Keith Jarrett

Keith Jarrett (gebore op 8 Mei, 1945) is 'n Amerikaanse pianis en komponis van jazz en klassieke musiek.^[1]

Jarrett het sy loopbaan begin saam met Art Blakey, en daarna saam met Charles Lloyd en Miles Davis gespeel. Sedert die vroeë 1970's geniet hy baie sukses as groepleier en solo-uitvoerder in jazz, jazzfusion en klassieke musiek. Sy improvisasies spruit uit die tradisies van jazz en ander genres, veral Westerse klassieke musiek, gospel, blues en etniese folk music. In 2003 het Jarrett die Polar Musiek-prys ontvang.

Hy was die eerste ontvanger van sowel die kontemporêre as die klassieke musiekpryse,^[2] en in 2004 het hy die Léonie Sonning Musiek-prys ontvang. Sy album getitel The Köln Concert (1975) het die topverkoper klavieropname van alle tye geword.

In 2008 is hy ingewy in die Down Beat Hall of Fame tydens die tydskrif se 73ste jaarlikse Meningspeiling.

Keith Jarrett is gebore op 8 Mei 1945 in Allentown, Pennsylvanië, Verenigde State, ^[1] as die kind van 'n moeder van Hongaarse afkoms en 'n vader van Franse of Skots-Ierse afkoms. ^[3] Hy het in die voorstedelike Allentown grootgeword waar hy vroeë blootstelling aan musiek ontvang het. ^[4]Jarrett beskik oor perfekte toonhoogte, en het as jong kind ongelooflike musikale talent vertoon. Hy het voor sy derde verjaardag met klavierlesse begin, en op vyfjarige ouderdom het hy op 'n TV-talentprogram verskyn wat aangebied is deur die swing musikant Paul Whiteman. ^[5] Hy het op sewejarige ouderdom sy eerste formele klavieruitvoering gegee, en werke van komponiste soos Mozart, Bach, Beethoven en Saint-Saëns gespeel, en geëindig met twee van sy eie komposisies. ^[6] Hy is aangemoedig deur sy moeder om klassieke klavierlesse by 'n reeks onderwysers te neem, waaronder Eleanor Sokoloff van die Curtis Instituut.

Tydens sy tienerjare het Jarrett as student aan die Emmaus High School in Emmaus, Pennsylvania, jazz geleer en vaardig geraak daarin. Hy het 'n sterk belangstelling in kontemporêre jazz ontwikkel; 'n Dave Brubeck opvoering was 'n vroeë inspirasie. Hy het 'n aanbod gehad om klassieke komposisie in Parys saam met Nadia Boulanger te bestudeer. Die geleentheid het sy ma behaag, maar Jarrett, wie se kop reeds jazz toe gestaan het, het egter besluit het om daarvan af te sien. ^[7]Na sy graduasie aan die Emmaus High School in 1963 het Jarrett van Allentown na Boston verhuis waar hy die Berklee College of Music bygewoon het en gespeel het as cocktailpianis in plaaslike klubs. Na 'n jaar het hy na New York verhuis, waar hy by die Village Vanguard gespeel het. ^[8]

In New York het Art Blakey vir Jarrett gehuur om saam met the Jazz Messengers te speel. Tydens 'n vertoning is hy opgemerk deur Jack DeJohnette, wat die onbekende pianis se talent en sy onblusbare vloei van idees raakgesien het. DeJohnette het met Jarrett gepraat en hom aanbeveel by sy orkesleier, Charles Lloyd. Die Charles Lloyd-kwartet het kort tevore tot stand gekom en oop, geïmproviseerde vorme ondersoek. Hul album getitel "Forest Flower" uit 1966 was een van die suksesvolste jazz-opnames in die middel 1960's, en toe hulle uitgenooi is om by The Fillmore in San Francisco te speel het hulle die plaaslike hippie-gehoor se guns gewen. Die kwartet se toere deur Amerika, Europa en Moskou het Jarrett 'n gewilde musikant in rock en jazz gemaak. Die toer het ook die grondslag gelê vir sy blywende musikale band met DeJohnette.

Jarrett het begin om sy eie liedjies as leier van klein groepies op te neem, aanvanklik in 'n trio saam met Charlie Haden en Paul Motian. "Life Between the Exit Signs" (1967), sy eerste album as 'n leier, is vrygestel deur Vortex, gevolg deur "Restoration Ruin" (1968), wat Thom Jurek van AllMusic " 'n nuuskierigheid in sy katalogus" genoem het: ^[8] "Jarrett speel nie slegs die klavier nie, maar bespeel al die ander instrumente ook, in wat in wese 'n folk-rock album is. Hy sing ook, welke ongewoon is." ^[8] "Somewhere Before" 'n verdere trio-album met Haden en Motian, het in 1968 gevolg (Atlantic Records).

Die Charles Lloyd-kwartet met Jarrett, Ron McClure en DeJohnette het in 1968 na die opname van "Soundtrack" ontbind as gevolg van geldelike en artistieke geskille. ^[9] Jarrett is gevra om by die Miles Davis-groep aan te sluit nadat die trompetspeler hom in 'n klub in New York gehoor speel het (ingevolge 'n ander weergawe wat Jarrett vertel, het Davis sy hele orkes geneem om 'n uitvoering van Jarrett se eie trio in Parys te sien; maar met die Davis-band wat feitlik die enigste gehoor was, het die aandag Jarrett verleë laat voel). Gedurende sy tyd saam met Davis het Jarrett beide Fender Contempo elektroniese orrel en Fender Rhodes elektriese klavier gespeel, welke rolle hy afgewissel het met Chick Corea; hulle kan saam op sommige opnames uit 1970 gehoor word, soos byvoorbeeld tydens die Wight-eiland-fees in Augustus 1970 wat in die film "Miles Electric: A Different Kind of Blue" en op "Bitches Brew Live" gepreserveer is. Nadat Corea in 1970 vertrek het, het Jarrett gereeld elektriese klavier en orrel gelyktydig gespeel. Ondanks sy toenemende afkeer van versterkte musiek en elektriese instrumente binne jazz, het Jarrett voortgegaan met die groep uit respek vir Davis en vanweë sy begeerte om saam met DeJohnette te werk. Jarrett noem Davis dikwels 'n belangrike invloed -beide wat sy musikale en persoonlike ontwikkeling betref- op sy eie denke oor musiek en improvisasie.

Jarrett verskyn op verskeie Davis-albums: "Miles Davis at Fillmore: Live at the Fillmore East", "The Cellar Door Sessions" (opgeneem op 16 - 19 Desember 1970 by die Cellar Door-klub in Washington, DC). Sy klavierspel kan prominent gehoor word op die album "Live-Evil" (grootliks bestaande uit geredigeerde Cellar Door opnames). Jarrett speel ook 'n elektriese orrel op die album "Get Up with It". 'n Paar ander snitte uit hierdie tydperk is ook heelwat later vrygestel. ^[10]

Van 1971 tot 1976 het Jarrett die saxofonis Dewey Redman bygevoeg by die bestaande trio (wat in 1971 nog een album as 'n trio vervaardig het, getitel "The Mourning of a Star" (Atlantic Records) ) met Haden en Motian. Die sogenaamde "Amerikaanse kwartet" is dikwels aangevul deur 'n ekstra perkussiespeler, soos Danny Johnson, Guilherme Franco, of Airto Moreira, en soms deur die kitaarspeler Sam Brown. Die kwartetlede het verskillende instrumente gespeel, terwyl Jarrett gereeld op sopraan-saxofoon en perkussie sowel as die klavier gehoor kon word; met Redman op musette, 'n Chinese dubbelrietinstrument; en Motian en Haden op 'n verskeidenheid van ander perkussie instrumente. Haden het ook 'n verskeidenheid ongewone geplukte - en perkussie klanke met sy akoestiese bas vervaardig, en dit selfs met 'n wah-wah pedaal vir een snit ("Mortgage on My Soul", op die album "Birth") opgekikker. Die groep het in 1971 twee albums opgeneem vir Atlantic Records, naamlik El Juicio (The Judgment) en "Birth"; sowel as een vir Columbia Records getitel "Expectations" (wat die kitaarspel van Sam Brown bevat, plus strykinstrument en koperblaasinstrument verwerkings. Jarrett se kontrak met die plaatetiket is binne 'n maand van die vrystelling daarvan beëindig) ^[11]); asook agt albums vir Impulse! en twee vir die ECM platemaatskappy.

Die "Byablue" en "Bop-Be" albums wat opgeneem is vir Impulse! het hoofsaaklik die komposisies van Haden, Motian en Redman bevat, in teenstelling met Jarrett se eie komposisies, wat die vorige albums oorheers het. Jarrett se komposisies en die sterk musikale identiteit van die groeplede het aan hierdie ensemble 'n baie kenmerkende klank verleen. Die musiek van die kwartet is 'n samesmelting van vrye jazz, post-bop, gospelmusiek en eksotiese, Midde-Oosters klinkende improvisasies.

In die middel/laat 1970's, gelyklopend met die Amerikaanse kwartet, het Jarrett 'n "Europese kwartet" gelei wie se musiek deur ECM opgeneem is. Hierdie kombinasie het bestaan uit die saxofonis Jan Garbarek, die baskitaarspeler Palle Danielsson en die tromspeler Jon Christensen. Hulle het in 'n soortgelyke styl as die van die Amerikaanse kwartet gespeel, maar met baie van die avant-garde- en Americana elemente wat vervang is deur Europese - en klassieke musiek invloede wat die werk van die ECM-kunstenaars destyds gekenmerk het.

Jarrett het betrokke geraak by 'n regsgeding met die VSA rockorkes Steely Dan ná die vrystelling van die orkes se album Gaucho in 1980. Die titelsnit van die album, waarmee Donald Fagen en Walter Becker gekrediteer is, was soortgelyk aan Jarrett se stuk "Long As You Know You Living Yours" uit Jarrett se 1974 Europese kwartet album "Belonging". Toe 'n Musician-tydskrifverslaggewer die ooreenkoms uitgewys het, het Becker erken dat hy van die Jarrett-komposisie gehou het, en dat Fagen gesê het dat hulle daardeur beïnvloed is. Nadat hul kommentaar gepubliseer is het Jarrett julle gedagvaar, en Becker en Fagen was gedwing om sy naam by die krediete te voeg en hom by die tantieme in te sluit. ^[12]

Jarrett het in Desember 1970 'n paar solostukke lewendig onder leiding van Miles Davis by Washington se The Cellar Door opgeneem. Dit is gedoen op elektriese klaviere (Fender Rhodes en Fender Contempo), wat Jarrett egter moeg was om op te speel. ^[13] Die meeste dele van hierdie opnames is in 2007 vrygestel op sy CD The Cellar Door Sessions, met vier improvisasies deur Jarrett.

Jarrett se eerste album vir ECM, getitel "Facing You" (1971), was 'n solo-klavier opname wat in die ateljee opgeneem is. Hy het voortdurend tydens sy loopbaan solo-klavieralbums in die ateljee opgeneem, waaronder "Staircase" (1976), "Invocations/The Moth and the Flame" (1981), en "The Melody at Night, with You" (1999). "Book of Ways" (1986) is 'n ateljee-opname bestaande uit klavesimbel-solo's.

Dié ateljee-albums is beskeie inskrywings in die Jarrett-katalogus, en in 1973 het Jarrett ook begin om geïmproviseerde solo-konserte te speel. Dit is die gewildheid van hierdie omvattende konsertopnames wat hom een van die topverkopers van jazz albums in die geskiedenis maak. Albums wat uit hierdie konserte kom is, "Solo Concerts: Bremen/Lausanne" (1973); "The Köln Concert" (1975), wat die topverkoper-klavieropname in die geskiedenis geword het; ^[14] en "Sun Bear Concerts" (1976) - 'n boksstel van 10 LP's (later 6-CD's).

Nog een van Jarrett se solokonserte, "Dark Intervals" (1987, Tokio), het 'n minder vrye vorm van improvisasie gehad as gevolg van die bondigheid van die stukke. Alhoewel dit klink soos 'n stel kort komposisies, is hierdie stukke nietemin heeltemal geïmproviseer.

Na 'n rustyd het Jarrett teruggekeer na die uitgebreide solo-geïmproviseerde konsertformaat met "Paris Concert" (1990), "Vienna Concert" (1991), en "La Scala" (1995). Hierdie latere konserte is geneig om meer invloede uit klassieke musiek te toon as die vroeëre konserte, en weerspieël sy belangstelling in komponiste soos Bach en Sjostakowitsj. Dit is meestal minder verskuldig aan populêre genres soos blues en gospel. In die cd-notas van "Vienna Concert" noem Jarrett die opvoering sy grootste prestasie, en die vervulling van alles wat hy wou bereik: "I have courted the fire for a very long time, and many sparks have flown in the past, but the music on this recording speaks, finally, the language of the flame itself."^[15]

Jarrett het gesê dat hy sy beste vertonings gelewer het wanneer hy slegs die geringste idee gehad het van wat hy die volgende oomblik gaan speel. Hy het ook gesê dat die meeste mense nie "weet wat hy doen" nie, wat verband hou met wat Miles Davis in verbystering aan hom gesê het - oor hoe Jarrett "van niks kan speel". In die notas van die Bremen Lausanne-album sê Jarrett iets tot die effek dat hy 'n kanaal is waardeer die Skepper kommunikeer, iets wat sy ma blykbaar met hom bespreek het. Dit het soms oomblikke van verwarring veroorsaak, soos waar hy na 'n konsert so besluiteloos was ten opsigte van wat om te speel dat hy net in stilte by die klavier gesit het; totdat iemand in die gehoor C-skerp majeur! uitgeroep het, wat hom aangespoor het om die gehoor te bedank en te begin speel. ^[16]

Jarrett se 100ste solo-opvoering in Japan is in April 1987 in Suntory Hall, Tokio, op video opgeneem, en dieselfde jaar vrygestel as "Solo Tribute: Keith Jarrett - The 100th Performance in Japan". Dit is 'n stel bestaande uit byna al die standaard komposisies. Nog 'n video-opname, "Last Solo", is in 1987 vrygestel (dit was 'n solokonsert in die Kan-i Hoken-saal in Tokio in Januarie 1984).

In die laat negentigerjare is Jarrett gediagnoseer met chroniese uitputtingssindroom, ^[8] en kon hy nie sy huis vir verlengde tydperke verlaat nie. Dit was gedurende hierdie tydperk dat hy "The Melody at Night, with You" opgeneem het, te wete 'n solo-klavierstuk bestaande uit standaard jazz stukke, aangebied met baie min van die improvisasie wat hy gewoonlik gebruik. Die album was oorspronklik 'n kersgeskenk aan sy tweede vrou, Rose Anne. ^[17]

Teen 2000 het Jarrett weer begin toer, beide in solo-opvoerings en saam met die Standards Trio. Twee solo-konserte in 2002 in Japan, die eerste solo-klavierkonserte wat Jarrett na sy siekte aangepak het, is op die 2005 CD "Radiance" ('n volledige konsert in Osaka), en uittreksels uit een in Tokio), en die 2006 DVD "Tokyo Solo" (die gehele uitvoering in Tokio) uitgereik. In teenstelling met vorige konserte (wat gewoonlik bestaan het uit 'n paar voortgesette improvisasies van 30 tot 40 minute lank), bestaan die konserte van 2002 uit 'n verbandhoudende reeks korter improvisasies (sommige so kort as 'n minuut en 'n half, en 'n paar van 15 of 20 minute ).

In September 2005 het Jarrett by Carnegie Hall sy eerste solo-konsert in Noord-Amerika in meer as tien jaar opgevoer, wat 'n jaar later vrygestel is as 'n dubbel-CD getitel "The Carnegie Hall Concert". Aan die einde van 2008 het hy 'n solo optrede gegee in die Salle Pleyel in Parys en by Londen se Royal Festival Hall. Dit was die eerste keer in 17 jaar dat Jarrett solo-optredes in Londen gegee het. Opnames van hierdie konserte is in Oktober 2009 vrygestel op die album "Paris/London: Testament".

In 1983 het Jarrett, op voorstel van Manfred Eicher, hoof van ECM, ^[18] die baskitaarspeler Gary Peacock en die tromspeler Jack DeJohnette, saam met wie hy gewerk het op Peacock se 1977 album "Tales of Another", gevra om 'n album van standaard jazz stukke op te neem getiteld "Standards, Volume 1". Nog twee albums, getitel "Standards, Volume 2" en "Changes", wat albei tydens dieselfde sessie opgeneem is, het kort daarna gevolg. Die sukses van hierdie albums en die groep se daaropvolgende toer, wat plaasgevind het toe tradisionele akoestiese post-bop in die vroeë 1980's 'n toename in gewildheid beleef het, het daartoe gelei dat hierdie nuwe Standards Trio een van die voorste groepe in jazz geword het, en beslis een van die mees blywende, aangesien hulle voortgegaan het om opnames te maak en konserte te hou vir meer as 25 jaar. Die trio het talle lewendige- en ateljeealbums opgeneem wat hoofsaaklik uit jazz repertorium bestaan.

Die Jarrett-Peacock-DeJohnette-trio het ook opnames opgelewer wat grotendeels uit uitdagende oorspronklike materiaal bestaan, waaronder 1987 se "Changeless". Verskeie van die albums bevat 'n oorspronklike snit of twee, waarvan sommige aan Jarrett toegeskryf word, maar die meeste is groep-improvisasies. Die lewendige opnames van "Inside Out" en "Always Let Me Go" (vrygestel in onderskeidelik 2001 en 2002) het 'n hernieude belangstelling deur die trio in geïmproviseerde free jazz daargestel. Op hierdie stadium in hul geskiedenis was die musikale kommunikasie tussen hierdie drie mans niks minder as telepaties nie; derhalwe neem hul groep-improvisasies dikwels 'n kompleksiteit aan wat die stukke byna gekomponeer laat klink. Die Standards Trio het gereelde wêreldtoere na die voorste liggings en sale (die enigste plekke waar Jarrett, gesteld op akoestiek, sou speel) onderneem, en is een van die weinig suksesvolle jazzgroepe wat beide "straight-ahead" (in teenstelling met "smooth jazz") en "free jazz" gespeel het. 'n Verwante opname getitel "At the Deer Head Inn"(1992), is 'n lewendige album van standaard stukke wat opgeneem is by die Delaware Water Gap in Pennsylvania, (Die Delaware Water Gap is 40 myl geleë van Jarrett se tuisdorp waar hy sy eerste werk as 'n jazz-pianis gehad het) met Paul Motian in die plek van DeJohnette. Dit was die eerste keer dat Jarrett en Motian saamgespeel het sedert die Amerikaanse kwartet sestien jaar tevore ontbind het.

Die trio is in 2014 ontbind nadat hulle meer as 30 jaar saam gespeel het. ^[19]

Sedert die vroeë 1970's het Jarrett se sukses as jazz-musikant hom in staat gestel om 'n parallelle loopbaan as klassieke komponis en pianis te bedryf, wat byna uitsluitlik vir ECM Records was.

"In The Light", 'n album wat in 1973 vervaardig is, bestaan uit kort stukke vir solo-klavier, strykinstrumente en verskillende kamerensembles, insluitende 'n strykkwartet en 'n koperblaasinstrument kwintet en 'n stuk vir tjello's en trombone. Hierdie versameling demonstreer die affiniteit van 'n jong komponis vir 'n verskeidenheid klassieke style.

"Luminessence" (1974) en "Arbor Zena" (1975) kombineer albei gekomponeerde stukke vir strykinstrumente met improviserende jazz-musikante, waaronder Jan Garbarek en Charlie Haden. Die strykinstrumente baar in die album 'n humeurige, nadenkende gevoel wat kenmerkend is van die ECM-klank van die 1970's, en is ook baie goed geskik vir Garbarek se saxofoon-improvisasies. Vanuit akademiese oogpunt word hierdie komposisies deur baie klassieke musiek kenners en - liefhebbers op neergesien, maar dit wil voorkom asof Jarrett op daardie tydstip naarstiglik gesoek het na 'n sintese van gekomponeerde en geïmproviseerde musiek, eerder as om formele klassieke werke te vervaardig. Na hierdie tydstip sou sy klassieke werk egter by meer konvensionele dissiplines aansluit.

"Ritual" (1977) is 'n gekomponeerde solo-klavierstuk wat opgeneem is deur Dennis Russell Davies, wat ietwat herinner aan Jarrett se eie solo-klavieropnames.

"The Celestial Hawk" (1980) is 'n stuk vir orkes, perkussieinstrumente en klavier wat Jarrett opgevoer en opgeneem het saam met die Syracuse Simfonieorkes onder leiding van Christopher Keene. Hierdie stuk is die grootste en mees uitgebreid van Jarrett se pogings as klassieke komponis.

"Bridge of Light" (1993) is die laaste opname van klassieke komposisies wat onder Jarrett se naam verskyn. Die album bevat drie stukke wat geskryf is vir 'n solis met orkes, en een vir viool en klavier. Die stukke dateer uit 1984 en 1990.

In 1988 het "New World Records" die CD "Lou Harrison: Piano Concerto and Suite for Violin, Piano and Small Orchestra" vrygestel, met Jarrett op die klavier, en Naoto Otomo wat die Nuwe Japannese Filharmoniese Orkes dirigeer. Robert Hughes het die suite vir viool, klavier en klein orkes gedirigeer. In 1992 is Jarrett se uitvoering van Peggy Glanville-Hicks se Etruskiese Concerto vrygestel, met Dennis Russell Davies wat die Brooklyn Filharmoniese Orkes dirigeer. Dit is vrygestel op Music Masters Classics, met stukke deur Lou Harrison en Terry Riley. In 1995 het Music Masters Jazz 'n CD vrygestel waarop Jarrett die solo-klaviergedeelte in Lousadzak, 'n 17-minuut lange klavierkonsert van die Amerikaanse komponis Alan Hovhaness, vertolk. Die dirigent was weer Davies. Die meeste van Jarrett se klassieke opnames bestaan uit ouer repertorium, maar hy is moontlik bekendgestel aan hierdie moderne werke deur sy toentertydse bestuurder, George Avakian, wat 'n vriend van die komponis was. Jarrett het ook klassieke werke deur komponiste soos Bach, Händel, Sjostakowitsj (24 Preludes & Fugas) en Arvo Pärt vir ECM opgeneem.

In 2004 het Jarrett die Léonie Sonning-musiekprys ontvang. ^[20] Die toekenning, meestal geassosieer met klassieke musikante en komponiste, is voorheen net aan een ander jazz-musikant, naamlik Miles Davis, toegeken.

Jarrett het ook die klavesimbel, clavichord, orrel, sopraansaxofoon en trom bespeel. Hy het dikwels saxofoon en verskillende vorme van perkussie in die Amerikaanse kwartet gespeel, alhoewel sy opnames sedert ontbinding van die groep selde hierdie instrumente bevat. Op die meerderheid van sy opnames van die afgelope 20 jaar speel hy slegs akoestiese klavier. Hy het met 'n mate van spyt gepraat oor sy besluit om veral die saxofoon te speel.

Sy musiek is ook op baie televisieprogramme gebruik, waaronder The Sopranos op HBO. Die Duitse film Bella Martha uit 2001, wie se musikale konsultant die ECM-stigter en hoof Manfred Eicher was, bevat Jarrett se "Country" uit die Europese kwartetalbum "My Song" asook die snit "U Dance" uit die album "Tribute".

Jarrett woon in 'n 18de-eeuse plaashuis in Oxford, New Jersey, in landelike Warren County. Hy gebruik 'n omgeboude skuur op sy eiendom as opname-ateljee en oefenfasiliteit. ^[21]

In 1964 het Jarrett met Margot Erney, 'n hoërskoolmeisie van Emmaus High School getrou. Die egpaar het twee seuns, Gabriel en Noah, maar is in 1979 geskei. ^[22] Hy en sy tweede vrou Rose Anne (née Colavito) is in 2010 geskei na 'n huwelik van 30 jaar. Jarrett het vier jonger broers, waarvan twee betrokke is by musiek. Chris Jarrett is ook 'n pianis, en Scott Jarrett is 'n vervaardiger en liedjieskrywer. Van die twee seuns uit sy eerste huwelik, is Noah Jarrett 'n baskitaarspeler en komponis, terwyl Gabriel, 'n tromspeler, in Vermont woon.

Jarrett het al erken dat gehore, en selfs mede-musikante, soms oortuig was dat hy swart is as gevolg van sy voorkoms. ^[23]

Op 25 Junie 2019 het The New York Times Magazine Keith Jarrett gelys onder honderde kunstenaars wie se materiaal na bewering tydens die Universal-brand in 2008 vernietig is. ^[24]

Wikimedia Commons bevat media in verband met Keith Jarrett.

• Art of the States: Keith Jarrett performing Lousadzak, op. 48 (1944) by Alan Hovhaness
• Keith Jarrett on ECM Records.
• "Keith Jarrett Standards Trio Celebrates Its 25th Anniversary" by Ted Gioia Jazz.com
• Keith Jarrett on Marian McPartland's Piano Jazz (NPR)
• "Zen in the Art of Jazz" Geargiveer 16 November 2020 op Wayback Machine
• 1997 New York Times profile of Jarrett