Yasal Uyarı: Bu sayfa ortaklık bağlantıları içerebilir. Herhangi bir ortaklık adresini ziyaret etmeniz ve bu platformlara kaydolup işlem yapmanız durumunda, yapılan işlem üzerinden CoinMarketCap'e belli bir ücret ödenebilir. Lütfen Ortaklık Açıklaması metnine göz atın.
0x; kullanıcıların, geleneksel kripto para borsaları gibi merkezi aracılara gerek duymadan Ethereum blockchain üzerinde kolayca ERC20 tokenlerinin ve diğer varlıkların ticaretini yapmalarını sağlayan bir altyapı protokolüdür.
0x protokolü, merkeziyetsiz borsa fonksiyonunu, geliştiricilerin kolayca ürünlerine ekleyebileceği esnek, zahmetsiz bir ticaret protokolü oluşturmak için birlikte çalışan açık kaynaklı, şeffaf biçimde denetlenebilir akıllı sözleşmeler dizisi kullanarak başarıyor.
Protokol, ZRX isimli ERC20 tokeni ile çalışıyor. Zincir dışı bir emir defteri barındıran, bu bilgiyi bildiren kullanıcılara yönelik uygulamalar sunan ve kullanıcıların, işlemleri yapmalarına, doldurmalarına veya iptal etmelerine olanak sağlayan ('relayer' olarak da bilinen) düğümler, (ticaret ücreti olarak) ZRX tokenleri ile ödeme alıyorlar. ZRX, token sahiplerinin, protokol değişiklikleri önermelerine ve oylamalarına yardımcı olarak platform yönetişimine katılmak için de kullanılabiliyor.
0x, 2019 yılında ZRX sahiplerinin, oylama kapasitelerinden feragat etmeden pasif ödüller kazanmak için hisselerini bir piyasa yapıcısına aktarmalarına olanak sağlayan ek özellik ekleyen ZRX token güncellemesini duyurdu.
0x Kurucusu Kim?
0x, 2016 yılında Will Warren ve Amir Bandeali tarafından kuruldu. Will Warren 0x'in CEO'su olarak, Amir Bandeali ise CTO'su olarak platforma hizmet etmeye devam ediyor.
Platform, 2017 yılında Polychain Capital, Pantera Capital ve FBG Capital dahil olmak üzere önde gelen yatırım şirketlerinin desteğiyle toplam 24 milyon dolar topladığı başarılı bir ilk token arzı (ICO) sürecini tamamladıktan sonra piyasaya sürüldü.
Warren, ICO'dan önce birkaç araştırma rolünde çalıştı ve kısa bir süreliğine Basic Attention Token'e (BAT) teknik danışmanlık yaptı. Bandeali ise Illinois Üniversitesi'nden, finans alanında diploma alarak mezun oldu ve 0x'in kurucu ortaklığını yapmadan önce birkaç mecrada trader olarak görev aldı.
Şimdi ekip, platformu güncellemek ve düzgün çalışmasını sağlamak için çalışan mühendislerin, araştırmacıların ve tasarımcıların dahil olduğu 30'dan fazla personelden oluşuyor.
0x Neden Farklı?
Birçok Ethereum merkeziyetsiz borsa protokolünün aksine 0x, hem takas edilebilir tokenleri (ERC20) hem de takas edilemez tokenleri (ERC-723) destekliyor. Token sahiplerine Ethereum varlıklarının büyük çoğunluğunu pek çok farklı uygulama üzerinden alma, satma ve bozdurma olanağı sunarak 0x'in çeşitli varlıklarla ticaretinin yapılmasını mümkün kılıyor.
0x protokolü, dijital ürün ve hizmetler için eBay tarzı pazar yerleri, OTC (tezgah üstü) ticaret masaları, DeFi protokolleri için borsa fonksiyonu ve merkeziyetsiz borsalar dahil olmak üzere çok sayıda kullanım senaryosunda uygulanabiliyor.
0x, son derece esnek takas ürünleri için kullanılabilse de oyun içi satın alımlar ve portföy yönetim platformları gibi varlık takasının ikincil bir özellik olduğu ürünlere de dönüştürülmesi mümkün.
0x protokolünde, likidite alıcıları ZRX tokenleriyle bir ücret öder, bu ücret piyasa yapıcı (relayer) likiditesini teşvik etmek için kullanılır. Kullanıcıların, tamamladıkları tüm işlemlerde kullanılan Gas'ı ödemek için kullanılan Ether (ETH) ile protokol ücreti de ödemek gerekiyor. 0x açık kaynak bir protokol olarak bu gelirden hiç pay almaz ve onun yerine başlangıçtaki ICO fonlamasıyla birlikte ekip ve geliştirici teşvikleri olarak açılan ZRX tokenleri ile desteklenir.
Piyasada Kaç 0x (ZRX) Coin Var?
Birçok dijital varlık gibi ZRX tokeni de asla aşılmayacak sabit bir maksimum arza sahip. Bu sayı 1 milyar ZRX. Şu anda bu maksimum arzın yaklaşık dörtte üçü piyasada ve bunun sadece küçük bir parçası staking ödülleri için kilitli.
Birçok protokolün aksine 0x, hiçbir zaman yeni ZRX tokenlerinin emisyon hızını açık bir şekilde tanımlamadığı için piyasadaki arzın maksimum seviyeye ulaşmasının ne kadar süreceğini söylemek zor. Ancak token'in Ağustos 2017'de piyasaya sürülüşünde piyasadaki arzın yüzde 50'sinin çıkarılması ve Ekim 2020 itibarıyla arzın yüzde 75'inin çıkarılmış olması tam arza 2020'lerin başlarında ulaşacağını gösteriyor.
0x CEO'su Will Warren'ın, eski bir blog yazısına göre toplam ZRX token arzının yarısı 2017'deki ICO'da yatırımcılara satıldı. Bununla birlikte her biri yüzde 15'den 0x çekirdek geliştirme organizasyonu ve ek proje geliştirme fonu için rezerve edildi. Diğer yüzde 10 ise dört yıllık bir hakediş ödeme planı ve bir yıllık sigorta ile kurucu ekip için rezerve edildi ve kalan yüzde 10 da erken destekçiler ve danışmanlar için tutuldu.
0x Ağı Güvenli mi?
0x, Ethereum blockchain ağı üzerine inşa edilmiş. Bunun sonucu olarak büyük Ethereum madencisi ve düğüm (node) ağının ortak çabalarıyla saldırılardan korunuyor.
Temel akıllı sözleşmelere gelirsek, protokolün üçüncü versiyonu, altında yatan herhangi bir zayıflık, arka kapı ve gereksiz fonksiyon var mı diye kontrol edilmesi için ConsenSys Diligence dahil olmak üzere birçok üçüncü parti şirket tarafından denetlendi. Hiç önemli sorun bulunmadı.
Bununla birlikte v2.0 akıllı sözleşmesinde, 0x çekirdek ekibi tarafından yamalanan bir zayıflık tespit edildi. Bu zayıflık, bağımsız bir araştırmacı tarafından belirlendi ve kötü amaçla kullanılmadı. 0x, saldırıya uğramadan önce herhangi bir sorunu tespit etmeye ve yamalamaya yardımcı olması için cömert bir yazılım hatası bulma ödülü kullanmaya devam ediyor.
0x (ZRX) Nereden Alınır?
ZRX, güncel olarak 200'den fazla farklı borsa platformda ticareti yapılabilir durumda. Bunların en popülerleri Coinbase Pro, Binance ve BitMax olarak sıralanabilir. ZRX, güncel olarak ABD doları (USD), Euro (EUR) ve Güney Kore wonu (KRW) dahil olmak üzere birçok itibari para birimiyle birlikte, Bitcoin (BTC), Tether (USDT) ve Ethereum (ETH) gibi seçeneklerin de dahil olduğu bir dizi kripto para birimiyle işlem görebiliyor.