Lihat sumber bagi Sikhisme

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

Sekatan dilakukan oleh ‪Jon Kolbert‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Tarikh bermula sekatan: 05:35, 21 Februari 2024
Tarikh tamat sekatan: 05:35, 21 Februari 2029

Alamat IP anda terkini ialah 3.92.24.159. The blocked range is 3.92.0.0/16.

Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.

[[Fail:Golden Temple 1.jpg|thumb|right|300px|Kuil Emas di [[Amritsar]], [[Punjab]], [[India]]m kuil paling suci bagi para penganut Sikh]]
{{Infobox Religious group|
|group=Orang Sikh
|population=26 juta 
|region1={{flagcountry|India}} = 20,000,000
|pop1=
|region2=[[Afrika Timur]] = 1,000,000
|region3={{flagcountry|Kanada}} = 600,000
|region4={{flagcountry|Amerika Syarikat}} = 500,000
|region5={{flagcountry|Eropah}}
|region6={{flagcountry|Belgium}} = 5,000 - 6,000
|region7={{flagcountry|Greece}} = 5,000
|region8={{flagcountry|United Kingdom}} = 700,000
|region9=[[Asia Tenggara]] = 250,000
|region10={{flagcountry|Malaysia}} =  100,000
|region11={{flagcountry|Thailand}} = 70,000
|region12={{flagcountry|New Zealand}} = 80,000
|region13={{flagcountry|Australia}}= 50,000
|region14=[[Timur Tengah]] = 85,000
|region15={{flagcountry|Pakistan}} = 30,000 - 35,000
|region16={{flagcountry|Itali}} = 70, 000 <ref>http://www.nriinternet.com/EUROPE/ITALY/2004/111604Gurdwara.htm</ref>
|rels=Sikhisme
|scrips=[[Guru Granth Sahib]]
|langs=[[bahasa Hindi|Hindi]], [[bahasa Punjabi|Punjabi]]
}}
'''Sikhisme''' (juga dikenali sebagai '''agama Sikh'''; {{lang-pa|ਸਿੱਖੀ}}, ''{{IAST|sikkhī}}'', {{IPA2|ˈsɪkkʰiː}})  adalah sebuah agama [[Monoteisme|monoteistik]] yang diasaskan mengikut ajaran [[Guru Nanak]] dan sembilan orang guru lain di [[Punjab (India)|Punjab]], [[India]] pada [[abad ke-15]]. Agama Sikhisme adalah agama kelima terbesar di dunia, dengan lebih daripada 23 juta penganut. 

Nama anutan ini yang didasarkan perkataan ''Sikh'' dipercayai datang daripada [[bahasa Sanskrit]] baik melalui kata शिष्य ''śiṣya'' bermakna "murid" atau "pelajar"<ref name="SpSan">{{Cite web|url=https://spokensanskrit.org/index.php?tran_input=ziSya&direct=se&script=ia&link=yes&mode=3|title=śiṣya|last=|first=|date=|website=Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=28 April 2020}}</ref> — (lalu [[kata warisan|sewarisan]] dengan perkataan ''[[siswa]]''<ref name="KosakataSanskerta">{{Cite book|title=Kosakata Bahasa Sanskerta dalam Bahasa Melayu Masa Kini|last=Edi Sedyawati dkk.|first=|publisher=[[Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa]] Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia|year=1994|isbn=|location=Jakarta, Indonesia|pages=}}</ref>{{Rp|322}}) atau ''śikṣa'' yang bermaksud "arahan".

== Kepercayaan ==
Penganut agama Sikh dikehendaki mengikuti pengajaran sepuluh orang guru Sikh, bersama dengan kitab suci yang bernama [[Guru Granth Sahib]], penggubalan penulisan enam daripada sepuluh guru Sikh tersebut dan  mengandungi karya-karya yang ditulis oleh orang dari pelbagai latar belakang socio-ekonomik dan agama. Teks dalam Guru Granth Sahib telah didekri dan ditulis oleh Guru Gobind Singh, guru yang kesepuluh, sebagai guru Khalsa Panth yang terakhir. Sri Guru Granth Sahib yang pertama yang telah ditulis oleh Guru Gobind Singh masih wujud di Indian sehingga masa kini. Tradisi dan ajaran agama ini berkait rapat dengan sejarah, masyarakat dan budaya Punjab. Kebanyakan orang Sikh tinggal di Punjab, dan sebelum pemisahan India dan [[Pakistan]], jutaan orang Sikh tinggal di [[Punjab (Pakistan)|wilayah Punjab di Pakistan]].

== Sejarah ==
Agama '''Sikh''' bermula di [[Sultanpur]], berhampiran [[Amritsar]] di wilayah [[Punjab]], [[India]]. Pengasas agama ini ialah [[Guru Nanak]] ([[1469]]-[[1539]]), Agama Sikh percaya kepada adanya satu [[Tuhan]] dan dipanggil WAHEGURU. Selepas beliau meninggal dunia, penggantinya juga diberi pangkat Guru. Sebanyak sepuluh Guru telah mengambil alih tempat beliau dan secara perlahan-lahan. Rangkaian ini berakhir pada tahun [[1708]] selepas kemangkatan Guru [[Gobind Singh]] yang tidak meninggalkan pengganti manusia tetapi meninggalkan satu himpunan skrip suci yang dipanggil [[Adi Granth]]. Skrip ini kemudian diberi nama [[Guru Granth Sahib]]. Guru Gobind Singh juga telah menubuhkan sebuah persatuan "[[Persaudaraan Khalsa Sikh]]" dan memulakan pemakaian seragam untuk lelaki dan perempuan Sikh yang taat kepada agamanya yang diberi gelaran "Lima K".

== Lima K ==
Lima K atau panj kakaar/kakke ini perlu dipakai sepanjang masa kerana diarahkan pakai oleh mahaguru Sikh yang ke-10, Guru Gobind Sngh Ji. Guru Gobind Singh telah mewajibkan 5 K dipakai pada tahun 1699 di Anandapur Sahib. Hari itu dinamakan [[Vasakhi]].

Lima K ini termasuklah:

* [[kesh]] (rambut yang tidak dipotong) 
* [[kanga]] (sikat) 
* [[kara]] (gelang ditangan kanan) 
* [[kirpan]] (pisau kecil yang tidaklah begitu tajam) 
* [[kachha]] (seluar dalam pendek)

Tempat sembahyang agama Sikh dipanggil Gurdwara.
[[Gurdwara Emas]] Gurdwara Harmandir Sahib di Amritsar, India merupakan tempat suci bagi penganut Sikh.

== Guru-guru Sikhisme ==
Perkataan ''guru'' datang daripada perkataan bahasa Sanskrit ''gurū'', yang bermaksud "pengajar" atau "mentor". Tradisi dan falsafah Sikhisme telah dibentuk oleh sepuluh orang guru dari tahun 1499 sehingga 1708. Setiap guru menyokong dan menambah mesej yang diajar oleh guru sebelumnya, menyebabkan pengasasan agama Sikhisme ini. Guru Nanak adalah guru pertama, dan telah memilih seorang pendidik sebagai guru seterusnya. Gobind Singh merupakan guru manusia yang terakhir. Sebelum kemangkatan beliau, Guru Gobind Singh mengeluarkan dekri bahawa Guru Granth Sahib adalah guru terakhir dan abadi bagi orang Sikh. 

Berikut merupakan senarai guru Sikhisme dalam turutan:

{| class="wikitable" style="background:white;"
|- align="center"
! style="background:#FF9900;"| # !!style="background:#FF9900;"| Nama !!style="background:#FF9900;"| Tarikh lahir !!style="background:#FF9900;"| Menjadi guru pada !!style="background:#FF9900;"|Tarikh kemangkatan!! style="background:#FF9900;" |  Umur !!style="background:#FF9900;" | Nota 
|-  
|align=center| '''1'''	||	Guru Nanak	||	15 April 1469		||	20 Ogos 1507		||	22 September 1539	||	69     || Pengasas agama Sikhisme
|- 
|align=center| '''2'''	||Guru Angad Dev||	31 Mac 1504		||	7 September 1539	||	29 Mac 1552		||	48	
|- 
|align=center| '''3'''	||Guru Amar Das||	5 Mei 1479		||	26 Mac 1552		||	1 September 1574	||	95	
|- 
|align=center| '''4'''	||Guru Ram Das||	24 September 1534	||	1 September 1574	||	1 September 1581	||	46	|| Menyiapkan pembinaan Kuil Emas
|- 
|align=center| '''5'''	||Guru Arjan Dev||	15 April 1563		||	1 September 1581	||	30 Mei 1606		||	43	|| Penulis Adi Granth
|- 
|align=center| '''6'''	||Guru Hr Gobind||	19 Jun 1595		||	25 Mei 1606		||	28 Februari 1644	||	48	|| Pembawa Miri dan Piri
|- 
|align=center| '''7'''	||Guru Har Rai||	16 Januari 1630		||	3 Mac 1644		||	6 Oktober 1661		||	31	
|-  
|align=center| '''8'''	||Guru Har Krishan||	7 Julai 1656		||	6 Oktober 1661		||	30 Mac 1664		||	7	
|- 
|align=center| '''9'''	||Guru Tegh Bahadur||	1 April 1621		||	20 Mac 1665		||	11 November 1675	||	54	
|-
|align=center| '''10'''	||Guru Gobind Singh||	22 Disember 1666	||	11 November 1675	||	7 Oktober 1708		||	41	
|-
|align=center| '''11'''	||	{{unicode|[[Guru Granth Sahib]]}}	||	-	||	7 Oktober 1708	|| -  || Kitab suci agama Sikhisme
|}

;Tokoh suci Sikhisme:
* Bhagat [[Kabir]]
* [[Bhagat Farid]]
* Bhagat [[Namdev]]
* Baba Budda (tokoh paling suci dalam Sikh)
* [[Banda Bahadur|Baba Banda Singh Bahadur]] (menentang orang Islam di Punjab)
* [[Baba Deep Singh]] (Mempertahankan kuil emas)

;Tokoh lain:
* [[Bhai Vir Singh]]
* Bhai Kaan Singh Nabha

== Hari-hari keagamaan ==
Agama Sikh bukan terhad kepada bangsa Punjabi sahaja. Malah sesiapa yang mampu membaca dan memahami isi kandungan [[Sri Guru Granth Sahib]] dan mengikuti kod amalan Sikh boleh menganut agama ini. Upacara masuk agama ini dipanggil ''Amrit Sanchaar'' yang bermula dengan lima khalsa memohon supaya seorang itu dimasukkan kedalam persatuan atau "brotherhood" Khalsa. Selepas itu, mereka yang ingin memasuk agama ini harus meminum air [["Amrit"]] sejenis air madu yang digaul dengan Kirpan. Semasa digaul kelima-lima khalsa ini akan membaca lima [[Banis]] yang suci iaitu
* Jap Sahib, (dikarang oleh Sri [[Guru Gobind]] Singh Ji)
* Japji Sahib (dikarang oleh [[Guru Nanak]])
* Tav Prasaad Seveiye (dikarang oleh Guru Gobind Singh Ji)
* Benti Chaupai (dikarang oleh Sri Guru Gobind Singh Ji)
* Anand Sahib (dikarang oleh [[Guru Amardas]])
Air ini samalah seperti air baptisme dalam agama [[Kristian]].

Pertamanya, air ini dituang di telapak tangan kanan dan diminum oleh setiap orang yang memasuk agama ini. Kemudian air ini direnjis sebanyak lima kali pada mata dan kepala mereka. Akhirnya setiap calon meminum air ini dari mangkuk yang sama sehingga habis.

== Adat istiadat penganut Sikh ==
Adat istiadat bermula sejak [[kelahiran]] sehinggalah [[kematian|kemangkatan]] penganut Sikh. Pemberian hadiah merupakan amalan biasa untuk menyambut kelahiran [[bayi]]. Pemberian nama merupakan upacara penting dan ia dikenali sebagai ''[[Naamkaran]]''. Disini bayi yang baru lahir itu akan diberikan nama selepas ''Granthi'' membaca ''Ardaas''. Kemudian kitab mereka Sri Guru Granth Sahib akan dibuka secara rambang. Bayi itu akan dinamakan mengikut huruf pertama dalam muka surat itu. Nama akhir untuk penganut Sikh adalah sama dan berbeza hanya mengikut jantina iaitu Singh bagi lelaki, manakala perempuan dipanggil Kaur. Singh bermaksud "[[Singa]]" dan Kaur pula bermaksud "[[Puteri]]".  

Apabila seseorang remaja lelaki mencapai umur sebelas hingga enam belas tahun dia akan melalui satu upacara - pemakaian [[serban]]. Upacara yang dipanggil ''[[Dastar Bandhni]] '' biasanya dilakukan oleh para agama Sikh dipanggil ''Granthi'' atau ketua masyarakat.

Bagi seorang Sikh, [[perkahwinan]] adalah suci dan mereka percaya pada sistem [[monogami]]. Dalam agama mereka, penceraian adalah mustahil dan tidak dibenarkan. Walaupun begitu, penceraian masih boleh dilakukan di [[mahkamah]] sivil.

== Bilangan penganut Sikh ==
Terdapat 26 juta penganut Sikh. 75 % menetap di India. 60 % tinggal di negeri Punjab, India iaitu 2/3 daripada penduduk negeri Punjab. Tempat lain ialah di of Haryana, Himachal Pradesh, Jammu and Kashmir, Rajasthan, Uttar Pradesh, Uttaranchal, Maharashtra dan Delhi. Ramai daripada mereka berhijrah ke Kanada,  United Kingdom, Amerika Syarikat , Timur Tengah, Afrika Timur, Asia Tenggara, Eropah Barat, Australia dan New Zealand.

== Penyertaan ==
Penganut Sikh aktif dalam politik di pelbagai tempat di seluruh dunia terutama di India.
* Manmohan Singh - Perdana Menteri India.
* Tentera - ramai daripada mereka menyertai tentera dan polis di India dan di seluruh dunia terutama zaman penjajahan Empayar British. Antaranya ialah Jeneral [[Joginder Jaswant Singh]]. 
* Tan Sri Dato' Seri Darshan Singh Gill  - di Malaysia, beliau menjadi pemimpin kaum Sikh.
* Karpal Singh - peguam dan pemimpin parti pembangkang DAP dalam Parlimen Malaysia.
* [[Master Tara Singh]] 
* [[Baldev Singh]] 
* [[Sardul Singh Caveeshar]] 
* [[Bhagat Singh|Shaheed Bhagat Singh Sandhu]]
* [[Udham Singh|Shaheed Udham Singh Jammu]]
* [[Pratap Singh Kairon]] 
* [[Piara Singh Gill|Professor Piara Singh Gill]] 
* [[Arjan Singh]]
* [[Joginder Jaswant Singh|General Joginder Jaswant Singh]] 
* [[Narinder Singh Kapany|Dr. Narinder Singh Kapany]] 
* [[Harbhajan Singh]]
* [[Milkha Singh]] 
* Shaheed Sant [[Jarnail Singh Bhindranwale]]
* Shaheed General [[Shabeg Singh]]

== Nota kaki ==
{{reflist}}

== Pautan luar ==
* [http://rangbrang.com/religion Maklumat lanjut mengenai agama Sikh]

[[Kategori:Agama Sikh|Agama Sikh]]

Templat yang digunakan dalam laman ini:

Templat:!! (sunting)
Templat:!- (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:AFA (sunting)
Templat:Bendera-negara (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite book (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Country data Amerika Syarikat (sunting)
Templat:Country data Australia (sunting)
Templat:Country data Belgium (sunting)
Templat:Country data Eropah (sunting)
Templat:Country data Greece (sunting)
Templat:Country data India (sunting)
Templat:Country data Itali (sunting)
Templat:Country data Kanada (sunting)
Templat:Country data Malaysia (sunting)
Templat:Country data New Zealand (sunting)
Templat:Country data Pakistan (sunting)
Templat:Country data Thailand (sunting)
Templat:Country data United Kingdom (sunting)
Templat:Country data Yunani (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Flagcountry (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Flagcountry/core (sunting)
Templat:IAST (sunting)
Templat:IPA (sunting)
Templat:IPA-all (sunting)
Templat:IPA2 (sunting)
Templat:Infobox Religious group (sunting)
Templat:Lang (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Lang-pa (sunting)
Templat:LangWithName (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Rp (sunting)
Templat:Unicode (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Exponential search (sunting)
Modul:Lang (sunting)
Modul:Lang/ISO 639 synonyms (sunting)
Modul:Lang/data (sunting)
Modul:Language/data/iana languages (sunting)
Modul:Language/data/iana regions (sunting)
Modul:Language/data/iana scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana suppressed scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana variants (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Unicode data (sunting)
Modul:Unicode data/scripts (sunting)
Modul:Yesno (sunting)

Kembali ke Sikhisme.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Sikhisme"