Adrenalina

Adrenalina
Formula kimikoa	C9H13NO3
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	CNC[C@@H](C1=CC(=C(C=C1)O)O)O
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno eta karbono
Mota	(±)-adrenaline (en)
Estereoisomeroa	(S)-racepinefrine (en)
Ezaugarriak
Fusio-puntua	218 °C
Masa molekularra	183,089543276 Da
Erabilera
Konposatu aktiboa	Auvi-Q (en) , Epinephrine autoinjector (en) , Adrenalin (en) eta Symjepi (en)
Tratatzen du	open-angle glaucoma (en) , bihotz-biriketako geldialdi, airway obstruction (en) , Hipotentsio, bradikardia, Shock septiko, anafilaxi, Fibrilazio bentrikular eta janari-alergia
Interakzioak	linezolid (en) , phenelzine (en) , trimipramine (en) , trimipramine (en) , trimipramine (en) , amitriptyline (en) , amitriptyline (en) , amitriptyline (en) , (E/Z)-doxepin (en) , (E/Z)-doxepin (en) , (E/Z)-doxepin (en) , imipramina, imipramina, imipramina, clomipramine (en) , clomipramine (en) eta clomipramine (en)
Elkarrekintza	Adrenoceptor alpha 1A (en) , Adrenoceptor alpha 1B (en) , Adrenoceptor alpha 1D (en) , Adrenoceptor alpha 2A (en) , adrenoceptor beta 2 (en) , adrenoceptor beta 3 (en) , Adrenoceptor beta 1 (en) , Adrenoceptor alpha 2B (en) eta Adrenoceptor alpha 2C (en)
Haurdunaldia	US pregnancy category C (en)
Rola	alpha-adrenergic agonist (en) , Adrenergic beta-2 Agonists (en) , adrenergic beta-agonists (en) , Neurotransmisore eta stress hormone (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	UCTWMZQNUQWSLP-VIFPVBQESA-N
CAS zenbakia	51-43-4
ChemSpider	5611
PubChem	5816 eta 139148732
Reaxys	2368277
Gmelin	28918
ChEMBL	CHEMBL679
ZVG	510500
EC zenbakia	200-098-7
ECHA	100.000.090
MeSH	D004837
RxNorm	3992
Human Metabolome Database	HMDB0000068
KNApSAcK	C00029643
UNII	YKH834O4BH
NDF-RT	N0000146377
KEGG	C00788
PDB Ligand	ALE

Adrenalina, epinefrina ere deitua,^[1] giltzurrungaineko guruinek jariatutako hormona da, C₉H₁₃NO₃ formula duena. Katekolamina bat da, hots, katekol eta amino taldeak dituen molekula bat. Katekolamina guztien antzera tirosina aminoazidotik eratorria da.

Hormona izateaz gain adrenalina neurotransmisorea ere bada, hots, neuronen arteko edo neurona bat eta beste zelula baten arteko mezu elektrikoen transmititzailea.

XIX. mendearen amaieran aurkitu zuten, eta bere sintesi kimikoa 1904. urtean lortu zuen Friedrich Stolz-ek.

Jatorria

Giltzurrungaineko guruinek bi zati dituzte: azala eta muina. Azalak kortisona, kortisola eta aldosterona hormonak jariatzen ditu (hormona esteroideak). Muinari, berriz, adrenalina eta noradrenalinaren ekoizpena dagokio.

Muinak nerbio-bukaera ugari ditu, oso inerbatua da. Azalak, aldiz, ez.

Lotura estua dago nerbio-sistema eta katekolaminen artean. Jakina da, esaterako, nerbio-sistemaren zati batzuen estimulazioak (hipotalamoarena, adibidez) adrenalinaren askapena eragiten duela.

Alderantziz, adrenalinak ere nerbio-sistema begetatiboari eragiten dio, nerbio-sistema sinpatikoari batez ere.

Azkenik, hainbat nerbio-kinadak adrenalinaren askapena eragiten dute, giltzurrungaineko muinari ukitzen baitiote.

Funtzioa

Adrenalinak sortzen dituen efektuak askotarikoak dira, eta nerbio-sistema sinpatikoaren estimulazioak eragiten dituenaren antzekoak. Zilegi da esatea adrenalinak organismoa prestatzen duela alarma egoera bati erantzun azkarra emateko (esaterako, arrisku baten aurrean animaliek arreta eta esfortzu fisiko handia egin behar dutenean).

Eragiten dituen aldaketa fisiologikoen artean hauek dira aipagarrienak:

odoleko glukosa maila igotzen du. Horretarako gibelean eta giharretan dagoen glukogenoa erabiltzen du, bere hidrolisia bultzatuz (glukagoi hormonaren antzera jarduten du, beraz).

bihotz-taupadak azkartzen ditu, erritmo kardiakoa handituz

odol zirkulazioa bizkortzen du; ondorioz, odol gehiago iristen da giharretara.

begi-ninien dilatazioa eragiten du, ikusmena hobetuz.

arnasketaren erritmoa azkartzen du.

oxigenoaren kontsumoa areagotzen du.

Laburbilduz, arnasketaren eta erritmo kardiakoaren aldaketek eta glukosa eta oxigenoaren ekarpenak giharrei prozesu katabolikoen areagotzea eragiten dute, energia gehiago agertuz. Arrisku baten aurrean giharrek behar duten energia eskura izaten dute adrenalinari esker.

Erreferentziak

↑ Euskalterm: [Psikiatria Hiztegia] [2017] eta [Albaitaritza Hiztegia] [2023]

Kanpo estekak

Datuak: Q132621
Multimedia: Epinephrine / Q132621

[1] Euskalterm: [Psikiatria Hiztegia] [2017] eta [Albaitaritza Hiztegia] [2023]

[1]

Adrenalina

Formula kimikoa	C₉H₁₃NO₃
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	CNC[C@@H](C1=CC(=C(C=C1)O)O)O
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno eta karbono
Mota	(±)-adrenaline ^(en)
Estereoisomeroa	(S)-racepinefrine ^(en)
Ezaugarriak
Fusio-puntua	218 °C
Masa molekularra	183,089543276 Da
Erabilera
Konposatu aktiboa	Auvi-Q ^(en) , Epinephrine autoinjector ^(en) , Adrenalin ^(en) eta Symjepi ^(en)
Tratatzen du	open-angle glaucoma ^(en) , bihotz-biriketako geldialdi, airway obstruction ^(en) , Hipotentsio, bradikardia, Shock septiko, anafilaxi, Fibrilazio bentrikular eta janari-alergia
Interakzioak	linezolid ^(en) , phenelzine ^(en) , trimipramine ^(en) , trimipramine ^(en) , trimipramine ^(en) , amitriptyline ^(en) , amitriptyline ^(en) , amitriptyline ^(en) , (E/Z)-doxepin ^(en) , (E/Z)-doxepin ^(en) , (E/Z)-doxepin ^(en) , imipramina, imipramina, imipramina, clomipramine ^(en) , clomipramine ^(en) eta clomipramine ^(en)
Elkarrekintza	Adrenoceptor alpha 1A ^(en) , Adrenoceptor alpha 1B ^(en) , Adrenoceptor alpha 1D ^(en) , Adrenoceptor alpha 2A ^(en) , adrenoceptor beta 2 ^(en) , adrenoceptor beta 3 ^(en) , Adrenoceptor beta 1 ^(en) , Adrenoceptor alpha 2B ^(en) eta Adrenoceptor alpha 2C ^(en)
Haurdunaldia	US pregnancy category C ^(en)
Rola	alpha-adrenergic agonist ^(en) , Adrenergic beta-2 Agonists ^(en) , adrenergic beta-agonists ^(en) , Neurotransmisore eta stress hormone ^(en)
Identifikatzaileak
InChlKey	UCTWMZQNUQWSLP-VIFPVBQESA-N
CAS zenbakia	51-43-4
ChemSpider	5611
PubChem	5816 eta 139148732
Reaxys	2368277
Gmelin	28918
ChEMBL	CHEMBL679
ZVG	510500
EC zenbakia	200-098-7
ECHA	100.000.090
MeSH	D004837
RxNorm	3992
Human Metabolome Database	HMDB0000068
KNApSAcK	C00029643
UNII	YKH834O4BH
NDF-RT	N0000146377
KEGG	C00788
PDB Ligand	ALE