Lihat sumber bagi Pareidolia

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
Sekatan dilakukan oleh ‪Jon Kolbert‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .
Tarikh bermula sekatan: 04:57, 27 November 2021
Tarikh tamat sekatan: 04:57, 27 November 2024
Alamat IP anda terkini ialah 52.91.95.82. The blocked range is 52.91.0.0/16.
Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.
{{short description|Persepsi corak atau imej yang bermakna dalam rangsangan rawak atau kabur}}
{{Use dmy dates|date=Februari 2022}}<!-- untuk terjemah tarikh rujukan dari bahasa Inggeris kepada BM -->
'''Pareidolia''' (berasal daripada perkataan Yunani ''[[wiktionary:para-|pará]]'' {{Lang|grc|παρά}} , "di sebelah, di samping, bukannya [dari]" dan kata nama [[wiktionary:εἴδωλον|''eídōlon'']] {{Lang|grc|εἴδωλον}} , "imej, bentuk, rupa"<ref name="theatlantic.com" />) ialah kecenderungan [[persepsi]] untuk mengenakan tafsiran yang bermakna pada [[rangsangan]] samar-samar – biasanya visual – menyebabkan seseorang dapat melihat objek, corak atau makna pada tempat yang tidak ada benda yang difikirkan.

Contoh biasa ialah [[Awan|imej]] haiwan, muka atau objek dalam pembentukan awan, melihat wajah dalam objek tidak bernyawa, atau sebatang [[Beringin|pokok beringin]] atau seekor [[Arnab bulan|arnab]] pada permukaan bulan. Konsep pareidolia boleh merangkumi mesej tersembunyi dalam rakaman muzik yang yang dimainkan secara terbalik atau pada kelajuan yang lebih tinggi atau lebih rendah daripada biasa, dan mendengar suara (terutamanya tidak jelas) atau muzik dalam bunyi rawak, seperti yang dihasilkan oleh penghawa dingin atau kipas.<ref>{{Cite web|url=http://nautil.us/blog/why-we-hear-voices-in-random-noise|title=Why we hear voices in random noise|last=Jaekel|first=Philip|date=2017-01-29|publisher=Nautilus|access-date=April 1, 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://hearinglosshelp.com/blog/apophenia-audio-pareidolia-and-musical-ear-syndrome/#:~:text=Musical%20Ear%20Syndrome%20is%20a,like%20music%2C%20singing%20or%20voices.&text=The%20fan%20is%20not%20producing,is%20just%20producing%20fan%20noise.|title=Apophenia, Audio Pareidolia and Musical Ear Syndrome|last=Bauman|first=Neil|date=2015-07-09}}</ref>

Para saintis telah mengajar komputer menggunakan petunjuk visual untuk "melihat" muka dan imej lain.<ref name="theatlantic.com">{{Cite news|url=https://www.theatlantic.com/technology/archive/2012/08/pareidolia-a-bizarre-bug-of-the-human-mind-emerges-in-computers/260760/|title=Pareidolia: A Bizarre Bug of the Human Mind Emerges in Computers|last=Rosen|first=Rebecca J.|date=August 7, 2012|work=[[The Atlantic]]}}</ref>

== Etimologi ==
Ia mula diungkapkan ahli psikiatri Jerman [[Karl Ludwig Kahlbaum]] (dalam [[Bahasa Jerman|bahasanya]]: ''Pareidolie'') dalam banyak karyanya seperti 1866 "''Die Sinnesdelierien''" <ref>{{Cite journal|last=Kahlbaum|first=Karl Ludwig|date=1866|title=Die Sinnesdelirien|url=https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb10087039?|journal=Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medizin|volume=23|pages=1-86}}</ref> ("Mengenai Khayalan Deria"). Apabila kertas kerja Kahlbaum disemak pada tahun berikutnya (1867) dalam ''The Journal of Mental Science'' jilid 13 berbahasa Inggeris, serapannya "pareidolia" diseertikan dengan istilah "...halusinasi yang mengubah, halusinasi separa, [dan] persepsi imej sekunder."<ref>Sibbald, M.D. [https://books.google.ch/books?id=IM06AQAAMAAJ&dq=%22pareidolia%22&pg=PA238#v=onepage&q&f=false "Report on the Progress of Psychological Medicine; German Psychological Literature"], ''The Journal of Mental Science'', Jilid 13. 1867. m/s. 238. "...changing hallucination, partial hallucination, [and] perception of secondary images." </ref>

== Penjelasan ==
[[Fail:Emojione_BW_1F611.svg|thumb| Koleksi garisan yang ringkas boleh dilihat dengan cepat sebagai wajah, malah boleh ditafsirkan sebagai mengekspresikan emosi tertentu]]
Pareidolia boleh menyebabkan orang mentafsir imej rawak, atau corak cahaya dan bayang, sebagai wajah.<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/demonhauntedworl0000unse|title=The Demon-Haunted World – Science as a Candle in the Dark|last=Sagan|first=Carl|publisher=Random House|year=1995|isbn=978-0-394-53512-8|location=New York|url-access=registration}}</ref> Kajian [[magnetoensefalografi]] tahun 2009 mendapati bahawa objek yang dianggap sebagai muka membangkitkan pengaktifan awal (165 <abbr title="millseconds">ms</abbr>) bagi [[kawasan muka fusiform]] pada satu masa dan lokasi yang serupa dengan yang ditimbulkan oleh muka, manakala objek biasa lain tidak membangkitkan pengaktifan sedemikian. Pengaktifan ini serupa dengan masa yang lebih pantas sedikit (130 ms) yang dilihat untuk imej wajah sebenar. Penulis mencadangkan bahawa persepsi muka yang ditimbulkan oleh objek seperti muka adalah proses yang agak awal, dan bukan fenomena tafsiran semula kognitif lewat.<ref name="pmid19218867">{{Cite journal|last=Hadjikhani|first=Nouchine|last2=Kveraga|first2=Kestutis|last3=Naik|first3=Paulami|last4=Ahlfors|first4=Seppo P.|year=2009|title=Early (M170) activation of face-specific cortex by face-like objects|journal=NeuroReport|volume=20|issue=4|pages=403–07|doi=10.1097/WNR.0b013e328325a8e1|pmc=2713437|pmid=19218867}}</ref> Kajian [[pengimejan resonans magnetik fungsional]] (fMRI)<!-- di PRPM bahagian perubatan, "fuctional" diterjemah sebagai "fungsional". --> pada tahun 2011 juga menunjukkan bahawa pembentangan berulang bentuk visual novel yang ditafsirkan sebagai bermakna membawa kepada penurunan tindak balas fMRI untuk objek sebenar. Keputusan ini menunjukkan bahawa tafsiran rangsangan samar-samar bergantung kepada proses yang serupa dengan yang ditimbulkan oleh objek yang diketahui.<ref name="pmid22079921">{{Cite journal|last=Voss|first=J. L.|last2=Federmeier|first2=K. D.|last3=Paller|first3=K. A.|year=2012|title=The Potato Chip Really Does Look Like Elvis! Neural Hallmarks of Conceptual Processing Associated with Finding Novel Shapes Subjectively Meaningful|journal=Cerebral Cortex|volume=22|issue=10|pages=2354–64|doi=10.1093/cercor/bhr315|pmc=3432238|pmid=22079921}}</ref>

Kajian-kajian ini membantu menjelaskan mengapa orang biasanya mengenal pasti beberapa garis dan bulatan sebagai "muka" dengan begitu cepat dan tanpa teragak-agak. (Dalam kalangan orang autistik, telah difikirkan bahawa lebih sedikit neuron cermin atau neuron cermin tidak berfungsi dengan baik mungkin bermakna segala-galanya dianggap seolah-olah ia adalah objek.<ref>{{Cite journal|last=McPartland|first=J. C.|last2=Webb|first2=S. J.|last3=Keehn|first3=B.|last4=Dawson|first4=G.|year=2011|title=Patterns of visual attention to faces and objects in autism spectrum disorder|journal=Journal of Autism and Developmental Disorders|volume=41|issue=2|pages=148–157|doi=10.1007/s10803-010-1033-8|pmc=3074360|pmid=20499148}}</ref> Ia tidak kelihatan sekarang sebagai neuron cermin<ref>{{Cite web|url=https://www.newscientist.com/article/dn18837-mirror-neurons-seen-behaving-normally-in-autism/|title=Mirror neurons seen behaving normally in autism}}</ref> tetapi jelas terdapat perbezaan dalam persepsi dalam orang autistik. Orang tanpa keadaan spektrum autisme melihat wajah dengan cepat dan tanpa teragak-agak.) [[Kognisi|Proses kognitif]] diaktifkan oleh objek "seperti muka" yang memberi amaran kepada pemerhati tentang keadaan emosi dan [[Identiti (falsafah)|identiti]] subjek, walaupun sebelum minda sedar mula memproses atau menerima maklumat. "Wajah figura kayu", walaupun ringkas, boleh menyampaikan maklumat perasaan dan ditarik untuk menunjukkan emosi seperti kegembiraan atau kemarahan. Keupayaan teguh dan halus ini dihipotesiskan sebagai hasil daripada pemilihan semula jadi yang memihak kepada orang yang paling boleh mengenal pasti keadaan mental dengan cepat, contohnya, mengancam orang, sekali gus memberikan individu itu peluang untuk melarikan diri atau menyerang secara lebih awal.<ref name="recog">{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/02/13/health/psychology/13face.html|title=Facial Recognition – Brain – Faces, Faces Everywhere|last=Svoboda|first=Elizabeth|date=2007-02-13|access-date=July 3, 2010|work=The New York Times}}</ref> Keupayaan ini, walaupun sangat khusus untuk pemprosesan dan , juga berfungsi untuk menentukan tingkah laku hidupan liar. <ref name="dog">{{Cite web|url=http://www.paw-rescue.org/PAW/PETTIPS/DogTip_EmotionsInCaninesAndHumans.php|title=Dog Tips – Emotions in Canines and Humans|publisher=Partnership for Animal Welfare|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117042830/http://www.paw-rescue.org/PAW/PETTIPS/DogTip_EmotionsInCaninesAndHumans.php|archive-date=November 17, 2015|access-date=July 3, 2010}}</ref>{{self-published inline|date=September 2015}}

== Mimetolith ==
[[Fail:Martian_face_viking_cropped.jpg|thumb| Gambar satelit [[mesa]] di [[Cydonia (Marikh)|rantau Cydonia di Marikh]], sering dipanggil [[Cydonia (Marikh)#"Face on Mars"|"Face on Mars"]] dan disebut sebagai bukti kediaman [[Makhluk luar angkasa|luar angkasa]].]]
[[Fail:Viking_moc_face_20m.gif|thumb|{{center|Gambar yang lebih terperinci yang diambil dalam pencahayaan berbeza pada tahun 2001 menunjukkan bagaimana ia adalah pembentukan batu semula jadi.}}{{center|A more detailed photograph taken in different lighting in 2001 shows how it is a natural rock formation.}}]]
Corak mimetolitik ialah corak yang dicipta oleh batuan yang mungkin meniru bentuk yang boleh dikenali melalui proses rawak pembentukan, luluhawa dan hakisan. Contoh yang terkenal ialah [[Face on Mars]] (Muka di Marikh), formasi batuan di Marikh yang menyerupai wajah manusia dalam gambar satelit tertentu. Kebanyakan mimetolith jauh lebih besar daripada subjek yang menyerupainya, seperti profil tebing yang kelihatan seperti muka manusia.

[[Jasper|Jasper gambar]] mempamerkan gabungan corak seperti jalur dari aliran atau corak pemendapan (dari air atau angin), atau dendritik atau variasi warna, menghasilkan apa yang kelihatan seperti adegan kecil pada bahagian yang dipotong, yang kemudiannya digunakan untuk perhiasan.

Nodul [[rijang]], [[konkresi]] atau batu kerikil mungkin dalam kes tertentu tersilap dikenal pasti sebagai sisa rangka, fosil telur atau barang antik lain yang berasal dari organik oleh peminat amatur.

Pada penghujung 1970-an dan awal 1980-an, penyelidik Jepun [[Chonosuke Okamura]] menerbitkan sendiri satu siri laporan bertajuk ''Original Report of the Okamura Fosil Laboratory'', di mana beliau menggambarkan kemasukan kecil dalam [[batu kapur]] yang digilap dari zaman [[Usia Silures|Silur]] (425 [[Tahun#Berjuta tahun dahulu|juta tahun dahulu]]) sebagai sisa [[fosil]] manusia kecil, gorila, anjing, naga, dinosaur dan organisma lain yang dipelihara, semuanya hanya dalam milimeter panjang, menyebabkan dia berkata, "Tidak ada perubahan dalam tubuh manusia sejak zaman Silur... kecuali pertumbuhan dalam tinggi dari 3.5 mm hingga 1,700&nbsp;mm."<ref>{{Cite web|url=http://improbable.com/airchives/paperair/volume6/v6i6/okamura-6-6.html|title=Chonosuke Okamura, Visionary|last=Spamer|first=E.|publisher=Academy of Natural Sciences|location=Philadelphia|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118021705/http://www.improbable.com/airchives/paperair/volume6/v6i6/okamura-6-6.html|archive-date=2015-11-18|access-date=2008-08-11}} archived at [http://improbable.com/ Improbable Research].</ref><ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/earwigstailmoder00bere|title=The earwig's tail: a modern bestiary of multi-legged legends|last=Berenbaum|first=May|publisher=Harvard University Press|year=2009|isbn=978-0-674-03540-9|pages=[https://archive.org/details/earwigstailmoder00bere/page/n86 72]–73|url-access=limited}}</ref> Penyelidikan Okamura memperolehnya [[Hadiah Ig Nobel|Hadiah Nobel Ig]] (parodi Hadiah Nobel) dalam [[Biokepelbagaian|biodiversiti]] pada tahun 1996.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/education/2004/mar/16/highereducation.research|title=Tiny tall tales: Marc Abrahams uncovers the minute, but astonishing, evidence of our fossilised past|last=Abrahams|first=Marc|date=2004-03-16|work=The Guardian|location=London|author-link=Marc Abrahams}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/sciencesmostwant0000conn|title=Science's most wanted: the top 10 book of outrageous innovators, deadly disasters, and shocking discoveries|last=Conner|first=Susan|last2=Kitchen|first2=Linda|publisher=Brassey's|year=2002|isbn=978-1-57488-481-4|series=Most Wanted|page=[https://archive.org/details/sciencesmostwant0000conn/page/93 93]|url-access=registration}}</ref>

Sesetengah sumber menerangkan pelbagai ciri mimetolitik pada Pluto, termasuk kawasan [[Regio Tombaugh|berbentuk hati]].<ref>{{Cite web|url=https://www.theverge.com/2015/7/14/8962367/pluto-disney-whoa-dude-what|title=Pluto the dog can, like, totally be seen on Pluto the dwarf planet|last=Miller|first=Ross|date=2015-07-14|website=The Verge|language=en|access-date=2020-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://earthsky.org/space/plutos-icy-heart-makes-winds-blow|title=Pluto's icy heart makes winds blow {{!}} EarthSky.org|date=9 February 2020|website=earthsky.org|language=en-US|access-date=2020-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://dgarygrady.com/2015/07/15/pluto-annotated-by-xkcd/|title=Pluto annotated (by xkcd)|last=Gary|date=2015-07-15|website=D Gary Grady|language=en-US|access-date=2020-07-30}}</ref>

== Ujian projektif ==
[[Ujian Rorschach|Ujian Rorschach dakwat kembang]] menggunakan pareidolia dalam percubaan untuk mendapatkan cerapan tentang keadaan mental seseorang. Rorschach ialah [[ujian projektif]] yang menimbulkan pemikiran atau perasaan responden yang "diunjurkan" pada imej tinta dakwat yang samar-samar.<ref name="zusne">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?isbn=0805805087|title=Anomalistic Psychology: A Study of Magical Thinking|last=Zusne|first=Leonard|last2=Jones|first2=Warren H|publisher=[[Lawrence Erlbaum Associates]]|year=1989|isbn=978-0-8058-0508-6|pages=77–79|author-link=Leonard Zusne|access-date=6 April 2007}}</ref>

== Kesusasteraan ==
Pengarang Renaissance telah menunjukkan minat khusus terhadap pareidolia. Dalam drama ''Hamlet'' karya [[William Shakespeare]], sebagai contoh, watak Hamlet menunjuk ke langit dan "menunjukkan" kegilaannya yang sepatutnya dalam percakapan ini dengan Polonius:<blockquote><poem>HAMLET
:Do you see yonder cloud that’s almost in the shape of a camel?
:(Adakah anda melihat awan di sana yang hampir berbentuk unta?)
POLONIUS
:By th’Mass and ’tis, like a camel indeed.
:(''...Sukar diterjemah...'', sungguh seperti unta.)
HAMLET
:Methinks it is a weasel.
:(Saya rasa ia kelihatan seperti wesel.)
POLONIUS
:It is backed like a weasel.
:(Memang serupa wesel pula.)
HAMLET
:Or a whale.
:(Atau seekor ikan paus.)
POLONIUS
:Very like a whale.
:(Ya, serupa paus.)<ref>Shakespeare, William. ''Hamlet.'' 3.3.367-73</ref><ref>Raber, Karen. ''Shakespeare and Posthumanist Theory''. Arden Shakespeare (2018) pp. 80-1 {{ISBN|978-1474234436}}</ref></poem></blockquote>

== Seni ==
{{Lihat juga|Muka tersembunyi}}
[[Seni Renaissance|Artis Renaissance]] sering menggunakan pareidolia dalam lukisan: [[Andrea Mantegna]], [[Leonardo da Vinci]], [[Giotto]], [[Hans Holbein yang Muda|Hans Holbein]], [[Giuseppe Arcimboldo]], dan ramai lagi telah menunjukkan imej—selalunya wajah manusia—yang disebabkan oleh pareidolia muncul dalam objek atau awan.<ref>Raber, Karen. ''Shakespeare and Posthumanist Theory''. Arden Shakespeare (2018) pp. 81-2 {{ISBN|978-1474234436}}</ref>
[[Fail:Giuseppe_Arcimboldo_-_The_Jurist_-_WGA00837.jpg|thumb| ''[[The Jurist (lukisan)|The Jurist]]'' oleh [[Giuseppe Arcimboldo]], 1566. Apa yang kelihatan wajahnya adalah koleksi ikan dan ayam.]]
Dalam buku notanya, [[Leonardo da Vinci]] menulis tentang pareidolia sebagai alat untuk pelukis, menulis:
{{blockquote|Jika anda melihat mana-mana dinding yang kelihatan dengan pelbagai kesan atau dengan campuran pelbagai jenis batu, jika anda akan mencipta beberapa pemandangan, anda akan dapat melihat di dalamnya persamaan dengan pelbagai landskap berbeza yang dihiasi dengan gunung, sungai, batu, pokok, dataran, lembah yang luas, dan pelbagai kumpulan bukit. Anda juga akan dapat melihat pertarungan dan figura penyelam dalam pergerakan pantas, dan ekspresi wajah yang pelik, dan pakaian yang aneh, dan bilangan perkara yang tidak terhingga yang kemudian anda boleh kurangkan kepada bentuk yang berasingan dan disusun dengan baik.<ref>{{cite web|url = https://archive.org/stream/leonardodavincis007918mbp/leonardodavincis007918mbp_djvu.txt | editor1-last =John | editor1-first = R | editor2-first =J | editor2-last = Don Read| first =Leonardo | last = Da Vinci | title = Note-Books Arranged And Rendered Into English| publisher =Empire State Book Co |year= 1923}}</ref>}}
[[Fail:Salem_painting_1908.jpeg|kiri|thumb| ''[[Salem (lukisan Vosper)|Salem]]'' oleh [[Sidney Curnow Vosper]] (1908), sebuah lukisan yang terkenal dengan kepercayaan bahawa wajah syaitan disembunyikan dalam selendang watak utama.]]
Pada seni abad kedua puluh, [[Salem (lukisan Vosper)|Salem]], sebuah lukisan tahun 1908 oleh [[Sidney Curnow Vosper]], mendapat kemasyhuran kerana khabar angin bahawa ia mengandungi wajah tersembunyi iatu wajah syaitan. Ini menyebabkan ramai pengulas menggambarkan wajah syaitan yang digambarkan dalam selendang tokoh utama, walaupun artis menafikan yang dia tidak pernah melukis apa-apa muka tersembunyi dengan sengaja.<ref name="Walesonline">{{Cite web|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/nostalgic-image-still-fascinates-hundred-1891687|title=Nostalgic image still fascinates, a hundred years on|date=15 October 2010|website=Wales Online|publisher=Media Wales Ltd}}</ref><ref name="BBCNewsGwyneddMuseum">{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-23096491|title=Salem painting memories on show at Gwynedd Museum|date=29 June 2013|website=BBC Wales News|publisher=BBC}}</ref>

Artis [[Surealisme|surealis]] seperti [[Salvador Dalí]] sengaja menggunakan pareidolia dalam karya mereka, selalunya dalam bentuk [[Muka tersembunyi]].

== Seni bina ==
Dua bangunan abad ke-13 di Turki memaparkan penggunaan seni bina bayang-bayang ukiran batu di pintu masuk. Gambar terang-terangan dielakkan dalam Islam tetapi teselasi dan gambar kaligrafi dibenarkan, jadi siluet "tidak sengaja" yang direka bentuk daripada teselasi batu berukir menjadi pelarian kreatif.

* [[Masjid Niğde Alaaddin]], [[Niğde]], [[Turki]] (1223) dengan seni "mukarnas"nya di mana bayang-bayang hiasan tiga dimensi dengan batu di sekeliling pintu masuk membentuk lukisan [[chiaroscuro]] wajah wanita dengan mahkota dan rambut panjang muncul pada masa tertentu, pada beberapa hari tertentu dalam setahun.<ref>{{Cite web|url=http://www.nevsehirkentrehberim.com/?Bid=1047024|title=Niğde Alaaddin Camii 'nin Kapısındaki Kadın Silüetinin Sırrı?|year=2011|website=Nevşehir Kentrehberim|language=tr|access-date=21 April 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.nigdekulturturizm.gov.tr/TR,74357/camiler.html|title=Camiler, ALÂEDDİN CAMİ|website=[[Kültür ve Turizm Bakanlığı]]|language=tr|access-date=21 April 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://wha.com.tr/en/world_heritages_of_turkey_tentative_lists_33.php|title=HISTORICAL MONUMENTS OF NIGDE|year=2013|website=World Heritage Academy|access-date=21 April 2019}}</ref>
* [[Masjid Raya Divrigi|Masjid Besar dan Hospital Divriği]] di [[Sivas]], [[Turki]] (1229) menunjukkan bayang-bayang perhiasan 3 dimensi kedua-dua pintu masuk bahagian masjid, untuk memberikan bayangan gergasi seorang lelaki solat yang berubah lagak gaya semasa matahari bergerak, seolah-olah untuk menggambarkan apa yang tujuan bangunan tersebut adalah. Satu lagi perincian ialah perbezaan kesan pakaian dua lelaki bayangan yang menunjukkan dua gaya berbeza, mungkin untuk memberitahu siapa yang akan masuk melalui pintu mana.<ref>{{Cite web|url=http://fotogaleri.haberler.com/divrigi-ulu-camii-nde-namaz-kilan-insan/|title=DİVRİĞİ ULU CAMİİ'NDE 'NAMAZ KILAN İNSAN' SİLÜETİ|date=14 July 2014|website=Haberler|language=tr|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222140647/http://fotogaleri.haberler.com/divrigi-ulu-camii-nde-namaz-kilan-insan/|archive-date=22 December 2015|access-date=21 April 2019}}</ref>

== Agama ==
Terdapat banyak contoh persepsi terhadap imejan dan tema agama, terutamanya wajah tokoh agama, dalam fenomena biasa. Banyak yang melibatkan imej [[Jesus Christ|Yesus]],<ref name="zusne"/> [[Maryam|Perawan Maria]],<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/07/23/nyregion/in-a-tree-trunk-in-new-jersey-some-see-our-lady-of-guadalupe.html|title=In New Jersey, a Knot in a Tree Trunk Draws the Faithful and the Skeptical|last=Schweber|first=Nate|date=July 23, 2012|access-date=21 April 2019|work=[[The New York Times]]|page=16}}</ref> kalimah [[Allah]],<ref>{{Cite news|url=http://sundaytrust.com.ng/index.php?option=com_content&view=article&id=5698:in-maiduguri-a-tree-with-engraved-name-of-god-turns-spot-to-a-mecca-of-sorts&catid=17:community-news-kanem-trust&Itemid=28|title=In Maiduguri, a tree with engraved name of God turns spot to a Mecca of sorts|last=Ibrahim|first=Yahaya|date=2 January 2011|access-date=21 March 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104031545/http://sundaytrust.com.ng/index.php?option=com_content&view=article&id=5698:in-maiduguri-a-tree-with-engraved-name-of-god-turns-spot-to-a-mecca-of-sorts&catid=17:community-news-kanem-trust&Itemid=28|archive-date=4 November 2012|work=[[Sunday Trust]]|location=Abuja}}</ref> atau fenomena keagamaan lain: pada September 2007 di [[Singapura]], sebagai contoh, [[Kalus (biologi sel)|kalus]] di atas pokok menyerupai [[monyet]], menyebabkan orang memberi penghormatan kepada "dewa monyet" (sama ada [[Sun Wukong]] atau [[Hanuman]]) dalam [[fenomena pokok monyet]].<ref name="Ng Hui Hui">{{Cite news|url=http://newpaper.asia1.com.sg/printfriendly/0,4139,141806,00.html|title=Monkey See, Monkey Do?|last=Ng|first=Hui Hui|date=13 September 2007|access-date=21 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20071014083330/http://newpaper.asia1.com.sg/printfriendly/0,4139,141806,00.html|archive-date=14 October 2007|publisher=[[Singapore Press Holdings]] Ltd. Co.|work=[[The New Paper]]|pages=12–13}}</ref>

Publisiti mengelilingi penampakan tokoh agama dan imej lain yang mengejutkan dalam objek biasa telah mencetuskan pasaran untuk barangan tersebut di lelongan dalam talian seperti [[eBay]]. Satu contoh yang terkenal ialah sandwic keju panggang dengan wajah Perawan Maria.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4034787.stm|title='Virgin Mary' toast fetches $28,000|date=23 November 2004|access-date=27 October 2006|publisher=[[BBC]]|work=[[BBC News]]}}</ref>

Semasa [[Serangan 11 September 2001|serangan 11 September]], penonton televisyen kononnya melihat wajah [[Syaitan]] dalam kepulan asap berkepul keluar dari [[World Trade Center|Pusat Dagangan Dunia]] selepas ia dilanggar oleh [[Penerbangan 175 United Airlines|kapal terbang]].<ref>{{Cite news|url=https://www.thoughtco.com/satans-face-in-the-smoke-on-911-4075319|title=Does the Devil's Face Appear in the Smoke on 9/11?|last=Emery|first=David|date=2 September 2018|access-date=21 April 2019|work=[[ThoughtCo.]]}}</ref> Satu lagi contoh pareidolia pengecaman muka berasal dari [[Kebakaran Notre-Dame de Paris|kebakaran di Katedral Notre Dame]], apabila beberapa pemerhati mendakwa melihat Yesus dalam api.<ref>{{Cite news|url=https://www.yahoo.com/lifestyle/jesus-flames-notre-dame-232759116.html|title=People Claim To See Jesus In Flames Engulfing Notre Dame Cathedral|last=Moye|first=David|date=April 17, 2019|access-date=21 April 2019|work=[[Huffington Post]]|via=[[Yahoo! Lifestyle]]}}</ref>

Semasa cuba untuk mengesahkan kesan seorang lelaki yang [[Penyaliban|disalibkan]] pada [[Kain Kafan dari Turin|Kafan Turin]] sebagai [[Jesus Christ|Yesus Kristus]], pelbagai objek telah digambarkan sebagai kelihatan pada [[linen]] itu. Objek ini termasuk beberapa spesies tumbuhan asli [[Israel]], syiling dengan [[Angka Rumi|angka Rom]] dan pelbagai spesies [[serangga]].<ref name=":0">{{Cite journal|last=Sheen|first=Mercedes|last2=Jordan|first2=Timothy R.|date=July 2016|title=Believing is Seeing: A Perspective on Perceiving Images of Objects on the Shroud of Turin|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1163/15736121-12341320|journal=Archive for the Psychology of Religion|language=en|volume=38|issue=2|pages=232–251|doi=10.1163/15736121-12341320|issn=0084-6724}}</ref> Dalam suasana eksperimen menggunakan gambar kain linen biasa, peserta memberitahu bahawa mungkin terdapat perkataan yang boleh dilihat dalam kain itu secara kolektif melihat 2 perkataan agama, mereka yang memberitahu bahawa kain itu mempunyai kepentingan keagamaan melihat 12 perkataan agama, dan mereka yang juga memberitahu bahawa ia adalah kepentingan agama, tetapi juga diberi cadangan perkataan agama yang mungkin, melihat 37 perkataan agama.<ref>{{Cite journal|last=Sheen|first=Mercedes|last2=Jordan|first2=Timothy R.|date=December 2015|title=Effects of Contextual Information on Seeing Pareidolic Religious Inscriptions on an Artifact: Implications for the Shroud of Turin|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0301006615607156|journal=Perception|language=en|volume=44|issue=12|pages=1427–1430|doi=10.1177/0301006615607156|issn=0301-0066|pmid=26562867}}</ref> Para penyelidik berpendapat bahawa sebab [[Kain Kafan dari Turin|Kain Kafan]] dikatakan mempunyai begitu banyak simbol dan objek yang berbeza adalah kerana ia telah dianggap mempunyai jejak [[Jesus Christ|Yesus Kristus]] sebelum pencarian simbol dan kesan lain dalam kain, dan oleh itu ia hanya pareidolia sedang berfungsi.<ref name=":0" />

== Pendidikan perubatan, imej radiologi ==
Pendidik perubatan kadangkala mengajar pelajar perubatan dan pakar perubatan pemastautin (doktor dalam latihan) menggunakan pareidolia dan corak untuk belajar mengenali anatomi manusia dalam kajian pengimejan radiologi.

Contohnya termasuk menilai radiograf (imej sinar-X) tulang belakang vertebra manusia. Patrick Foye, MD, profesor [[perubatan fizikal dan pemulihan]] di [[Universiti Rutgers]], [[Sekolah Perubatan New Jersey]], telah menulis bahawa pareidolia digunakan untuk mengajar pelatih perubatan untuk menilai patah tulang belakang dan keganasan tulang belakang (kanser).<ref>{{Cite journal|last=Foye|first=P|last2=Abdelshahed|first2=D|last3=Patel|first3=S|date=July 2014|title=Musculoskeletal pareidolia in medical education.|journal=The Clinical Teacher|volume=11|issue=4|pages=251–3|doi=10.1111/tct.12143|pmid=24917091}}</ref> Apabila melihat radiografi tulang belakang, struktur anatomi tulang normal menyerupai muka burung hantu. (Pedikel tulang belakang menyerupai mata burung hantu dan proses spinous menyerupai paruh burung hantu. ) Tetapi apabila kanser menghakis pedikel tulang belakang tulang, rupa radiografi berubah sehingga kini mata burung hantu kelihatan hilang atau tertutup, yang dipanggil "tanda burung hantu mengenyit". Satu lagi corak biasa ialah "tanda anjing Scottie" pada x-ray tulang belakang. <ref>{{Cite web|url=https://radiopaedia.org/articles/scottie-dog-sign-spine|title=Scottie dog sign (spine)|last=Hacking|first=Craig|date=28 October 2020|website=radiopedia.com|access-date=2 November 2021}}</ref>

Pada tahun 2021, Foye sekali lagi menerbitkan dalam kesusasteraan perubatan mengenai topik ini, dalam artikel jurnal perubatan yang dipanggil "Baby Yoda: Pareidolia dan Patternicity dalam Sacral MRI dan CT Scans".<ref>{{Cite journal|last=Foye|first=PM|last2=Koger|first2=TJ|last3=Massey|first3=HR|date=February 2021|title=Baby Yoda: Pareidolia and Patternicity in Sacral MRI and CT Scans.|journal=PM & R: The Journal of Injury, Function, and Rehabilitation|volume=13|issue=2|pages=217–218|doi=10.1002/pmrj.12496|pmid=32969166}}</ref> Di sini, beliau memperkenalkan cara baru untuk menggambarkan [[sakrum]] apabila melihat [[Pengimejan resonans magnet|pengimejan resonans magnetik]] MRI dan [[Imbasan tomografi berkomputer|imbasan CT]] (imbasan tomografi berkomputer). Dia menyatakan bahawa dalam hirisan imej tertentu, anatomi sakral manusia menyerupai wajah "Baby Yoda" (juga dipanggil [[Grogu]]), watak fiksyen dari rancangan televisyen ''[[The Mandalorian]]''. Bukaan sakral untuk saraf yang keluar (foramina sakral) menyerupai mata Baby Yoda, manakala saluran sakral menyerupai mulut Baby Yoda.<ref>{{Cite web|url=https://tailbonedoctor.com/baby-yoda-pareidolia-and-patternicity-in-sacral-mri-and-ct-scans/|title=Baby Yoda: Pareidolia and Patternicity in Sacral MRI and CT Scans {{!}} Tailbone Doctor|last=Foye|first=Patrick|date=20 February 2021|website=tailbonedoctor.com|access-date=21 February 2021}}</ref>

== Terusan Marikh ==
[[Fail:Lowell_Mars_channels.jpg|kiri|thumb| Peta "terusan" Marikh oleh Percival Lowell]]
Contoh ketara pareidolia berlaku pada tahun 1877, apabila pemerhati yang menggunakan teleskop untuk melihat permukaan Marikh menyangka bahawa mereka melihat garis lurus samar, yang kemudiannya ditafsirkan oleh sesetengah orang sebagai terusan (lihat [[terusan Marikh]]). Ia berteori bahawa terusan itu mungkin dicipta oleh makhluk hidup. Ini mencipta sensasi. Dalam beberapa tahun akan datang teknik fotografi yang lebih baik dan teleskop yang lebih kuat telah dibangunkan dan digunakan, yang menghasilkan imej baru di mana garis samar hilang, dan teori terusan telah disangkal sebagai contoh pareidolia.<ref>[https://books.google.com/books?id=fU3BAQAAQBAJ&pg=PA3&dq=Pareidolia+mars%2Bcanals&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi87uDw2OvgAhVmleAKHW_6DugQ6AEINzAC#v=onepage&q=Pareidolia%20mars%2Bcanals&f=false] Kitchin, C. R. ''Astrophysical Techniques, Sixth Edition''. Taylor & Francis (2013). {{ISBN|9781466511156}} p. 3</ref><ref>Lane, K. Maria. ''Geographies of Mars: Seeing and Knowing the Red Planet.'' University of Chicago Press (2011). p. 52-63. {{ISBN|9780226470788}}</ref>

== Visi komputer ==
[[Fail:Aurelia-aurita-3-0049_(cropped).jpg|thumb| Program [[DeepDream]] boleh digalakkan untuk "nampak" anjing, walaupun gambar tersebut sebenarnya obor-obor sedang berenang.]]
Pareidolia boleh berlaku dalam [[visi komputer]],<ref>Chalup, Stephan K., Kenny Hong, and Michael J. Ostwald. "[https://www.researchgate.net/profile/Stephan_Chalup/publication/228735838_Simulating_Pareidolia_of_Faces_for_Architectural_Image_Analysis/links/0fcfd511b3ff280efe000000/Simulating-Pareidolia-of-Faces-for-Architectural-Image-Analysis.pdf Simulating pareidolia of faces for architectural image analysis]." brain 26.91 (2010): 100.</ref> khususnya dalam program [[Visi komputer#Pengecaman|pengecaman imej]], di mana petunjuk samar boleh mengesan imej atau [[Ciri (visi komputer)|ciri]] secara palsu. Dalam kes [[rangkaian neural buatan]], ciri peringkat lebih tinggi sepadan dengan ciri yang lebih dikenali dan mempertingkatkan ciri ini memaparkan perkara yang dilihat oleh komputer. Contoh pareidolia ini mencerminkan set latihan imej yang telah "dilihat" oleh rangkaian sebelum ini.

Visual yang menarik boleh dihasilkan dengan cara ini, terutamanya dalam perisian [[DeepDream]], yang secara palsu mengesan dan kemudian membesar-besarkan ciri seperti mata dan muka dalam mana-mana imej.

== Ucapan ==
Pada tahun 1971 [[Konstantīns Raudive]] menulis ''Breakthrough'', memperincikan apa yang dipercayainya adalah penemuan [[fenomena suara elektronik]] (EVP). EVP telah digambarkan sebagai pareidolia pendengaran.<ref name="zusne"/> Tuduhan [[Backmasking|''backmasking'']] dalam muzik popular, di mana seorang pendengar mendakwa mesej telah dirakam ke belakang ke trek yang dimaksudkan untuk dimainkan ke hadapan, juga telah disifatkan sebagai pareidolia pendengaran.<ref name="zusne" /><ref>{{Cite journal|last=Vokey|first=John R.|last2=Read|first2=J. Don|year=1985|title=Subliminal messages: Between the devil and the media|url=http://pdfs.semanticscholar.org/7d96/87b2660c5b565f1a773addaff6c77d111f0e.pdf|journal=American Psychologist|volume=40|issue=11|pages=1231–9|doi=10.1037/0003-066X.40.11.1231|pmid=4083611}}</ref> Pada tahun 1995, ahli psikologi [[Diana Deutsch]] mencipta algoritma untuk menghasilkan perkataan dan frasa hantu dengan bunyi yang datang dari dua pembesar suara stereo, satu ke kiri pendengar dan satu lagi ke kanannya, menghasilkan frasa yang diimbangi dalam masa antara pembesar suara. Selepas mendengar seketika, perkataan dan frasa hantu tiba-tiba muncul, dan ini sering kelihatan mencerminkan apa yang ada dalam fikiran pendengar.<ref>{{Cite journal|last=Deutsch|first=D.|year=1995|title=Musical Illusions and Paradoxes|url=http://philomel.com/musical_illusions/|journal=Philomel Records}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Deutsch|first=D.|year=2003|title=Phantom Words and Other Curiosities|url=http://philomel.com/phantom_words/|journal=Philomel Records}}</ref>

== Fenomena yang berkaitan ==
[[Orang bayangan]] (juga dikenali sebagai sosok bayang, makhluk bayang atau jisim hitam) sering dikaitkan dengan pareidolia. Ia adalah persepsi tompokan bayang-bayang sebagai sosok manusia yang hidup, khususnya seperti yang ditafsirkan oleh penganut [[paranormal]] atau [[Alam ghaib|ghaib]] sebagai kehadiran roh atau entiti lain.<ref name="Idiot's Guide">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0lkscwxGSoAC&q=dark+shadow+entity+corner+eye&pg=PA122|title=The Complete Idiot's Guide to Life After Death|last=Ahlquist|first=Diane|publisher=Penguin Group|year=2007|isbn=978-1-59257-651-7|location=US|page=122}}</ref>

Pareidolia juga adalah apa yang dipercayai oleh sesetengah orang yang ragu-ragu menyebabkan orang percaya bahawa mereka telah melihat [[hantu]].<ref>{{Cite web|url=http://skepdic.com/pareidol.html|title=pareidolia|last=Carroll|first=Robert Todd|date=June 2001|website=skepdic.com|access-date=2007-09-19}}</ref>

== Contoh ==
<gallery>
Fail:Bucegi Sphinx - Romania - August 2007.jpg|[[Sphinx (Romania)|Sphinx Romania]] di Pergunungan Bucegi
Fail:McDonnell Douglas F-4S Phantom II 155848.jpg|Wajah tersenyum pada bahagian jet tentera
Fail:StampOldManMountain.jpg|[[Old Man of the Mountain]] (Orang Tua Gunung) di [[Franconia, New Hampshire]]
Fail:Office wardrobe with drawers.jpg|Wajah dalam laci perabot
Fail:Heikegani.jpg|[[Heikegani|Ketam Samurai]] mempunyai cangkerang yang mempunyai corak yang menyerupai wajah pahlawan Samurai yang marah.
Fail:Roca del elefante, Heimaey, Islas Vestman, Suðurland, Islandia, 2014-08-17, DD 036.JPG|"Batu Gajah" pada [[Heimaey]], Iceland
Fail:Galle crater.gif|"[[Smiley|Muka smiley]]" di [[Galle (kawah Marikh)|Kawah Galle]] pada [[Marikh]].<br /><br />(''[[Viking 1|Pengorbit Viking 1]]''; 1970-an)
Fail:Sunflower Face.jpg|Lebah pendebungaan mencipta muka
Fail:Marcahuasi1.jpg|"Monumen Kemanusiaan", [[Marcahuasi]]
Fail:Болото-смайлик.jpg|Tasik-tasik pada kejadian [[Impact event|meteorik]] di [[Vladimir oblast|wilayah Vladimir]], [[Russia|Rusia]]<ref>{{cite web|url=https://zebra-tv.ru/novosti/chetvertaya-rubrika/vladimirskoe-ozero-smayl-pokorilo-zhyuri-fotokonkursa/|title=Владимирское озеро-смайл покорило жюри фотоконкурса|last=Artyukh|first=Dmitry|date=3 June 2021|access-date=2021-06-03}}</ref>
</gallery>

== Lihat juga ==
{{Col-begin}}<!-- Please maintain list in alphanumeric order -->
{{Col-break}} 
* [[Apophenia]]
* [[Ilusi berkelompok]]
* [[Eigenface]]
* [[Persepsi corak ilusi]]
* [[Madonna of the Toast]]
* [[Persepsi imej agama dalam fenomena alam]]
* [[Ilusi optikal]]
{{Col-break}}
;Contoh semula jadi lain
* [[Penjaga Badlands]]
* [[Face Rock State Scenic Viewpoint]]
* [[Nebula Kepala Kuda]]
* [[Kerikil Makapansgat]]
* [[Runamo]]
* [[Sleeping Giant (Ontario)]]
{{Col-end}}

== Rujukan ==
{{Reflist|30em}}

== Pautan luar ==

* [http://skepdic.com/pareidol.html Skepdic.com] Kamus Skeptik takrif pareidolia
* [https://www.thisiscolossal.com/2016/11/the-japanese-museum-of-rocks-that-look-like-faces Sebuah muzium batu Jepun yang kelihatan seperti muka]
* [https://www.nytimes.com/2007/02/13/health/psychology/13face.html Artikel dalam ''The New York Times'', 13 Februari 2007, tentang sains kognitif pengecaman muka]
[[Kategori:Persepsi]]
[[Kategori:Ilusi optik]]
[[Kategori:Forteana]]
[[Kategori:Bias kognitif]]
[[Kategori:Persepsi visual]]
[[Kategori:Ilusi pendengaran]]
[[Kategori:Neologisme abad ke-20]]
[[Kategori:Laman-laman dengan terjemahan-terjemahan yang belum disemak]]
Templat yang digunakan dalam laman ini:
Templat:Blockquote (sunting)
Templat:Category handler (sunting)
Templat:Center (sunting)
Templat:Cite book (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite journal (sunting)
Templat:Cite news (sunting)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Col-begin (sunting)
Templat:Col-break (sunting)
Templat:Col-end (sunting)
Templat:DMCA (sunting)
Templat:Dated maintenance category (sunting)
Templat:Delink (sunting)
Templat:FULLROOTPAGENAME (sunting)
Templat:Fix (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Fix/category (sunting)
Templat:Huraian pendek (sunting)
Templat:ISBN (sunting)
Templat:Lang (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Lihat juga (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Ns has subpages (sunting)
Templat:Pengendali kategori (sunting)
Templat:Petikan (sunting)
Templat:Petikan/styles.css (sunting)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Self-published inline (sunting)
Templat:Short description (sunting)
Templat:Terbitan sendiri dalam baris (sunting)
Templat:Use dmy dates (sunting)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Category handler (sunting)
Modul:Category handler/blacklist (sunting)
Modul:Category handler/config (sunting)
Modul:Category handler/data (sunting)
Modul:Category handler/shared (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Check isxn (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Delink (sunting)
Modul:Exponential search (sunting)
Modul:Format link (sunting)
Modul:Hatnote (sunting)
Modul:Hatnote/styles.css (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Hatnote list (sunting)
Modul:Labelled list hatnote (sunting)
Modul:Lang (sunting)
Modul:Lang/ISO 639 synonyms (sunting)
Modul:Lang/data (sunting)
Modul:Language/data/iana languages (sunting)
Modul:Language/data/iana regions (sunting)
Modul:Language/data/iana scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana suppressed scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana variants (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Nota topi senarai berlabel (sunting)
Modul:Ns has subpages (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Unicode data (sunting)
Modul:Unicode data/scripts (sunting)
Modul:Unsubst (sunting)
Modul:Yesno (sunting)
Kembali ke Pareidolia.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Pareidolia"