Indonezija

Republika Indonezija Indonezija
Zastava Grb
Himna: "Indonesia Raya"
Položaj Indonezije
Glavni grad		Jakarta
Službeni jezik		indonezijski
Državno uređenje
• Predsjednik		Prabowo Subianto
• Predsjednik vlade
Zakonodavstvo
Nezavisnost		1945
Površina
• Ukupno		1.904.569[1] km2 (14.)
• Vode (%)		4,85
Stanovništvo
• Ukupno		270.203.917[2] (4.)
• Gustoća		143/km2
BDP (PKM)		2024. (procjena)
• Ukupno		1.402 biliona $[3]
• po stanovniku		4.980 $[3]
Gini (2024)		37,9[4] (srednja nejednakost)
HDI (2022.)		0.713[5]
Valuta		Rupija
Vremenska zona		od +7 do +9
Pozivni broj		62
Internetska domena		.id

Indonezija (indonezijski: Republik Indonesia), službeno Republika Indonezija, transkontinentalna je unitarna suverena država, koja je većim dijelom u jugoistočnoj Aziji, a manjim u Okeaniji. Smještena između Indijskog i Tihog okeana, Indonezija je najveća svjetska ostrvska država s više od 17.000 ostrva^[6] uključujući Sumatru, Javu, Sulawesi i dijelove Bornea i Nove Gvineje. Površinom od 1.904.569 km² 14. je najveća država svijeta u smislu kopnene površine i 7. najveća ako se pored kopnene u obzir uzme i površina mora koje joj pripada.^[7] Sa preko 280 miliona stanovnika Indonezija je 4. najmnogoljudnija država svijeta, najbrojnija austronezijska nacija i najmnogoljudnija država sa muslimanskom većinom.^[8] Java je najnaseljenije svjetsko ostrvo i prihvata više od polovine stanovništva Indonezije.

Predsjednička je i ustavna republika sa izabranim zakonodavnim tijelom. Administrativno se sastoji od 38 pokrajine od kojih je 9 sa posebnim autonomnim statusom. Glavni i najveći grad Indonezije je Jakarta, drugo najmnogoljudnije urbano područje na svijetu i jedno od najgušće naseljenih mjesta na Zemlji.

Dijeli kopnenu granicu sa Papuom Novom Gvinejom, Istočnim Timorom i istočnim dijelom Malezije, kao i pomorske granice sa Singapurom, Vijetnamom, Tajlandom, Filipinima, Australijom, Palauom i Indijom (ostrvima Andamani i Nikobari). Uprkos velikom broju stanovnika i gusto naseljenim regijama, Indonezija posjeduje ogromna prostranstva divljine koja su poznata po visokom stepenu biodiverziteta. Indonezija je bogata prirodnim resursima kao što su; nafta i prirodni plin, kalaj, bakar i zlato. Poljoprivredna proizvodnja se uglavnom zasniva na proizvodnji riže, palminog ulja, čaja, kafe, kakaoa, ljekovito bilja, različitih vrsta začina i gume. Glavni trgovinski partneri Indonezije su Kina, SAD, Japan, Singapur i Indija.

Historija Indonezije obiluje uticajima različitih svjetskih sila koje su područje Indonezije smatrale zanimljivim uglavnom zbog njenih prirodnih resursa. Već tokom 7. vijeka bila je važno trgovačko područje kada je tokom perioda Šrividžaja a potom i Madžapahita bila raširena trgovina s kineskim dinastijama i indijskim kraljevstvima. Lokalni vladari su postepeno potpadali pod strane kulturne, vjerske i političke uticaje tokom procvata hindu i budistička kraljevstava. Sa muslimanskim trgovcima na područje Indonezije dolazi i islam, dok su evropske sile tokom perioda kolonizacije donijele kršćanstvo i borile se jedna protiv druge kako bi monopolizirale trgovinu na ostrvima začina Malukua u doba Velikih geografskih otkrića. Indonezija je iskusila dug period nizozemskog kolonijalizma koji je započeo sa područjem Amboine i Batavije, na kraju obuhvatajući čitav arhipelag uključujući i Timor i Zapadnu Novu Gvineju, uz prekide i povremenu portugalsku, francusku i britansku vladavinu. Tokom dekolonizacije Azije nakon drugog svjetskog rata, Indonezija je pod vodstvom Sukarna objavila nezavisnost i postigla punu nezavisnost 1949. godine nakon oružanog i diplomatskog sukoba s Nizozemskom.Historija Indonezije je od tada bila turbulentna, sa izazovima koje predstavljaju prirodne katastrofe, korupcija, separatizam, proces demokratizacije i periodi brzog ekonomskog rasta.

Indonezija se sastoji od hiljada različitih domorodačkih etničkih grupa i stotina lingvističkih grupa, od kojih je Javanska najveća. Razvio se zajednički identitet sa motom "Bhinneka Tunggal Ika" ("Jedinstvo u različitosti" doslovno, "mnogo, a opet jedan"), definisan nacionalnim jezikom, kulturnom raznolikošću, vjerskim pluralizmom unutar većinskog muslimanskog stanovništva i historijom kolonijalizma i pobune protiv njega. Zemlja u razvoju, Indonezija je klasifikovana kao novoindustrijalizovana zemlja, sa ekonomijom 16. po veličini u svijetu po nominalnom BDP-u i 7. po PPP-u. To je treća po veličini demokratska država na svijetu, regionalna sila i smatra se srednjom silom u globalnim poslovima. Zemlja je članica nekoliko multilateralnih organizacija, uključujući Ujedinjene nacije, Svjetsku trgovinsku organizaciju, G20, i jedan od osnivača Pokreta nesvrstanih, Udruženja nacija jugoistočne Azije, Samita istočne Azije, D-8, APEC-a i Organizacija islamske saradnje.

Ime Indonezija izvedeno je od latinske riječi Indus i grčke riječi nesos, koja znači "ostrvo". Ime datira iz 18. stoljeća, mnogo prije formiranja nezavisne Indonezije.

Historija Indonezije seže do 2500. godine p. n. e. kada na Javi i Sumatri nastaje više država potaknutih trgovinskom razmjenom.

Najraniji dokazi o postojanju islama datiraju od 13. vijeka, i to na Sjevernoj Sumatri.

Od 1511. počinje kolonijalno razdoblje indonezijske historije kada je zauzimaju Portugalci, a nešto kasnije Englezi i Nizozemci. Kolonijalno razdoblje prestaje završetkom drugog svjetskog rata 1945. kada su Indonežani proglasili nezavisnost, a Sukarno postao prvi predsjednik. Njegov nasljednik, bivši general Suharto obilježio je noviju historiju, zaustavivši privredno propadanje.

[[File:Bromo-Semeru-Batok-Widodaren.jpg|thumb|[[Planine Semeru i Bromo u istočnoj Javi. Seizmička i vulkanska aktivnost Indonezije među najvećima je na svijetu]]

Indonezija je najjužnija zemlja u Aziji. Smještena u Indonezijskom arhipelagu, najvećem arhipelagu na svijetu, između Indokine i Australije, te između Indijskog i Tihog okeana. Blizina ekvatora utječe na klimu u Indoneziji, tako da temperature u nizinama dostižu vrlo visoke vrijednosti dok je u visinskim predjelima nešto hladnije. Država se nalazi između geografskih širina 11°J i 6°N i geografske dužine 95°E i 141°E. Transkontinentalna zemlja koja obuhvata jugoistočnu Aziju i Okeaniju, najveća je arhipelaška država na svijetu, koja se proteže na 5.120 kilometara od istoka prema zapadu i 1.760 kilometara od sjevera prema jugu.^[9]

Državno koordinaciono ministarstvo za pomorstvo i investicije kaže da Indonezija ima 17.504 ostrva (od kojih je 16.056 registrovanih u UN)^[10] raštrkanih na obe strane ekvatora, od kojih je oko 6.000 naseljeno.^[6] Najveće su Sumatra, Java, Borneo (dijeli s Brunejom i Malezijom), Sulawesi i Nova Gvineja (dijeli s Papua Novom Gvinejom).^[11] Indonezija dijeli kopnenu granicu s Malezijom na Borneu i Sebatiku, Papuom Novom Gvinejom na ostrvu Nova Gvineja, Istočnim Timorom na ostrvu Timor i pomorskim granicama sa Singapurom, Malezijom, Vijetnamom, Filipinima, Palauom i Australijom.

Puncak Jaya je najviši vrh Indonezije sa 4.884 metra, a jezero Toba na Sumatri je najveće jezero, sa površinom od 1.145 km2. Najveće rijeke Indonezije nalaze se u Kalimantanu i Novoj Gvineji i uključuju Kapuas, Barito, Mamberamo, Sepik i Mahakam. Služe kao komunikacijske i transportne veze između otočkih riječnih naselja.^[12] U Indoneziji postoji oko 130 aktivnih vulkana.^[13]

Indonezija je višestranačka republika s dva zakonodavna doma. U parlamentu su u 2014. bile zastupljene sljedeće stranke: Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDI-P), Majelis Permusyawaratan Rakyat, Partai Amanat Nasional (PAN), Partai Kebangkitan Bangsa (PKB), Partai Persatuan Pembangunan (PPP), Hanura, Partai Keadilan Sejahtera (PKS).^[14]

Administrativno, Indonezija se sastoji od 34 pokrajine, od kojih 5 ima poseban status.

Indonezija je druga zemlja po izvozu zemnog plina. Glavne poljoprivredne kulture su riža, čaj, začini itd. Industrijski sektor učestvuje u BDP sa 46,4% (2010). Indonezijska privreda se u posljednje vrijeme oporavlja od posljedica azijske finansijske krize iz 1998. Država još uvijek igra značajnu, iako sve manju, ulogu u privredi. BDP (bruto društveni prihod) po glavi stanovnika (po paritetu kupovne moći) iznosi oko 3200 američkih dolara, sa stopom rasta od 4,8% godišnje u 2004.

Indonezija je svrtstana u grupu Sljedećih jedanaest, u smislu razvoja privrede.

Nacionalni Institut aeronautike i svemirskih istraživanja (Indonežanski: Lembaga Penerbangan dan Antariksa Nasional/LAPAN) je svemirska agencija indonežanske vlade. Osnovana je 27. novembra 1964. od strane bivšeg indonežanskog predsjednika Suharto-a nakon jednogodišnjeg postojanja neformalne organizacije agencije za istraživanje svemira.

LAPAN je odgovoran za dugoročna civilna i vojna aeronautička istraživanja. Više od dvije decenije ona upravlja sa satelitima, uglavnom telekomunikacionim, uključujući projekat Palapa satelita, koje je izgradio Hughes (sada dio Boeing Satellite Systems), i koji su lansirani iz SAD ili Francuske Gvajane pomoću raketnog sistema Delta ili Ariane 4, odnosno Ariane.

Indonezija je po broju stanovnika 4. zemlja u svijetu i najveća islamska zemlja. Indonežani pripadaju malajskoj grupi naroda. Dijele se na preko 100 etničkih grupa. Među njima su najbrojniji Javanci sa 45%, Sundi 13%, Malajci 7% i Madurci 6%. Oko 87% indonežana su muslimami. Sa 195 miliona muslimana Indonezija je prva zemlja u svijetu po broju islamskih sljedbenika. Islam se raširio veoma brzo po ostrvlju od 14. vijeka dolaskom arapskih trgovaca iz Hadrameuta i indijski sa juga Indije. Hrišćana, uglavnom protestanti i katolici, čine 10% stanovništva. Hinduisti 2% i budisti 1% čine manji broj stanovništva.

Stanovništvo Indonezije dijeli se na brojne etničke grupe (788 pripadnika raznih naroda i plemena). Indonezijski jezik je maternji za relativno mali broj stanovnika države, ali je u širokoj upotrebi kao univerzalni drugi jezik. Najrasprostranjenija religija je Islam kojem pripada nešto više od četiri petine stanovnika (Indonezija je najmnogoljudnija zemlja s muslimanskom većinom). Prisutni su i Kršćanstvo, Hinduizam i Budizam.

Indonezija je bila jedna od država najteže pogođenih potresom i cunamijem 26. decembra 2004. Na sjeveru Sumatre, u pokrajini Aceh poginulo je najmanje 220.000 ljudi.

Indonezija imo oko 300 etničkih grupa, čiji su se kulturni identiteti razvijali vijekovima, i bili pod uticajem indijske, arapske, kineske i evropske kulture.

Željeznica je uvedena u 1897. za vrijeme kolonizacije od strane Nizozemske.^[15]

U Indoneziji je otkriven do sada najstariji prahistorijski pećinski crtež. Starost crteža je uranij-torij analizom procijenjena na oko 40.000 godina.^[16]

• Bima (narod)
• Karanganyar
• Kupang
• Amahai jezik

Vlada

• Vlada Indonezije
• Ministar Državnog sekretarijata (ind)
• Antara – Novinska agencija
• Statistički centar
• Šef države i članovi Kabineta Arhivirano 15. 9. 2013. na Wayback Machine

Opće informacije

• Indonesia na CIA World Factbook
• Indonesia iz UCB Libraries GovPubs
• Indonezija na Curlie