Hadrianus (imperator)

Hadrianus (imperator)

Res apud Vicidata repertae:

Nativitas: 24 Ianuarii 76 CE; Italica
Obitus: 10 Iulii 138; Baiae
Patria: Roma antiqua
Nomen nativum: Publius Aelius Hadrianus

Familia

Genitores: Publius Aelius Hadrianus Afer, Traianus; Domitia Paulina
Coniunx: Vibia Sabina
Proles: Lucius Aelius Caesar, Antoninus Pius
Familia: Nerva–Antonine dynasty, Aelii Hadriani

Memoria

Sepultura: Castellum Sancti Angeli

Publius Aelius Traianus Hadrianus (24 Ianuarii 76 - 10 Iulii 138) fuit imperator Romanus ab 117 usque ad mortem suam anno 138.

Hadrianus in Hispania firmae familiae colonorum natus est. Cognatus praedecessoris Traiani fuit, qui, ex uxore sua, Hadrianum esse successorem suum cum maxime sub mortem suam dixit.

Hadrianus decemvir stlitibus judicandis^(en), praefectus feriarum Latinarum causa, sexvir^[1] equitum, tribunus Legionis II Adiutricis circa annum 94 erat. Deinde tribunus Legionis V Macedonicae annis 96 et 97, tribunus Legionis XXII Primigeniae (Octobri 97 usque ad 98 erat). Tum fuit quaestor imperatoris Traiani anno 101, comes expeditionis Dacicae eodem anno, ab actis senatus 101–102, tribunus plebis anno 102, praetor anno 105, legatus Legionis I Minerviae annis 105–106 erat. Annis 106 ad usque 108 legatus Augusti pro praetore Pannoniam Inferiorem administravit et tum consul I suffectus erat. Fuit legatus Augusti pro praetore expeditione Parthica et tum (117) legatus Syriae erat. Praeterea fuit septemvir epulonum et sodalis Augustalis. Una cum Plotinia et Matidia (Hadriani socrus) Hadrianus Traianum in Orientem secutus est ad ultimam Parthicam expeditionem. Adversae valetudini succumbens imperator in ipsa mortis hora Hadrianum coram paucis adoptasse dicitur. Quam ob rem et quia eius mortem aliquamdiu occultarant rumores orti sunt Plotinam illam adoptionem conivente praefecto praetorio ementitam esse ut quem ipsa elegisset imperator fieret. Hanc traditionem secuti sunt inter alios Dio Cassius^[2] et Spartanus in Historia Augusta. Certe Hadrianus erga utramque feminam non igratus fuit. Nihilominus die 11 Augusti eiusdem anni Antiochiae imperator proclamatus est.^[3]

Publius Aelius Hadrianus senator postquam rerum potitus est Imperator Caesar Traianus Hadrianus Augustus appellatus est. Consul iterum anno 118, consul tertium (COS III) anno 119 fuit, postea consulatum non iam gessit. Pontifex maximus anno 117 factus, pater patriae anno 128 appellatus est. Tribuniciam potestatem die 11 augusti 117 accepit quae eodem anno die 10 decembris renovata est quia illo die tribuni plebis in consulum republica officium inibant. Deinde quotannis die 10 decembris renovabatur usque ad vicesimam secundam.

Regnum Hadriani insigne ab inopia bellorum erat. Victorias Traiani in Mesopotamia reddidit, habens eas non posse defendi. Inertia exercitus a ratione Hadriani ad emuniendum limitum cum munimentis perpetuis exacerbata est. Horum inclutum Vallum Aelium in Britannia est, etiam limites contra Danuvium Rhenumque cum munimentis, castellis, stationibus, et speculis ligneis muniti sunt. Ad sustinendos animos inter milites exercitationes adsiduas instituit et coram exercitum recensuit.

Hadrianus fuit patronus artium. Villam iuxta Tibur aedificavit, et Romae Pantheon Marci Agrippae cum fronte aeneo depingens duodecim deos Graecos extendit. Amator etiam fuit bonarum artium Graecarum. Anno 125, Graeciam invisit et Panhellenium, comitiam civitatum in Graecia et Asia Minore, instituit. Imperator amorem cum iuvene Graeco Antinoo habuit, qui anno 130 in Nilo periit. Saucius a dolore Hadrianus urbem Antinoöpolis aedificavit, eum inter deos retulit, et multa monumenta cum imagine eius mandavit.

Hadrianus primo misericors Iudaeis, promittens Hierosolyma, adhuc in ruina postquam Titus urbem delevit anno 70, renovare. Iudaei autem cum urbem paganum aedificare vellet offensi sunt. Hadrianus etiam novum templum Iovi dedicatum aedificavit et circumcisionem proscripsit, quam esse lacerationem habuit. Anno 132, Simon Bar Kokhba rebellavit. Rebellio anno 135 oppressus est, sed caesi Romani graves erant. Imperator religioni et fastis Iudaicis interdixit, et monumenta ipsius Iovisque in templo posuit. Provincia Iudaea Syria Palaestina factus est, Aelia Capitolina capite, olim Hierosolymis. Iudaei in urbe ingredi interdicti sunt.

Hadrianus anno 138 mortuus est, ab Antonino Pio successus.

• Mémoires d'Hadrien sc. "Memoriae Hadriani" anno 1951 a Margarita Yourcenar scripta

• Aurelius Victor, De Caesaribus 14
• Cassius Dio, Historia Romana liber 69 (pars huius operis deperdita quidem sed a monacho Byzantino Xiphilino abbreviata)
• Epitome de Caesaribus 14
• Eutropius, Breviarium 8.6-7
• Historia Augusta, "Vita Hadriani" Aelio Spartiano tributa
• Pausanias libro primo Graeciae descriptionis capitulo V(5)

• Pons Aelius

Vicimedia Communia plura habent quae ad Aelium Hadrianum spectant.

• T. D. Barnes, "Hadrian and Lucius Verus" in Journal of Roman Studies vol. 57 (1967) pp. 65–79
• Anthony R. Birley, Hadrian: the restless emperor. Londinii: Routledge, 1997. ISBN 0-415-16544-X
• Royston Lambert, Beloved and God: the story of Hadrian and Antinous. Londinii: Phoenix Giants, 1997. ISBN 1-85799-944-4
• E. M. Smallwood, Documents Illustrating the Principates of Nerva, Trajan and Hadrian. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 1966.
• Elizabeth Speller, Following Hadrian: a second-century journey through the Roman Empire. Londinii: Review, 2003. ISBN 0-7472-6662-X
• Ronald Syme, Tacitus. Oxonii: Oxford University Press, 1958.
• Syme, Ronald. 1988. "Journeys of Hadrian." Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 73: 159–70. PDF.
• Marguerite Yourcenar, Mémoires d'Hadrien. 1951 (mythistoria biographica)

• Animula vagula blandula