Tardubiaa

'Na volta gh'eva jün ch'al gh'eva dü fiö.
Al püssee giuvan agh fa un bel dì a sò padar: "Pà, ohi! Dim la mè parta che mì vöj spartìm", e 'l pà l'è bü da deghla.
Passa dü o trii dì e 'stu fiö l'è fai sü fagot, gh'ha dì bandì ai sö e l'è 'ndai fina 'n coi al mund, e lì a füria 'd giöch, plandasc e cioch l'è ristà bel e biut cumè 'n veram.
'Na volta ch'l'è stai plà cumè un män, gh'è gnü 'n sül pat una grän caristia 'nta cul pais, ad manera che l'ha cmansipià a santìss suta 'na grän sgajusa.
A s'è pö luà da jün ad cui part là, che t'am la parà föra 'nt i sò camp a fé al giniral di logg.
E lì 'l crapeva 'd la vòja 'd limpìss ad giandal cumè i sò purscè, parchè 'nsün agh an deva.
Alora, pansand ai sò cas, al dzeva: "Quanci suta mè pà i la sbatan fin ch'hin vòja, e 'nscambi mì son chì a fé dla fam!
Chì l'è vura 'd furnìll, adess ciapa sü, vaga da mè pà e 'gh diga: Oh pà, mì son fai tramenta mal 'ncrunta 'l cel e ai vost ögg ad vü;
Mì m'aumerta gnanca pü 'd jess vost fiö: tignim pür cumè jün di vost sarvitù".
Lü dunca l'è spià sü e l'è gnü da sò padar: l'eva 'ncón luntän a l'ha vüst, a n'ha santü cumpassión; l'ha ciapà sü la sbruncia, gh'ha trai i brasc al col e a l'ha basà sü.
Inura 'l fiö agh fa: "Oh, pà, quanta mal j'ho mai fai mì 'ncrunta 'l cel e ai vost ögg ad vü, mì m'aumerta gnanca pü nom ad vost fiö".
'Nscambi 'l padar al da urdan ai sarvitù: "Tirè fora la pü bela müda 'd pagn e vistìl sü, e mitigh un anee 'n digh e di scarp in pee;
e tirè fora 'l videe püssee grass, degh 'na massà 'ns la cassa di còran. Trincuma e stuma 'legar.
Parchè 'stu mè fiö chì l'eva mort a 'dess l'è arsüscità, l'eva pardü e l'è stai truvà".
Intarment al prüm l'eva andai lavré, e 'ntant ch'al gneva cà, quand l'è stai renta cà sua, al senta ch'as sona e 's bala.
Gh'ha sübat spià a jün di sarvitóir e gh'ha ciamà: "'Sa ch'l'è 'stu strépat?".
E lü al gh'ha dii: "Gh'è rivà sò fradee, e sò pà l'ha fai massé 'l pü bel videe ch'as gh'eva sü".
Ma lü l'è 'ndai in bestia, e l'è propi gnenta vurü 'ndé denta; ma 'l padar l'è gnü fora lü a preghél da 'ndé denta.
Ma lü 'n resposta gh'ha dii: "Väghi gnenta, pà? L'è tanc agn che mi i ruma al vost teri e mi 'v son sempar übidì, e vü m'hii mai dai gnanca 'n cravin par andé sté 'n poo alegar cum i mè camarada.
'Dess parchè 'stu vost fiö ch'l'è fai nät tüt al fai sò cum i baltroch, l'è rabatà cà, vü gh'hii massà 'l pü bel videe ch'i uman ingrassà".
E 'l pà l'ha 'rpià: "Car al mè fiö, ti ta sè sempar cum mi, e paräcc cul ch'l'è mè l'è incassì tò".
'Dess bsugneva fé festa e sté 'n poo alegrament, parchè tò fradee l'eva mort e 'dess mò 'nscambi l'è arsüscità, l'eva pardü e 'dess l'è stai truvà".

(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878, pagg. 110-111)

L'andament del nümer de abitant del cumün de Tardubiaa l'è mustraa in de la tabela chi de sutta

Nümer de abitant

1. ↑ Statìstiche demogràfiche ISTAT. Statìstiche sö la popolasiù del Istitùto Nasiunàl de Statìstica relatìve al 31 de Dezember 2013.