Merindad de Valdivielso
Merindad de Valdivielso ye un conceyu español de la provincia de Burgos, comunidá autónoma de Castiella y Llión. Ta asitiáu nel valle de Valdivielso.
 Merindad de Valdivielso | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella y Lleón |
| Provincia |  provincia de Burgos |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
Alcalde de Merindad de Valdivielso (es)  | Óscar Palencia Corrales |
| Nome oficial | Merindad de Valdivielso (es)[1] |
| Códigu postal |
09559 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 42°49′29″N 3°32′48″W / 42.8248°N 3.5468°O |
  Merindad de Valdivielso Merindad de Valdivielso (España)  | |
| Superficie | 129 km² |
| Altitú | 645 m |
| Llenda con | |
| Demografía | |
| Población |
403 hab. (2023) - 223 homes (2019) - 165 muyeres (2019) |
| Porcentaxe | 0.11% de provincia de Burgos |
| Densidá | 3,12 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| merindaddevaldivielso.com | |
 | |
Xeografía
editarFísica
editarHumana
editarEl conceyu asítiase na contorna de Las Merindades, a lo llargo del Valle de Valdivielso, llindáu al norte polos farallones de la Sierra de la Tesla. El so lladral meridional cerrar les últimes estribaciones de les parameras caliares. El perfectu valle formáu por estes dos estructures xeolóxiques –cubiertes na so mayor parte por trupes y variaes mases forestales– ye percorríu llonxitudinalmente pel ríu Ebro.
Situación alministrativa
editarEl conceyu ta formáu por catorce entidaes llocales menores,[2] a saber:
Historia
editarA partir del añu 860 queda sol señoríu del conde Rodrigo formando parte del Condáu de Castiella, zona fronteriza arizada de fortaleces que protexía la entrada de los invasores sarracenos.[3]
La hestoria de la Merindad de Valdivielso ta amestada a les órdenes relixoses, yá que nel sieglu IX establecer nel valle un grupu d'ermitaños que la so influencia social nun va dexar muncha buelga por cuenta de la so solitaria condición. Otra manera, los monxos de San Pedro de Tejada, en Puentearenas, controlen pequeños nucleos llabradores, crean parroquies y favorecen la repoblación.
Nel sieglu XIII, el monesteriu de San Salvador de Oña estiende'l so dominiu al valle. A partir d'ende va formar parte del Conceyu Mayor de les Merindades de Castiella la Vieya. Los sos rexidores, fieles a costumes paganes, axuntar na devesa de Quecedo so la encina qu'ilustra l'escudu consistorial.
Perteneciente al Correximientu de les Merindades de Castiella la Vieya,[4] estremada en cuatro partíos: Partíu alto, con 13 llugares; Partíu de baxo, con 8 llugares; Partíu de riba, con 6 llugares; Valle de Manzanedo, con 11 llugares, un barriu y una granxa. Toos con xurisdicción de realengu.
A la cayida del Antiguu Réxime queden amestaos a los ayuntamiento constitucionales de Merindad de Valdivielso, Valle de Manzanedo, nel partíu de Villarcayo y de Rucandio nel partíu de Briviesca, dambos pertenecientes a la rexón de Castiella la Vieya.
El nuevu conceyu cola so cabecera en El Almiñé y otros 25 llugares,[5] a saber:
Mengua'l términu del conceyu porque ente'l Censu de 1857 y l'anterior independízase Villaescusa de la Furaca, códio INE 09541, y ente'l Censu de 1910 y l'anterior créase'l conceyu de Los Altos de Dobro, códigu INE 09014.[6]
Alministración
editar| Llexislatura | Nome | Partíu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | Julián de la Torre Arce | A.E. |
| 1983-1987 | Raimundo Ruiz | Alianza Popular |
| 1987-1991 | Raimundo Ruiz | Alianza Popular |
| 1991-1995 | Raimundo Ruiz | PP |
| 1995-1999 | María Jesús González Pereda | Cerezos y Pinos (independiente) |
| 1999-2003 | Don Benjamín López-Linares | PP |
| 2003-2007 | Jesús Arce Garmilla | PSOE |
| 2007-2011 | Jesús Arce Garmilla | PSOE |
| 2011-2015 | Óscar Palencia Corrales | PP |
| 2015-2019 | Joaquín Garmilla Ebro | Juntos por Valdivielso (independiente) |
| 2019-2023 | n/d | n/d |
| 2023- | n/d | n/d |
Demografía
editarEn 1843 pertenecía al partíu de Villarcayo y cuntaba con 1468 habitantes. Na siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE.
| 1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 581 | 573 | 560 | 546 | 535 | 533 | 513 | 492 | 474 | 469 | 454 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
NOTA: La cifra de 1996 ta referida a 1 de mayu y el restu a 1 de xineru.
Mediu ambiente
editarEl 85% del so términu (10914.94 Hectárees) queda afeutáu pola ZEPA Sierra de la Tesla-Valdivielso, onde destaquen les siguientes especies: Utre Leonado (Gyps fulvus); Aguilucho Pálidu (Circus cyaneus); Alimoche (Neophron percnopterus) y Chova Piquirroja (Pyrrhocorax pyrrhocorax).
Parques eólicos
editarEn funcionamientu'l denomináu Peña Alta, de la empresa CESA-GERSA, con 20 aeroxeneradores de teunoloxía Gamesa d'una potencia unitaria de 660 kW, lo que supón una potencia total de 13.200 kW; y el denomináu La Torada, tamién de CESA-GERSA, con 14 aeroxeneradores de teunoloxía Gamesa d'una potencia unitaria de 660 kW, lo que supón una potencia total de 9.240 kW.[7]
Medios de comunicación
editarLa emisora de radio Radio Valdivielso (106,0 MHz FM), xestionada por una asociación cultural dende l'añu 2001. Sigue emitiendo los 365 díes del añu. www.radiovaldivielso.es Burgos: zarru de Radio Valdivielso. Blogue sobre llexislación de medios comuñales. 5 de setiembre de 2010</ref>[8]
Monumentos
editar- Eremitorios en Quecedo
- Gargüelu de Tartalés de los Montes
- Escobiu de Los Hocinos
- Texos de Panizares
- Ruta del pexe y ruta del sal (calzaes medievales).
- San Pedro de Tejada
- Ilesia Parroquial de San Nicolás d'El Almiñé
- Torre de Loja
- Torre de San Martín
- Castiellu de Malvecino
Caben tamién destacar la torre gótica ya ilesia románica en Valdenoceda; torre y casones en Quintana de Valdivielso; casones ya ilesia románica n'El Almiñé; ilesia de San Pedro de Tejada (una de les principales del románicu burgalés), próxima a Puente Arenas; torre, casones y eremitorios rupestres en Quecedo; ilesia gótica en Regueru; torre en Valhermosa y palaciu herreriano en Focete de Valdivielso.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ «Xunta de Castiella y Lleón - Rellación d'entidaes llocales menores». Consultáu'l 2009.
- ↑ Teófilo López Mata, Xeografía del Condáu de Castiella a la muerte de Fernán González, CSIC Madrid, 1957
- ↑ Unu de de los catorce partíos que formaben la Intendencia de Burgos mientres el periodu entendíu ente 1785 y 1833, tal como se recueye nel Censu de Floridablanca de 1787.
- ↑ Ver Gonzalo Martínez Díez, Xénesis Histórica de la provincia de Burgos, páxina 122
- ↑ INEbase / Demografía y población / Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842.
- ↑ apecyl.
- ↑ El poder de lo pequeño: Entrevista a Jokin Garmilla, de Radio Valdivielso. Radio Nacional d'España (a partir del 19:30 hasta'l 28:00).
Enllaces esternos
editar