• Home
• Bibliografieën
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Prijzen
• Opmerkingen
• Anderen over
• Citaat
• Bronnen

Willem Wilmink

Profiel

Achternaam: Wilmink
Roepnaam: Willem
Voornamen: Willem Andries
Geboren: 25-10-1936
Te: Enschede
Overleden: 02-08-2003
Te: Enschede
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft Willem Wilmink niet onder pseudoniem gepubliceerd.

Werk

Poëzie

• Brief van een Verkademeisje en andere liedjes (1966)
• Goejanverwellesluis, korenschoven, liedjes en gedichten (1971)
• Zeven liedjes voor een piek (1972)
• Tussen Hemel en Hema (1972)
• Een vreemde tijger en andere gedichten (1972)
• Dat overkomt iedereen wel. Twintig liedjes voor kinderen (1973)
• De Stratemakeropzee Show (samen met H. Blaak, R. Moonen, J. Riem en H. Dorrestijn) (1973)
• Visite uit de hemel (1975)
• Berichten voor bezorgde kinderen (bloemlezing) (1975)
• Voor een naakt iemand (1977)
• De liedjes voor kinderen: liedjes uit De Stratemakeropzeeshow (1977)
• De dertien maanden van het jaar: pianostukjes voor romantische beginners (1977)
• Utrechtsestraat (bibliofiel, Facsimile van het handschrift, 100 ex.) (1978)
• Jan Olifant (strip) (1978)
• Ontmoetingen (2 gedichten bij aquarellen en tekeningen van Ben Haring) (bibliofiel, 1500 ex.) (1980)
• Twee meisjes in Twente (Verhalen en poëzie) (1981)
• Dicht langs de huizen (1982)
• Verre vrienden (44 nieuwe liedjes van Jan Boerstoel, Hans Dorrestijn, Willem Wilmink) (1983)
• Signalen. Liedteksten van Herman van Veen, Willem Wilmink en Rob Chrispijn (1983)
• Deze vuist op deze vuist: liedjes uit De film van Ome Willem (1984)
• Kijken met je ogen dicht (1984)
• We zien wel wat het wordt: liedjes voor kinderen in de groei (1985)
• Dagboek (bibliofiel, 99 ex.) (1986)
• Verzamelde liedjes en gedichten(1986)
• Revius nu (met Jan Bouwhuis) (1986)
• Liedjes uit de Jozefstraat (1987)
• Slaapliedje (bibliofiel, 30 ex.) (1988)
• Ze zeggen dat de aarde draait: 37 nieuwe gedichten (1988)
• Het kind is vader van de man (bloemlezing uit eigen werk) (1989)
• Moet worden gevreesd dat het nooit bestond? 34 nieuwe gedichten (1990)
• Toekomstbeeld (bibliofiel, 100 ex.) (1990)
• Gedicht voor Marieke en Martine (bibliofiel, 40 ex.) (1991)
• Amsterdam: fotografische impressies / photographic impressions (1991)
• Heftan tattat! 24 gedichtn in t stadsplat (1992)
• Javastraat (1992)
• Een hond gaat op reis: gedichten voor verstandige vijfjarigen (1992)
• Drie gedichten (bibliofiel, 60 ex.) (1992)
• Ik snap het (1993)
• Belgisch bier (bibliofiel, vouwblad) (1993)
• Spelende meisjes (met Fiel van der Veen) (1994)
• Ernstig genoeg: negen nieuwe gedichten (nieuwjaarsgeschenk) (1994)
• Muzikale beelden (bibliofiel, 175 ex.) (1995)
• Ernstig genoeg (liedjes en gedichten vanaf 1986) (1995)
• Pas op voor zeerovers: liedjes van Willem Wilmink (1995)
• Het ABC van Willem Wilmink (1995)
• Een huis van licht en lucht (met anderen) (1996)
• Ik had als kind een huis en haard (bloemlezing, gekozen en ingeleid door Jean Pierre Rawie) (1996)
• Een eigen Hooglied (1996)
• Opzij van het carnaval (met R. Posthuma en W. Huls) (1998)
• Verzamelde liedjes en gedichten van vroeger (heruitgave van 'Verzamelde liedjes en gedichten) (1999)
• Jan Praas, Egidius, met een gedicht van Willem Wilmink (bibliofiel, 15 ex.) (2000)
• Waar komt dat kind vandaan? (2001)
• Het beloofde land (bij schilderijen van Ton Schulten) (2002)
• Je moet je op het ergste voorbereiden (2003)
• Voor 5 en 7 december (bibliofiel) (2004)
• Willem Wilmink in Enschede (samengesteld door Han Oude Vrielink en Wim Timmers) (2004)
• Verzamelde liedjes en gedichten (2 delen) (2004)
• Waar komt dat kind vandaan? waarin opgenomen Het verkeerde pannetje (2004)
• In de trein: treingedichten van Willem Wilmink (2006)
• Ik snap het: verzamelde liedjes en gedichten voor jonge kinderen (2006)
• Kunstgenot (prentbriefkaart) (2013)
• 't Kon minder: de mooiste liedjes, gedichten en verhalen (samengesteld door Vic van de Reijt) (2022)
• Ben Ali Libi / Een foto / Oorlog’ / enige gedichten (matchBoox-serie) (2024)

Proza

• Hier is prins zonneschijn (autobiografie) (2008)

Voor kinderen:

• Het Bangedierenbos (1975)
• Het reisgezelschap van de Amstel (1976)
• Ver van de stad (1977)
• Buurjongens (1978)
• Om de hoek (12 delen met het Schrijverscollectief) (1977-1980)
• 100 jaar geleden ((met het Schrijverscollectief) (1979)
• Moord in het moeras (1979)
• De wonderbaarlijke reis van Jacob Maneschijn en Sientje Zeester (1980)
• Dorus Draak (1980)
• Spook tussen spoken (kinderboekenweekgeschenk 1980)
• Ver van de stad & Buurjongens (1981)
• Twee meisjes in Twente (verhalen en poëzie) (1981)
• Twee broers (1983)
• Het verkeerde pannetje (1984)
• Drie reizen van Lodewijk (1984)
• Een tijdje later (met Paul Biegel) (kinderboekenweekgeschenk 1984)
• Het allermooiste ei (prentenboek, met H. Heine)
• Zaterdag in het paradijs (prentenboek, met H. Heine) (1985)
• Willem Wilmink omnibus (Het bangedierenbos/Ver van de stad/Buurhongens/Moord in het moeras/Verhalen) (1986)
• Klim in je pen (PTT-uitgave, met Hans Dorrestijn) (1986)
• Ergens in Frankrijk (1987)
• Jan Jans en de kinderen, Langs ijzeren wegen (met Jan Kruis, in opdracht van NS) (1989)
• Rutgers reis (1989)
• Jan Jans en de kinderen: kerstverhalen (met Jan Kruis) (1991)
• Waar komt dat kind vandaan? waarin opgenomen Het verkeerde pannetje (2004)
• Verzamelde verhalen (2009)
• Sprookjes en vertellingen (2010)
• 't Kon minder: de mooiste liedjes, gedichten en verhalen (samengesteld door Vic van de Reijt) (2022)

Brieven

• 1 brief van Willem Wilmink in 'Dichter bij de mens' van L. Pennings en B. Langeveld (1986)
• Zelfportret in brieven (2014)

Toneel/Theater

• Wat weet jij daar nou van (1980)
• Eindpunt van de trein (Willem Wilmink en 'Jakkes') (1987-1989)
• Achterlangs (Willem Wilmink en Quasimodo) (1990-1992)
• De Pathmosprinses (musical, samen met Frank Deiman) (1993) Voor het eerst opgevoerd op 8 januari 1999 in Theater Concordia in Enschede.
• Loodzware tassen (Willem Wilmink en Quasimodo) (1993-1995)
• 't Kon slechter (Willem Wilmink, Karel Bosman, Frank Deiman) (1996-1997)
• Karel Eykman maakte een musical van 'Het bangedierenbos'. Wilmink schreef er de liedjes voor.
• Samen met Harry Bannink maakte Willem Wilmink een mini-musical voor meervoudig gehandicapte kinderen.
• Hoffmanns Verhalen (mini-opera)
• Willem Wilmink schreef liedjes voor schoolvoorstellingen van toneelgroep 'De nieuwe koning'.
• Het Amsterdams Kleinkunst Festival bracht in april 2006 het programma 'Willem Wilmink ... goochelaar'.

Televisie

Willem Wilmink werkte mee aan een aantal televisieprogramma's, bijv:

• De stratemakeropzeeshow (1972-1973)
• Dat ik dit nog mag meemaken ofwel De Senioren Show
• De Film van Ome Willem
• J.J. de Bom, voorheen de Kindervriend
• Geef je ouders maar weer de schuld
• De Taalstraat (1979-1982)
• Sesamstraat
• Het Klokhuis
• De verhalen 'Ver van de stad' en 'Het verkeerde pannetje' van Wilmink werden voor televisie bewerkt tot 'Het verhaal van Kees'.
• Samen met Peter van Gestel maakte Wilmink scenario's voor de televisiefilms: 'Kerstgeschenk' (naar een verhaal van Top Naeff), 'Het verhaal van Kees' en 'Richting Engeland'.

Overige non-fictie

• Over cabaret (AO-reeks 1366) (1971)
• Het kinderboek van elfenland tot echtscheiding (1978)
• Hans Christiaan Andersen (met Jan Ravenstein) (1983)
• Mijn broer (aantekeningen bij de poëzie van Hendrik de Vries) (1983)
• Speelse spraakkunst (met Joop de Vries) (1984)
• Koen maak je mijn schoen (schriftelijke cursus dichten) (1985)
• Waar het hart vol van is (schriftelijke cursus dichten) (1985)
• Revius nu (met Jan Bouwhuis) (1986)
• Goedenavond, speelman (schriftelijke cursus dichten) (1987)
• Ziezo, hè hè, de eerste regel staat) (Lesboek voor de middenbouw van het voortgezet onderwijs) (met Annelies Roodnat, Jan Boerstoel en Drs. P) (1987 (1987)
• Vandaag is het de grote dag (spoedcursus gelegenheidsgedichten) (1988)
• Van Roodeschool tot Rijsel. Een persoonlijke kijk op het Nederlandse lied (1988)
• Het verraderlijke kind (proefschrift, over een aantal gedichten van Hendrik de Vries) (1988)
• Gij weet toch dat gij niet bestaat (lezingen) (1989)
• Over Poëzie voor kinderen en volwassenen (lezing) (1990)
• Wat ik heb gevonden, je raadt het nooit. Vijftien opstellen over schrijvers in onze taal (1990)
• In de keuken van de muze (De gehele schriftelijke cursus dichten) (1991)
• Amsterdam: fotografische impressies / Photographic impressions (bij foto's van Martin Kers) (1991)
• Het Wilhelmus (1993)
• Twente: mens en landschap / scenery and mankind (1995)
• Schriftelijke cursus dichten (heruitgave van 'In de keuken van de muze') (1996)
• Hoe schrijf ik een gedicht (heruitgave van 'In de keuken van de muze') (1998)
• Mijn Middeleeuwen (1998)
• Twente: mens en landschap. Fotoboek van Willem Wilmink en Ger Dekkers.
• Handig literatuurboek: voor mensen met meer verstand dan opleiding (samenstelling Guus Middag) (2016)

Vertalingen/bewerkingen

• Vanaf 1965 vertaalde Willem Wilmink verhalen en gedichten voor literaire tijdschriften.
• In 'Tussen Hemel en Hema' (1972) staan door Willem Wilmink vertaalde gedichten van de Liverpoolse dichters Adrian Henri, Roger McGough en Edward Lucie-Smith en hun Amerikaanse voorbeeld Allen Ginsberg.
• Brian Patten, Enkele gedichten (bibliofiel, 100 ex.) (1975)
• Robert Gernhardt, Wie dit leest is het vierde beest (1976)
• Robert Gernhardt, Ik zie ik zie wat jij niet hoort (1976)
• Nicola Bayley, Een eigenaardige Engelsman (1977)
• Nicola Bayley, Engelse kinderrijmpjes (1977)
• Lewis Carroll, Alice in Wonderland; opnieuw verteld voor de kleintjes (met Lenie Reedijk) (1977)
• Anne van der Essen, Een muis redt zich altijd (1978)
• Robert Gernhardt, Wat een dag! (1978)
• Helme Heine, Ik weet hoe het moet, zei Snoet (1978)
• George E. Ryder, Het pauwefeest (1979)
• Helen Oxenbury, Kinderen, gedraag je (1979)
• Lewis Carroll, Wakker liggen, ontspanning voor de slapeloze uren (1980)
• Robert Gernhardt, Wie dit leest is het vierde beest (1980)
• Gianni Peg en Renato Ferraro, Alex, de jonge jongleur (1981)
• Robert Gernhardt, Het goedhartige varken en andere geschiedenissen (1981)
• Helme Heine, Dikke vrienden (1982)
• Anita en Arnold Lobel, Dag bloemenvrouw, dag vliegenman (1982)
• Helme Heine, Het allermooiste ei (1983)
• Ali Baba en de veertig rovers (1983)
• Helme Heine, De holderdebolderwagen (1984)
• Helme Heine, De wekker (1984)
• Helme Heine, Visite (1984)
• Helme Heine, De parel (1984)
• Willem Wilmink vertaalde samen met Hans Dorrestijn en Thera Coppens gedichtenbundels voor kinderen van Shel Silverstein: 'Licht op zolder' (1984) en 'Het randje van de wereld'.
• Helme Heine, Zaterdag in het paradijs (1985)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling gaat uit eten (1986)
• Brigitte Hanhart, Schoenmaker Martijn: naar een legende van Leo Tolstoj (1986)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling en de boeven (1986)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling is jarig (1987)
• Gerda Marie Scheidl, De vier lichten: een kerstverhaal (1987)
• Kurt Baumann, Het verhaal van Jona (1987)
• Anneliese Lussert, De maanrijksdaalders (1987)
• Hermann Moers, De lange weg naar huis (1987)
• Helme Heine, Dat maak ik uit, zei Dikhuid (heruitgave van 'Ik weet hoe het moet, zei Snoet') (1987)
• Helme Heine, De brief in de fles en andere avonturen (1987)
• Chizuko Kuratomi, Het kerstfeest van Kummeling (1987)
• Libor Schaffer, Andries, het avontuurlijke aardvarken (1987)
• Mischa Damjan, De namaak-flamingo's (1987)
• Winfried Wolf, De droomboom (1987)
• Anne-Marie Chapouton, Sebastiaan is altijd het eerst (1987)
• Quentin Blake, Meester de Meijere (1988)
• Kathrin Siegenthaler, Hoe de kerstman aan een knecht kwam (1988)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling en het weeskind (1988)
• Regine Schindler en Eleonore Schmid, De ezel Napoleon (1988)
• Helme Heine, Prins Beer (1988)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling wordt postbode (1988)
• Helme Heine, Het Tomani-boek (1989)
• Chizuko Kuratomi, De schaduw van Kummeling (1989)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling wordt stationschef (1990)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling maakt appeljam (1990)
• Helme Heine, De heerlijke reis door de nacht (1990)
• Marcus Pfister, Vlokkies hondeleven (1990)
• Quentin Blake, Doe ook maar mee (1991)
• Chizuko Kuratomi , Kummeling de trommelman (1991)
• Quentin Blake, De kaketoes van professor Plantijn (1992)
• Quentin Blake, Het ABC van Quentin Blake (1992)
• Philip Hawthorn en Stephen Cartwright, Het Cantecleer ver+telboek 1 2 3 (1993)
• Quentin Blake, Jantje (1993)
• De reis van Sinte Brandaan: een reisverhaal uit de twaalfde eeuw (1994)
• W.H. Auden, Vertel me de waarheid over de liefde (1995)
• Ali Baba en de veertig tekenaars (heruitgave van 'Ali Baba en de veertig rovers') (1995)
• Beatrijs: een middeleeuws Maria-mirakel (1995)
• Carl Orff, Carmina Burana. Orffs keus vertaald (1996)
• Chizuko Kuratomi, Kummeling op de brug (1996)
• De burggravin van Vergi (met een werkgroep Utrechtse Neerlandici) (1997)
• Emily Dickinson, Ik zou nooit weggaan van mijn vriend: dertig liefdesgedichten (1997)
• Mariken van Nieumeghen & Elckerlijc: zonde, hoop en verlossing in de late middeleeuwen (met B. Ramakers) (1998)
• Opzij van het carnaval: feestgedichten (met anderen) (1998)
• Lyrische lente - Liederen en gedichten uit het Middeleeuwse Europa (verzameld door W.P. Gerritsen) (2000)
• Moessorgski, Schilderijen van een tentoonstelling (met cd) (2002)
• Moessorgski, Een kind zingt (2004)
• Willem Wilmink vertaalde voor Opera Forum de operette 'Orphée aux enfers' van Jacques Offenbach.
• Willem Wilmink vertaalde verder werk van bijv. Jacques Brel en Roger Waters.
• Willem Wilmink vertaalde voor Herman van Veen een middeleeuws gedicht van Walter von der Vogelweide 'Waarheen toch is gebleven'.
• Egidiuslied (bibliofiel, 12 ex.) (2013)
• Quentin Blake, De schatkist van Quentin Blake (met Huberte Vriesendorp) (2014)

Vertaald/bewerkt:

• Und was nun? die Geschichte einer Trennung (Duitse vertaling van 'Twee broers' door Marie-Thérèse Schins) (1992)
• Op de lp 'Elf Lieder' van Herman van Veen (1979) staat het vertaalde nummer 'Die Mädchen aus verflog'nen Tagen' van Wilmink.
• Op de lp 'Fourteen Songs' van Herman van Veen (1980) staat het vertaalde nummer 'The girls of days gone by' van Wilmink.
• Op de lp 'On Broadway' van Herman van Veen (1983) staat het vertaalde nummer 'Cranes' van Wilmink.
• Karel Bosman, Nijmeegse Marieke: het oude verhaal verteld in liedjes, vrij naar de hertaling van Willem Wilmink (2018)

Willem Wilmink schreef een voorwoord/inleiding/nawoord voor

• Johan Winkler en Martha van Eeden-van Vloten (vertaling), Sprookjes van H.C. Andersen (1975)
• Hans Dorrestijn en Fetze Pijlman, 'Het anti-hondenboek' (1976)
• De beste gedichten van J.H.Speenhoff (1980)
• Herman van Veen, 'Anne' (1987)
• W.Y. Sijtsema , De oorlogsjaren van een Hengelose dokterstas: 1940-1945 (1995)
• Herman Gorter, Mei: een gedicht (1996)
• Theo Thijssen, Kees de jongen (1999)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Het eerste gedicht van Willem Wilmink dat gepubliceerd werd was: 'Treinreis in de avond' in 'Unitas Studiosorum Amstelodamensium, Almanak 1958'. Tot 1962 werkte hij mee aan deze almanak.
• Vanaf 1965 vertaalde Willem Wilmink verhalen en gedichten voor literaire tijdschriften.
• Van 1968 tot 1977 schreef Wilmink poëzierecensies voor o.a. 'De Tijd' en de 'Spektator'.
• 'De wonderbaarlijke reis van Jacob Maneschijn en Sientje Zeester' verscheen van 1 septemer tot en met 31 december 1978 in 'De Waarheid'.
• Willem Wilminks 'schriftelijke cursus dichten' verscheen in de jeugdrubriek 'De Blauw Geruite Kiel' van 'Vrij Nederland'.
• Willem Wilmink publiceerde gedichten in bijv. 'Tirade', 'Merlyn', 'Maatstaf', 'De Revisor', 'Margriet', ´De klopgeest´ en 'De Tweede Ronde'.
• Willem Wilmink publiceerde verder in bijv. 'Bzzlletin' en 'NRC Handelsblad'.
• Willem Wilmink schreef het gedicht 'Linksbuiten 1948' speciaal voor het literaire voetbaltijdschrift 'Hard gras'.

Anderen zingen Willem Wilmink

• Herman van Veen zingt 'Adieu Café' op 'Herman van Veen' (1968)
• Herman van Veen zingt 'Voor een verre prinses' op 'Voor een verre prinses' (lp, 1970)
• Herman van Veen zingt 'Voor een verre prinses' op de dubbel-lp 'Carré/Amsterdam' (1971)
• Herman van Veen zingt 'Ochtend in de stad' op zijn LP 'Bloesem' (1972)
• Wieteke van Dort nam een LP op met uitsluitend nummers (14) van Willem Wilmink: 'Een fraai stuk burengerucht' (1975)
• Joost Prinsen zingt op zijn LP 'Joost Prinsen' (1977) 9 nummers van Wilmink.
• Miel Cools zingt 'De hemel' op zijn LP 'Houden van ...' (1979)
• Herman van Veen zingt 'Meisjes uit vervlogen dagen' op zijn LP 'Toegift antwerpen 11-12-13 September' (1979)
• Joost Prinsen zingt vijf nummers van Wilmink op 'Aan lager wal' (1979)
• 9 nummers op de LP 'J.J. de Bom voorheen 'De Kindervriend' (1979)
• Herman van Veen zingt 'Kraanvogels' en 'Als het net even anders was gegaan' op 'Iets van een clown' (1981)
• Herman van Veen zingt op zijn LP 'Zolang de voorraad strekt' (1982) het nummer 'Achterlangs'.
• Benny Vreden Produkties, serie: Liedjes met aparte orkestbegeleiding: 'Wat we zo graag zouden willen Sinterklaas' (single, november 1984)
• Herman van Veen zingt 'Hilversum III' en 'Parijse tango' (single, 1984)
• Herman van Veen zingt zes nummers van Wilmink op de lp 'Signalen' (1984)
• Herman van Veen zingt op zijn LP 'Anne' (1985) 4 nummers van Wilmink.
• 8 nummers van Wilmink op Herman van Veen, 'In vogelvlucht' (1987)
• Adèle Bloemendaal zingt op haar CD 'Adèle' (1992) het nummer 'Goeie ouwe geur'.
• Quasimode, de muziekgroep waarmee Wilmink in het theater optrad, bracht de CD 'Verboden voor kinderen - Quasimodo zingt liedjes van Willem Wilmink' uit.
• 'De jongen die om Sinterklaas lachte' door VOF de Kunst op de CD Sinterklaasfeest met VOF de Kunst (1993).
• Herman van Veen zingt vijf nummers van Wilmink op zijn cd 'Sarah' (1996)
• 'Een vriend zien huilen' door Liesbeth List op de CD 'Pastorale' (2001)
• Willem Wilmink - Zijn mooiste liedjes (cd, 2001)
• Joost Prinsen zingt 34 nummers van Wilmink op 'Een kop die je zelf niet bevalt' (2003)
• 3 nummers op 'We hebben maar een paar minuten tijd. Een hommage aan Herman van Veen' (CD, 2005)
• 2 nummers ván en 1 nummer náár Willem Wilmink op de CD 'Vaders' van Herman van Veen (2005)
• Liedjes uit Het Klokhuis: het leukste informatieve programma op tv (CD, 2007)
• 1 nummer: 'Spelende meisjes' op de cd 'Lage landen' van Boudewijn de Groot (2007)
• Bert de Haan, 'Willem Wilmink, dichter bij de hemelpoort' (2007)
• Herman van Veen, 'Uit de tijd gekomen: Herman van Veen zingt Willem Wilmink' (CD, 2009)

Over Willem Wilmink

• Josine van den Berg, 'In gesprek met Willem Wilmink' in 'Bzzlletin 49' (oktober 1977)
• 'Johan Diepstraten en Sjoerd Kuyper in gesprek met Willem Wilmink' in 'Bzzlletin' (oktober 1978)
• Een bijdrage over Willem Wilmink in 'Kritisch lexicon van de Nederlandstalige literatuur na 1945' door Fetze Pijlman (december 1980)
• 1 gedicht: 'Willem Wilmink (1936)' in 'Waarom ik geen Neerlandistiek studeer. Schrijverssonnetten' van Jan Kal (1980)
• Jan Campertprijzen 1985: Pierre H. Dubois, Kees Ouwens, J.M.A. Biesheuvel en Willem Wilmink (1985)
• Willem Wilmink (VPRO, samenstelling en interview Wim Kayzer) (geluidscassette, 1987)
• 'Bzzlletin nr. 161/162 was een Willem Wilmink-nummer.
• Kees Fens, 'Het Oosten komt altijd tekort: lezing ter gelegenheid van de uitreiking van de Theo Thijssen-prijs voor Kinder- en Jeugdliteratuur 1988 aan Willem Wilmink op 18 november 1988 in de aula van het Koninklijke Bibliotheek-complex, Prins Willem Alexander hof 5 te 's-Gravenhage' (1989)
• Een recensie van 'Omnibus/Verzamelde liedjes en gedichten' en van 'Waar het hart vol van is' in 'Van grauwe griffel tot gouden gniffel. Over kinderboeken' van Rindert Kromhout (1989)
• Bzzlletin, 178, 'Het Schrijverscollectief: Willem Wilmink, Hans Dorrestijn, Karel Eykman, Fetze Pijlman, Ries Moonen, Jan Riem' (september 1990)
• Een hoofdstuk over Willem Wilmink in 'Schrijversgezichten. Dertig auteurs geportretteerd door Geert Kooiman' (1990)
• 1 hoofdstuk: 'Liedjes voor kinderen - Willem Wilmink' in 'De allermooiste boeken voor kinderen. Van Rupsje Nooitgenoeg tot Kees de Jongen' van Bregje Boonstra, Nicolaas Matsier, Marja Roscam Abbing en Marjoleinde de Vos (1990)
• Willem Wilmink, een programma van Louis Bogaers en Ben Kolster (geluidscassette, 1991)
• Een bijdrage over Willem Wilmink in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Piet Mooren (juni 1992)
• Gerda Telgenhof , 'Willem Wilmin'k (1994)
• Harry Bekkering, Daan Cartens en Muriël Steegstra, 'Schrijversprentenboek 52: Willem Wilmink. Ik droomde dat ik wakker was' (1995)
• Bzzlletin 239 was een themanummer over Willem Wilmink (oktober 1996)
• 1 hoofdstuk over Willem Wilmink in 'Schrijvers in Overijssel: De plaats, de plek' van J. Heymans (2000)
• Judith Eiselin, 'Willem Wilmink' in 'Wonderland. De wereld van het kinderboek' (2002)
• Bladzijden over 'Ali Baba en de veertig tekenaars', 'Het ABC van Quentin Blake' en 'Dicht langs de huizen' in 'Het kinderboek' (2002)
• Een hoofdstuk over Willem Wilmink: 'Boerenkool met tranen' in 'Jaren van verbeelding' (2002) van Jan Paul Bresser.
• Een stukje over Willem Wilmink op 'De fascinaties van Boudewijn Büch, serie 1, DVD 3: Schrijvers' (2004)
• Guus Middag, 'Ik ben de man die nooit iets nieuws verzint - Het heimwee van Willem Wilmink naar de Middeleeuwen' in 'Literatuur' (april 2004)
• Jaques Klöters, 'Willem Wilmink de causeur' (bibliofiel, 300 ex.) (2005)
• Bert de Haan, 'Willem Wilmink, dichter bij de hemelpoort: een lezing met twaalf schilderijen over de spiritualiteit in het werk van de schrijver' (2007)
• Een gesprek met Willem Wilmink op 'Hier is... Adriaan van Dis' (10 DVD's) (2008)
• Frank Verhallen, 'Het moet er allemaal nog zijn : de betekenis van Willem Wilmink voor de Nederlandse kleinkunst' (2008)
• Een analyse van het gedicht 'Oude zolders' van Willem Wilmink in 'Zo werkt poëzie! Techniek en thematiek in 60 moderne Nederlandse gedichten' van Lambert Wierenga (2011)
• Gerrit Komrij becommentarieert 2 gedichten van Willem Wilmink in 'Tussen hemel en aarde' (2013)
• Elsbeth Etty, Willem Wilmink: dromer, dichter en gek (bibliofiel, 150 ex.) (2015)
• 2 hoofdstukken in 'De Standaards van Spits' van Frits Spits' (2015)
• 1 verhaal: 'Overige bestemmingen' in 'Zelfs Christus aan het kruis had het beter dan ik thuis' van Hans Dorrestijn' (2015)
• Jacques Klöters besteedt een aantal bladzijden aan Willem Wilmink in 'Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen' (2016)
• Jacques Klöters, 'Visite uit de hemel: herinneringen in woord en geluid aan Willem Wilmink' (met 2 cd's) (2016)
• 1 hoofdstuk: 'Meisjes Uit Vervlogen Dagen - Joost Prinsen' in 'De Standaards van Spits II' van Frits Spits' (2017)
• Wim Hazeu, 'Willem Wilmink' in 'Boekenpost' (juli/augustus 2018)
• Elsbeth Etty, 'In de man zit nog een jongen: Willem Wilmink - de biografie' (2019)

Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)

• Willem Wilmink schreef een aantal liedjes voor 'Kinderen voor Kinderen'.
• Een bijdrage in 'Weerwerk: opstellen aangeboden aan professor Dr. Garmt Stuiveling ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam' (1973)
• Ter gelegenheid van de 60e verjaardag van Drs. P verscheen in 1979 'Een feestelijk cahier voor Drs. P', met bijdragen van o.a. Jan Boerstoel, Ivo de Wijs, Willem Wilmink en Pieter Nieuwint.
• Een zelfportret van Willem Wilmink in 'Schrijvers tekenen zichzelf' (1980). Een uitgave van 'De Revisor'.
• In 1986 werd ter gelegenheid van zijn 50e verjaardag een tentoonstelling aan Willem Wilmink gewijd in het Letterkundig museum.
• Hans Dorrestijn droeg zijn bundel 'Huiselijke omstandigheden' (1986) op aan Willem Wilmink.
• 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987.
  - 'Het verkeerde pannetje' stond in het lijstje van Karel Eykman op nr. 6.
  - 'Verzamelde liedjes en gedichten' stond op het lijstje van Henk Spaan op nr. 7 en op het lijstje van Vic van de Reijt op nr. 10.
• Willem Wilmink schreef een gedicht t.g.v. de onploffing van een vuurwerkfabriek in Enschede in mei 2000. Het gedicht werd voorgedragen na de stille tocht ter herdenking van de slachtoffers op 19 mei 2000.
• 1 portret van Willem Wilmink in '222 schrijvers. Literaire portretten' van Eddy en Tessa Posthuma de Boer (2005), met het citaat 'Zo hebben mijn kinderen mij altijd een groot schrijver gevonden omdat ik de schrijfmachine heel hard kan laten ratelen en keurig nette stapels kan maken van de papieren die uit de machine komen. De lust van het ambacht zit hem in het doen, niet in het produkt. En dat bezig zijn maakt een nobele indruk op al wie het ziet of hoort of (bij een boer die aan het gieren is) ruikt.'
• Het Letterkundig museum in Den Haag organiseerde van 17 september 2004 tot en met 10 april 2005 een tentoonstelling over Willem Wilmink met als titel 'Van Javastraat tot Javastraat'. Bij deze tentoonstelling hoorde ook het Schrijversprentenboek 52: 'Willem Wilmink. Ik droomde dat ik wakker was'
• In de tuin van Sint Bernardus in het centrum Bredevoort is onder de titel 'Beeld & Poëzie' in 2008 een literaire wandeling uitgezet. Fotografen hebben zich laten inspireren door gedichten en in de fraaie tuin hangen de foto's boven de gedichten. Van Willem Wilmink zijn er de gedichten 'Buiten' en 'Rondeel' verbeeld.
  
• Een portret (olieverf op doek) van Willem Wilmink door Mia van Jeveren, gemaakt in 2005 in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
• Bij koetshuis Hof Espelo (Weerseloseweg 259, 7522 PS Enschede) begint een wandeling die is uitgeroepen tot mooiste wandeling van 2015. Onderweg zijn op panelen gedichten van Willem Wilmink te lezen.
• Het televisieprogramma 'De Wereld Draait Door' besteedde in het seizoen 2017/2018 regelmatig aandacht aan het werk van Willem Wilmink.

Literaire prijzen

• Louis Davids-prijs 1974 voor 'De oude school'
• In 1976 werd 'Het bangedierenbos' niet bekroond, omdat de jury het boek pedagogisch niet verantwoord vond vanwege een 'onvriendelijke' opmerking over invaliden
• Zilveren Griffel 1977 voor de vertaling van 'wie dit leest is het vierde beest'
• Kabouter van het Oosten-prijs 1979 voor zijn gehele oeuvre
• Zilveren griffel 1983 voor 'Dicht langs de huizen'
• Vlag en wimpel vermelding 1984 voor 'Koen, maak je mijn schoen?'
• Eervolle vermelding van de Premio Europeo di Letteratura Giovanile voor 'Koen maak je mijn schoen' (1985)
• Nienke van Hichtum-prijs 1985 voor 'Het verkeerde pannetje'
• Gouden griffel 1986 voor 'Waar het hart vol van is'
• Gouden Harp 1987
• Theo Thijssen-prijs voor kinder- en jeugdliteratuur 1988
• Hendrik de Vries-prijs 1989 voor zijn hele oeuvre
• Zilveren griffel 1994 voor 'Het Wilhelmus'
• Johnny van Doorn-prijs 1997 voor 'performing poet'
• Kruyskamp-prijs 1997 voor 'De reis van Sinte Brandaan'
• Zilveren harp

In de krant lees ik dat Willem Wilmink de Louis Davidsprijs heeft gewonnen voor zijn liedje 'De oude school'. Even dacht ik dat het opnieuw een practical joke betrof waarin misschien Nico Scheepmaker een rol zou spelen, maar het was wáár. Dat liedje schreef Wilmink al eind 1971 voor het tv-programma 'Wij en de school'. Harry Bannink maakte er de muziek bij en Henk Elsink zong het. Het zou het begin worden van een reeks schitterende liedjes die Willem Wilmink voor ons zou maken. Steeds met die geweldige muziek van Harry Bannink erbij. Wilmink-Bannink: Acteur Joost Prinsen zou zeggen: 'Het Twentse antwoord op de Twee Pinten.' Toch kreeg Wilmink niet die waardering waarop hij recht had. Ondanks zijn liedjes voor Herman van Veen ('Adieu Café', 'Voor een verre prinses'), zijn bijdragen voor 'Wij' en en 'De Straat' en zijn bundels 'Verkade-meisje' en 'Goejanverwellesluis'. Daarom was ik blij met deze prijs. (Frans Boelen, De Tijd, 06-12-1974)

Waarom moet Wilmink nu wéér drie jaar op de PC Hooftprijs wachten? Annie Schmidt heeft hem ook al nooit gekregen. (Vic van de Reijt, Top-100 van Nederlandstalige singles)

Willem Wilmink was lid van de jury voor

• Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur 1979

 

De Stichting Welzijn Gehandicapten Nederland rijkt jaarlijks de 'Frekie-trofee' uit aan iemand die zich heeft ingezet voor verstandelijk en meervoudig gehandicapten. De trofee is genoemd

Bibliotheek Almelo organiseert jaarlijks, samen met de Twentsche Courant Tubantia, de Willem Wilmink Dichtwedstrijd (naar aanleiding van een gegeven regel door een gastdichter).

In 2010 werd de tweejaarlijkse Willem Wilmink-prijs voor het beste kinderlied in het leven geroepen.

In het Spoorwegmuseum in Utrecht staat (direct na de ingang links) dit gedicht van Willem Wilmink op een muur:

Werk van Willem Wilmink geciteerd in overlijdensberichten

Volkskrant, 31-12-1988

Volkskrant, 04-07-1992

Volkskrant, 20-04-1994

AD, 01-10-2022

Biografische opmerkingen

• Willem Wilmink werd in 1936 geboren in Enschede (Javastraat 167). Zijn vader (Albert Johan Wilmink) was personeelschef bij een textielfabriek.
• Willem Wilmink volgde het gymnasium in Almelo en studeerde Nederlands en geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
• Hij werkte als leraar aan het Vossiusgymnasium en als wetenschappelijk medewerker aan de universiteit van Amsterdam (Instituut voor Neerlandistiek) en doceerde er moderne letterkunde (1962-1978). Hij woonde in Zeist.
• Willem Wilmink debuteerde met de bundel 'Brief van een Verkademeisje' (1966).
• Sinds 1978 is hij alleen nog schrijver.
• Wilmink was getrouwd met Antoinette Smits en later met Wobbina Tallina Smits.
• Wel was hij van 1979 tot 1982 nog gastdocent aan de Kleinkunstakademie en aan de Universiteit van Groningen.
• Samen met Hans Dorrestijn en Karel Eijkman vormde hij vanaf 1970 het - door de VARA gevormde - schrijverscollectief.
• Willem Wilmink woonde van 14-04-1981 tot 29-05-1991 in Zeist (Couwenhoven 4409).
• Willem Wilmink werd vooral bekend als schrijver van liedjes, bijv. voor Herman van Veen en Don Quishocking ( o.a. het bekende 'De oude school', maar ook conférences), maar ook voor Joost Prinsen, Wieteke van Dort, Jenny Arean, Martine Bijl en Adèle Bloemendaal.
• Veel van zijn liedjes voor kinderen zijn op muziek gezet door Harry Banink.
• Willem Wilmink promoveerde in 1988 op het proefschift 'Het verraderlijke kind', over een aantal gedichten van Hendrik de Vries.
• Willem Wilmink bracht af en toe ook zijn eigen werk ten gehore. Daarbij speelde hij zelf accordeon. Dit deed hij bij speciale gelegenheden, lezingen en in de jaren negentig ook in een kleinschalig eigen theaterprogramma ('t Kon slechter / Ernstig genoeg). In 1993 verscheen hiervan een CD: 'Achterlangs' (Willem Wilmink & Quasimodo).
• In Enschede in een openbare basisschool naar Willem Wilmink genoemd.
• Willem Wilmink overleed op zaterdag 2 augustus 2003. Hij was al geruime tijd ernstig ziek.

Opdracht en handtekening Willem Wilmink

Anderen over Willem Wilmink

• Wilmink ontwikkelt zich steeds meer tot een moderne troubadour en dat is te merken aan zijn verzen. Zijn maatgevoel is zodanig dat je dit berijmde werk moeiteloos zou kunnen gaan zingen en een boek zoals dit zingend lezen - ik heb het geprobeerd - maakt heel vrolijk. (Wim Sanders, over 'Jan Olifant', Parool, 02-02-1979)
• De kracht van Wilmink ligt onder andere in het feit dat hij de meest trieste dingen nog met humor weet te beschrijven, maar zonder een zweem van cynisme. In veel van zijn gedichten schuilt een vergevingsgezindheid, waarmee hij blunderende mensen nog net de hand boven het hoofd kan houden. (Els de Groen, AD, 13-07-1985)
• Wilmink is de dichter van de achterkant van de officiële poëzie, die hij met een mengeling van betrokkenheid en ironie tot zijn gebied maakt waarbij hij zoveel mogelijk mensen, jong en oud, wil betrekken. (Peter van den Hoven, Bzzlletin142, januari 1986, blz. 87)
• Hij is als dichter dichtbij. Hij is een lyricus van het dagelijks leven. En zo verbindt hij cabaretliedjes met gedichten, sprookjes met de beste satire in televisieprogramma's voor kinderen. Hij is daarmee in ons taalgebied een zoon van Annie M.G. Schmidt. (Jan Paul Bresser, Elseviers Magazine, 11-10-1986)
• Historicus met een passie voor de middeleeuwen, performer, hartsvriend van de nationale treurwilg Hans Dorrestijn, fervent Duvel-drinker maar boven alles een taalarbeider die Horatius net zo hoog heeft als André Hazes. (Wiggele Wouda, HN, 27-04-1991)
• Gaf Willem Wilmink met Brief van een Verkademeisje zelf al aan dat hij zich verwant voelt met J.H. Speenhoff, ook hun engagement is vergelijkbaar. Beiden tonen zich zeer maatschappelijk betrokken, maar relateren hun engagement steeds aan het perspectief van personages en aan situaties uit het dagelijks leven in plaats van aan onwrikbare standpunten en filosofische beschouwingen. Oftewel: zij willen constateren en niet moraliseren. (Patrick van den Hanenberg en Frank Verhallen, Bzzlletin dec94/jan95, blz. 23)
• Je kunt je op een avond een liedje van vier minuten veroorloven. Dan hoesten ze even wat, maar daarna moet je toch weer komen. De invloed van het publiek is zo groot, dat er weinig ruimte overblijft voor diepere tekst. Er zijn mensen die de kunst verstaan om in vier minuten toch iets dieps te zeggen: tekstschrijvers als Jan Boerstoel of Wilem Wilmink. Dat zijn eigenlijk dichters, zoals Jacques Brel ook een dichter was. Maar dat zijn uitzonderingen. (Seth Gaaikema, in: Coen Verbraak, Over het vak, blz. 142)
• Het mooie van Wilminks werk, zegt Van Veen, is de eenvoud. 'Zijn werkelijkheid was teruggebracht tot de straat, de boom, het huis. Meer kan een mens niet weten, vond hij. Dat herken ik. Ik heb verstand van lantaarnpalen, bomen en kopjes koffie, maar niet van "God" of "de dood". Willem zoch altijd de metafoor: deur, moeder, jongetje. Alles teruggebracht tot een kernachtige wereld, waarin ieder woord zorgvuldig werd gekozen.' (Herman van Veen, geïnterviewd door Coen Verbraak, VN, 22-01-2005)
• Hij heeft de meest schitterende gedichten/liedteksten geschreven. Ze zijn het resultaat van een gouden pen, Twentse nuchterheid en romantische fijngevoeligheid. Hij behandelt zware onderwerpen op een lichte toon, zonder dat het daardoor oppervlakkig wordt. Exemplarisch is de tekst over de joodse goochelaar Ben Ali Libi. In deze weemoedige, schrijnend-ironische tekst maakt Wilmink de rassenleer van de nazi's belachelijk. (Patrick van den Hanenberg, Volkskrant, 15-04-2006)
• Willem Wilmink, toen nog docent, analyseerde ook gedichten. Hij deed of het vrienden waren die we beter moesten leren kennen. Hij kon een paar colleges lang bezig zijn met één gedicht en dan kende je het, maar was het toch ook nog raadselachtig gebleven en springlevend. Door zijn collega's werd Wilmink eigenlijk geen echte wetenschapper gevonden. Had hij wel een methode, maakte hij wel voldoende gebruik van de geleerde werken van zijn voorgangers, of was het allemaal uit de losse pols geschud met een goed ontwikkeld vingertoppengevoel?
  Willem was zelf een dichter. Hij zag wat een collega-dichter gedaan had omdat het ook binnen zijn eigen bereik lag. Dat is geen wetenschap, maar vakmanschap . (Jacques Klöters, Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen, blz. 165)

Mijn favoriete citaat

Wat motten doen voor je ondergoed,
wat de zure regen voor bomen doet,
wat Satan deed voor het Paradijs,
doet multiple choice voor het onderwijs.
(Willem Wilmink, Ernstig genoeg, blz. 8)

Naar een overzicht van de citaten van Willem Wilmink

Uit mijn weblog van 26 maart 2008

De supporters van FC Twente hadden afgelopen zondag in het Arke stadion, tijdens de met 2-1 gewonnen wedstrijd tegen Ajax, over de volle breedte van vak P een spandoek uitgerold met de tekst: 'Het is het eindpunt van de trein, bijna geen mens hoeft er te zijn, bijna geen mens gaat zover mee: Enschede!' Liefhebbers hebben het herkend als de eerste regels uit het gedicht 'Textielstad' van Willem Wilmink. Voor veel anderen zal het vooral een aanmoediging voor de spelers van Twente zijn geweest. En natuurlijk zal het uitdrukking gegeven hebben aan het gevoel dat Klein Duimpje van ver buiten de Randstad het op kon nemen tegen de randstedelijke reus.
Wilmink zou het ongetwijfeld prachtig hebben gevonden. Juist hij, die in zijn essays over gedichten er zo graag cabaretteksten en volksliedjes bij haalde om te laten zien dat veel regels van de 'hoge dichtkunst' daar ook zonder meer opgaan. Als dan andersom het volk zijn dichtkunst gaat gebruiken om uiting aan haar gevoelens te geven, dan is dat een postuum compliment van Enschede aan haar zoon!

Bronnen o.a.

• Ooitgedicht (1985)
• Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
• Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
• Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
• Schrijver gezocht, Encyclopedie van de jeugdliteratuur (1988)
• Schrijversgezichten (1990)
• Lexicon van de jeugdliteratuur (juni 1992)
• Bzzlletin (dec94/jan95)
• Ernstig genoeg (1995)
• Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur (1995)
• Oosthoek lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
• Encarta '98 (1997)
• Spectrum encyclopedie (1997)
• Schrijver gevonden, Encyclopedie van de jeugdliteratuur (1999)
• Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
• Gees Bartels-Martens, ABC daar begint het mee. Jeugdliteratuur van Overijssel (2016)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2022)