Veldeke-Valkeberg
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Veldeke-krink Valkeberg ies ein van de 12 kring van Veldeke-Limburg. De vereiniging, opgeriech in 1967, hèlt ziech bezig mèt Limburgse volkscultuur, de Limburgse taal, miè bepaald 't plaatselek dialek. De krink Valkeberg besjteit oet de volgende dörper, gehuchte, buurtsjappe: Eëtenake, Aolbaek, Arensgenhout, Brokem, Berg, Dolberg, de Hièk, de Emmaberg, Ingwege, haof Euverhem, Euverhièk, Fromberg, 't Gastes, Geulem, de Gièlender, Groat Welsde, Hazel, de Hièkerbeek, Hièrewaeg, Houtem, Hölsberg, Iezere, Ingber, Klumme, de Koële, Kleingenhout, Klein Welsde, Keuteberg, Mergraote, de Neerhem, Oas, Opsjuèmer, Oud-Valkeberg, de Plenkert, Ransdel, Raor, Sjin op Geul, Sjuèmer (Sjoanbrón), Sjtraobaek, de Sjtoepert, Sjtókkem, Sjtröch, Sjuèlder, Sjunmmert, Oansel, Sint-Gerlach, Sint-Pièter, Suub, Termaar, Terbliet, 't Roeët, Vild, Valkeberg, Vroenhof, Walem, Wiesjegrach, Wolfses.
Doelsjtèlling
[bewirk | brón bewèrke]Veldeke-Valkeberg ies 'n vereiniging, die ziech bezig hèlt mèt Limburgse volkscultuur, de Limburgse taal en veural 't dialek van de krink Valkeberg en umjstreke. Taalkundig gezeen ies gein versjil tösje taal en dialek. Eder haet grammatica en lexicon. 't Enigste versjil ies dat de sjtandaardtaal volledig gedocumenteerd ies in bieveurbeeld de ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst). 't Valkebergs ies ein van de Limburgse dialekte. Mèt 't geve van dialekcursusse, thema-aovende en diverse publikaties probeert de vereiniging de doelsjtèlling te verwezelike. Vanaaf 1972 weurt eder jaor 'n Veldeke-dialekmès georganiseerd in de Slevevrouwekèrk in Valkeberg, vanaaf 2015 in de Nicolaas & Barbarakèrk. Alle mèstekste zint in 't plat. De muzikaal umliesting (ouch in 't dialek) weurt verzörg door 'n plaatselik koar (bie toerbeurt). In 2009 haet Veldeke-krink-Valkeberg 'n nuuj versie oetgegeve van 't dialekmèsbeukske. De officieel tekste van 't biesjdóm Remung (2000) zint vertaald door Veldeke-besjtuurslid Els Diederen in samewèrking mèt pesjtoar Herman Jansen. In de jaore 2019 t/m 2021 ging de Veldeke-dialekmès neet door vanwege de Coronapandemie.
't Tiedsjrief of vereinigingsblaad wat neet allein de leje van de krink Valkeberg kriege, meh alle lede van Veldeke-Limburg, ies 't Veldeke-orgaan, ouch waal gewoon Veldeke geneump. Naodat in 2006 't tiedsjrif woort opgeheve, kriege de leje Nuujsbreve en 'n jaorbook. Vanaaf 2000 kriege de leje van de krink af en toe 'n eige jaorbeukske.
Subcommissies
[bewirk | brón bewèrke]Sjtiechtinge en commissies die ónder Veldeke-Valkeberg zint gebore, wèrke of gewèrk höbbe zint:
- "Sjtiechting Sjaasbergergank" (opgeriech 1977), die de Kloes op de Sjaatsberg en de Sjaasbergergank (baevaart) in sjtand hèlt. Saer 2000 'n apaarte sjtiechting.
- Sjtiechting 't "Kruus op d'n tore" (opgeriech 1991), die ziech inzèt veur de Wilhelminatore en 't kruus, mèt zien verleechting dao-op. Noe 'n apaarte sjtiechting.
- 't "Martin Stevensfonds", 'n bibliotheek mèt Limburgensia en Valkenburgensia, 'n erfenis van bibliofiel Martin Stevens. Saer 2005 'n apaarte sjtechting.
- "Sjtiechting Vallekebergsen Dieksjónaer" (SVD), die 't Valkebergs woordebook samesjtèlt, ies saer 1995 'n apaarte sjtiechting. 't Woordebook ies oetgegeven in 2013.
Besjtuur en lede
[bewirk | brón bewèrke]De Veldeke-krink-Vallekeberg woort ge-initieerd in november 1966. In 1967 volgde de opriechting van de krink door veurz. Theo van de Voort, Anneke Ubaghs-Cobbenhagen, Jan Notten, Hais Chambille, Chris Huynen, E. Brouwers. In 1970 kaome dao Lou Pluijmen, Peter Wouters en Els Diederen bie. In de loup van de jaore make de volgende persone deil oet van 't besjtuur: Jo Straatman, Carla Pluijmaekers-Habets, René Paulssen, Frans Laeven, Marij Schoren-Buys, Jo Loozen, Henk Thewissen, Fons Winteraeken, Jos America, Lies Silverentand, Annemie Philippi, Léon Pluijmaekers.
Publikaties
[bewirk | brón bewèrke]- 1967-1975 Oos Heim-rubriek in 't Gezètsje: wekeliks periodiek in de gemeinte Valkeberg a/d Geul
- 1972 LP. (Veldeke langsjpeelplaat, div. zengersj mèt Valkebergse leedsjes)
- 1972 Mèsbeukske in 't Valkebergs veur de Veldeke-dialekmès door Anneke Ubaghs-Cobbenhagen en Lou Pluijmen.
- 1977 jubileumnummer Veldeke-Limburg-orgaan, tgv 10 jaorig besjtoon Veldeke-Valkeberg. A5 beukske (1) 26 pag.
- 1983- 1993 Veldeke-pagina 'Onder oes gezag en gesjreve' in 't kwartaal-magazine Geulrand.
- 1983 Valkebergs laeskleurplaat es veurlouper van 't:
- 1984 Valkebergs Laesplenkske, A3, ontworpe en geteikend door besjtuurslid Els Diederen.
- 1985 Volkskaersjleedsjes in 't Valkebergs, A5, 6 pag., vertalinge door de besjtuurslede Lou Pluijmen en Els Diederen
- 1985 Veldeke-rubriek in 't Limburgs Dagblad door Els Diederen
- 1985 Veldeke-kalender
- 1986 Veldeke-logo door Laeven
- 1989 Veldeke-dialekmèsbeukske samegesjtèld door Jan Notten en Lou Pluijmen
- 1992 Veldeke Vallekeberg 25 jaor 1967-1992, jubileumbeukske (2) A5 17 pag. Woa-in toneelbesjrievinge van de op te veure toneelsjtökker en 'n besjouwing euver de vereiniging door Martin Huppertz, journalist
- 1992 Rierank, 'n Bloomlezing van Valkebergs proza en Valkebergse gediechte door diechtersj en sjrieversj oet de krink. book, 112 pag. oetgegeve ter gelegenheid van 't Zilvere jubileum van Veldeke Valkeberg.
- 1999 Pakkèt van 6 dialeklèsse veur kinger van groep 7 en 8 veur de basissjoale in Valkeberg aan de Geul, samesjtèlling: Els Diederen
- 2000 Jaorbeukske, Veldeke-krink-Valkeberg
- 2001- Website [[1]] door Els Diederen
- 2001- Sjpraekweurd en gezèkdes op TV Valkenburg
- 2002- Artikel "Sjrieve van 't Valkebergs" op de website, door Jan Notten.
- 2003- "Sjtökske plat", rubriek euver volkscultuur in 't dialek in weekperiodiek Heuvelland-Actueel, gesjreve door Jan Notten, Henk Thewissen en Els Diederen.
- 2003 Veldeke-Valkeberg-jaorbeukske
- 2004 Veldeke-Valkeberg-jaorbeukske
- 2007 "Sjtökskes plat", e beukske mèt 'n verzameling van sjtökskes plat van medio 2005, 2006 en 2007, zoa-es die gepubliceerd zint gewaes in de rubriek "Veldeke-Valkeberg" in 't weekblaad Heuvelland Aktueel, auteur: Els Diederen
- 2009 Mèsbeukske in de Limburgse sjtreektaal, auteur Els Diederen
- 2011 Lèsbreef 'Mergel' veur de basissjoale in Limburg
- 2012 jaorbeukske
- 2013 'Valkebergs', 'n twiètalige (Nederlands/Valkebergs) besjrieving van 't Valkebergs (Bergs, Vilts, Hölsbergs, Houtems, Geulems, Suubs, Sjins, Walems), book, samegesjtèld door Els Diederen.
- 2014 Vernuujde oetgaaf van 't Valkebergs laesplenkske in de vorm van 'n aetmetsje.
- 2020 'Verhäölkes in 't dialek van Valkeberg en umgaeving', door versjeie auteurs in versjillende Limburgse dialekte. Vertaling in 't Valkebergs Els Diederen en Léon Pluijmaekers.
Externe link
[bewirk | brón bewèrke]De website van de Veldeke-krink-Valkeberg, ontwerp (2001) en inhoud zint van Els Diederen, ies in juli 2015 geselecteerd um in 't archief bewaard te were es digitaal erfgood in de Keuninklike Bibliotheek (KB).
- Website van Veldeke-krink-Valkeberg
- webarchivering: [[2]] (referentie: 27852973)