Proyeutu Gutenberg
El Proyeutu Gutenberg (PG) foi desenvueltu por Michael Hart en 1971 col fin de crear una biblioteca de llibros electrónicos gratuitos a partir de llibros que yá esisten físicamente.[1] Estos llibros electrónicos atópense disponibles dende entós n'Internet. Son gratuitos. Los llibros pueden ser lleíos en munchos distintos formatos como Kindle, EPUB, inclusive ASCII, UTF-8 o lleelos en llinia en formatu HTML.[2]
 | |
| Autor orixinal | Michael Hart |
|---|---|
| Versión inicial | 4 xunetu 1971 y 1r avientu 1971 |
| Llingua orixinal | distintes llingües |
| Tipu | biblioteca dixital, sitiu MediaWiki, editorial y sitiu web |
| Llicencia |
Unlicense (es)  |
| Clasificación n'Alexa | 6523 |
| Orixe del nome | Johannes Gutenberg |
| Parte de | Web semántica |
| N'asturianu |
 Non |
| Más información | |
| gutenberg_org | |
| project.gutenberg | |
| Sitiu web | Web oficial |
| Códigu fonte | Códigu fonte |
| Etiqueta de Stack Exchange | Stack Exchange |
 | |
Los testos que s'apurren son principalmente de dominiu públicu, bien porque estos derechos yá han expirado y la obra atopar en dominiu públicu, bien porque se llogró l'autorización del autor o titular de los derechos d'autor. Tamién hai dellos testos baxu derechos d'autor que'l proyeutu Gutenberg fixo disponibles col permisu de los sos escritores. Al proyeutu púnxose-y el nome del imprentador alemán del sieglu XV Johannes Gutenberg, quien inventó la imprenta de tipos móviles. En payares de 2009 el proyeutu Gutenberg tenía casi 30 000 llibros na so coleición (25 496 n'inglés, 1496 en francés, 364 en portugués y 267 n'español). N'ochobre de 2015 cuntaba con más de 50 000 llibros.[3]
Descripción
editarTrátase de la biblioteca dixital más antigua, pos la so fundación data de 1971.[4][5] El proyeutu Gutenberg centrar na lliteratura históricamente importante y obres de referencia. El lema del proyeutu ye «cortemos los barrotes de la inorancia y l'analfabetismu», escoyíu porque'l proyeutu espera siguir col trabayu del espardimientu de l'alfabetización pública y de la gratitud escontra'l nuesu heriedu lliterariu que les biblioteques públiques empezaron a principios del sieglu XX. Siempres que ye posible, les ediciones de Gutenberg lliberar en formatu ASCII. Tamién se lliberar n'otros formatos, siempres que sían presentaos por voluntarios. Mientres dellos años anteriores, hubo discutinios sobre si sería conveniente usar dalgún formatu tipu XML, anque nun hubo munches meyores entós. A los formatos populares que nun son fácilmente editables, como'l PDF, nun se-yos consideraba apropiaos, acordies colos oxetivos xenerales del proyeutu Gutenberg, anque s'añedieron munchos a la coleición. Anguaño publicar llibros en dellos de los formatos electrónicos pa lleer en dispositivos PDA y llectores de llibros electrónicos, y tamién en formatu de audiobooks.
Anque la mayoría de los llanzamientos del proyeutu Gutenberg son n'inglés, tamién hai un númberu significativu de documentos n'alemán, francés, italianu, español, neerlandés, finlandés y chinu, según n'otres llingües. Tolos testos del proyeutu Gutenberg pueden llograse y redistribuir polos llectores de forma gratuita: la única restricción que se pon a la redistribución ye que'l testu tien de permanecer inalteráu y tien de contener l'encabezamientu del proyeutu Gutenberg. Si'l testu redistribuido modificárase, l'archivu nun se debe etiquetar como un testu del proyeutu Gutenberg.
El proyeutu, qu'estrenó más de 30 000 llibros electrónicos (en payares de 2009) casi dafechu producíos por voluntarios en llinia, sigue activu. Cualesquier pue ser correutor y ufiertase pa correxir, por casu, una páxina al día. Esto fai por aciu el sitiu auxiliar pero independiente de distributed proofreaders".
Historia
editar
En 1971, Michael Hart estudiaba na Universidá d'Illinois. Hart llogró l'accesu a unu de los ordenadores principales del Llaboratoriu d'Investigación de Materiales de la universidá, el Xerox Sigma V. Esti ordenador especial resultó ser unu de los 15 nodos de la rede d'ordenadores que darréu se convirtió n'Internet. Hart creyó que dalgún día los ordenadores seríen algamadizos pal públicu polo xeneral y decidió faer disponibles obres de lliteratura de manera gratuita y electrónica. Como tenía una copia de la Declaración d'Independencia de los Estaos Xuníos na so mochila, esta convirtióse nel primer testu electrónicu del proyeutu Gutenberg.[6]
Pa cuando la Universidá d'Illinois dexó d'agospiar el proyeutu Gutenberg a mediaos de la década de 1990, Hart yá lo taba dirixendo dende'l Illinois Benedictine College. Más tarde llegó a un alcuerdu similar cola Carnegie Mellon University, qu'aceptó alministrar les finances del proyeutu Gutenberg. Pero nun foi hasta 2000 que'l proyeutu Gutenberg foi oficialmente reconocíu como una persona xurídica independiente, siendo anguaño una sociedá non codalosa llegalmente constituyida en Mississippi.
En comparanza colos primeros díes del proyeutu, el tiempu que se riquir pa digitalizar un llibru menguó descomanadamente. Los testos yá non se teclean direutamente, sinón que se converten a testu cola ayuda del software d'OCR (reconocencia óptica de calteres). Darréu los testos tienen que correxise y editase minuciosamente en delles etapes por dellos correutor primero que puedan ser añadíos a la coleición.
Collaboración abierta
editarComo n'otros proyeutos solidarios de la era dixital, el Gutenberg ta abiertu a la collaboración y dispón d'una páxina de receición de voluntarios en [1].[7]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «El proyeutu Gutenberg: daqué más que llibros gratis» (inglés). makeuseof.com. Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
- ↑ «Carauterístiques del proyeutu Gutenberg» (inglés). andybrandt531.comandybrandt531.com (13 d'agostu de 2015). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-12-07. Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
- ↑ Hane, Paula (13 d'agostu de 2015). «El proyeutu Gutenberg avanza» (inglés). infotoday.com. Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
- ↑ «Historia del proyeutu Gutenberg» (inglés). Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
- ↑ Robinson, Solveig (2013). The Book in Society: An Introduction to Print Culture. Broadview Press, páx. 129. ISBN 978-1-55481-074-1.
- ↑ «proyeutu_gutenberg_la_utopa_del.html El proyeutu Gutenberg: La utopía del llibre accesu a la información». associatedcontent.com. Archiváu dende l'proyeutu_gutenberg_la_utopa_del.html orixinal, el 6 de marzu de 2013. Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
- ↑ «Sitio pa ufiertase como correutor del proyeutu Gutenberg» (es/en). pgdp.net. Consultáu'l 30 de marzu de 2017.
Enllaces esternos
editar- Sitiu web del proyeutu Gutenberg (n'inglés).
- Portada del sitiu web del proyeutu Gutenberg n'español
- Llista de llibros n'español.
- La importancia del proyeutu Gutenberg (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (n'inglés).