Aserbadsjan

Azərbaycan Respublikası
Lýðveldið Aserbadsjan

(Flagg Aserbadsjan) (Skjaldarmerki Aserbadsjan)
Tjóðarslagorð:
Tjóðsangur: Azərbaycan marşı (Mars í Aserbadsjan)
Alment mál	Aserbadsjanskt
Høvuðsstaður	Baku
Forseti	Ilham Aliyev
Forsætisráðharri	Ali Asadov
Fullveldi	28. april 1920 (frá Sovjet)
Vídd  - tilsamans  - vøtn (%)	86 600 km² >1 %
Íbúgvar  - tilsamans [[]]  - tættleiki	10 130 100 (2021) 99,9/km²
Gjaldoyra	Aserbadsjanskur Manat (AZN)
Tíðarøki	UTC +4
Økisnavn á alnetinum	.az
Telefonkota	+994

Aserbadsjan (Aserbadjanskt mál: Azərbaycan) er eitt lýðveldi í Asia. Aserbadjan gjørdist fyrsta frælsa lýðveldi í muslimska heiminum í 1918, men tvey ár seinni, í 1920 gjørdist landið partur av Sovjetsamveldinum til 1991. Fólkatalið er 10 130 100 fólk (í 2021). Asejbadjan er tað størsta landið í Kaukasus regiónini í Evrásia. Grannalondini eru: Russland fyri norðan, Georgia mót útnyrðingi, Armenia og Turkaland mót vestri og Iran móti suðri. Hetta heita, turra landið er við Kaspiska Hav. Í 8. øld kallaðu persar hetta landøkið Aserbadjan, "eldslogalandið", tí at brennandi gass setti upp úr jørðini. Aserbadjanar eru turkiskir muslimar, sum hertóku landið í 11. øld. Seinastu árini hevur drúgvt tjóðskaparstríð verið ímillum ymisk fólkasløg í landinum. Eisini hevur blóðugt marknastríð verið ímillum Aserbadjan og Armenia.

Landafrøðiliga er Aserbadjan partur av Asia, men mentanaliga er landið, umvegis Sovjetsamveldið, vorði alt meira evropeiskt. Sum dømi um hetta kann nevnast, at Aserbadjan síðan 2008 hevur luttikið í Eurovision. Í 2011 vann Aserbadjan kappingina við sanginum Running Scared. Eldar og Nigar eita tey bæði úr Aserbadjan, sum vunnu Grand Prix kappingina 2011. Saman kalla tey seg Ell/Nikki.

Fyri tað, at olja varð funnin í londunum við Persaflógva, kom helmingurin av allari olju í heiminum úr ovurstóru oljukeldunum tætt við aserbadjanska høvuðsstaðin Baku. Nú á døgum bora aserbadjanar eftir olju av boripallum í Kaspiskahavi. Vegakervið og ravmagnsorkuverkini til oljuídnaðin hava verið við til at menna annan ídnað, t.d. klædnaídnað.

Sí miðlasavnið

»Aserbadsjan« í Wikimedia Commons.

Hendan greinin er ein stubbi. Tú kanst hjálpa Wikipedia við at víðka hann.