Astenia

Pode ter moitas causas e moi variadas, malia que a máis frecuente é o estrés. A depresión tamén pode producir astenia.

Unha hipótese sostén que a astenia se debe á diminución de beta-endorfinas, substancias que segrega o sistema endócrino, e que son responsábeis da diminución da sensación de dor. Pode aparecer tamén no marco dun trastorno obsesivo compulsivo da personalidade, paralelamente aos trazos de rixidez do carácter e falta de flexibilidade.

Polo xeral adoita comezar ao amencer, isto é, predomina pola mañá sendo variábel co percorrer do día. Non mellora ou mesmo empeora co repouso, e adoita estar asociada a un trastorno do sono. Cando é por causas reactivas é porque aparece após un exceso de actividade física ou mental. Cando é por causas psiquiátricas é por asociación á síndrome depresiva.

Caracterízase por ter un predominio vespertino, isto é, a altas horas do serán. Adoita ser fixa, sen variacións ou flutuacións co transcorrer do día. Agrávase coa actividade e mellora após o sono.^[2] A presunta causa orgánica pode ser:

• Infeccións ou acción de citoquinas.
• Hematolóxica, coma nos casos de anemia.
• Endócrina, por hipotiroidismo.
• Musculares por miopatías, miastenia gravis, déficit de potasio, e outras patoloxías.
• Dixestiva, coma na doenza celíaca, hepatopatía crónica o malabsorción intestinal.
• Neurolóxica
• Iatroxénica, por acción de certos fármacos.
• Intoxicación por cadmio.

Os síntomas principais da astenia son a fatiga e a apatía con sensación de falla de enerxía e motivación, esgotamento ou cansazo. A astenia pode afectar mesmo ás funcións intelectuais, producindo perda de memoria, déficit de atención, concentración e vixilancia. Frecuentemente evidéncianse outros trastornos psicolóxicos incluíndo unha percepción alterada do mundo externo, trastornos da propia personalidade ou ansiedade. A astenia pode afectar tamén ás funcións sexuais producindo unha diminución do desexo sexual e unha disfunción eréctil. Os trastornos físicos máis comúns son a perda de apetito, fatiga muscular e trastornos á hora de conciliar ou manter o sono.

Porén, astenia non é sinónimo de somnolencia. Somnolencia e apatía, entendida como indiferenza, poden ser síntomas da fatiga normal após un esforzo físico intenso ou mesmo da privación do sono. Se non remite cun correcto sono ou cun ambiente pouco estresante, ha de ser valorada medicamente.^[3] Outras causas frecuentes de astenia son as causas cardíacas e oncolóxicas, pola súa gravidade, a inxesta de drogas ou alcol, a depresión e o embarazo en adolescentes, a síndrome de apnea obstrutiva do sono e o maltrato, tanto a nivel escolar (bullying) como familiar.

Ao tratarse dun proceso adaptativo do organismo, non existen tratamentos específicos para curar a astenia, polo que non existen medicamentos curativos como tales.^[4] Aínda así, si existen algunhas condutas que axudan a que o corpo e a mente se adapten mellor e con maior facilidade. Unha correcta hixiene do sono, unha alimentación saudábel e equilibrada, unha vida libre de estrés físico e psicolóxico, son praxis que poden axudar a curar unha situación de astenia.

Se con estas medidas non se soluciona o problema, ou se demostra que tras dita astenia hai un proceso médico subxacente (como por exemplo, anemia), cómpre solucionar en primeiro lugar esa doenza. Após solucionar o problema clínico subxacente, a astenia debería desaparecer.

A astenia pode aparecer en múltiples infeccións e doenzas, tanto orgánicas como funcionais. Por exemplo:

• Acromegalia
• Amigdalite bacteriana
• Anemia
• Endocardite infecciosa
• Doenza de Addison
• Doenza de Wernicke.
• Esclerose lateral amiotrófica
• Esclerose múltiple
• Fibromialxia
• Lupus
• Galactosemia
• Hipoparatiroidismo en fase crónica
• Insuficiencia cardíaca esquerda inicial
• Mononucleose
• Sida

• Depresión (psicoloxía)

• astenia.net Información xeral sobre a astenia (en castelán).