Mieszkowice
Mieszkowice (kaŝube: Berwôłd, dum historio estis diversaj nomoj: 1295 Berenvalde, 1298 Berwalde, 1317 Berenwolde, 1319 Bernwald, 1325 Bernwolde, 1338 Bernwalde, 1348 Bernwoldt, 1350 Berenwaldt, 1371 Berinwalde, 1625 Bernwalde, 1630 Berwalde, Berwalt, Bärwalde, germane: Bärwalde in der Neumark) estas urbo en Okcidenta Pomerio en Pollando. Ĝi apartenas al komunumo Mieszkowice en distrikto Gryfiński.
Mieszkowice | |||||
Flago | Blazono | ||||
urbo | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Genitivo de la nomo | Mieszkowic | ||||
Provinco | Okcidenta Pomerio | ||||
Distrikto | Distrikto Gryfiński | ||||
Komunumo | Komunumo Mieszkowice | ||||
Speco de komunumo | Urbo-kampa | ||||
Fondita en | 8-a jarcento | ||||
Urborajtoj | 1297 | ||||
Koordinatoj | 52° 47′ N, 14° 29′ O (mapo)52.78333333333314.483333333333Koordinatoj: 52° 47′ N, 14° 29′ O (mapo) | ||||
Areo | 4,73 km² | ||||
Loĝantaro | 3581 (en 2004) | ||||
Loĝdenso | 757,1 loĝ./km² | ||||
Poŝtkodo | 74-505 | ||||
Telefona antaŭkodo | 91 | ||||
Aŭtokodo | ZGR | ||||
TERYT | 4324306054 | ||||
Estro | Piotr Szymkiewicz | ||||
Titolo de estro | Urbestro | ||||
Adreso de estraro | Szopena 1 | ||||
Retpoŝto de estraro | burmistrz@mieszkowice.pl | ||||
Poŝtkodo de estraro | 74-505 | ||||
Telefono de estraro | 91 414-50-46 | ||||
Fakso de estraro | 91 414-52-76 | ||||
Poŝto de estraro | gmina@mieszkowice.pl | ||||
Ĝemelaj urboj | (Germanio) Wriezen | ||||
Komunuma retejo | http://www.mieszkowice.pl | ||||
Historio
redaktiLa setlado en la ĉirkaŭaĵo de Mieszkowice komencis en la ŝtonepoko t.e. en la neolitiko (3000-1700 da jaroj a.K.) (vidu la apudan mapon), tion pruvas trovitaj pluraj ŝtonaj toporoj, tamen oni ne trovis ĝis nun la tombejojn de tiu epoko. El la bronza epoko spuroj (postsignoj) de la bruligejoj kaj plataj tomboj bruloferaj en la valo de la rivero Odro. Na początku XX wieku w północnej części miasta, między Kurzycą a torami kolejowymi, znaleziono zestaw ozdób kobiecych z około 1500 roku p.n.e., później również odkryto groby o średnicy 1 metra z obramowaniami kamiennymi. W jednym z nich znajdowała się czaszka kobieca z około 1600-1400 roku p.n.e. oraz przedmioty krzemienne do połowu ryb. Rozkwit kultury materialnej na całym Pomorzu trwał do około 400 roku p.n.e. El la 8a-7a jc a.K. devenas la du konstantaj setlejoj, unu inter Kurzyca kaj la fervojo, kaj la dua inter la muroj kaj la lago. Ili ambaŭ plenumis la komercajn rolojn (funkciojn), kaj ilia loĝantaro okupiĝis ĉefe pri agrikulturo kaj bredado, malpliofte pri fiŝado (fiŝkaptado) kaj ĉasado.
(la artikolo de esperantisto Mariusz Borysiewicz, doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en Slupsko / Słupsk)
Dum la frua Mezepoko la tero en la forko (delto) de la rivero Odro kaj la malsupra rivero Warta vivis la aparta gento, probable iom ligita kun la lubuŝa gento. Na północy od osadnictwa grupy cedyńskiej oddzielały ją puszcze mosińska i Smolnicka. La unua fazo de la konkerado de la regionoj ĉe la rivero Odro dum la jaroj 960-972 de unua pola duko Mjeŝko la 1-a, unue li konkeris la regionon de la posta kastelo de Cedynia kaj Kostrzyn ĉe Odro, sed en la jaro 1005 Pollando perdis Pomerion, do ankaŭ regadon super la tereno de la nuna urbo Mieszkowice. Komence de la 13a jc la terenok apartenis al la Duklando Pomerio, kiujn tamen konkeris la duko de Grandpolio Vladislao la 3-a Laskonogi, kaj poste posedis tion lia nepo Vladislao Odonic. W połowie XIII wieku ziemia mieszkowicka została zajęta przez margrabiów brandenburskich, którzy rozpoczęli wkrótce intensywną akcję kolonizacyjną, sprowadzając osadników niemieckich na tereny zamieszkane w większości przez ludność słowiańską. Nadanie praw miejskich dokonało się pod koniec XIII wieku. Jednak nie jest znana dokładna data. Miasto zostało wytyczone na planie zbliżonym do prostokąta. Przez Mieszkowice biegł ważny szlak handlowy z Frankfurtu nad Odrą przez Kostrzyn i Chojnę w kierunku Szczecina. La urbo iom fali ekonomie post la granda brulego kiu okazis en la jaro 1348 roku, sed post kelkjara krizo iom post iom ekkreskis la ekonomia disvolvo.
(la artikolo de esperantisto Mariusz Borysiewicz, doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en Slupsko / Słupsk)
Historio de Mieszkowice de la 16a jc ĝis la 19a jc
redaktiLa periodo de la plej granda prospero okazis fine de la 15a jc kaj komence de la 16a jc. Kolejne lata przyniosły osłabienie pozycji w następstwie niekorzystnych zarządzeń administracyjnych (nakładanie na mieszczan świadczeń pieniężnych) i klęsk żywiołowych (pożary w latach 1540 i 1558). La plej malbona periodo estis la Tridekjara milito (1618-1648). La urbo estis detruita kaj iom post iom malaperadis la loĝantoj (en la jaro 1628 restis nur 40 da loĝantoj). Proces depopulacji został zahamowany dopiero po 1680 roku, a poprawę stanu gospodarczego przynosiły rządy króla Frederiko Vilhelmo (Brandenburgio) Fryderyka Wilhelma I (1713-1740). W XIX wieku miasto dalej się rozwijało. W 1876 roku poza miastem wybudowano dworzec kolejowy, w związku z otworzeniem linii Szczecin-Kostrzyn. Miasto zaczęło wychodzić poza średniowieczne granice. W latach 1870 i 1872 rozebrano obie bramy w murach obronnych. Oni establigis novajn lernejojn kaj oni komencis eldonadi la lokan gazeton.
(la artikolo de esperantisto Mariusz Borysiewicz, doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en Slupsko / Słupsk)
Historio de Mieszkowice dum la 20a jc
redaktiĈirkaŭ la jaro 1900 oni establigis la brikfabrikon kaj laktejon, en la jaro 1905 oni ekkomencis la konstruon de la urba kanalaro kaj la gasprovizadon en la urbo. Ożywienie gospodarcze nastąpiło po 1932 roku, gdy władze niemieckie przeznaczyły poważne kwoty na pomoc dla podupadających prowincji wschodnich III Rzeszy. Od 1939 roku w mieście stacjonowały wojska niemieckie. W czasie II wojny światowej w okolicy miasta znajdowali się robotnicy przymusowi, wśród których najwięcej było Polaków. Mieszkowice zostały zdobyte przez oddziały radzieckie 4 lutego 1945 roku. W wyniku działań wojennych zniszczenia wyniosły około 30% zabudowy miasta.
Od 30 kwietnia 1945 roku miasto było administrowane przez Polaków. Post la fino de Dua Mondmilito la urbo eniris Pollandon laŭ la decido de la Potsdama konferenco kaj ankaŭ laŭ la decidoj de la konferenco komenciĝis la procedo de translokiĝo de la germana popolo kaj anstataŭigo de ili per poloj de la centra Pollando kaj de orienta Pollando de post la Curzon-linio (vidu la apudan mapon). La postmilita disvolvo de la urbo estis ligita ĉefe kun agrikulturo, kaj iome kun la indistrio kaj metio.
(la artikolo de esperantisto Mariusz Borysiewicz, doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en Slupsko / Słupsk)
Elstaruloj
redakti- Karl Borchert, politikisto
Literaturo
redakti- Tadeusz Białecki, Z Dziejów Ziemi Chojeńskiej, Szczecin: Instytut Zachodniopomorski, 1969.
- Jerzy Marczewski, Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne i nowe, Poznano: Instytut Zachodni, 1991.
- Edward Rymar, Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa: szkice historyczne, Gorzów Wielkopolski: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 1999.
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom 1, Varsovio: Nakładem Władysława Walewskiego, 1880.
- Zbigniew Wielgosz, Pogranicze wielkopolsko-zachodnie we wczesnym średniowieczu: krajobraz naturalny
i struktury osadnicze, Poznano: Instytut Historii UAM, 2006.
- Beata Woźniak, Mieszkowice, Wołczkowo: Oficyna In Plus, 2003.