Gaan na inhoud

John Searle

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
John Searle
John Searle in 2015

Geboortenaam John Rogers Searle
Gebore 31 Julie 1932 (1932-07-31) (92 jaar oud)
Denver, Colorado
Nasionaliteit Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Vakgebied Taalfilosofie, filosofie van die gees, intensionaliteit, sosiale werklikheid
Alma mater Universiteit van Wisconsin-Madison, Christ Church, Oxford
Bekend vir Indirekte rede handelinge, Chinese kamer, Biologiese naturalisme
Beïnvloed deur Elizabeth Anscombe, J.L. Austin, Noam Chomsky, Gottlob Frege, Paul Grice, David Hume, Bertrand Russell, P.F. Strawson, Ludwig Wittgenstein
Handtekening

John Rogers Searle (Denver (Colorado), 31 Julie 1932) is 'n Amerikaanse filosoof en hoogleraar aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley. Hy is veral bekend vir sy bydraes tot die taalfilosofie en die filosofie van die gees, sowel as sy bydrae tot die konsep van "sosiale realiteit". Hy word beskou as een van die toonaangewende taalfilosowe in die twintigste eeu, en word verbind met die stroming van die gewone taal filosofie (ordinary language philosophy).

Biografie

[wysig | wysig bron]

Searle word gebore in Denver in 1932 en studeer aan die Universiteit van Wisconsin en daarna met 'n Rhodesbeurs aan die Universiteit van Oxford. Hy word hier ingewy in die filosofie van die sogenaamde gewone taal filosofie ordinary language philosophy, wat sy bloeityd beleef in Oxford in die jare vyftig, en wat hy deur die ontwikkeling van sy taaloptredeteorie 'n belangrike impuls sou gee. In Oxford studeer Searle van 1957 tot 1959 aan die beroemde Christ Church College, waar hy in 1959 ook promoveer.

In 1959 word Searle, nog nie eers dertig jaar oud, tot hoogleraar benoem aan die Universiteit van Kalifornië in Berkeley. Daar sou hy byna vyftig jaar werk aan die filosofiese fakulteit. In Berkeley ondersteun Searle die opkomende studentenprotes en was die eerste, van die vas aangestelde professore, wie die sogenaamde "Free Speech Movement" ondersteun. In 1969 publiseer Searle sy taalfilosofiese hoofwerk "Speech Acts", wat belangrike impak sou hê in die hele linguistiek. In die daaropvolgende jare fokus hy ook op 'n ander gebied van die filosofie, onder andere in die filosofie van die gees, waar hy homself deur kritiek op die reduksionisme sou onderskei.

Vir sy bydrae op die gebied van die filosofie van die gees ontvang Searle in 2000 die Jean Nicod Prys. In 2004 ontvang hy ook die National Humanities Medal.

Searle hou homself besig met taalfilosofie, denke en bewussyn. Hy gee hier 'n vak oor taal en denke, maar ook één oor sosiale filosofie. In die jare sestig was Searle een van die grondleggers van die taalhandelingteorie, 'n pragmatiese model wat stel dat 'n handeling plaasvind omdat 'n mens iets sê met 'n sekere doel voor oë.

Searle word beskou as een van die toonaangewende taalfilosowe in die twintigste eeu. Kenmerklik aan sy denke is die toeganklikheid en die helderheid van sy argumente. Searle het homself tot die breë publiek gerig, en homself uitgespreek oor 'n veelheid van filosofiese onderwerpe. Sy filosofie is uiteindelik 'n samehangende geheel van doktrines oor taal, gees en die sosiale wêreld. Tot sy belangrikste werke hoort: Speech Acts. An Essay in the Philosophy of Language (1969), Minds, Brains and Programs (1980), Intentionality (1983), The Construction of Social Reality (1995) en Mind, Language and Society (1998).

Intensionaliteit

[wysig | wysig bron]

In sy boek Intentionality – An essay in the philosophy of mind (1983) fokus Searle op die begrip "intensionaliteit". Hieronder verstaan hy onder andere die volgende:

  • Die totaliteit van geestelike toestande wat gerig word op voorwerpe of toestande van die realiteit.
  • Die bedoelde optredes (waaronder ook persepsie) wat gedryf word deur die bedoelde toestande.

Intentionaliteit kan volgens hom die volgende formele eienskappe: proposisionele inhoud, bevredigingsvoorwaardes, sielkundige krag en pasrigting.

Filosofie van die gees

[wysig | wysig bron]

Op die gebied van die filosofie van die gees maak Searle onderskeid tussen sterk en swak kunsmatige intelligensie (KI). By swak KI is daar geen sprake van intensionaliteit nie, by sterk KI is daar wel.

Om dit te illustreer bedink hy die Chinese kamerargument. Volgens hierdie gedagte-eksperiment kan 'n rekenaar Chinees praat op basis van 'n stel instruksies. Ook as die rekenaar net so goed Chinees kan praat as 'n mens, sal die rekenaar geen intensie hê nie volgens Searle.

Chinese kamer

[wysig | wysig bron]

Die Chinese kamer is 'n gedagte-eksperiment wat bedink word deur Searle in 1980, in die artikel: Minds, brains, and programs. Die eksperiment gaan oor die vraag of rekenaars, nou of in die toekoms, sou kon dink soos die mens. Searle beweer dat dit nie die geval is nie. Hiermee probeer hy 'n antwoord te bied op 'n ander gedagte-eksperiment wat die teendeel verdedig, naamlik die Turingtoets van Alan Turing.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]

Boeke

[wysig | wysig bron]
  • 1969, Speech Acts: An essay in the philosophy of language.
  • 1971, The Campus War.
  • 1979, Expression and Meaning: Studies in the Theory of Speech Acts.
  • 1983, Intentionality: An Essay in the Philosophy of Mind.
  • 1984, Minds, Brains and Science.
  • 1985, The Foundations of Illocutionary Logic, met Daniel Vanderveken.
  • 1992, The Rediscovery of the Mind.
  • 1995, The Construction of Social Reality.
  • 1997, The Mystery of Consciousness.
  • 1998, Mind, Language and Society, Philosophy in the Real World.
  • 2001, Rationality in Action.
  • 2001, Conversations with John Searle, deur Gustavo Feigenbaum.
  • 2002, Consciousness and Language.
  • 2004, Mind.
  • 2004, Freedom and Neurobiology
  • 2008, Philosophy in a New Century: Selected Essays
  • 2010, Making the Social World: The Structure of Human Civilisation

Artikels

[wysig | wysig bron]
  • 1980, "Minds, Brains, and Programs" in: The Behavioral and Brain Sciences.
  • 1990, "Collective intentions and actions" in: Intentions in Communication.
  • 1990, "Is the Brain a Digital Computer?" in: Proceedings of the American Philosophical Association.
  • 1992, "The Problem of Consciousness" in: The Rediscovery of the Mind.
  • 2005, "The Phenomenological Illusion", in: Experience and Analysis (2005)

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  • Hierdie artikel is vertaal van die Nederlandse Wikipedia

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]