Zeeden
De zeeden (Pinus pinaster) is een boom uit de dennenfamilie (Pinaceae). Deze conifeer komt uit het Middellandse Zeegebied. De boom heeft goed afwaterende grond nodig om goed te groeien en wordt vaak aangeplant als beschutting en om het zand van de duinen vast te houden. De hoogte is circa 30 m.
| Zeeden | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Zeedennen in de Landes de Gascogne, Frankrijk | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Pinus pinaster Aiton (1789) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Mannelijke kegels | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Zeeden op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Botanische beschrijving
bewerkenDe kroon is piramidevormig. Bij oudere bomen is er een lange, kale en bochtige stam. De takken staan dan ook wat meer gespreid aan de top, die dan tamelijk plat is. De boomschors is bleekgrijs of roodachtig bruin en heeft diepe groeven. Later wordt de schors donkerder. De takken zijn rozekleurig of roodachtig bruin en zijn onbehaard, in tegenstelling tot sommige andere dennen.
De knoppen zijn helder roodbruin. Ze zijn niet harsachtig en hebben franje aan de schubben. De zeeden heeft stevige, leerachtige naalden met een scherpe punt. De naalden groeien in paren en worden 15-25 cm lang.
De kegels zijn helder glanzend bruin en puntig. Ze worden tot 22 cm lang. De schubben dragen een naar boven gerichte stekel. De kegels blijven verscheidene jaren aan de boom zitten.
Verspreiding in Nederland en België
bewerkenWat betreft de verspreiding in Nederland meldt Leclercq[1] dat de zeeden rond 1940 verspreid in ons land voorkomt, meestal in kleine groepjes. Hij wijst vooral op het voorkomen in Noord-Brabant, waar de naam "grove mast" wordt gebruikt. Hij schrijft dat "bij ons" het klimaat te koud is voor de zeeden. Maar wanneer "men, gelijk de laatste tijd gebruikelijk is, in de kwekerijen uitsluitend inlands zaad gebruikt, zal dat langzamerhand wel beter worden en zal er waarschijnlijk wel een 'klimaat-ras' ontstaan, dat beter bestand is tegen de koude, maar er is eigenlijk weinig reden zich daartoe veel moeite te getroosten. Het enige wat hij op zijn soortgenoten vóór heeft is dat hij zich met nòg slechtere grond tevreden stelt."
Uit de verspreidingskaarten van Floron valt op te maken dat in Nederland de eerste aanplant vooral in de duinen heeft plaatsgevonden en dat verspreiding over grote delen van Brabant pas vanaf ca. 1930 heeft plaatsgevonden.[2]
Toepassingen
bewerkenVan zeedennen wordt hars afgetapt. Hiervan wordt terpentijn gemaakt dat wordt gebruikt in verf en vernis. Tevens wordt de hars gebruikt voor de fabricage van zeep en linoleum. Het hout vindt toepassing in de bouw, bij de productie van papier en vroeger ook voor telefoonpalen.
Externe links
bewerken- Zeeden (Pinus pinaster) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels23, dit is de voorlaatste uitgave)
- Zeeden (Pinus pinaster) in de verspreidingsatlas van Floron
- (en) maritime pine (Pinus pinaster) op de website van EUFORGEN (European Forest Genetic Resources Program)
- Zeeden (Pinus pinaster) op monumentaltrees.com
- ↑ Leclercq, W.L. (1943). Boomenspiegel voor den Wandelaar. Van Kampen, Amsterdam. OCLC 905426797 (derde druk, 1950, p. 120.
- ↑ Zeeden (Pinus pinaster) in de atlas van Floron.