Saadplant
| Spermatophyta Tydperk: Famennium–tans 380–0 m. jaar gelede | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Pinus sylvestris, ’n lid van die Pinophyta. | ||||||
| Kladistiese klassifikasie | ||||||
| ||||||
| Afdelings | ||||||
| ||||||
| Sinonieme | ||||||
| ||||||
Die spermatofiete (klade Spermatophyta), ook bekend as fanerogamme (takson Phanerogamae) of fenogamme (takson Phaenogamae), bestaan uit plante wat sade produseer, vandaar die alternatiewe naam saadplante. Hulle is ’n onderafdeling van die embriofiete of landplante.
Die term "fanerogamme" is afgelei van die antieke Griekse φανερός phanerós ("sigbaar"), in teenstelling met die kriptogamme, van die Griekse κρυπτός kryptós ("saam versteek"). Dié terme onderskei die bedekbloeiende plante (kriptogamme, met versteekte seksorgane) van die sigbaar bloeiende plante (fanerogamme, met sigbare seksorgane).
Beskrywing
[wysig | wysig bron]Bestaande spermatofiete kom in vyf afdelings voor, waarvan die eerste vier tradisioneel gegroepeer word as Gymnospermae, of Naaksadiges, dus plante met naakte sade:[1]:172
- Cycadophyta, die sikadees of broodbome, ’n subtropiese en tropiese groep plante,
- Ginkgophyta, wat ’n enkele bestaande spesie van die genus Ginkgo insluit,
- Pinophyta, die naaldbome, wat keëldraende bome en struike is, en
- Gnetophyta, verskeie houtagtige plante in die oorblywende genusse Ephedra, Gnetum en Welwitschia.
Die vyfde bestaande afdeling is die plante wat se voortplanting blomme behels, ook bekend as Angiospermae of Magnoliophyta – dit is die grootste en uiteenlopendste groep spermatofiete:
- Angiospermae, die blomplante, het sade wat in ’n vrug bedek is, anders as die Naaksadiges.
Benewens die vyf bestaande taksons wat hier bo genoem word, bevat fossielrekords bewyse van baie uitgestorwe groepe saadplante, onder meer:
- Pteridospermae, die sogenaamde saadvarings, veral uit die Paleosoïkum.
- Glossopteris was die volopste boomgenus in die antieke suidelike superkontinent Gondwana tydens die Perm-periode.
Teen die Trias-periode het saadvarings afgeneem in ekologiese belangrikheid, en lede van moderne Gymnospermae-groepe was volop en oorheersend tot aan die einde van die Kryt-periode, toe die Angiospermae begin floreer het.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Judd, Walter S.; Campbell, Christopher S.; Kellogg, Elizabeth A.; Stevens, Peter F.; Donoghue, Michael J. (2002). Plant systematics, a phylogenetic approach (2 uitg.). Sunderland MA, USA: Sinauer Associates Inc. ISBN 0-87893-403-0.
Skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Saadplant.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
