Cadi/Disentis (komunumaro)

Komunumaro Cadi/Disentis
subdistrict of the canton of Graubünden
Kantono	Grizono
Distrikto	Surselva
Ĉefloko	Disentis/Mustér
Koordinatoj	46° 42′ N 8° 51′ O / 46.700 °N, 8.850 °O / 46.700; 8.850 (mapo)Koordinatoj: 46° 42′ N 8° 51′ O / 46.700 °N, 8.850 °O / 46.700; 8.850 (mapo)
Nombro de loĝantoj	8211 (2009-12-31)
Areo	565,53 km²
Loĝantardenseco	loĝantoj/km²
v • d • r

La komunumaro Cadi/Disentis estas administra unuo de Kantono Grizono kaj parto de la distrikto Surselva. Ĝi havis 8211 loĝantojn la 31-an de decembro 2009. Ĝia ĉefloko estas Disentis/Mustér.

La komunumaro Cadi/Disentis konsistas el la komunumoj de la regiono Cadi kaj kongruas kun la supra parto de la valo de la Antaŭa Rejno.

Tra la komunumaro pasas la kantona ĉefvojo n-ro 19 de Ilanz al Oberalppasejo kaj paralele al ĝi linio de Retia Fervojo. Trans Lukomagnopasejo la komunumaro krome estas ligita al Kantono Tiĉino en sudo. La fajna distribuo de la publika transporto okazas per multnombraj poŝtaŭtolinioj.

La oficiala kaj plej multe parolata lingvo de la komunumaro estas la sursilvana dialekto de la romanĉa lingvo. Dum la 14-a kaj 15-a jarcento en kelkaj lokoj de la hodiaŭa komunumaro setlis alemanlingvaj valzoj, sed ili estis poste romanĉigitaj. La germanlingvaj malplimultoj nuntempaj estas almigrintoj de la 19-a ĝis 21-a jarcento, ĉefe personoj laborantaj en la turisma fako. La komunumaro Cadi/Disentsis fakte estas la ununura regiono, kie la romanĉa lingvo ankoraŭ en ĉiuj komunumoj estas la ĉefa lingvo, kaj kie la lingvo ne jam estas akute minacata.

La aktuala komunumaro Cadi/Disentis (ofte ankaŭ simple nomita nur komunumaro Disentis) estiĝis el la historia senjorujo de la Abatejo Disentis, la tiel nomita regiono Cadi, kiu kreiĝis surbaze de donaco de la episkopo Tello per lia testamento de la jaro 765. La nomo Cadi estas mallongiga de la latina esprimo Casa Dei (domo de dio). El la malnova regiono Cadi surbaze de la administra reformo de 1851 fariĝis la komunumaro Cadi/Disentis de la distrikto Antaŭa Rejno, kiu en la jaro 2001 estis integrita al la nova distrikto Surselva. ^[1]

La komunumaro Cadi/Disentis konsistas (stato en 2009) el 7 komunumoj, el kiuj ĝia ĉefloko Disentis/Mustér estas la plej granda. Jen la listo:

Blazono	Nomo	Loĝantoj (2009-12-31)	Areo en km²	Komunumkodo
	Breil/Brigels	1277	50.64	3981
	Disentis/Mustér	2121	90.98	3982
	Medel (Lukomagno)	451	136.22	3983
	Schlans	88	8.83	3984
	Sumvitg	1310	101.88	3985
	Trun	1791	43.07	3986
	Tujetsch	1173	133.91	3987
Totale	7	8211	565,53

• Oficiala retejo de la terenregistro Cadi
• Cadi/Disentis (komunumaro) en la Historia Leksikono de Svislando  (germane, france, itale)

v • d • r Distriktoj kaj komunumaroj de Kantono Grizono Albulo (komunaroj: Alvaschein, Belfort, Bergün, Surses) Bernino (komunumaroj: Brusio, Poschiavo) Imboden (komunaroj: Rhäzüns, Trins) Inn/En (komunaroj: Ramosch, Suot Tasna, Sur Tasna, Val Müstair) Landquart (komunaroj: Kvin Vilaĝoj, Maienfeld) Malantaŭa Rejno (komunaroj: Avers, Domleschg, Rheinwald, Schams, Thusis) Malojo (komunaroj: Bregaglia, Supra Engadino) Moësa (komunaroj: Calanca, Mesoko, Roveredo) Plessur (komunaroj: Koiro, Churwalden, Schanfigg) Prättigau/Davos (komunaroj: Davos, Jenaz, Klosters, Küblis, Luzein, Schiers, Seewis) Surselva (komunaroj: Cadi/Disentis, Ilanz, Lumnezia/Lugnez, Ruis, Safien)