Saltar ao contido

Bordeos

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Revisión feita o 27 de novembro de 2023 ás 17:09 por Breogan2008 (conversa | contribucións)
(dif) ← Revisión máis antiga | Revisión actual (dif) | Revisión máis nova → (dif)
Modelo:Xeografía políticaBordeos
Bordeaux (fr)
Bordèu (oc) Editar o valor en Wikidata
Imaxe

Localización
lang=gl Editar o valor en Wikidata Mapa
 44°50′16″N 0°34′46″O / 44.8378, -0.5794
Public institution of intermunicipal cooperation with own taxation (en) TraducirBordeaux Métropole (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Capital de
Poboación
Poboación261.804 (2021) Editar o valor en Wikidata (5.303,97 hab./km²)
Xeografía
Situado na entidade territorial estatísticaQ108921269 Traducir
Q3550948 Traducir Editar o valor en Wikidata
Superficie49,36 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porRío Garona Editar o valor en Wikidata
Altitude6 m-1 m-42 m Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Burdigala (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Creaciónséculo V a. C. Editar o valor en Wikidata
Evento clave
Organización política
• Alcalde Editar o valor en WikidataPierre Hurmic (pt) Traducir (2020–) Editar o valor en Wikidata
Membro de
Identificador descritivo
Código postal33000, 33100, 33200, 33300 e 33800 Editar o valor en Wikidata
Fuso horario
Outro
Irmandado con
Bristol (1947–)
Lima (1956–)
Quebec (1962–)
Os Ánxeles (1964–)
Múnic (1964–)
Porto (1978–)
Bakú (1979–)
Fukuoka (1982–)
Madrid (1984–)
Ashdod (1984–)
Casablanca (1988–)
San Petersburgo (1992–)
Riga (1993–)
Cracovia (1993–)
Wuhan (1998–)
Bamaco (1999–)
Bilbao (2000–)
Orán (2003–)
Uagadugú (2005–)
Ramala (2007–) Editar o valor en Wikidata

Páxina webbordeaux.fr Editar o valor en Wikidata
Facebook: bordeauxmaville Twitter: Bordeaux Instagram: villedebordeaux LinkedIn: mairie-bordeaux Youtube: UCxOwjNbiDU8YXQhJUtXOb0w Editar o valor en Wikidata

Bordeos[1] (en occitano: Bordèu; en francés: Bordeaux) é unha cidade do suroeste de Francia, capital da rexión de Nova Aquitania e do departamento da Xironda. Está cruzada polo río Garona. O seu xentilicio en lingua galega é bordelés/-esa, e burdigalense/-a.[2][3]

É un porto accesible para os barcos de altura. Pero os máis atracan augas abaixo do Gironde, principalmente en Verdon. Posúe a derradeira ponte da embocadura do Gironda, a ponte de Aquitania. Máis alá, o Garona, e despois o Gironde, non son franqueables máis que por algúns barcos.

Urbanismo

[editar | editar a fonte]

Bordeos é unha cidade na que o desenvolvemento precoz conduciu rapidamente á urbanización completa do territorio municipal, e tamén ó crecemento nos barrios dos arredores, dende o comezo do século XX, como demostra a evolución do número de habitantes.

Tras un período de rápido despoboamento e de importantes traballos de renovación dos barrios máis antigos, a poboación da cidade estabilizouse. Ó mesmo tempo, a aglomeración desenvolveuse a un ritmo rápido, debido a unha forte urbanización. Isto está moi ligado ó feito de que a tipoloxía das construcións da aglomeración bordelesa excede raramente dous, ás veces tres andares, nos arrabaldes.

Despois de abandonado un proxecto de metro automático, Bordeos dotouse dunha especie de tranvía, inaugurado o 21 de decembro de 2003.

Bordeos foi fundada no século III aC co nome de Burdigala polos Bituriges Vivisci (literalmente "biturixes desprazados"), que eran un pobo galo da rexión de Bourges. An primeira localización situouse na embocadura do Devèze, un afluente do Garona, próximo ó Gironde.

Nesa época actuou como un emporium, un tipo de vila de comerciantes, controlando as rotas do estaño e do chumbo entre os portos galos do río Loira e a república romana. Despois da ocupación romana, Burdigala desenvolveuse e acabou por se converter na cidade máis opulenta da Galia. No século II quitoulle a Saintes (daquela Mediolanum Santonum) o título de capital administrativa da provincia de Aquitania.

Do século XII ao século XV a cidade é un feudo dos reis de Inglaterra. O século XVIII é a súa época dourada, co florecente comercio coas Antillas. As suntuosas mansións costeiras son desa época. Durante a primeira guerra mundial, estando París ameazado polo avance dos exércitos alemáns, o goberno francés reprégase en Bordeos. Fixo mesmo de capital en 1940, antes da derrota.

Administración

[editar | editar a fonte]

Dende 1966, Bordeos é a sede da Comunidade Urbana de Bordeos, que comprende 27 concellos: Ambarès-et-Lagrave, Ambès, Artigues-près-Bordeaux, Bassens, Bègles, Blanquefort, Bordeos, Bouliac, Le Bouscat, Bruges, Carbon-Blanc, Cenon, Eysines, Floirac, Gradignan, Le Haillan, Lormont, Mérignac, Parempuyre, Pessac, Saint-Aubin-de-Médoc, Saint-Louis-de-Montferrand, Saint-Médard-en-Jalles, Saint-Vincent-de-Paul, Le Taillan-Médoc, Talence, Villenave-d'Ornon.

Rúa dos irmáns Bonie
Place de la Bourse
Igrexa de Saint Pierre

Bordeos está dividido en 8 cantóns:

  • O 1º cantón conta 24.453 habitantes,
  • O 2º cantón conta 23.855 habitantes;
  • O 3º cantón conta 31.634 habitantes;
  • O 4º cantón conta 30.994 habitantes;
  • O 5º cantón conta 25.184 habitantes;
  • O 6º cantón conta 27.302 habitantes;
  • O 7º cantón conta 12.993 habitantes;
  • O 8º cantón conta 38.948 habitantes.

Monumentos

[editar | editar a fonte]

A cidade está clasificada como Patrimonio da Humanidade grazas ao seu conxunto escultórico e arquitectónico.

  • Monumento ós xirondinos e á República.
  • Grand Théâtre.
  • Ponte de Pedra.
  • Catedral de Santo André.
  • Palacio Rohan, onde está a casa do concello.
  • Praza das Quinquonces, segunda praza máis grande de Francia (despois da praza da Concordia en París).
  • Palacio Gallien, derradeiro vestixio da época galo-romana.
  • Porta Cailhau, unha das portas da antiga muralla medieval.
  • La Grosse Cloche, segunda porta restante da antiga muralla medieval.
  • Torre Pey Berland.

Educación

[editar | editar a fonte]

Cidades irmás e socias

[editar | editar a fonte]

Cidades irmás

[editar | editar a fonte]

Cidades socias

[editar | editar a fonte]
  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para bordelés.
  2. "Bordelés-sa". Digalego.xunta.gal. Consultado o 9 de agosto de 2019. 
  3. "Burdigalense". Digalego.xunta.gal. Consultado o 9 de agosto de 2019. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]