Bureau Clara Wichmann

Nederlandse stichting

Bureau Clara Wichmann (tot juli 2018 Stichting Proefprocessenfonds Clara Wichmann) stelt geld beschikbaar voor het voeren van rechtszaken die de maatschappelijke en juridische positie van vrouwen in Nederland kunnen verbeteren. De stichting, die een gedeeltelijke voortzetting is van het Clara Wichmann Instituut, werd in brede kring bekend door een proefproces tegen de Staatkundig Gereformeerde Partij, die geen vrouwen als gewoon lid toelaat, en hiermee volgens de stichting handelt in strijd met het Vrouwenverdrag van de Verenigde Naties. Hoewel de Haagse rechtbank de stichting aanvankelijk in het gelijk stelde, en de Staat opdroeg de subsidie aan de SGP stop te zetten[1], bepaalde de Raad van State op 5 december 2007 dat de Staat toch subsidie moet verstrekken aan de SGP.[2] In een nieuwe reeks rechtszaken die niet de subsidie maar de rechtmatigheid van de statuten aan de orde stelden, volgden uiteindelijk de Hoge Raad en daarna ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de juridische stellingnamen van het Instituut.[3][4][5]

Op hun beurt stellen sommige orthodoxe christenen dat SGP-vrouwen zich van de stichting distantiëren en dat de stichting zich volledig inzet op de discriminatie van vrouwen door orthodoxe christenen, terwijl er volgens deze critici ook sprake zou zijn van discriminatie van vrouwen door moslims.

Het proefprocessenfonds ondersteunde veel meer zaken, zoals die voor zwangere zelfstandigen vrouwen die tussen 2004-2008 geen zwangerschapsuitkering kregen of een advocate die voor het eerst een straatverbod eiste tegen een man die een vrouw mishandelde.[6][7] In 2022 werd gewerkt aan een dossier tegen een farmaceutisch bedrijf wiens borstimplantaten lymfeklierkankerverwekkend waren en inmiddels zijn verboden.[3] In 2019 besliste het gerechtshof Den Haag in hoger beroep in een civiele procedure tegen de Staat dat het mededelingen van de minister en de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGZ) over de strafbaarheid van medicamenteuze overtijdbehandeling door de huisarts niet kan verbieden.[8] In 2017 startte het Proefprocessenfonds een zaak tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) om nieuwe verzekeringsregels voor de geboortezorg terug te draaien omdat er te weinig onderzoek was gedaan naar de keuzevrijheid voor zwangeren.[9]

In 2016 steunden ruim 6.000 cliënten en professionals in de geboortezorg een petitie met het verzoek aan minister Schippers om de voorgenomen hervormingen van de integrale geboortezorg te heroverwegen. De petitie was een vervolg op een brief van het Proefprocessenfonds. De verloskundigen menen dat de aanstaande hervormingen een inbreuk vormen op het recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid van vrouwen.[10]

Werkwijze

bewerken

Bureau Clara Wichmann opereert als stichting zonder winstoogmerk en voert onderzoeken en rechtszaken die op strategische wijze bijdragen aan de juridische positie van vrouwen in Nederland.[11] Met het voeren van strategische rechtszaken kiest het bureau hoofdzakelijk voor de aanleg van jurisprudentie die leidraad kan zijn in andere zaken.[12] Volgens het bureau breidde het na de naamswijziging in 2018 zijn activiteiten uit om de maatschappelijke en rechtspositie van vrouwen te verbeteren.[13]

Mr. Anniek de Ruijter is sinds 2010 directeur van Bureau Clara Wichmann.

Vanaf november 2022 is oud minister Liliane Ploumen aan het bureau verbonden als senior adviseur.[3] Ze wil haar ervaring en expertise inzetten voor adviezen over strategische rechtszaken betreffende de toegankelijkheid van het recht voor vrouwen en handhaving van de (internationale) rechtsorde.

bewerken

Referenties

bewerken
  1. Uitspraken in zaken proefprocessenfonds Clara Wichmann e.a. tegen de Staat en de SGP, rechtspraak.nl, 7 september 2005
  2. Clara Wichmann teleurgesteld over SGP-subsidie, telegraaf.nl, 5 dec 2007
  3. a b c Mr, redactie, Oud-minister versterkt proefprocessenfonds voor vrouwenrechten. Mr. Online (3 november 2022). Gearchiveerd op 29 november 2022. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  4. Uitspraak Hoge Raad in SGP zaak, 9 april 2010. NJCM. Gearchiveerd op 9 januari 2023. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  5. Remco Nehmelman, Aleidus Woltjer (2010). [https://njcm.nl/wp-content/uploads/ntm/STAAT-DER-NEDERLANDEN-TEGEN-CLARA-WICHMANN-C.S.-SGP-UITSPRAAKpdf.pdf Annotaties - Staat der Nederlanden tegen Clare Wichmann c.s. (SGP-uitspraak) Hoge Raad der Nederlanden, 9 april 2010]. Gearchiveerd op 20 maart 2023. NJCM 35 (2010)
  6. “Zaak gewonnen!” - Proefprocessenfonds Clara Wichmann. nl.linkedin.com. Gearchiveerd op 9 januari 2023. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  7. Nieuwsbrief FNV over de uitspraak in de WAZ-zaak. Clara Wichmann. Gearchiveerd op 9 januari 2023. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  8. Uitspraak over overtijdbehandeling met medicijnen van huisarts. www.rechtspraak.nl. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  9. Geboortezorgregels onderwerp van proefproces. Radar - het consumentenprogramma van AVROTROS (5 april 2017). Gearchiveerd op 9 januari 2023. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  10. Webredactie, Verloskundigen in opstand. Arts en Auto (17 februari 2016). Gearchiveerd op 9 januari 2023. Geraadpleegd op 9 januari 2023.
  11. (en) Organisatie. Clara Wichmann. Gearchiveerd op 22 maart 2019. Geraadpleegd op 22 maart 2019.
  12. Hogendoorn, Marleen (03-2019). Doorzetters. OPZIJ 2019 (9): 12-15
  13. (en) Geschiedenis. Clara Wichmann. Gearchiveerd op 22 maart 2019. Geraadpleegd op 22 maart 2019.