Eukaliptol-en iturria ikusi

Ezin duzu orri hau aldatu, ondorengo arrazoi hau dela eta:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪Jon Kolbert‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Start of block: 06:38, 21 otsaila 2024
Expiry of block: 06:38, 21 otsaila 2029

Your current IP address is 34.239.104.111. The blocked range is 34.239.0.0/16.

Mesedez, sartu goiko xehetasun guztiak egiten dituzun kontsultetan. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Orrialde honen testua ikusi eta kopiatu dezakezu:

{{konposatu kimiko infotaula}}
[[Fitxategi:Starr 031002-0027 Eucalyptus globulus.jpg|250px|eskuinera|thumb|[[Eukalipto urdin]]aren oliotan aurkitu zen eukaliptola lehenengoz.]]
'''Eukaliptola''' [[konposatu organiko]]a da [[likido]]an kolorgea, baina usaintsua. [[Eter]] ziklikoa da eta [[monoterpenoide]]a da, [[lipido]] saponifikaezina beraz.

Beste sinonimo batzuekin ere ezagutzen da: 1,8-zineola, 1,8-zineola, kajeputola, 1,8-epoxi-p-mentanoa, 1,8-oxido-p-mentanoa, 1,3,3-trimetil-2-oxabiziklo[2,2,2]oktanoa, zineola.

== Historia eta etimologia ==
1870an [[F.S. Cloez]]ek eukaliptola identifikatu zuen [[Eukalipto urdin]]aren (''Eucalyptus globulus'') oliotako osagai nagusi gisa<ref>{{cite isbn|0909605696}}</ref>. Hortik ''eukaliptol'' izena.

== Jatorria ==
Izenak iradokitzen duen bezala, [[eukalipto]] espezie ugaritan agertzen da, baina baita beste landare batzuetan ere:
* [[Eukalipto|''Eucalyptus'']] generoa<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=|izenburua=Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing|urtea=1991|abizena=Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.|izena=|orrialdeak=|orrialdea=6|argitaletxea=Melbourne: Inkata Press|ISBN=0-909605-69-6}}</ref>
* ''[[Cannabis]]'' generoa<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.tandfonline.com/action/captchaChallenge?redirectUri=%2Fdoi%2Fabs%2F10.1300%2FJ175v01n03_08&|aldizkaria=www.tandfonline.com|doi=10.1300/j175v01n03_08|sartze-data=2018-12-23}}</ref>
* [[Kanforrondo]]a (''Cinnamomum camphora'')<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.tandfonline.com/action/captchaChallenge?redirectUri=%2Fdoi%2Fabs%2F10.1080%2F10412905.2001.9699604&|aldizkaria=www.tandfonline.com|doi=10.1080/10412905.2001.9699604|sartze-data=2018-12-23}}</ref>
* [[Ereinotz]]a (''Laurus nobilis'')
* [[Izpiliku fin]]a (''Lavandula angustifolia'')
* [[Salbia]] (''Salvia lavandulifolia'')<ref>{{Erreferentzia|izena=Nicolette S. L.|abizena=Perry|izenburua=In-vitro Inhibition of Human Erythrocyte Acetylcholinesterase by Salvia lavandulaefolia Essential Oil and Constituent Terpenes|orrialdeak=895–902|hizkuntza=en|abizena2=Houghton|abizena3=Theobald|abizena4=Jenner|abizena5=Perry|izena2=Peter J.|izena3=Anthony|izena4=Peter|izena5=Elaine K.|data=2000|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1211/0022357001774598|aldizkaria=Journal of Pharmacy and Pharmacology|alea=7|zenbakia=52|issn=2042-7158|doi=10.1211/0022357001774598|sartze-data=2018-12-23}}</ref>
* [[Jengibre]]a (''Zingiber officinale'')

== Erabilerak ==
Eukaliptolaren usaina [[menda]]ren antzekoa da eta [[eter]], [[etanol]] zein [[kloroformo]]tan disolba daitekeenez [[lurrin]], [[kosmetiko]] eta aromatizatzaile askotan agertzen da<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=|izenburua=Chemical Dictionary of Economic Plants|urtea=|abizena=Harborne, J. B.; Baxter, H.|izena=|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=|ISBN=0-471-49226-4}}</ref>, [[zigarreta]]n ere bai<ref>{{Erreferentzia|izenburua=tricountycessation.org|url=http://www.tricountycessation.org/tobaccofacts/Cigarette-Ingredients.html|aldizkaria=www.tricountycessation.org|sartze-data=2018-12-23}}</ref>. [[Kolutorio]]etan ere erabiltzen da.

Intsektuei desatsegina egiten zaie eta insektizida eta intsektuen repelenteetan agertzen da<ref>{{Erreferentzia|izena=Manuel F.|abizena=Balandrin|izenburua=1,8-Cineole (Eucalyptol), a mosquito feeding and ovipositional repellent from volatile oil ofHemizonia fitchii (Asteraceae)|orrialdeak=2131–2141|hizkuntza=en|abizena2=Darlington|abizena3=Klocke|izena2=Mark V.|izena3=James A.|data=1987-12-01|url=https://link.springer.com/article/10.1007/BF01012562|aldizkaria=Journal of Chemical Ecology|alea=12|zenbakia=13|issn=1573-1561|doi=10.1007/BF01012562|sartze-data=2018-12-23}}</ref>.

== Toxikologia ==
Ohikoak baino dosi handiagoetan kalteak eragin ditzake ingestioan, larruazalarekin ukitzean edo usaintzean. Nerbio sistema eta arnas aparatua kaltetzen du eta jokaeran ere eragin nabarmena du.

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}

== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}

{{Lipidoak}}

[[Kategoria:Monoterpenoak]]
[[Kategoria:Eterrak]]
[[Kategoria:Epoxidoak]]

Orri honetan erabilitako txantiloiak:

Txantiloi:(( (aldatu)
Txantiloi:)) (aldatu)
Txantiloi:Aurkibide taula (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Autoritate kontrola (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Autoritate kontrola/styles.css (aldatu)
Txantiloi:Cite isbn (aldatu)
Txantiloi:Cite isbn/978090960569 (aldatu)
Txantiloi:Cite isbn/core (aldatu)
Txantiloi:Clear (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:En (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Erreferentzia (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Erreferentzia/loturak (aldatu)
Txantiloi:Erreferentzia/oinarria (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Erreferentzia zerrenda (jatorria ikusi) (babestua)
Txantiloi:Hizkuntza azalpena (aldatu)
Txantiloi:Hlist/styles.css (aldatu)
Txantiloi:Infotaula (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Konposatu kimiko infotaula (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Txantiloi:Lipidoak (aldatu)
Txantiloi:Nabigazio kutxa (aldatu)
Txantiloi:Navbox (aldatu)
Txantiloi:Navbox subgroup (aldatu)
Txantiloi:Str crop (aldatu)
Txantiloi:Str find0 (aldatu)
Txantiloi:Strlen short (aldatu)
Txantiloi:Trim (aldatu)
Txantiloi:Zutabe-kopurua (aldatu)
Modulu:Arguments (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Modulu:Autoritate kontrola (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Modulu:Encode (aldatu)
Modulu:Infobox (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Modulu:Navbar (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Modulu:Navbar/configuration (aldatu)
Modulu:Navbox (aldatu)
Modulu:Navbox/configuration (aldatu)
Modulu:Navbox/styles.css (aldatu)
Modulu:No globals (aldatu)
Modulu:String (aldatu)
Modulu:Wikidata (jatorria ikusi) (erdi-babestua)
Modulu:Wikidata/i18n (aldatu)

Eukaliptol(e)ra itzuli.

"https://eu.wikipedia.org/wiki/Eukaliptol"(e)tik eskuratuta