Lihat sumber bagi Bangsa Han

Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

Sekatan dilakukan oleh ‪Jon Kolbert‬. Alasannya ialah Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Tarikh bermula sekatan: 05:35, 21 Februari 2024
Tarikh tamat sekatan: 05:35, 21 Februari 2029

Alamat IP anda terkini ialah 3.93.148.162. The blocked range is 3.93.0.0/16.

Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini.

{{about|kelompok etnik di  [[China]]|kegunaan lain|Han}}


{{Infobox Ethnic group
|group      = Bangsa Han<br />{{lang|zh-s|汉族}}<br />{{lang|zh-t|漢族}}
|image      = [[Fail:hanchinesebar4.jpg|220px]]
|caption    = <small><small>[[Soong Ching-ling]]{{·}} [[Sun Yat-sen]]{{·}} [[Chiang Kai-shek]]{{·}} [[Qin Shi Huang]]</small></small>
|population = 1.3 bilion<br />{{smaller|(anggaran termasuk [[Cina perantauan]])}}
|region1    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <span style="font-size:105%;">'''Penduduk majoriti'''</span>
|region2    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{flagicon|China}}&nbsp;[[Republik Rakyat China]]
|pop2       = 
|ref2       = 
|region3    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; -&nbsp;{{flagcountry|Hong Kong}}
|pop3       = 
|ref3       = 
|region4    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; -&nbsp;{{flagcountry|Macau}}
|pop4       = 
|ref4       = 
|region5    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{flagcountry|ROC}} ([[Taiwan]])
|pop5       = 
|ref5       = 
|region6    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{flagcountry|Singapore}}
|pop6       = 
|ref6       = 
|region7    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{flagcountry|Christmas Island}}
|pop7       = 
|ref7       = 
|region8    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; <span style="font-size:105%;">'''Penduduk minoriti'''</span>
|pop8       = 
|ref8       = 
|region9    = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Asia Timur]]
|pop9       = 
|ref9       = 
|region10   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Japan}}
|pop10      = 
|ref10      = 
|region11   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|South Korea}}
|pop11      = 
|ref11      = 
|region12   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Asia Tenggara]]
|pop12      = 
|ref12      = 
|region13   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Thailand}}
|pop13      = 
|ref13      = 
|region14   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Philippines}}
|pop14      = 
|ref14      = 
|region15   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Vietnam}}
|pop15      = 
|ref15      = 
|region16   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Myanmar}}
|pop16      = 
|ref16      = 
|region17   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Indonesia}}
|pop17      = 
|ref17      = 
|region18   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Malaysia}}
|pop18      = 
|ref18      = 
|region19   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Amerika]]
|pop19      = 
|ref19      = 
|region20   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|United States}}
|pop20      = 
|ref20      = 
|region21   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Canada}}
|pop21      = 
|ref21      = 
|region22   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}[[Amerika Latin]]
|pop22      = 
|ref22      = 
|region23   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Eropah]]
|pop23      = 
|ref23      = 
|region24   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|European Union}}
|pop24      = 
|ref24      = 
|region25   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Russia}}
|pop25      = 
|ref25      = 
|region26   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Oceania]]
|pop26      = 
|ref26      = 
|region27   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Australia}}
|pop27      = 
|ref27      = 
|region28   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|New Zealand}}
|pop28      = 
|ref28      = 
|region29   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[Asia Selatan]]
|pop29      =
|ref29      = 
|region30   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|India}}
|pop30      =
|ref30      =
|region31   = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; {{nbsp|5}}{{flagcountry|Pakistan}}
|pop31      =
|ref31      =
|languages  = [[Bahasa Cina]]
|religions  = Terutamanya [[Taoisme]], [[Buddha Mahayana]], [[Konfusianisme]], [[Agama rakyat Cina]] dan [[tidak beragama]].
|related    = [[Zhonghua minzu]]
}}

'''Bangsa Han''' ({{zh-stp|s=汉族/汉人|t=漢族/漢人|p=hànzú atau hànrén}}) ialah [[kelompok etnik]] yang berasal dari [[China]]. Sebagai kelompok etnik yang merupakan kaum Cina yang terbesar, ia juga merupakan kelompok etnik yang terbesar di dunia, dengan bilangan melebihi 1.3 [[1000000000 (nombor)|bilion]] orang. Bangsa Han merupakan lebih kurang 92% daripada jumlah penduduk [[tanah besar China]] dan sekitar 19% daripada [[jumlah penduduk dunia]]. Terdapat perbezaan [[genetik]], [[linguistik]], [[kebudayaan]], dan sosial yang amat besar antara [[Subkumpulan keetnikan Han|berbagai-bagai subkumpulannya]], khususnya disebabkan oleh beribu-ribu tahun [[asimilasi]] pelbagai kelompok etnik serta puak-puak di China. Bangsa Han secara tradisi dilambangkan dengan warna [[merah]].

== Istilah ==
[[Fail:Ethnolinguistic_map_of_China_1983.jpg|thumb|kanan|Peta kelompok etnolinguistik di China (Kawasan-kawasan bangsa Han berwarna hijau).]]

Nama ''Han'' berasal daripada nama [[Dinasti Han]] yang mewarisi [[Dinasti Qin]]. Dinasti Qin menyatukan [[China]] tetapi tidak kekal lama. Adalah semasa Dinasti Qin dan Dinasti Han bahawa berbagai-bagai puak di China mula berasa bahawa mereka tergolong dalam kelompok etnik yang sama, berbanding dengan kelompok-kelompok etnik yang lain di sekeliling mereka. Tambahan pula, Dinasti Han yang dapat memperluas kuasa dan pengaruhnya ke [[Asia Tengah]] dan [[Asia Timur Laut]] dianggap sebagai kemuncak [[tamadun]] Cina.

Dalam [[bahasa Inggeris]], Bangsa Han juga dirujuk secara mudah sebagai "bangsa Cina". <ref>{{Cite web |url=http://www.bartleby.com/61/99/H0039900.html |title=Takrif "Han" dalam Kamus Bahasa Inggeris American Heritage®: Edisi Keempat. 2000. |access-date=2007-02-21 |archive-date=2007-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070127100056/http://www.bartleby.com/61/99/H0039900.html |url-status=dead }}</ref> Istilah "[[bangsa Cina]]" pada dirinya tidak merujuk khusus kepada bangsa Han dan boleh merujuk kepada orang-orang yang [[Warganegara China|berwarganegara China]].

Antara sesetengah orang Han Selatan, istilah ''Tángrén'' ({{lang|zh|唐人}}; secara harfiah bermaksud "bangsa Tang") dipergunakan oleh sebilangan loghat seperti [[bahasa Kantonis]], [[Bahasa Hakka|Hakka]], dan [[Bahasa Hokkien|Hokkien]]. Istilah ini berasal daripada lagi sebuah dinasti Cina, iaitu [[Dinasti Tang]], yang dianggap sebagai lagi satu kemuncak tamadun Cina. Istilah ''Tángrén'' telah dipergunakan untuk salah satu nama [[Pekan Cina]], iaitu Tángrénjiē yang secara harfiah bermaksud "Jalan Bangsa Tang".

Lagi sepatah istilah yang biasa digunakan oleh orang-orang [[Cina perantauan]] ialah istilah ''Huaren'' yang berasal daripada perkataan ''Zhonghua'', [[Nama-nama China|nama harfiah untuk China]]. Terjemahan yang biasa ialah "etnik Cina" yang merujuk kepada "orang-orang Cina" sebagai sebuah gabungan kebudayaan dan etnik, dan yang merangkumi semua orang Cina, baik di negeri China mahupun di luar negeri.

== Sejarah ==
{{main|Sejarah China}}

=== Prasejarah dan kaum Huaxia ===
Sejarah bangsa Han amat terikat dengan sejarah China. Bangsa Han dapat menyusur-galur keturunannya kepada kaum [[Huaxia]] yang tinggal di sepanjang [[Sungai Kuning]] di China utara. ''[[Catatan Ahli Sejarah Agung]]'' yang ditulis oleh [[Sima Qian]], ahli sejarah Cina yang termasyhur, menetapkan tarikh pemerintahan [[Maharaja Kuning]], leluhur legenda bangsa Han, sebagai antara tahun [[Abad ke-27 SM|2698 SM]] hingga [[Abad ke-26 SM|2599 SM]]. Walaupun kajian-kajian terhadap zaman ini dirumitkan oleh kekurangan rekod sejarah, penemuan tapak-[[tapak arkeologi]] telah menentukan sebuah urutan kebudayaan [[Neolitik]] di sepanjang Sungai Kuning seperti yang berikut:
* Di pertengahan Sungai Kuning: [[Kebudayaan Yangshao]] (5000 SM - 3000 SM), dan [[kebudayaan Longshan]] (3000 SM - 2000 SM);
* Di hilir Sungai Kuning: [[Kebudayaan Qingliangang]] (5400 SM - 4000 SM), [[kebudayaan Dawenkou]] (4300 SM - 2500 SM), [[kebudayaan Longshan]] (2500 SM - 2000 SM), dan [[kebudayaan Yueshi]].

=== Sejarah awal ===
{{main|Dinasti Xia|Dinasti Shang|Dinasti Zhou}}

Dinasti pertama yang dihuraikan dalam rekod-rekod sejarah Cina ialah [[Dinasti Xia]], zaman legenda yang tidak mempunyai banyak bukti [[arkeologi]]. Dinasti ini digulingkan oleh orang-orang dari timur yang kemudian mengasaskan [[Dinasti Shang]] ([[1600-an SM|1600]] – [[1040-an SM|1046 SM]]). Sebilangan contoh [[tulisan Cina]] yang terawal wujud sejak dari zaman ini, dan merupakan askara-askara yang ditulis untuk [[Tulang orakel|peramalan tulang]]. Dinasti Shang akhirnya digulingkan oleh orang-orang Zhou yang muncul sebagai sebuah negeri di sepanjang Sungai Kuning pada sekitar [[milenium ke-2 SM]].

[[Dinasti Zhou]] merupakan pewaris Dinasti Shang. Mereka yang berkongsi [[bahasa]] dan [[kebudayaan]] yang sama dengan orang-orang Shang memperluas kawasan mereka sehingga merangkumi kebanyakan kawasan di utara [[Sungai Yangtze]]. Melalui [[penaklukan]] dan [[penjajahan]], kebanyakan kawasan ini mengalami proses [[pencinaan]], dan kebudayaan proto-Han berkembang ke selatan.

== Kebudayaan ==
{{main|Kebudayaan Cina}}

Kebudayaan Cina yang merupakan salah sebahagian tamadun dunia yang tertua dan yang paling rumit telah wujud sejak beribu-ribu tahun dahulu.

Orang-orang Han mempercayai bahawa mereka berketurunan daripada leluhur-leluhur yang sama dengan [[Maharaja Kuning|Maharaja Huang]] dan [[Maharaja Yan]] beberapa ribu tahun dahulu. Oleh itu, sesetengah orang Han merujuk kepada diri mereka sebagai "keturunan Maharaja Yan dan/atau Maharaja Huang ". Dalam iklim politik yang memecahbelahkan, seperti antara [[tanah besar China]] dengan [[Taiwan]], frasa ini telah menjadi sebut-sebutan dalam dunia politik.

Pada sepanjang [[sejarah China]], kebudayaan Cina telah amat dipengaruhi oleh [[Konfusianisme]]. Dihargai untuk membentuk pemikiran Cina, Konfusianisme merupakan falsafah rasmi pada kebanyakan sejarah Empayar China, dengan penguasaan teks Konfusianisme merupakan kriteria utama untuk [[Peperiksaan empayar|pemasukan ke dalam birokrasi empayar]].

=== Bahasa ===
{{main|Bahasa Cina}}

Orang-orang Han bertutur dalam berbagai-bagai bentuk [[bahasa Cina]]. Salah satu nama kumpulan bahasanya ialah ''Hanyu'' yang secara harfiah membawa pengertian "bahasa Han". Serupa juga, [[aksara Cina]] yang digunakan untuk menulis bahasa Cina dipanggil ''Hanzi'' atau "aksara Han."

=== Nama ===
{{main|Nama Cina}}

Nama-nama Cina biasanya terdiri daripada dua atau tiga suku kata, dengan [[Nama keluarga Cina|nama keluarga]] diikuti oleh nama yang diberikan kepadanya. Nama keluarga biasanya mempunyai satu suku kata (walaupun terdapat juga sebilangan nama keluarga yang amat kecil yang mempunyai dua atau lebih suku kata), manakala nama-nama yang diberikan adalah satu atau dua suku kata panjangnya.

Terdapat 4,000 hingga 6,000 nama keluarga di China, tetapi hanya sekitar 1,000 nama keluarga digunakan secara umum. Menurut sebuah kajian yang dibuat oleh Li Dongming, ahli sejarah Cina, sebagaimana yang diterbitkan sebagai makalah "Nama Keluarga" di dalam ''Majalah Dongfong'' (1977), nama-nama keluarga Han yang biasa adalah seperti yang berikut:

* 10 nama keluarga teratas yang bersama-sama merangkumi lebih kurang 40% daripada orang-orang Cina di seluruh dunia (transkripsi dalam [[Pinyin]]):
** [[Zhang]], [[Wang (nama keluarga)|Wang]], [[Li (nama keluarga)|Li]], [[Zhao (nama keluarga)|Zhao]], [[Chen (nama keluarga)|Chen]], [[Yang (nama keluarga)|Yang]], [[Wu (nama keluarga)|Wu]], [[Liu]], [[Huang]], dan [[Zhou (nama keluarga)|Zhou]].

* Nama keluarga ke-11 hingga ke-20 yang bersama-sama merangkumi melebihi 10% daripada orang-orang Cina di seluruh dunia:
** [[Xu]], [[Zhu]], [[Lin (nama keluarga)|Lin]], [[Sun (nama keluarga)|Sun]], [[Ma]], [[Gao (nyahkekaburan)|Gao]], [[Hu (nama keluarga)|Hu]], [[Zheng (nama keluarga)|Zheng]], [[Guo]], dan [[Xiao (nama keluarga)|Xiao]].

* Nama keluarga ke-21 hingga ke-30 yang bersama-sama merangkumi sekitar 10% daripada orang-orang Cina di seluruh dunia:
** [[Xie]], [[He (nama keluarga)||He]], [[Xu]], [[Song (nama keluarga)|Song]], [[Shen]], [[Luo]], [[Han (nama keluarga)|Han]], [[Deng (nama keluarga)|Deng]], [[Liang]], dan [[Ye (nama keluarga)|Ye]].

* 15 nama keluarga berikut yang bersama-sama merangkumi sekitar 10% daripada orang-orang Cina di seluruh dunia:
** [[Fang (nama keluarga)|Fang]], [[Cui]], [[Cheng]], [[Pan (nama keluarga)|Pan]], [[Cao (nama keluarga)|Cao]], [[Feng]], [[Cai (nama keluarga)|Cai]], [[Yuan (nama keluarga)|Yuan]], [[Lu]], [[Tang]], [[Qian]], [[Du]], [[Peng (nama keluarga)|Peng]], dan [[Lu]].



=== Pakaian ===
{{main|Pakaian bangsa Han}}

Pada hari ini, orang-orang Han biasanya memakai pakaian-pakaian gaya [[Dunia Barat|Barat]]. Tidak banyak orang memakai [[Hanfu|pakaian bangsa Han]] secara tetap. Bagaimanapun, pakaian bangsa Han masih dikekalkan untuk upacara agama dan istiadat. Umpamanya, sami-sami [[Taoisme]] memakai pakaian yang biasa dipakai oleh para cendekiawan pada zaman [[Dinasti Han]]. Pakaian istiadat seperti yang dipakai oleh sami-sami [[Shinto]] pada umumnya berdasarkan pakaian istiadat di [[China]] pada masa [[dinasti Tang]].

Pakaian Cina tradisional yang dipakai oleh banyak wanita Cina semasa menghadiri upacara-upacara penting seperti jamuan perkahwinan dan Hari Raya [[Tahun Baru Cina]] dipanggil [[qipao]]. Yang ironiknya, pakaian ini tidak berasal daripada kebudayaan bangsa Han tetapi merupakan ubah suaian pakaian [[Manchu]], kelompok etnik yang memerintah China antara [[abad ke-17]] ([[1644]]) sehingga awal [[abad ke-20]]. Pakaian asal Bangsa Han adalah [[Hanfu]]. Baju tradisional Jepun (Kimono) dan Korea (Hanbok) juga adalah ubah suaian pakaian Hanfu.

=== Kesusasteraan ===
{{main|Kesusasteraan Cina}}

Bangsa Han mempunyai sejarah [[kesusasteraan]] klasik yang kaya yang wujud sejak beribu-ribu tahun dahulu. Antara karya-karya yang penting termasuk [[Teks klasik Cina|teks klasik]] seperti [[Koleksi Ujaran Confucius]], [[I Ching]], dan [[Seni Perang]]. Sebilangan [[pemuisi]] Han yang terpenting dalam zaman pra-moden termasuk [[Li Bai]], [[Du Fu]], dan [[Su Shi|Su Dongpo]]. Novel-novel yang paling penting dalam kesusasteraan Cina ialah [[Empat Novel Klasik Agung]], iaitu ''[[Mimpi Kamar Merah]], [[Pinggir Air]], [[Kisah Tiga Kemaharajaan]]'', serta ''[[Perjalanan ke Barat]]''.

=== Sumbangan kepada kemanusiaan ===
{{main|Sains dan teknologi di China}}

Bangsa Han telah memainkan peranan yang utama dalam perkembangan bidang [[seni]], [[sains]], [[falsafah]], dan [[matematik]] pada sepanjang [[sejarah]]. Pencapaian-pencapaian saintifik di China pada zaman purba termasuk pengesan [[seismologi]], [[mancis]], [[kertas]], [[dok kering]], [[angkup gelongsor]], [[pam omboh tindakan ganda]], [[besi tuangan]], [[bajak]] [[besi]], [[gerudi biji]] berbilang tiub, [[kereta sorong]], [[jambatan gantung]], [[payung terjun]], [[gas asli]] sebagai [[bahan api]], [[kompas magnet]], [[peta relief]], [[kipas]] (''propeller''), [[busur silang]], [[serbuk letupan]], dan [[pencetakan]]. Pencetakan, kertas, kompas, dan serbuk letupan telah disanjung dalam kebudayaan Cina sebagai ''[[Empat Rekaan Agung China kuno]]''. Selain itu, ahli-ahli [[astronomi]] Cina merupakan antara tokoh-tokoh pertama yang mencatat pencerapan-pencerapan [[supernova]].

[[Seni Cina]], [[masakan Cina]], [[falsafah Cina]], dan [[kesusasteraan Cina]] kesemuanya mempunyai beribu-ribu tahun perkembangan, manakala banyak tapak Cina, seperti [[Tembok Besar China]] dan [[Angkatan Tentera Terracotta]] merupakan tapak-[[tapak Warisan Dunia]]. Sejak permulaan program tersebut pada tahun 2001, aspek-aspek kebudayaan Cina telah disenaraikan oleh [[UNESCO]] sebagai [[Mahakarya Warisan Lisan dan Tak Ketara Kemanusiaan]].

Pada kebanyakan sejarahnya, dinasti-[[dinasti Cina]] yang berturut-turut telah mempengaruhi jiran-jirannya dalam bidang [[seni]], [[muzik]], [[agama]], [[makanan]], [[pakaian]], [[falsafah]], [[bahasa]], sistem [[kerajaan]], dan [[kebudayaan]]. Pada zaman moden, bangsa Han merupakan kelompok etnik yang terbesar di China, manakala penempatan orang-orang [[Cina perantauan]] yang berjumlah pada tahap berpuluh-puluh juta telah memberikan sumbangan kepada negara-negara yang ditetap mereka di seluruh dunia.

Pada zaman moden, orang-orang Han terus memberikan sumbangan kepada bidang matematik dan sains. Antara mereka ialah:
* pemenang [[Hadiah Nobel]]: [[Steven Chu]], [[Samuel C. C. Ting]], [[Chen Ning Yang]], [[Tsung-Dao Lee]], [[Yuan T. Lee]], dan [[Gao Xingjian]];
* pemenang [[Pingat Fields]]: [[Shing-Tung Yau]];
* pemenang [[Anugerah Turing]]: [[Andrew Yao]].
[[Tsien Hsue-shen]] merupakan seorang ahli sains yang terkenal di [[Makmal Perejanan Jet]] [[NASA]], manakala [[Chien-Shiung Wu]] memberikan sumbangan kepada [[Projek Manhattan]].

== Bahasa sebagai faktor perpaduan ==
Walaupun terdapat banyak loghat [[Bahasa Cina lisan|bahasa tuturan Cina]], salah satu faktor dalam perpaduan bangsa Han ialah [[Bahasa Cina Baku|bahasa tulisan Cina]]. Perpaduan ini diberikan penghargaan kepada [[dinasti Qin]] yang menyatukan berbagai-bagai bentuk tulisan yang wujud di China pada masa itu. Selama beribu-ribu tahun, [[Bahasa Cina klasik|bahasa Cina kesusasteraan]] telah dipergunakan sebagai format penulisan piawai yang menggunakan [[perbendaharaan kata]] dan [[tatabahasa]] yang amat berbeza dengan pelbagai bentuk bahasa tuturan Cina.

Sejak dari [[abad ke-20]], [[tulisan Cina]] biasanya merupakan tulisan [[Bahasa Cina Mudah|bahasa vernakular Cina]] yang berdasarkan sebahagian besarnya pada loghat [[bahasa Mandarin]], dan bukannya loghat tempatan penulis (kecuali penggunaan tak rasmi [[Tulisan Cina Tradisional|bahasa tulisan Kantonis]]). Oleh itu, walaupun penduduk-penduduk dari kawasan-kawasan yang berbeza tidak semestinya memahami pertuturan antara satu sama lain, mereka memahami tulisan masing-masing.

== "Han" sebagai konsep longgar ==
Takrif tentang identiti Han telah berubah-ubah pada sepanjang sejarah. Sebelum [[abad ke-10]], sebilangan kelompok etnik bertuturan bahasa Cina seperti [[Hakka]] dan [[Tanka (kelompok etnik)|Tanka]] tidak dianggap secara sejagat sebagai bangsa Han, manakala sebilangan kelompok etnik yang tidak bertuturan bahasa Cina, seperti [[Zhuang]], dianggap sedemikian. <ref>Kaup, Katherine Palmer, Creating the Zhuang: Ethnic Politics in China, Penerbit Lynne Rienner, 1 Januari 2000, ISBN 1-55587-886-5</ref> Pada hari ini, [[Bangsa Hui|kaum Cina Hui]] dianggap sebagai sebuah kelompok etnik yang tersendiri walaupun selain daripada pengamalan [[Islam]] mereka, tidak terdapat banyak perbezaan antara mereka dengan orang Han; dua orang Han daripada kawasan yang berbeza mungkin lebih berbeza dari segi bahasa, adat resam, dan budaya, berbanding dengan seorang Han dan seorang Hui yang berjiran.

Semasa [[Dinasti Qing]], orang-orang Han yang menyertai sistem tentera [[Lapan Panji-panji]] dianggap sebagai orang [[Manchu]], manakala [[Nasionalisme Cina|nasionalis Cina]] yang mencuba menggulingkan [[pemerintahan beraja]] menekankan identiti bangsa Han untuk membezakan mereka daripada identiti raja-raja Manchu. [[Republik Cina]] pada pengasasannya mengakui lima kelompok etnik utama: kaum-kaum Han, Hui, [[Mongol]], [[Manchu]], dan [[Bangsa Tibet|Tibet]], manakala [[Republik Rakyat China]] kini mengiktirafkan [[Senarai kelompok etnik di China|58 buah kelompok etnik]].

== Kepelbagaian bangsa Han ==
Selain daripada kepelbagaian bahasa tuturan, terdapat juga perbezaan kebudayaan dari tempat ke tempat di kalangan kaum Han. Umpamanya, masakan Cina berbeza-beza dari makanan berempah [[Sichuan]] yang termasyhur ke [[Dim sum|Dim Sum]] dan makanan laut [[Guangdong]]. Bagaimanapun, perpaduan [[etnik]] masih wujud antara kedua-dua kelompok ini kerana mereka mengamalkan kebudayaan, tingkah laku, bahasa, dan agama yang sama.

Menurut kajian-kajian saintifik yang baru-baru ini, <ref name="naturestudy">Table from "Genetic evidence supports demic diffusion of Han culture". Nature (jurnal, terbitan 16 September 2004)</ref> terdapat sedikit perbezaan genetik di seluruh China. Disebabkan oleh banyak gelombang [[penghijrahan]] dari [[China Utara]] ke [[China Selatan]] dalam sejarah China, adanya banyak persamaan [[genetik]] dalam [[kromosom Y]] antara lelaki-lelaki Cina Selatan dan Utara. Bagaimanapun, kepelbagaian [[DNA mitokondria]] bangsa Han bertambah ketika kita beralih dari China Utara ke China Selatan. Ini membayangkan bahawa banyak penghijrah lelaki dari China Utara [[Perkahwinan|berkahwin]] dengan wanita-wanita tempatan, seperti [[Bangsa Yue|kaum Yue]], selepas tiba di [[Guangdong]], [[Fujian]], dan kawasan-kawasan lain di China Selatan. Dengan penerusan proses pencampuran ini dengan lebih banyak orang Han berhijrah ke selatan, orang-orang di China Selatan dipercinakan dan mengakui diri sebagai orang Han.

Dokumen-dokumen sejarah menunjukkan bahawa bangsa Han berketurunan daripada puak-puak [[Hua Xia|Huaxia]] kuno yang tinggal di China utara. Pada sepanjang dua milenium yang lalu, kebudayaan Han (iaitu bahasa dan kebudayaannya yang berkait) tersebar masuk ke China selatan, kawasan yang pada asalnya dihuni oleh orang-orang asli selatan, umpamanya mereka yang menuturkan bahasa-bahasa [[Bahasa-bahasa Tai-Kadai|Dai]], [[Bahasa Austro-Asia|Austro-Asia]] dan [[Bahasa-bahasa Hmong-Mien|Hmong-Mien]]. Ketika kebudayaan [[Huaxia]] tersebar dari kawasan tengahnya di [[lembangan]] [[Sungai Kuning]], ia menyerap banyak kelompok etnik yang berbeza. Kelompok-kelompok etnik itu kemudian mengakui diri sebagai bangsa Han apabila mereka mengamalkan bahasa (atau kelainan-kelainannya) dan adat resamnya.

Umpamanya, semasa [[Dinasti Shang]], penduduk-penduduk di [[Wu (kawasan)|kawasan Wu]] di [[Sungai Panjang, China|Delta Sungai Yangtze]] dianggap sebagai puak "[[Orang gasar|gasar]]". Mereka yang menuturkan bahasa yang berbeza hampir pasti bukannya orang Cina, dan diperihalkan sebagai berpakaian terlalu sedikit serta ber[[tatu]]. Bagaimanapun, menjelang [[Dinasti Tang]], kawasan ini telah menjadi sebahagian kawasan tengah bangsa Han. Pada hari ini, kawasan ini yang merangkumi [[Shanghai]], bandar raya China yang terbesar, merupakan kawasan yang paling padat penduduknya dan mempunyai ekonomi yang terbaik di China. Penduduk-penduduk di kawasan Wu pada hari ini menuturkan [[Wu (linguistik)|loghat-loghat Wu]] yang walaupun merupakan sebahagian keluarga [[bahasa Cina]], tidak saling dapat difahami oleh bahasa-bahasa dan loghat-loghat Cina yang lain. Walaupun demikian, mereka tidak melihat diri sebagai suatu kelompok etnik yang berasingan. Kawasan Wu merupakan salah satu contoh yang terlibat dalam penyerapan banyak kelompok kebudayaan yang berbeza dalam penyumbangan kepada kepelbagaian kebudayaan dan bahasa bagi seluruh bangsa Han.

== Lihat juga ==
* [[Cauvinisme Han]]
* [[Nationalisme Cina]]
* [[Pekan Cina, Kolkata]]
* [[Sinosentrisme]]
* [[Subkumpulan keetnikan Han]]

== Rujukan ==
{{reflist}}

== Pautan luar ==
* [https://web.archive.org/web/20050516041915/http://www.geocities.com/bx_huang/han_chinese.html Bagaimana bangsa Han menjadi puak yang terbesar di dunia]
* [http://www.hanyu.us Laman web ''Hanyu''] (dalam bahasa Cina)

<br />{{Ethnic groups in China}}

<!--Categories-->
<!--Other languages-->

[[Kategori:Orang Cina|Han]]
[[Kategori:Kelompok etnik yang diiktiraf oleh China]]

Templat yang digunakan dalam laman ini:

Templat:About (sunting)
Templat:Bendera-ikon (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Bendera-negara (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Cite web (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Country data Amerika Syarikat (sunting)
Templat:Country data Australia (sunting)
Templat:Country data Canada (sunting)
Templat:Country data China (sunting)
Templat:Country data Christmas Island (sunting)
Templat:Country data European Union (sunting)
Templat:Country data Filipina (sunting)
Templat:Country data Hong Kong (sunting)
Templat:Country data India (sunting)
Templat:Country data Indonesia (sunting)
Templat:Country data Japan (sunting)
Templat:Country data Jepun (sunting)
Templat:Country data Kanada (sunting)
Templat:Country data Kesatuan Eropah (sunting)
Templat:Country data Korea Selatan (sunting)
Templat:Country data Macau (sunting)
Templat:Country data Malaysia (sunting)
Templat:Country data Myanmar (sunting)
Templat:Country data New Zealand (sunting)
Templat:Country data PRC (sunting)
Templat:Country data Pakistan (sunting)
Templat:Country data Philippines (sunting)
Templat:Country data Pulau Krismas (sunting)
Templat:Country data ROC (sunting)
Templat:Country data Republic of China (sunting)
Templat:Country data Rusia (sunting)
Templat:Country data Russia (sunting)
Templat:Country data Singapore (sunting)
Templat:Country data Singapura (sunting)
Templat:Country data South Korea (sunting)
Templat:Country data Thailand (sunting)
Templat:Country data United States (sunting)
Templat:Country data Vietnam (sunting)
Templat:Ethnic groups in China (sunting)
Templat:Flagcountry (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Flagcountry/core (sunting)
Templat:Flagicon (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Flagicon/core (sunting)
Templat:Hatnote (sunting)
Templat:Infobox Ethnic group (sunting)
Templat:Kelompok etnik di China (sunting)
Templat:Kotak info kumpulan etnik (sunting)
Templat:Lang (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Main (sunting)
Templat:Main other (sunting)
Templat:Namespace detect (sunting)
Templat:Navbox (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Nbsp (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Reflist (sunting)
Templat:Reflist/styles.css (sunting)
Templat:Smaller (sunting)
Templat:Spaces (lihat sumber) (dilindungi separa)
Templat:Str left (sunting)
Templat:Tentang (sunting)
Templat:Utama (lihat sumber) (dilindungi)
Templat:Zh-p (sunting)
Templat:Zh-s (sunting)
Templat:Zh-stp (sunting)
Templat:Zh-t (sunting)
Templat:· (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Arguments (sunting)
Modul:Check for unknown parameters (sunting)
Modul:Citation/CS1 (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/COinS (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Configuration (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Date validation (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Identifiers (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Utilities (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/Whitelist (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Citation/CS1/styles.css (sunting)
Modul:Exponential search (sunting)
Modul:Format link (sunting)
Modul:Hatnote (sunting)
Modul:Hatnote/styles.css (lihat sumber) (dilindungi separa)
Modul:Hatnote list (sunting)
Modul:Infobox (sunting)
Modul:Infobox/styles.css (sunting)
Modul:InfoboxImage (sunting)
Modul:Labelled list hatnote (sunting)
Modul:Lang (sunting)
Modul:Lang/ISO 639 synonyms (sunting)
Modul:Lang/data (sunting)
Modul:Language/data/iana languages (sunting)
Modul:Language/data/iana regions (sunting)
Modul:Language/data/iana scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana suppressed scripts (sunting)
Modul:Language/data/iana variants (sunting)
Modul:Namespace detect (sunting)
Modul:Namespace detect/config (sunting)
Modul:Namespace detect/data (sunting)
Modul:Navbar (lihat sumber) (dilindungi)
Modul:Navbar/configuration (sunting)
Modul:Navbar/styles.css (sunting)
Modul:Navbox (sunting)
Modul:No globals (sunting)
Modul:Nota topi senarai berlabel (sunting)
Modul:String (sunting)
Modul:TableTools (sunting)
Modul:Unicode data (sunting)
Modul:Unicode data/scripts (sunting)
Modul:Yesno (sunting)

Kembali ke Bangsa Han.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Bangsa_Han"