Cynghanedd groes o gyswllt
Math o gynghanedd yw Cynghanedd groes o gyswllt; nodwedd hynafol yn y canu caeth Cymraeg sy'n ddibynol ar gyfateb cytseiniaid. Dyma un enghraifft o gynghanedd groes o gyswllt:
- Tithau'n drist a than dy ro (R. Williams Parry, Englynion Coffa Hedd Wyn)
Ceir Cynghanedd groes o gyswllt gymhleth pan atebir y cytseiniaid cyn yr orffwysfa ddwywaith: unwaith ar ddechrau'r llinell, ac yr eildro yn y gyfatebiaeth gytseiniol ar ôl yr orffwysfa, megis:
- A phrancio o ffroeni y cyffro anwel (Dic Jones, Gwanwyn)
- (sef: ph(ff)rnc ffr n / c ffr n)
Enghreifftiau eraill
golygu- Teganau trist gwynt y rhew (Dic Jones, Gwanwyn)
- Roedd un mur o ddeunaw maen (Gerallt Lloyd Owen, Cilmeri)
- Dymor hud a miri haf
- Tyrd eto i'r oed ataf (R. Williams Parry, Yr Haf)
- Gwerin fonheddig yr hen fynyddoedd (Gerallt Lloyd Owen, 'Y Gwladwr')
Llyfryddiaeth
golygu- John Morris-Jones, Cerdd Dafod (Gwasg Prifysgol Rhydychen, 1925)
- Alan Llwyd, Anghenion y Gynghanedd (Argraffiad diwygiedig, Cyhoeddiadau Barddas, 2007)
- Myrddin ap Dafydd, Clywed Cynghanedd (Gwasg Carreg Gwalch, 1994)
