Jose Areso

Martin Areso eta Maria Francisca Iribarren Egearen semea zen, eta Erromantzatuko bere jaioterrian eman zuen haurtzaroa, lehen urteetatik apaizgoaren aldeko joera sentituz. Iberiar Penintsulako Gerran Iruñeko Apaizgaitegiaren bizitza bideraezin bihurtzen zuenez, latinaren eta gramatikaren lehen nozioak ondoko Aizpurgi herrian jaso zituen, non bere erretoreak, Pedro Martinek, etorkizuneko apaizgaientzako irakaspena zuen. 1815ean Apaizgaitegian sartu zen; eta sei urteko ikasketen ondoren Uriz eta Lassaga gotzainak apaiztu zuen. Bi urte geroago, Biotzariko Abad izendatu zuten, eta kargu horretan hilabete batzuk baino ez zituen egin; izan ere, 1823ko abuztuan Irunberriko parrokian sartu zen, parrokoak hala eskatuta, onuradun gisa. Bere destino berrian ere denbora gutxi eman zuen, 1825eko irailaren 13an, Erriberriko Frantziskotarrek erretiroa hartu ondoren, San Frantziskoren Ordenan sartzea erabaki baitzuen. Bertan, Frantziako Ordenaren zaharberritzaile, misiolari herrikoi, Lur Santuko komisario eta idazlea izan zen.

Bere misio herrikoiek oroitzapenak utzi zituzten Uxuen (1826 eta 1828), Erriberrin (1827) eta 1831n Otsagabian, Uztarrozen, Mendigorrian, Legardan eta Larragan. Lehen Karlistaldiak bertan behera utzi zituen misiolari jarduera horiek, eta Mendizabalen desamortizazioa 1836an, komentuak ixtea eragin zuena, tartean Erriberrikoa, behartua izan zen frai Josek bere bizitzari beste norabide bat emateko.

Iparraldera joan zen, eta han misiolari jarraitu zuen. Baiona hiria, 1837 eta 1840 artean, bere pastoral arduraren lekuko izan zen. 1843an, Pauen atzerriratu zen Severo Andriani Iruñeko gotzainak misio bat enkargatu zion Bordelen. Baionara itzuli zen, eta han prentsa liberalak bere predikuak erantzun zizkion, Pauen beste batzuk bezala, eta, aldi berean, agente politiko izateaz akusatu zuten, Frantziako agintariek berek arbuiatutako salaketa.

Areso Aitak Baionatik hurbil dagoen Donapaleuko komentuan eman zituen bere bizitzako azken urteak. Biotzariko kobazulo batean egindako egonaldiak ere gogoratzen dira, non penitentzia egiteko erretiratzen zen.

• Gran Enciclopedia de Navarra | ARESO IRIBARREN, JOSÉ. (Noiz kontsultatua: 2021-12-31).