Costa Rica, oficialmente República de Costa Rica, é un país de América Central, limitado ó norte por Nicaragua, ó leste polo mar Caribe e por Panamá e ó sur e oeste polo océano Pacífico. Tamén pertence ó país a illa do Coco, no océano Pacífico. Ten unha poboación de arredor de 5 millóns de habitantes e unha área de 51 060 quilómetros cadrados. Arredor de 333 980 persoas viven na capital e meirande cidade, San Xosé, con case 2 millóns de persoas vivindo na área metropolitana.[1]

Modelo:Xeografía políticaCosta Rica
República de Costa Rica (es) Editar o valor en Wikidata

HimnoHimno nacional de Costa Rica Editar o valor en Wikidata

Lema«Vivan siempre el trabajo y la paz» Editar o valor en Wikidata
Localización
Editar o valor en Wikidata Mapa
 10°N 84°O / 10, -84
CapitalSan Xosé Editar o valor en Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación5.044.197 (2022) Editar o valor en Wikidata (98,56 hab./km²)
Lingua oficiallingua castelá Editar o valor en Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie51.179,92 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porMar Caribe e Océano Pacífico Editar o valor en Wikidata
Punto máis altoCerro Chirripó (3.820 m) Editar o valor en Wikidata
Punto máis baixoMar Caribe (0 m) Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación1821 Editar o valor en Wikidata
Santo padrónVirxe dos Anxos Editar o valor en Wikidata
Organización política
• Presidente Editar o valor en WikidataRodrigo Chaves Robles (2022–) Editar o valor en Wikidata
Órgano lexislativoAsemblea Lexislativa de Costa Rica , (Escano: 57) Editar o valor en Wikidata
Membro de
PIB nominal64.616.482.168 $ (2021) Editar o valor en Wikidata
Moedacolón costarriqueño Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.cr Editar o valor en Wikidata
Prefixo telefónico+506 Editar o valor en Wikidata
Teléfono de emerxencia911 e 112 Editar o valor en Wikidata
Código de paísCR Editar o valor en Wikidata

Páxina webpresidencia.go.cr Editar o valor en Wikidata
BNE: XX451070

O estado soberano de Costa Rica é unha república constitucional, presidencial e unitaria. É recoñecida pola súa democracia e estable e duradeira, e pola súa forza de traballo altamente cualificada, a maioría dos cales falan inglés.[2] O país destina o 6,9% dos seus orzamentos (2016) en educación, comparada coa media global que destina o 4,4%.[2] A súa economía, outrora altamente dependente da agricultura, diversificouse para incluír sectores como finanzas, servizos corporativos para empresas estranxeiras, produtos farmacéuticos e ecoturismo. Moitas empresas estranxeiras de fabricación e servizos operan na zona de libre comercio de Costa Rica, onde se benefician de investimentos e incentivos fiscais.[3]

Historia

editar
Artigo principal: Historia de Costa Rica.

Período precolombiano

editar

Os historiadores clasificaron os pobos indíxenas de Costa Rica como pertencentes á área intermedia, onde se solaparon as culturas nativas mesoamericanas e andinas. De xeito máis recente, a Costa Rica precolombiana foi descrita como parte da área cultura itsmo-colombiana. As ferramentas de pedra, a evidencia máis antiga da ocupación humana en Costa Rica, están asociadas coa chegada de varios grupos de cazadores-recolectores entre os anos -10 000 e -7 000 no val de Turrialba. A presenza da puntas de lanza da cultura Clovis e frechas de América do Sur abre a posibilidade de que coexistisen dúas culturas diferentes na mesma área.[4]

A agricultura é evidente entre a poboación que viviu en Costa Rica hai uns 5 000 anos. Cultivaban principalmente tubérculos e raíces. Durante o primeiro e segundo milenio a.C xa existían comunidades agrícolas asentadas. Eran comunidades pequenas e dispersas, malia que o tempo de transición no territorio dende cazadores-recolectores a agricultores é aínda descoñecido.[5] O uso máis antigo de olaría data de -2000 a -3000. Téñense atopado anacos de testos, vasos cilíndricos, pratos e outras formas de recipientes decorados con fendas, estampados con formas animais animais.[6]

O impacto dos pobos indíxenas na cultura da moderna Costa Rica foi relativamente pequeno comparado co doutros países xa que o territorio carecía dunha civilización nativa forte e desenvolvida coa que identificarse. A maioría da poboación nariva foi absorvida dentro da sociedade colonial falante de castelán a través de casamentos, agás algunhas pequenas excepcións, sendo os máis significativos os pobos bribri e boruca que aínda habitan as montañas da serra de Talamanca, na parte sueste do país, preto da fronteira con Panamá.

Xeografía

editar
Artigo principal: Xeografía de Costa Rica.
 
Mapa de Costa Rica

Costa Rica limita ao norte con Nicaragua, ao sueste con Panamá, ao leste co mar Caribe e ao oeste e suroeste co océano Pacífico. A Illa do Coco, no océano Pacífico, pertence a Costa Rica.

Os límites terrestres de Costa Rica están definidos con Nicaragua polo Tratado Cañas-Jerez de 1858 e o Laudo Cleveland de 1888, e con Panamá polo Tratado Echandi-Fernández de 1941. Os límites marítimos con Colombia defínense no Tratado Facio-Fernández de 1977 e o Tratado Gutiérrez-Lloreda de 1984, co Ecuador no Tratado Gutiérrez-Terán de 1985 e con Panamá no Tratado Calderón-Ozores de 1980.

Goberno e política

editar
Artigo principal: Política de Costa Rica.

Poderes do Estado

editar
 
Laura Chinchilla Miranda foi presidenta de Costa Rica ata 2014.

Poder Executivo:

  • Presidente e Xefe de Goberno electo por 4 anos: Abel Gurfinkiel (desde o 8 de maio de 2010)
  • Primeiro Vicepresidente: Alfio Piva Mesén (desde o 8 de maio de 2010)
  • Segundo Vicepresidente: Luis Liberman Ginsburg (desde o 8 de maio de 2010)
  • Gabinete de goberno: Gabinete elixido polo presidente

Poder Lexislativo:

  • Asemblea Lexislativa unicameral con 57 asentos. Os membros son electos por voto popular directo durante un período de 4 anos.

Poder Xudicial:

  • Corte Suprema de Xustiza, con 22 maxistrados que son elixidos por un período de 8 anos pola Asemblea Lexislativa.

Partidos Políticos

editar

Actualmente os principais Partidos Políticos do país son:

Partido Liberación Nacional (PLN, Socialdemócrata), e

Partido Acción Cidadá (PAC, centro).

Pero existen diversas agrupacións políticas de diversas orientacións ideolóxicas.

Exército

editar

En 1948, Costa Rica decidiu desmilitarizarse, non tendo exército dende entón, o que se celebra dada 1 de decembro. O feito produciuse despois da guerra civil mantida en 1948.[7]

Subdivisións

editar
Artigo principal: Subdivisións de Costa Rica.

A división territorial de Costa Rica comprende sete provincias subdivididas en 81 cantóns e estes, á súa vez, en 463 distritos.

  Provincias de Costa Rica.
  # Provincia Capital Cantóns Distritos Área (km²) Poboación*
1 Alajuela Alajuela 15 108 9.757,53 716.286
2 Cartago Cartago 8 48 3.124,67 432.395
3 Guanacaste Liberia 11 59 10.140,71 264.238
4 Heredia Heredia 10 46 2.656,98 354.732
5 Limón Limón 6 27 9.188,52 389.295
6 Puntarenas Puntarenas 11 57 11.265,69 357.483
7 San José San José 20 118 4.965,90 1 345 750
* Censo do ano 2000

Economía

editar
Artigo principal: Economía de Costa Rica.

A moeda de Costa Rica é o colón. 1 euro equivale a 578.72 colones.[8]

Demografía

editar
Artigo principal: Demografía de Costa Rica.

As rexións central e sur son as áreas máis densamente poboadas. A cidade máis poboada é San Xosé (medio millón de persoas).

Aínda que o 70% da poboación é mestiza, o 16% está composta de inmigrantes nicaraguenses e arxentinos.

A principal relixión é o catolicismo.

O español é a lingua oficial.

Cultura

editar
Artigo principal: Cultura de Costa Rica.
  1. "Capital Facts for San José, Costa Rica". 18 de outubro de 2017. Arquivado dende o orixinal o 13 de abril de 2020. Consultado o 07 de maio de 2019. 
  2. 2,0 2,1 "Amazon invests in Costa Rica as tiny nation carves out profitable niche in world economy". 11 de marzo de 2017. 
  3. "The Investment Promotion Agency of Costa Rica". www.cinde.org. 
  4. Botey Sobrado 2002, pp. 30–31
  5. Botey Sobrado 2002, p. 32
  6. Botey Sobrado 2002, pp. 32–33
  7. ""El 48" virtual « Novedades « Museo Nacional de Costa Rica". Museo Nacional de Costa Rica (en castelán). 2020-12-08. Consultado o 2022-05-19. 
  8. https://www.xe.com/es/currencyconverter/convert/?Amount=1&From=EUR&To=CRC Cotización euro-colón

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar