen vaten / dag. De productie slaagt erin om aan de vraag van het land te voldoen. Begin 2020 overschreed het land bij de productie van [[aardolie]] en [[aardgas]] voor het eerst meer dan 4 miljoen vaten olie-equivalent per dag. In januari van dit jaar werden 3.168 miljoen vaten aardolie per dag en 138.753 miljoen kubieke meter aardgas gewonnen.<ref name="eia.gov"/><ref>[https://web.archive.org/web/20210815071421/http://www.anp.gov.br/noticias/5628-producao-de-petroleo-e-gas-no-brasil-ultrapassa-4-milhoes-de-boe-d-pela-primeira-vez Produção de petróleo e gás no Brasil ultrapassa 4 milhões de boe/d pela primeira vez]</ref>

Brazilië is een van 's werelds grootste producenten van [[waterkracht]]. In 2019 had Brazilië 217 waterkrachtcentrales in bedrijf, met een geïnstalleerd vermogen van 98.581 MW, 60,16% van de energieopwekking van het land. Bij de totale elektriciteitsopwekking bereikte Brazilië in 2019 170.000 MW geïnstalleerd vermogen, waarvan meer dan 75% uit hernieuwbare bronnen (het merendeel, waterkracht).<ref>[https://web.archive.org/web/20210413193140/https://www.aneel.gov.br/sala-de-imprensa-exibicao/-/asset_publisher/XGPXSqdMFHrE/content/brasil-alcanca-170-mil-megawatts-de-capacidade-instalada-em-2019/656877?inheritRedirect=false Brasil alcança 170 mil megawatts de capacidade instalada em 2019]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20180401075849/http://www.energiaeambiente.org.br/wp-content/uploads/2016/11/IEMA-AGUA_vFinal.pdf IEMA (Instituto de Energia e Meio Ambiente),2016.Série TERMOELETRICIDADE EM FOCO: Uso de água em termoelétricas]</ref>

In 2013 gebruikte de [[Regio Zuidoost (Brazilië)|Regio Zuidoost]] ongeveer 50% van de belasting van het National Integrated System (SIN), de belangrijkste energieverbruikende regio van het land. De geïnstalleerde elektriciteitsproductiecapaciteit van de regio bedroeg in totaal bijna 42.500 MW, wat ongeveer een derde van de productiecapaciteit van Brazilië vertegenwoordigde. Opwekking [[waterkracht]] vertegenwoordigde 58% van de geïnstalleerde capaciteit van de regio, de resterende 42% kwam in wezen overeen met opwekking [[Thermische centrale|thermo-elektrisch]]. São Paulo vertegenwoordigde 40% van deze capaciteit; Minas Gerais met ongeveer 25%; Rio de Janeiro op 13,3%; en Espírito Santo vertegenwoordigde de rest. De [[Regio Zuid (Brazilië)|Regio Zuid]] is eigenaar van de [[Itaipudam]], die jarenlang de grootste waterkrachtcentrale ter wereld was tot de inauguratie van de [[Drieklovendam]] in China. Het blijft de op een na grootste hydro-elektrische in bedrijf ter wereld. Brazilië is mede-eigenaar van de Itaipu-fabriek met [[Paraguay]]: de dam is gelegen aan de [[Paraná (rivier)|Paraná-rivier]], gelegen op de grens tussen landen. Het heeft een geïnstalleerd opwekkingsvermogen van 14 [[Watt (eenheid)|GW]] voor 20 productie-eenheden van 700 [[Watt (eenheid)|MW]] elk. [[Regio Noord (Brazilië)|Regio Noord]] heeft grote waterkrachtcentrales, zoals [[Belo Montestuwdam]] en [[Tucuruí Dam]], die een groot deel van de nationale energie produceren. Het hydro-elektrische potentieel van Brazilië moet nog volledig worden benut, dus het land heeft nog steeds de capaciteit om verschillende hernieuwbare energiecentrales op zijn grondgebied te bouwen.<ref>[https://web.bndes.gov.br/bib/jspui/bitstream/1408/4401/1/O%20BNDES%20e%20a%20questão%20energética%20e%20logistica%20na%20Região%20Sudeste_5_P.pdf O BNDES e a questão energética e logística da Região Sudeste]. [https://web.archive.org/web/20230403234324/https://web.bndes.gov.br/bib/jspui/bitstream/1408/4401/1/O%20BNDES%20e%20a%20questão%20energética%20e%20logistica%20na%20Região%20Sudeste_5_P.pdf Gearchiveerd] op 3 april 2023.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20060519000659/http://ga.water.usgs.gov/edu/hybiggest.html Power: World's biggest hydroelectric facility]</ref>

In 2019 werd geschat dat het land een geschat opwekkingspotentieel [[windenergie]] heeft van ongeveer 522 GW (dit, alleen aan land), genoeg stroom om drie keer aan de huidige vraag van het land te voldoen. Volgens ONS bedroeg het totaal opgesteld vermogen aan windenergie vanaf februari 2021 19,1 GW, met een gemiddelde capaciteitsfactor van 58%.<ref>[http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Geração%20Eólica%202021-02.pdf Boletim Mensal de Geração Eólica Fevereiro 2021]</ref> Hoewel de wereldwijde gemiddelde capaciteitsfactor voor windenergie 24,7% is, zijn er gebieden in het noorden van Brazilië, vooral in de staat Bahia, waar sommige windparken een gemiddelde capaciteitsfactor van meer dan 60% registreren; de gemiddelde capaciteitsfactor in de [[Regio Noordoost (Brazilië)|Regio Noordoost]] is 45% aan de kust en 49% in het binnenland. In 2019 vertegenwoordigde windenergie 9% van de opgewekte energie in het land.<ref>[https://revistapesquisa.fapesp.br/ventos-promissores-a-caminho/ Ventos promissores a caminho]. [https://web.archive.org/web/20230330132402/https://revistapesquisa.fapesp.br/ventos-promissores-a-caminho/ Gearchiveerd] op 30 maart 2023.</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www2.ctee.com.br/brazilwindpower/2016/zpublisher/materia/?url=potencial-eolico-onshore-brasileiro-pode-ser-de-880-gw-indica-estudo-20161026 |titel=Brazilian onshore wind potential could be 880 GW, study indicates |bezochtdatum=2020-11-13 |archiefdatum=2020-08-14 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200814221022/http://www2.ctee.com.br/brazilwindpower/2016/zpublisher/materia/?url=potencial-eolico-onshore-brasileiro-pode-ser-de-880-gw-indica-estudo-20161026 |dodeurl=ja }}</ref><ref>[http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Geração%20Eólica%202020-09.pdf Boletim Mensal de Geração Eólica Setembro/2020]</ref> Brazilië is een van de tien grootste producenten van windenergie ter wereld (achtste in 2019, met 2,4% van de wereldproductie).<ref>[https://gwec.net/global-wind-report-2019/ Global Wind Report 2019]. [https://web.archive.org/web/20230624223720/https://gwec.net/global-wind-report-2019/ Gearchiveerd] op 24 juni 2023.</ref>

[[Kernenergie]] vertegenwoordigt ongeveer 4% van de elektriciteit in Brazilië. Het monopolie voor de opwekking van kernenergie is eigendom van Eletronuclear (Eletrobrás Eletronuclear S / A), een volledige dochteronderneming van Eletrobrás. Kernenergie wordt geproduceerd door twee reactoren in Angra. Het bevindt zich in de kerncentrale Almirante Álvaro Alberto (CNAAA) op Praia de Itaorna in Angra dos Reis, Rio de Janeiro. Het bestaat uit twee drukwaterreactoren, Angra I, met een vermogen van 657 MW, aangesloten op het elektriciteitsnet in 1982, en Angra II, met een vermogen van 1350 MW, aangesloten in 2000. Een derde reactor, Angra III, met een ervan zal naar verwachting 1.350 MW zijn, het moet worden afgewerkt.<ref>[https://web.archive.org/web/20070208105204/http://www.uic.com.au/nip95.htm Nuclear Power in Brazil]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070219171559/http://www.mercopress.com/Detalle.asp?NUM=9036 Brazil plans to build seven nuclear reactors]</ref>

Volgens ONS bedroeg het totale geïnstalleerde vermogen van fotovoltaïsche [[zonne-energie]] vanaf juli 2021 10,3 GW, met een gemiddelde [[capaciteitsfactor]] van 23%.<ref>[http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Geração%20Solar%202021-07.pdf Boletim Mensal de Geração Solar Fotovoltaica Julho 2021]</ref> Enkele van de meest bestraalde Braziliaanse staten zijn MG (Minas Gerais), BA (Bahia) en GO (Goiás), die eigenlijk wereldrecords hebben voor bestraling. In 2019 vertegenwoordigde zonne-energie 1,27% van de energie die in het land wordt opgewekt.<ref>[https://cbie.com.br/artigos/quantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil/ Quantas usinas geradoras de energia temos no Brasil?]. [https://web.archive.org/web/20220929200117/https://cbie.com.br/artigos/quantas-usinas-geradoras-de-energia-temos-no-brasil/ Gearchiveerd] op 29 september 2022.</ref><ref>[http://www.ons.org.br/AcervoDigitalDocumentosEPublicacoes/Boletim%20Mensal%20de%20Geração%20Solar%202020-09.pdf Boletim Mensal de Geração Solar Fotovoltaica Setembro/2020]</ref> Brazilië was in 2020 het 14e land ter wereld qua geïnstalleerd vermogen aan zonne-energie (7,8 GW).<ref>[https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf STATISTIQUES DE CAPACITÉRE NOUVELABLE 2021]. [https://web.archive.org/web/20230603235949/https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf Gearchiveerd] op 3 juni 2023.</ref>

In 2020 was Brazilië het 2e land ter wereld op het gebied van energieproductie uit [[biomassa]] (energieproductie uit vaste biobrandstoffen en hernieuwbaar afval), met 15,2 GW geïnstalleerd.<ref>[https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf RENEWABLE CAPACITY STATISTICS 2021]. [https://web.archive.org/web/20230603235949/https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2021.pdf Gearchiveerd] op 3 juni 2023.</ref>

== Referenties ==
{{References}}

{{Navigatie streken Amerika}}

[[Categorie:Latijns-Amerika| ]]
Op deze pagina gebruikte sjablonen:
Sjabloon:AG (bewerken)
Sjabloon:AG-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AI (bewerken)
Sjabloon:AI-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AR (bewerken)
Sjabloon:AR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AW (bewerken)
Sjabloon:AW-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Afbeelding portaallogo (bewerken)
Sjabloon:BB (bewerken)
Sjabloon:BB-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BL (bewerken)
Sjabloon:BL-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BO (bewerken)
Sjabloon:BO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BR (bewerken)
Sjabloon:BR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BS (bewerken)
Sjabloon:BS-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BZ (bewerken)
Sjabloon:BZ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Bewerklinks (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:CL (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:CL-VLAG (bewerken)
Sjabloon:CO (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:CO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:CR (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:CR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:CU (bewerken)
Sjabloon:CU-VLAG (bewerken)
Sjabloon:CW (bewerken)
Sjabloon:CW-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Citeer web (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:DM (bewerken)
Sjabloon:DM-VLAG (bewerken)
Sjabloon:DO (bewerken)
Sjabloon:DO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:EC (bewerken)
Sjabloon:EC-VLAG (bewerken)
Sjabloon:GD (bewerken)
Sjabloon:GD-VLAG (bewerken)
Sjabloon:GF (bewerken)
Sjabloon:GF-VLAG (bewerken)
Sjabloon:GP (bewerken)
Sjabloon:GP-VLAG (bewerken)
Sjabloon:GT (bewerken)
Sjabloon:GT-VLAG (bewerken)
Sjabloon:GY (bewerken)
Sjabloon:GY-VLAG (bewerken)
Sjabloon:HN (bewerken)
Sjabloon:HN-VLAG (bewerken)
Sjabloon:HT (bewerken)
Sjabloon:HT-VLAG (bewerken)
Sjabloon:ISO-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:JM (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:JM-VLAG (bewerken)
Sjabloon:KN (bewerken)
Sjabloon:KN-VLAG (bewerken)
Sjabloon:KY (bewerken)
Sjabloon:KY-VLAG (bewerken)
Sjabloon:LC (bewerken)
Sjabloon:LC-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Link portaal (bewerken)
Sjabloon:Link portaal/styles.css (bewerken)
Sjabloon:MF (bewerken)
Sjabloon:MF-VLAG (bewerken)
Sjabloon:MQ (bewerken)
Sjabloon:MQ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:MS (bewerken)
Sjabloon:MS-VLAG (bewerken)
Sjabloon:MX (bewerken)
Sjabloon:MX-VLAG (bewerken)
Sjabloon:NI (bewerken)
Sjabloon:NI-VLAG (bewerken)
Sjabloon:NL-vlag (bewerken)
Sjabloon:Navigatie (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Navigatie/styles.css (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:Navigatie streken Amerika (bewerken)
Sjabloon:Nowrap (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:PA (bewerken)
Sjabloon:PA-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PE (bewerken)
Sjabloon:PE-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PM (bewerken)
Sjabloon:PM-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PR (bewerken)
Sjabloon:PR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PY (bewerken)
Sjabloon:PY-VLAG (bewerken)
Sjabloon:References (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:SR (bewerken)
Sjabloon:SR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:SV (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:SV-VLAG (bewerken)
Sjabloon:SX (bewerken)
Sjabloon:SX-VLAG (bewerken)
Sjabloon:TC (bewerken)
Sjabloon:TC-VLAG (bewerken)
Sjabloon:TT (bewerken)
Sjabloon:TT-VLAG (bewerken)
Sjabloon:UY (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:UY-VLAG (bewerken)
Sjabloon:VC (bewerken)
Sjabloon:VC-VLAG (bewerken)
Sjabloon:VE (bewerken)
Sjabloon:VE-VLAG (bewerken)
Sjabloon:VG (bewerken)
Sjabloon:VG-VLAG (bewerken)
Sjabloon:VI (bewerken)
Sjabloon:VI-VLAG (bewerken)
Module:String (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Terug naar Latijns-Amerika.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Latijns-Amerika"