kew
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr 1
biguhêre| Zayenda nêr a binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kew | kew |
| Îzafe | kewê | kewên |
| Çemandî | kewî | kewan |
| Nîşandera çemandî | wî kewî | wan kewan |
| Bangkirin | kewo | kewino |
| Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kewek | kewin |
| Îzafe | kewekî | kewine |
| Çemandî | kewekî | kewinan |
kew nêr k-ya nerm
- (balinde) Firindeyek nêçîrê yê kêm-fir e û koçeriyê nakin
(wek firindeyê neteweyî yê kurdan têt hesibandin). - firandin, avêtin
(wek "tê kew kirin" tê siviyandinê, "kevrek dû kûçik de kew kir")
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- Hûr kir cesed qewsên semed tîr dan kebed dad û meded
Cerhan ji new xwîn daye kew 'işqa me lew meşhûr-i bû
Lew yek neseq min tên sebeq nûra yeqeq da dil şefeq — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herweha
biguhêre- kewderî[1], bi îngilizî "ptarmigan, grouse" û bi fransî "perdrix des neiges, lagopède, gelinotte"
- kewê çîrik, kewçîr
- kewê gozel[2], bi îngilizî "red partridge" û bi fransî "bartavelle, perdrix rouge".
- kewê ribat, kewê ribaş, bi îngilizî "partridge" û bi fransî "perdrix cacabe".
- kewê sûsik, kewsûsk, bi îngilizî "gray partridge" û bi fransî "perdrix grise".
Bi alfabeyên din
biguhêreEtîmolojî
biguhêreOnomatopoetîk ji dengê wan ("keb-keba kewan": b > w), hevreha soranî کهو (kew), kelhurî kewk, farisî کبک (kebk), bextiyarî کوگ (kewg) yan jî têkilî kevok û kotirê û "kew" (rengê şîn), li jêr binere.
Bikaranîn
biguhêre- kewdan (navdêr)
Jê
biguhêreNavê zanistî
biguhêreBi zaravayên din
biguhêreWerger
biguhêre- Albanî: thëllëzë → sq
- Almanî: Rebhuhn → de nt
- Altayiya başûrî: торлоо (torloo)
- Aragonî: perdiz m
- Aromanî: piturniclji m, pitruniclji m, pirdic n, pirdicã m
- Asamî: তিতৰ (titor), তিতৌ (titou)
- Astûrî: perdiz m, pámpana m
- Azerî: kəklik → az
- Baskî: eper → eu
- Belarusî: курапатка m (kurapatka)
- Bextiyarî: کوگ
- Bretonî: klujar c’hris, klujar → br m
- Bulgarî: яребица → bg m (jarebica)
- Çamicuroyî: s̈honoto
- Çekî: koroptev → cs m, orebice m
- Çerokî: ᎫᏇ (guque)
- Çînî:
- Çukçî: рэвымрэв
- Dalmatî: pernaica m
- Danmarkî: agerhøne → da g
- Erebî: حَجَل → ar n (ḥajal), قبج → ar (qabj)
- Erebiya fasî: حْجل n (ḥjəl)
- Ermenî: կաքավ → hy (kakʻav)
- Esperantoyî: perdriko
- Estonî: nurmkana, põldpüü → et, püü
- Evenkî: хе̄лакӣ (hēlakī)
- Farisî: کبک → fa (kabk), زرچ (zareč), دج → fa (daj)
- Ferî: akurhøna m
- Fînî: peltopyy → fi, punapyy → fi
- Fransî: perdrix → fr m, garbon → fr m, perdreau → fr n
- Friyolî: pernîs
- Frîsî: patriis
- Gaelîka skotî: peurtag
- Galîsî: perdiz → gl m, perdigoto n
- Gurcî: კაკაბი → ka (ḳaḳabi)
- Gutnişî: akerhyns
- Haîtî: pèdri
- Hewramî: ژەرەژی (žaražī)
- Hindî: तीतर → hi n (tītar)
- Holendî: patrijs → nl m
- Îbranî: חוגלה \ חָגְלָה m (khoglá)
- Îdoyî: perdriko → io
- Îngilîzî: partridge → en
- Îrlendî: patraisc
- Îtalî: pernice → it m
- Îtelmenî: рэвнэ (revne)
- Îzlendî: akurhæna m
- Japonî: 山鶉 (やまうずら, yamauzura), ヤマウズラ → ja (yamauzura)
- Kalmîkî: йотун (yotun)
- Katalanî: perdiu → ca m
- Keçwayî: yutu, cakwa
- Ketî: ассуп
- Kîkûyûyî: ngware 9 an 10
- Ladînî: gialina da mont m
- Latînî: perdīx n an m
- Latviyayî: laukirbe, irbe → lv
- Lîtwanî: kurapka → lt
- Lîvonî: pīki (Perdicinae), nurmpīki (Perdix), nurmkanā (Perdix)
- Luksembûrgî: Feldhong → lb nt
- Makedonî: ере́бица m (erébica)
- Maltayî: ħaġla m
- Manksî: patrag
- Mazenderanî: کوک (kok)
- Mecarî: fogoly → hu
- Mongolî: ятуу → mn (jatuu)
- Montagnaîsî: pineu
- Nanticokeyî: kittycawn dipqua
- Navajoyî: naaʼahóóhaiłbáhí
- Nedersaksî: Rapphohn nt
- Nîvxî: пағи (paꜧi), тлеурӈа (tleurŋa)
- Normandî: pèrdrix m
- Norwecî:
- Ojibweyî: bine
- Oksîtanî: perditz → oc n
- Osmanî: ككلیك (keklik)
- Palî: tittira n
- Polonî: kuropatwa → pl m
- Portugalî: perdiz → pt m
- Prusiya kevn: laukagerta
- Puncabî: ਤਿੱਤਰ → pa (tittar)
- Romagnolî: parniz m, sterna m
- Romancî: pernisch, pernisch grischa
- Romanî: divlio-kaini m
- Romanyayî: potârniche → ro m
- Rusî: куропа́тка m (kuropátka)
- Samiya bakurî: bealdobakku
- Sanskrîtî: किकिदीवि → sa n (kikidīvi), तित्तिर → sa n (tittira)
- Sardînî: perdixi cixinali, perdighe d’abba
- Sirboxirwatî:
- Skanî: agerhøna m, agerhøns nt pj
- Slovakî: jarabica m
- Slovenî: jerebica → sl m
- Sorbî:
- Spanî: perdiz → es m
- Swêdî: rapphöna → sv g
- Tamîlî: கௌதாரி → ta (kautāri)
- Taşelhitî: ⵜⴰⵙⴽⴽⵓⵔⵜ m (taskkurt), ⴰⵡⵉⵔⵊ n (awirj)
- Teterî: кыр тавыгы (qır tawığı)
- Tirkî: keklik → tr
- Ûkraynî: куріпка m (kuripka), куріпка сіра m (kuripka sira)
- Walonî: pietris → wa m
- Weylsî: petris n pj an m pj
- Wîlamowî: raubhün
- Yukaghiriya bakurî: лабунмэ (labunme)
- Yûnanî: πέρδικα → el m (pérdika)
- Kevn: πέρδιξ n an m (pérdix)
- Zhuangî: roegfek
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
biguhêre| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kew | kew |
| Îzafe | kewa | kewên |
| Çemandî | kewê | kewan |
| Nîşandera çemandî | wê kewê | wan kewan |
| Bangkirin | kewê | kewino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | kewek | kewin |
| Îzafe | keweke | kewine |
| Çemandî | kewekê | kewinan |
kew mê k-ya req
- Kewîn yan kewandin.
- Refesekaneka Evdilcebarê kever daye, di êvara Xwedê de li ser tov bûye çar toxtorên eskeriyê. De birîndarê xweşmêrî dikelînin, ... birako çima di êvara Xwedê de lê binêre kew lê nayê. — (Dengbêj Apê Bekir-Evdilcebar Çawuş)
- Bicihbûna daxwazê.
- Kewa wî hat. ― Daxwaza wî bi cih hat.
Jê
biguhêreWerger
biguhêreNavdêr 3
biguhêrekew mê
Etîmolojî
biguhêreBide ber ermenî կապույտ (kapuyt, “şîn”) lê ihtimalen ji azerî göy (“şîn”) ji tirkîkiya kevn *kök (şîn), hevreha tirkmenistanî gök (şîn), oyxurî كۆك (kök, “şîn”), tirkî gök (esman). Di tirkî de maneya vê peyvê ji "şîn" guheriye û bûye "esman" û li şûna wê bo rengê şîn peyva mavi ya ji erebî "mawî=avî" cih girtiye.
Werger
biguhêreÇavkanî
biguhêreNavdêr
biguhêrekew