Tegucigalpa
| Tegucigalpa Tegucigalpa Real Villa de San Miguel de Tegucigalpa de Heredia | ||
|---|---|---|
| hiri handia | ||
 Tegucigalparen ikuspegia, La Leonatik ikusita.  Irudi gehiago | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Herrialdea |  Honduras | |
| Departamendua | Francisco Morazán | |
| Izen ofiziala | Tegucigalpa | |
| Jatorrizko izena | Tegucigalpa | |
| Posta kodea | 11101 | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 14°06′21″N 87°12′14″W / 14.1057°N 87.204°W | |
 | ||
 | ||
| Azalera | 201,5 km² | |
| Altuera | 990 | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 1.157.509 (2013) −119.229 (2020) | |
| Metropolia | 1.324.000 | |
| Dentsitatea | 5.744 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Sorrera | 1578ko irailaren 29a | |
| Ordu eremua | UTC−06:00 | |
| Hiri senidetuak | New Orleans, Lima, Taipei, Madril, Bogota, Gainesville, Amman, Guadalajara eta Guatemalako Hiria | |
| http://www.lacapitaldehonduras.com/ | ||
Tegucigalpa[1] (gaztelaniaz teɣusiˈɣalpa ahoskatua) Hondurasko errepublikako hiriburua eta hiririk handiena da. Halaber, Erdialdeko Amerikako hirugarren hiri nagusia da, Guatemala Hiria eta San Salvador ondoren, 1.682.
725 biztanleekin (2006). Halaber, Francisco Morazán departamenduko hiriburua da.
Hiria itsas-mailatik 1.000 metrotan dago.
1.324.534 biztanle ditu (2011).
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Choluteca ibaiaren ertzean dago.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (Tegucigalpa) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 25.7 | 27.4 | 29.5 | 30.2 | 30.2 | 28.6 | 27.8 | 28.5 | 28.5 | 27.3 | 26.0 | 25.4 | 27.9 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 20.0 | 20.9 | 22.5 | 23.6 | 24.2 | 23.4 | 22.9 | 23.2 | 23.2 | 22.4 | 21.1 | 20.2 | 22.2 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 14.3 | 14.5 | 15.5 | 17.1 | 18.2 | 18.2 | 18.0 | 18.0 | 17.9 | 17.6 | 16.3 | 15.0 | 16.7 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 5.3 | 4.7 | 9.9 | 42.9 | 143.5 | 158.7 | 82.3 | 88.5 | 177.2 | 108.9 | 39.9 | 9.9 | 871.7 |
| Euri egunak (≥ 1.0 mm) | 1 | 1 | 1 | 2 | 9 | 12 | 9 | 9 | 13 | 10 | 4 | 2 | 73 |
| Eguzki orduak | 220.1 | 231.7 | 269.7 | 246.0 | 217.0 | 171.0 | 192.2 | 204.6 | 183.0 | 201.5 | 198.0 | 210.8 | 2545.6 |
| Iturria (1): World Meteorological Organization[2] | |||||||||||||
| Iturria (2): Hong Kong Observatory (sun data).[3] | |||||||||||||
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Indiarrek sortu zuten hiria eta Tisingal izena zuen. Geroago Tegucigalpa, zilarrezko mendia, izena eman zioten. 1578an zilar hobi garrantzitsuak aurkitu ziren han, eta haren inguruan garapen handia izan zuen Tegucigalpak.
1762. urtean villa titulua eman zion Guatemalako auzitegiko lehendakariak, eta 1768an Karlos III.ak berretsi zuen titulu hori.
1821. urtean, independentzia lortu zuen urte berean, hiri maila eman zioten. Comayagua hiriarekin batera lurraldeko hiriburua izan zen 1824-1880 bitartean, eta urte hartan Hondurasko hiriburu bakar bihurtu zen.
Data garrantzitsuak:
- 1578ko irailaren 29an fundatu zuten, "Real Villa de San Miguel de Tegucigalpa de Heredia" izenarekin.
- 1847an Hondurasko Unibertsitate Nazional Autonomoa bertan kokatu zuten.
- 1998ko urriaren 30ean Mitch urakanak hiria eta herrialdeko beste hainbat leku suntsitu zuen.
Ekonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Nekazaritza oso aberatsa da (kafea, tabakoa, laboreak, fruituak, aziendentzako bazka). Abere hazkuntza ere badago. Herrialdeko industria (janari industria, ehungintza, kimika industria, papergintza, zapatagintza, larrugintza, eraikuntzarako gaiak), merkataritza eta zerbitzu gune garrantzitsuena da. Inguruetan urre eta zilar hobiak daude.
Ekipamenduak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Unibertsitatea dago (1847tik), baita apezpikutegia eta nazioarteko aireportua ere.
Herri eta hiri senidetuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tegucigalpa ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
Tegucigalpa Iberoamerikako Hiriburu Hirien Batasunaren (gaztelaniaz: Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas - UCCI) (portugesez: União de Cidades Capitais Ibero-americanas) partaide da, 1982ko urriaren 12tik, jarraian agertzen diren hiriekin senidetarsun erlazioak hasiz: [6]
 Davao Hiria (Filipinak) Guatemala Hiria (Guatemala) Habana (Kuba) La Paz (Bolivia) Lima (Peru) Lisboa (Portugal) |
|
|
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ Weather Information for Tegucigalpa. (Noiz kontsultatua: August 4, 2012).
- ↑ Climatological Information for Tegucigalpa, Honduras, Hong Kong Observatory. Retrieved 4 August 2012.
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).
- ↑ (Gaztelaniaz) Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas. (Noiz kontsultatua: 2018-07-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Portal web del Ayuntamiento de Madrid. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz) Tegucigalpa hiriko webgune ofiziala
Datuak: Q3238
Multimedia: Tegucigalpa / Q3238