Екінші Таулы Қарабақ соғысы (2020) бетінің кодын көру

← Екінші Таулы Қарабақ соғысы (2020)

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪Jon Kolbert‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Start of block: 06:29, 2024 ж. мамырдың 13
Expiry of block: 06:29, 2029 ж. мамырдың 13

Your current IP address is 3.91.156.70. The blocked range is 3.91.0.0/16.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Қарулы қақтығыс|қақтығыс=Екінші Таулы Қарабақ соғысы|сурет=2020 Nagorno-Karabakh war map.png|дата=2020 жыл 27 қыркүйек - 10 қараша|орын=Таулы Қарабақ және іргелес аумақтар|нәтиже=[[Әзірбайжан]] жеңісі<ref>{{cite web|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20201210-one-nation-two-states-on-display-as- erdogan -visits-azerbaijan-for-karabakh-victory-parade|title=Ердоған Қарабақтағы жеңіс парадына Әзірбайжанға барған кездегі "Бір ұлт, екі мемлекет" көрсетілді|дата=10 желтоқсан 2020 жыл|баспагер=[[Франция 24]]|цитата = Әзірбайжанның тарихи жеңісі Ердоған үшін маңызды геосаяси төңкеріс болды, ол Түркияның бұрынғы кеңестік Кавказ аймағындағы күш-делдалдық рөлін нығайтты.|access-date=2022-12-12|archive-date=2021-01-09|архив - url=https://web.archive.org/web/20210109150139/https://www.france24.com/en/asia-pacific/20201210-one-nation-two-states-on-display-as-erdogan - visits-azerbaijan-for-karabakh-victory-parade|deadlink=no}}</ref><ref name="victory bbc">{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/ world -europe-54882564|title=Армения, Әзірбайжан және Ресей Таулы Қарабақ бейбіт келісіміне қол қойды|дата=10 қараша 2020 жыл|баспагер=[[BBC]]|quote=Бакудегі BBC арнасының [[Герин, Орла|Орла Герин]] тұтастай алғанда мәміле Әзірбайжанның жеңісі және Арменияның жеңілісі ретінде қарастырылуы керек.|access-date=2022-12-12|archive-date=2020-11-09|archive-url=https:// web .archive.org/web/20201109235223/https://www.bbc.com/news/world-europe-54882564|deadlink=no}}</ref>
* Қол қойылды [[2020 жылғы 10 қарашадағы Таулы Қарабақтағы атысты тоқтату туралы мәлімдеме|2020 жылғы 10 қарашадағы атысты тоқтату туралы мәлімдеме]].
* Әзірбайжан өзінің территориялық сатып алуларын сақтап қалды.
* Таулы Қарабаққа ресейлік бітімгершілік күштері енгізілді.
* Армения территориясы арқылы Әзірбайжанның батыс облыстары мен [[Нахичеван Автономиялық Республикасы|Нахичеван Автономиялық Республикасы]] арасындағы көлік қатынасы ашылды. Көлік коммуникацияларын [[РФ ФҚҚ Шекара қызметі|Ресей Федералдық қауіпсіздік қызметінің Шекара қызметі]] бақылайды.
* [[Армениядағы наразылықтар (2020)|Армениядағы саяси дағдарыс]] басталуы.|өзгерістер=Соғыс кезінде:
* Соғыс қимылдары кезінде 5 қала, 4 қала және 286 ауыл Әзірбайжан күштерінің ба��ылауына өтті<ref>{{Cite web |lang=tr |url=https://www.cnnturk.com/dunya/son-dakika -haberi- azerbaycan-cumhurbaskani-duyurdu-49-yerlesim-yeri-daha-kurtarildi |title=Son dakika haberi: Azerbaycan Cumhurbaşkanı duyurdu: 49 yerleşim yeri daha kurtarıldı |веб-сайт=[[CNN Türk]] |дата=9 қараша 2020 жыл | кіру күні =9 қараша 2020 жыл |archive-date=2020-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201115170214/https://www.cnnturk.com/dunya/son- dakika-haberi -azerbaycan-cumhurbaskani-duyurdu-49-yerlesim-yeri-daha-kurtarildi |deadlink=no }}</ref>, бүкіл [[Әзербайжан-Иран шекарасы]]. Солтүстік секторда Әзірбайжан әскері бірқатар стратегиялық биіктіктер мен елді мекендерді бақылауға алды<ref>{{Cite web |url=https://www.bbc.com/russian/features-54490812 |title="Содан кейін - соғыс». Қарабақ қақтығыс аймағындағы майдан шебіндегі өлі қалалар мен өмір // BBC Орыс қызметі, 10/10/2020 |access-date=2020-10-10 |archive-date=2021-10-30 |archive-url=https ://web.archive.org/web/20211030150556/https://www.bbc.com/russian/features-54490812 |deadlink=no }}</ref>. Оңтүстікте Әзірбайжан әскері Иранмен шекаралас аумақты, сондай-ақ [[Шуша|Шуша]] қаласын толық бақылауға алды.

Атыс тоқтатылғаннан кейін:
* Таулы Қарабахтың кейбір бөліктері Арменияның бақылауындағы Таулы Қарабақ айналасындағы барлық аумақтармен бірге 2020 жылдың 1 желтоқсанында Әзірбайжанға қайтарылды.
* Аймақтағы барлық экономикалық және көлік байланыстарының құлпын ашыңыз
* Нахичеван Автономиялық Республикасын Әзірбайжанның батыс облыстарымен байланыстыратын жаңа көлік коммуникациялары салынуда.|қарсылас1=* {{Ту|Таулы Қарабақ Республикасы}} Таулы Қарабақ Республикасы<br>{{ту|Армения}} Армения|қарсылас2=* {{ту|Әзірбайжан}} Әзірбайжан|командир1=[[Сурет:Flag of Artsakh.svg|26px]] [[Арайик Арутюнян]] <br/><small>(Танылмаған [[Таулы Қарабах Республикасының]] президенті, Жоғарғы Бас қолбасшы)</small ><br/> [[Сурет:Flag of Artsakh.svg|26px]] [[Жалал Арутюнян]]<br/><small>([[Таулы Қарабақ Республикасы]] 27 қазанға дейін Қорғаныс министрі)<br/>[[Сурет:Flag of Artsakh.svg|26px]] Микаел Арзуманян<br/><small>(27 қазаннан бастап [[Таулы Қарабақ Республикасы]] Қорғаныс министрі)</small>|командир2=[[Сурет:Flag of Azerbaijan.svg|26px]] [[Ильхам Хейдарұлы Әлиев|Ильхам Әлиев]]<br/><small>(Әзербайжан президенті, Жоғарғы қолбасшы)</small><br/>[[Сурет:Flag of Azerbaijan.svg|26px]] [[Закир Хасанов]]<br/><small>(Әзербайжанның қорғаныс министрі)</small><br/>[[Сурет:Flag of Azerbaijan.svg|26px]] [[Маис Бархударов ]] <ref name="Бархударов">[https://mod.gov.az/ru/news/general-major-mais-barhudarov-my-budem-srazhatsya-chtoby-polnostyu-unichtozhit-protivnika-32377.html Генерал-майор Майс Бархударов: «Менің будем сражаться, чтобы полность уничтожит отсрына»]</ref><br/><small>(әскери бөлім командирі)</small><br/>[[Сурет:Flag of Azerbaijan.svg|26px ]] [[Хикмат Мирзаев]]<ref name="Mirzaev">[https://az.sputniknews.ru/azerbaijan/20201004/425110222/Ilkham-Aliev-pozdravil-komandirov-i-lichnyy-sostav -korpusov-osvobodivshikh -Dzhabrail.html Илхам Алиев поздовил командиров и личный состав корпусов, освободивших Джабраил]</ref><br/><small>(Арнайы жасақ командирі; бөлімше командирі)</small><br/>[[ Сурет:Flag of Azerbaijan.svg|26px]] [[Хикмат Хасанов]]<ref name="Gasanov">[https://mod.gov.az/ru/news/general-major-hikmet-gasanov-pobednyj- nastroj-voennosluzhashih-obespechit -nashu-pobedu-32527.html Генерал-майор Хикмет Гасанов: «Победный настрой военнослужащих обеспечит нашу победу»]</ref><br/><small>(Мемлекеттік шекара қызметінің басшысы)</small>|күштер1=[[Сурет:Army Artsakh.jpg|24px]] [[Таулы Қарабах Республикасының қорғаныс армиясы|Таулы Қарабах Республикасының қорғаныс армиясы]]|күштер2=[[Сурет:Azerbaijan Armed Forces.png|30px]] [[Әзербайжан қарулы күштері]]|жалпы шығындар=Азаматтық шығын:
161 қайтыс болды,
586 жараланған,
22 жоқ.}}

'''Екінші Таулы Қарабақ соғысы''' — 2020 жылы даулы аймақтағы [[Таулы Қарабақ]] пен оған жақын аумақтарда орын алған қарулы қақтығыс болды. Бұл [[Әзірбайжан]], [[Армения]] және өзін-өзі жариялаған армяндық жікшіл [[Таулы Қарабақ Республикасы]] қатысатын аймақтағы шешілмеген қақтығыстың өршуі болды. Соғыс 44 күнге созылды және Әзірбайжанның жеңісімен аяқталды, жеңіліс Арменияда үкіметке қарсы наразылықтарды тудырды. Аймақта соғыстан кейінгі қақтығыстар жалғасты, оның ішінде 2022 жылы айтарлықтай қақтығыстар болды.

Ұрыс 27 қыркүйек күні таңертең Бірінші Таулы Қарабақ соғысынан (1988–1994) кейін құрылған байланыс сызығы бойындағы Әзірбайжан шабуылымен басталды. Қақтығыстар әсіресе оңтүстік Таулы Қарабахтың таулы аудандарында қарқынды болды. Түркия Әзірбайжанға әскери қолдау көрсетті.

Соғыс [[Ұшқышсыз ұшу аппараты|ұшқышсыз ұшақтарды]], сенсорларды, алыс қашықтықтағы ауыр артиллерия мен [[Ракеталық қару|зымырандық соққыларды]] орналастырумен, сондай-ақ мемлекеттік үгіт-насихатпен және [[Ақпараттық соғыс|ақпараттық соғыста]] әлеуметтік желілердегі ресми аккаунттарды пайдаланумен ерекшеленді. Атап айтқанда, Әзірбайжанның ұшқышсыз ұшақтарды кеңінен қолдануы қақтығыстың нәтижесін анықтауда шешуші рөл атқарды. Көптеген елдер мен [[Біріккен Ұлттар Ұйымы]] қақтығысты қатаң айыптап, екі тарапты шиеленісті бәсеңдетуге және мағыналы келіссөздерді қайта бастауға шақырды. Ресей, Франция және Америка Құрама Штаттарының аралығымен жасалған үш атысты тоқтату келісімі қақтығысты тоқтата алмады.

Таулы Қарабахтағы екінші үлкен қала Шушаны басып алғаннан кейін 2020 жылдың 10 қарашасынан бастап осы аймақтағы барлық соғыс қимылдарын тоқтататын атысты тоқтату туралы келісімге қол қойылды. Соғыс соңында қол қойылған атысты тоқтату келісімі соғыс қимылдарына қатысты үлкен өзгерістерге әкелді. Таулы Қарабахтағы аумақтарды және оған жақын аудандарды бақылау. 2000-ға жуық ресейлік сарбаз Армения мен Таулы Қарабақты байланыстыратын Лачин дәлізі бойына бітімгершілік күштері ретінде орналастырылды, олардың мандаты кемінде бес жыл. Соғыс аяқталғаннан кейін, расталмаған саны армяндық әскери тұтқындар Әзірбайжанда тұтқында болды, олар қатыгез қарым-қатынас және оларға қарсы айып тағылып, [[БҰҰ-ның халықаралық соты|халықаралық сотта іс қозғалды]].

2023 жылдың мамырында Армения Қарабақты Әзірбайжанның бір бөлігі ретінде тануға дайын екенін мәлімдеді.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

[[Санат:Екінші Қарабақ соғысы]]
[[Санат:Әзірбайжан шайқастары]]
[[Санат:Армения шайқастары]]
[[Санат:Таулы Қарабақ Республикасындағы шайқастар]]
[[Санат:XXI ғасыр соғыстары]]
[[Санат:Әзірбайжанның қазіргі тарихы]]
[[Санат:Ильхам Хейдарұлы Әлиев]]

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Cite web (өңдеу)
Үлгі:Deadlink (өңдеу)
Үлгі:Ref-info (өңдеу)
Үлгі:Ref-lang (өңдеу)
Үлгі:Ref-tr (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Tnavbar (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Байрақ/Армения (өңдеу)
Үлгі:Байрақ/Таулы Қарабақ Республикасы (өңдеу)
Үлгі:Байрақ/Әзербайжан (өңдеу)
Үлгі:Байрақ/Әзірбайжан (өңдеу)
Үлгі:Дереккөздер (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Инфобокс (өңдеу)
Үлгі:Ту (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Ту/icon (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Қарулы қақтығыс (кодын көру) (жартылай қорғалған)

Екінші Таулы Қарабақ соғысы (2020) бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Екінші_Таулы_Қарабақ_соғысы_(2020)» бетінен алынған

Екінші Таулы Қарабақ соғысы (2020) бетінің кодын көру

Навигация мәзірі

Іздеу