Germaniar hizkuntzak
Germaniar hizkuntzak indoeuropar hizkuntzen familiaren adarretako bat dira. Hiru azpitalde bereizten dira: ekialdeko, mendebaldeko eta iparraldeko hizkuntzak. Talde handi honen barruan dugu munduko hizkuntzarik erabilienetarikoa, ingelesa; bai eta beste hizkuntza hedatu batzuk ere, hala nola alemana eta nederlandera. Beraz, giza biztanleak dituzten lau kontinenteetan hitz egiten dira germaniar hizkuntzak: Europan eta Amerikan nagusiki, baina baita Afrikan eta Asian ere. Guztira, 560 milioi hiztun inguruk dituzte mintzaira hauek lehen hizkuntza gisa. Bestalde, hizkuntza multzo honetako hizkuntza gutxitu edo txikienen artean, islandiera, frisiera eta faroera daude.
| Germaniar hizkuntzak | |
|---|---|
 Biztanleen gehiengoak germaniar hizkuntza bat lehen hizkuntzatzat duten herrialdeak
Hizkuntza ofizialtzat germaniar hizkuntza bat duten herrialdeak, nahiz eta bigarren hizkuntza izan]] Germaniar hizkuntza herrialdeko zenbait tokitan ofizialtzat duten edo gutxiengo batek hitz egiten duten herrialdeak | |
| Datu orokorrak | |
| Eskualdea | Europa germaniarra (Erdialdeko eta Mendebaldeko Europa, Eskandinavia), Ipar-Amerika (Ameriketako Estatu Batuak, Kanada), Belize, Trinidad eta Tobago, Hegoaldeko eta Ekialdeko Afrika, Nigeria, Ghana eta Ozeania. |
| Hizkuntza sailkapena | |
| giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak | |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-2 | gem |
| Glottolog | germ1287 |
| ASCL | 13 |
| Linguist List | germ |
| IETF | gem |
Germaniar hizkuntzen arbasoa, aitzingermanikoa, berreraikitzen den hizkuntza bat da.
Ekialdekoak
aldatuGaur egun azpitalde honetako mintzaira guztiak desagertu dira. VIII. mende arte existitu ziren.
* Horiz: Nederlandera
* Berdez: Alemanaren aldaerak (beherea, tartekoa eta garaia)
* Laranjaz: Anglikoak (ingelesa, eskoziera)
* Arrosaz: Frisierak
* Urdin ilunez: Ekialdeko eskandinaviarra
* Urdin argiz: Mendebaldeko eskandinaviarra
Marra gorriak iparraldeko eta mendebaldeko germaniar hizkuntzak bereizten ditu.
- Ingelesa: 300-400 milioi hiztun (lehen hizkuntza).
- Alemana: 100 milioi.
- Nederlandera: 22 milioi.
- Afrikaansa: 16 milioi.
- Yiddish: 3 milioi.
- Flandesera: 6.5 milioi.
- Eskoziera: 1.5 milioi.
- Frisiera: 500.000.
Iparraldekoak
aldatu- Suediera: 9.3 milioi hiztun.
- Daniera: 5.5 milioi.
- Norvegiera: 4.6 milioi.
- Islandiera: 300.000.
- Faroeera: 60.000-80.000.
Erreferentziak
aldatu- Richard Bethge, Konjugation des Urgermanischen, Ferdinand Dieter, Laut- und Formenlehre der altgermanischen Dialekte, Leipzig 1900, 361.
- Fausto Cercignani, Early Umlaut Phenomena in the Germanic Languages, Language, 56/1, 1980, 126-136.
- Wayne Harbert, The Germanic Languages, Cambridge 2007, ISBN 978-0-521-01511-0.
- Claus Jürgen Hutterer, Die germanischen Sprachen. Ihre Geschichte in Grundzügen, Wiesbaden 2008.
- Ekkehard König und Johan van der Auwera (Hrsg.), The Germanic Languages, London / New York 1994.
- Orrin W. Robinson, Old English and Its Closest Relatives. A Survey of the Earliest Germanic Languages, Stanford (Calif) 1992.
- Stefan Schumacher, 'Langvokalische Perfekta' in indogermanischen Einzelsprachen und ihr grundsprachlicher Hintergrund, Gerhard Meiser und Olav Hackstein, Sprachkontakt und Sprachwandel, Wiesbaden 2005, 603f.