Kastro
Kastro – de la latina verbo castro, -as, -avi, -are, castratum, kiu signifas malfortigi, prirabi, forpreni - estas la forpreno de la viraj reproduktaj glandoj, do la testikoj, plej ofte per operacio. PIV ankaŭ listigas al tiu esprimo forligon de la sekreciaj kanaloj (vazektomio), plua tipo de steriligo. (Rimarko: PIV de 1987 skribis: "senigi viron aŭ beston..." do oni povas supozi, ke la termino tiam celis nur pri viroj, virbestoj. Postaj eldonoj ŝanĝis la vorton viro al homo, tiel konfuzante la esprimon.)
Kastriĝo ankaŭ estas la detruo de la testikoj, ekzemple pro radioaktivado, aŭ la subpremo de la hormona produktado pro medikamentoj ("ĥemia kastriĝo").
La forpreno de la virinaj reprodukaj glandoj, la ovarioj, ne nomiĝas kastro, sed ovariektomio.
Dum preskaŭ ĉiuj epokoj de la homa historio kaj en multaj kulturoj oni pro religiaj aŭ aliaj sociaj kialoj kastris iujn virojn aŭ knabojn - la kastritoj nomiĝas eŭnukoj. Parte oni dum tia socia kastro forprenis ankaŭ la penison.
Jen estas kastritaj animaloj kaj homoj:
- Okso - kastrita bovo
- Kapono - kastrita koko
- Barovo - kastrita porko
- Kastrita bovo (eksvirbovo)
- Kastrita ĉevalo (eksvirĉevalo)
- eŭnuko
- Kastrita kantisto
